Lise Türkçe Soruları

A ----. Narın ilk çıtırtısını, bundan yedi sekiz yıl önce, 29 Mayıs akşamı oturmuş, televizyon seyrederken duymuştum. Ha- ber bülteni vardı o saatte, İstanbul'daki "fetih kutlamaları"n- dan söz ediliyordu. Ekrandan da kutlama törenine ait çeşit- li görüntüler geçiyordu her zamanki gibi. Koca bıyıklı levent- ler halatlara asılarak, boyun damarlarını şişire şişire, teker- lek takılmış gemileri caddelerde yürütüyorlardı. Onların iki yanından da atlılar geliyordu Derken, Fatih Sultan Mehmet rolündeki adam da göründü atıyla birlikte, büyük bir gurur- la ilerledi kendisini karşılayan kalabalığa doğru. Kalabalık, şehrin sakinlerini mi temsil ediyordu bilmiyorum. Sonra, bek- lenmedik bir şey oldu: Fatih Sultan Mehmet, sütçü beygiri- ne benzeyen atını süre süre gelip kendisini karşılayan kala- balığın ortasında olanca heybetiyle durdu; yana doğru ha- fifçe eğildi ve sağ elinin avuç içiyle oradakilerden birinin avuç içine vurarak şehri ele geçirmiş olmanın sevinciyle "Yih hu!.." diye haykırınca nar taneleri etrafa bir bir saçılıp gitti. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdaki- lerden hangisi getirilmelidir? A) Nar deyince her defasında dilimizin bugünkü yozlaşmış, parçalı durumunu düşünürüm Nar, her defasında büyük sonsuzluğun küçük örnekle- mi gibi görünür bana C) Narı gördüğümde fetihleri, kararlılıkları, kahramanları ile padişahlar gelir, ilkin aklıma D) Nar, bir bakıma Türk tarihinin kitaplara sığmaz kahra- manlıklarının timsalidir E) Nar, benim için bir meyveden ötedir; birliğin, düzenin, çoklukta tekliğin simgesidir

28. Bilenler bilir, Osmaniye'nin Kadirli ilçesinde elinizle toprağı biraz eşeleseniz bile mutlaka toprağın altından binlerce yıl önceye ait bir antik taş bulursunuz. Bu durumun kıymetini ne yazık ki oranın insanları anlayamamış ve toprağın altın- dan çıkardıkları bu taşları ya evin ya da bahçenin duvarın- da kullanmıştır. Hatta bir evin bahçe duvarında Hititlerden kalma ticareti simgeleyen terazi motifinin olduğu bir taş bile S görmüştüm. Gerçi 50 yıl önce burada başlayan kazı çalış- Al maları kimi önemli yapıları ortaya çıkardı. Yerleşim yerini R kuş bakışı gören 1400 yıllık kaleden günümüze bozulma- M dan kalan fazla bir şey yoktu. Üzerinde bir düğünün betim- A lendiği mozaik, oyunların sergilendiği tiyatro geriye sağlam kalabilmiş ender değerlerden. Bu parçada sözü edilen tarihî bölgeyle ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisine yer verilmemiştir? A) Çalışmalar sonunda değer taşıyan kimi yapıtların orta- ya çıkarıldığına B) Tarihî alanlarda koruma önlemlerini artırmak gerektiği- ne C) Kimi bölümlerin fazlaca yıprandığına D) Tanık olunan bir durumdan üzüntü duyulduğuna E) Bir kalıntıda görülenlerle ilgili açıklamaya

A CORUN okundu mu bir daha unutul- 111 come. Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Sope ortation 2. Öyle öyküler vardır ki bir kez maz. Bağımlı sıralı cümledir. B) Yüklemine göre fiil cümlesidir. C) Olumsuz cümledir. D) Kurallı cümledir E) Üç yargı kullanılmıştır. Acum bono diyor bi L ten buve up

isi 03 17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır? A) Yazarın öteki romanlarında da belki birtakım karakterlere yakın kişiler, kimlikler vardı. B) Eleştiri yapılırken eserlerin orijinallerine sadık kalmak gerekir. C) Roman kahramanı, dinozorlar üzerine araştır- having ma yaparken o dönemi uzun uzun betimlemiş. D) Acı ve izdırap dolu bir eşkıya romanı olan ya- pitta kahramanlar yöresel ağız özelliklerine uy- gun konuşturulmuş. E) Romanın baş kişisi, köy yaşamının vazgeçil- mez mutluluğu içinde yaşayan bir çiftçidir.

dinleyemeden laylı tümleç arar 1 en 2+ Güneşin ilk ışıkları sazlıkların üzerine düşerken bu doyumsuz manzaranın tadını çıkarıyoruz. Bu cümlenin ögelerinin dizilişi aşağıdakilerin hangisidir? Zari tümleci - yüklem B) Ozne - dolaylı tümleç - nesne - yüklem C) Nesne - zarf tümleci - özne - yüklem D) Zarf tümleci - Özne - yüklem E) Nesne - nesne - yüklem 6. Aşağıdakilerin hangisinde bir sifat-fiil grubu lenin yüklemi olmuştur? A) Saatlerdir bekleyen seyirciler iyice sabırsızl artık. B) Öğretmenini bu kadar kızdıran, ödevleri ihmal etmesiydi. C) Hiç sevmem başladığım bir işi yarım b D) Yazınızı tamamladığınızda ilk ben oku E) Benim doğduğum yer, dağın etekle küçük bir köydü. 305

çay meşgul 30. Müşkülpesentlere (zor beğenen) bile sevdirecek tatlar barındırır Rize mutfağı. Hele söz konusu ise hikâyesi, tadı, emeği, kokusu uzun sürer eder sizi, sonra da yudum yudum içirir kendisini. Önce çay tanelerinin yüzdüğü bu çayı yadırga- mamak gerekir kuşkusuz. Aylardan mayıs ya da haziran ise çay hasadı yanı başınızdadır. Eylül, ekim aylarına kadar çay hasadı aralıklarla sürer ancak ilk zamanki kadar yoğun değildir. Kentin dik yamaçlarındaki çay bahçelerinde makaslı, sepetli Rizeliler ile tatlı sohbetler eşliğinde çay toplamak, kente yayılan o çay kokusunu daha anlamlı hâle getirir. Üretim sürecini izlemek isterseniz çay işle- me fabrikalarından bazıları kapılarını ziyaretçilere açıyor. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi kesin olarak çıkarılabilir? A) Rize mutfağını sevmeyecek kimse yoktur. B) Çay hasadı dört beş ayı kapsayan uzun bir sü- reçtir. C) Çay hasadının en yoğun olduğu ay haziran ayı- dır. 31. D) Cay bitkisi, en fazla Rize'de yetişmektedir. E) Çayın üretim sürecini izlemek isteyenler Rize'de istedikleri fabrikaya gidebilirler.

4. Aşağıdakilerden hangisi âşık tarzı halk edebiyatının özellikleri arasında yer almaz? Nazım birimi beyittir ancak türkülerde ve ninnilerde üçlü, beşli söyleyişler görülür. Genelde sözlü olmasına rağmen şairler, şiirlerini "cönk" adı verilen defterlerde toplamışlardır. C Aşk, tabiat, gurbet, ölüm, özlem, yiğitlik, toplum sorun- ları gibi konular işlenmiştir. DÂşık veya ozan denilen kişilerin, saz eşliğinde söyledik- leri şiirlerden oluşur. EÜrünlerin söyleyeni bellidir, şairler genellikle şiirin son dörtlüğünde mahlas kullanır.

9. Çıkma durumu eki olan "-dan/-den" bazeń tamla- yan ekinin yerine kullanılabilir. Aşağıdakilerden hangisinde bu açıklamaya uy- gun bir kullanım vardır? A) Kesin karar vermeden adım atamaz, her olası- lığı değerlendirmeye çalışırdı. B) Onu gördüğünden beri yerinde duramıyor, onunla konuşmak istiyordu C) Dostlarından duymadığı bu iltifatları başkala- rından duymak, onu çok üzmüştü. -D) Konuşmalanndan anladığı kadarıyla onlar da yeni tanışıyorlardı. E) Bugüne kadar akrabalarından birçoğunu arayıp sormamıştı. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı

TYT TÜRKÇE TESTİ 19. Aras Ören verimli bir ozan. Son şiir kitabı Enkaz'da, elekt- ronikleşen çın çın bir dünyada ipek inceliğinde duyarlığın şiirlerini gezdiriyor. Bir gezgin gibi değil. Yüksel, az ko- nuşuyor. Haluk'sa hiç, ikisininde eski şiirlerini, öykülerini biliyorum. Nasıl damıtılmışlar. Yüksel, sözü dinlenir bir yazın adamı kimliğini, çevirilerini güzelliğiyle pekiştiriyor. Hatuk, yazıyor mu şimdilerde? Bilmiyorum. Onları sezi- yorum. Anlayamıyorum. Birkaç günün birkaç saatindeki karşılaşmalar, söyleyişler yetmiyor. Bu parçada sözü edilen sanatçılarla ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisini söylemek yanlış olur? A) A) Üçü Üçü de şiir yazmıştır. B) Romanları anlaşılır bir dille yazılmıştır. C) İkisinin hikâyesi de vardır. D) Aralarında çeviri yapan da vardır. E) Yazar kimliğini çevirilerle süsyelen de vardır. I I 1 2

27. 1. Özellikle kullandığımız aksesuarlar bu açıdan bizler için u büyük bir önem kazandı. II. Durum böyle olunca bize iyi gelen, şifa veren nesneler ve benzer şeyler bizler için büyük önem taşımaya baş- ladı. III. Bunun sonucu olarak da bileklik, yüzük, kolye gibi akse- suarları alanlar çoğaldı. IV. Son dönemlerde sahip olduğumuz her şeyi içimizde bulunan enerji ile kontrol edebildiğimizin bilincine var- dik. V. Bu durum yaygınlaşmaya başladığında doğal ve şifalı taşlar ile üretilmiş aksesuarların satışı da hâliyle artış gösterdi. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçün- cü olur? A) I B) II C) III D) IV E) V

5. Bir mezarlıktır dünya Insanlar saf saf Gezerler içimizde ||| Bazıları korkudan IV Seslerini çıkaramaz V Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisi yapı bakımından farklıdır? FORMEREND A) I B) II D) IV C) III E) V

TDK'nın yönlendirmelerine önem vermeliyiz. II Tübitak'ta çalışmaktan gurur duyuyordu. III DSİ'de ekipler, proje çalışması yapıyormuş. IV. 30 kg'lık şeker çuvalını sırtladı. V. 20. yy'in romanları da günümüzü anlatamıyor artık. Numaralanmış cümlelerin hangisinde ya da hangilerin- de kısaltmaların yazımı doğrudur? A) Yalmz I B) Yalnız II D) III ve V C) III ve IV E) II, III, IV ve V

19. Yeniye bakalım, yeniyle yol alalım, onu kuşanalım, onunla yükselip yücelelim. Ama önce dilini bularak... Ona bürü- nerek, onun erdemi kadar günlük yaşama şevki yanında güzelliğini de kuşanarak... Hayatsız bir söylem, yeniliğin cevheri olamaz. Dil, nihayet bir yüksek düşünme ve sanat eylemidir. Bu yüzden insan ve toplum olmanın ana kay- nağıdır. Bugün klasik sayıp da bağrımıza bastığımız nice yeni dili, geçmişte olduğu gibi bir gecikme ve yok sayma ambarına kapatmayalım. Yeni, yaşıyorsa vardır. Bu parçaya göre sanatta yeni olmanın en önemli koşu- lu aşağıdakilerden hangisidir? A) Yaşama şevki vermesi B) Geleceği aydınlatması C) Güncel olması DY Estetik yönden etkilemesi E) Çağını her yönüyle yansıtması

26. Başlangıçta Hunların varlığının sona ermesinin ardın- dan Orta Asya'da hüküm süren bu Türk topluluğu Kök Türklerin tarih sahnesine çıkışı ile birlikte Orta Asya'yı terk etmek zorunda kalmıştır. Orta Avrupa'ya kadar iler- lemiş burada güçlü bir devlet kurmuş ve Bizans üzerin- de ciddi tehdit oluşturmuştur. Franklarla mücadelelerde zayıflayan bu Türk devletinin topraklarının büyük kısmı 9. yüzyılın başlarında Bulgarlarca ele geçirilmiştir. 10. yüzyılın başlarına kadar varlıklarını devam ettirseler de Slavlar ve Germenler arasında erimişlerdir. Bazı özellikleri verilen bu Türk topluluğu aşağıda- kilerden hangisidir? A) Macarlar B) Avarlar D) Kıpçaklar C) Peçenekler E) Uzlar

mına işaretleyiniz. 3. Alzaymır hastalığı tanımlanalı 110 yıl geçti; yapılan araş- tırmalar, bu hastalığın yaşlılığın kaçınılmaz sonuçlarından olmadığını kanıtladı. Aşağıdakilerden hangisi bu cümleden çıkarılabilecek kesin bir yargıdır? A) Alzaymır, son zamanlarda tehlikeli bir hastalık olmak- tan çıkmıştır. B) Alzaymır hastalığı, 110 yıl önce ortaya çıkmış bir has- talıktır. C) Alzaymır hastalığının ne olduğu 110 yıldır tam olarak belirlenememiştir. D) Alzaymır hastalığından yaşlılıkta da korunmak müm- kündür. E) Alzaymır hastalığı ile yaşlılık arasında doğrudan bir ilişkinin varlığı kanıtlanmıştır.

yuklemden oluşmuştur. E) N. cümle dolaylı tümleç, nesne, zarf tümleci ve yüklemden oluşmuştur. eç ve 13. (1) Alaçatı, bitkisel çeşitlilik yönünden çok zengindir. (II) Özellikle Alaçatı Zeytineli kıyıları "önemli bitki alanları" olarak belirlenmiştir. (III) Bu alan, deniz kıyısına özgü makilerin tahrip edildiği alanlarda görülen çok kısa boylu, dikenli çalılardan oluşan bitki toplulukları ile fazla yüksek olmayan sarp kayalık, vadi, bataklık ve kumsal bitki yaşam ortamlarının bir arada bulunmasının getirdiği çeşitliliğe sahiptir. (IV) Doğal sit alanı olarak koruma altında olan bu alan nadir bir bitki çeşitlilik alanıdır. (V) Alaçatı'da geleneksel olarak da doğa bitkilerinden yararlanılmakta ve bunlar geleneksel yöre yemeklerinin ana maddesini oluşturmaktadır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümle, basit yapılı bir isim cümlesidir. B) II. cümle, kurallı bir fiil cümlesidir. III. cümle, birleşik bir isim cümlesidir. D) IV. cümle, birden çok yan cümlesi olan bir cümledir. E) V. cümle birleşik, kurallı bir isim cümlesidir. çok da Bu pa yönü A) I ta Gal