Lise Türkçe Soruları

10. Moğol ilinde Oğuz Han soyundan İl Han'ın hükümdarlığı sırasında Tatarların hükümdarı Sevinc Han, Moğol ülke- sine savaş açtı. Il Han'ın ülkesindeki herkesi öldürdüler. Yalnız İl Han'ın küçük oğlu Kıyan ve eşi ile yeğeni Nüküz ve eşi kaçıp kurtulmayı başardılar. Yabani koyunların yü- rüdüğü bir yolu izleyerek yüksek bir dağda dar bir geçide Wardilar. Bu geçitten geçerek içinde akar sular, pinarlar, çeşitli bitkiler, çayırlar, meyve ağaçları, çeşitli avların bu- lunduğu bir yere gelince Tanrı'ya şükrettiler ve burada kalmaya karar verdiler. Dört yüz yıl sonra kendileri ve sürüleri o kadar çoğaldılar ki bulundukları bölgeye si- ğamadılar. Atalarının buraya geldiği geçidin yeri unutul- muştu. Bölgenin çevresindeki dağlarda geçit aradılar. Bir demirci, dağın demir kısmını eritirlerse yol açılabileceğini söyledi. gen de se Bu parçada hakkında bazı bilgiler verilen destan, Türklerin aşağıdaki destan dönemlerinden hangisi içinde sınıflandırılır? A) Hun Dönemi C) Uygur Dönemi B) Göktürk Dönemi D) Saka Dönemi E) Karahanlılar Dönemi

6. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Tiyatro sahnesinde kullanılan eşyaya aksesuar de- nir. B) Karagöz oyununda zengin, mirasyedi, çıtkırıldım, İs- tanbul ağzıyla konuşan tip Himmet'tir. C) Tuzsuz Deli Bekir, gölge oyununda kaba ve argo ko- nuşmalarıyla, naralarıyla tanınan zorba bir tiptir. D) Balama, Frenk, Acem, Laz orta oyununun oyuncu tiplerindendir. E) Meddah, tek kişilik gösteri olan geleneksel Türk tiyat- rosu türüdür.

1. 1. Yazılı metne dayanmayan, önceden hazırlanmadan sahnede akla geliveren sözlerle oynanan tiyatro oyu- 0 nu. II. Masalların tiyatro sahnesinde dramatize edilmesin- den doğan, cin ve peri gibi karakterlerin de yer bul- duğu tiyatro türü. III. Genelde güncel konuları taşlayıcı bir biçimde ele alan skeçlerin oynandığı, şarkıların ve şiirlerin söy- lendiği küçük tiyatro. IV. Olayların örgüsü daha çok halk zevkini okşayan, basit, hareketli, alay etmeye dayanan kaba komedi türü. Aşağıdaki terimlerin hangisinin tanımı yukarıda veril- memiştir? A) Monolog D) Kabare B) Fars C) Feeri E) Tuluat YAYIN DENİZİ 4.

3. Bu birlikte ele alış da yazarın Fuat Köprülü'nün Lan- son'dan ilhamla geliştirdiği edebiyat tarihçiliği anlayışı- ni devam ettirme gayretinde olduğunu gösterir. Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabile- cek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Edebiyat, sanatçının hayal dünyasının gerçeklerin üzerine çıktığı bir alandır. B) Sanatçı, Türk edebiyatının geleneksel anlayışının dışına çıkma çabasıyla hareket eder. C) Edebiyat, yaşanandan esinlenmekle birlikte asıl zenginliğini sanatçının kurgusu sayesinde kazanır. D) Konusu insan, malzemesi dil olan edebiyat, ifade- sini imge ve çağrışımlarda bulur. E Sanatçının son romanında ele aldığı konuyu post- modern bir anlayışla dile getirdiğini görüyoruz.

15. Namık Kemal'le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Romantik tiyatroyu benimsemiş olan sanatçının tiyat- ro türünde kaleme aldığı ilk eser, tarihî bir dram olan Vatan yahut Silistre'dir. B) Edebiyata sosyal fayda açısından bakan sanatçı, dü- şüncelerini halka aktarma ve toplumu yönlendirme çabasındadır. C) Başta şiir olmak üzere edebiyatın roman, tenkit, ma- kale, mektup gibi türlerinde de eser vermiştir. D) ilk makale örneği olarak kabul edilen Tercüman-ı Ah- val Mukaddimesi'ni kaleme alarak gazete çevresinde gelişen metin türlerinin gelişimine katkıda bulunmuş- tur. E) İlk edebî roman İntibah ve ilk tarihî roman Cezmi di- şında roman türünde eser vermemiştir. 17. XVI Ma ga ni n e

7. 1. Halk hikâyeleri, genellikle nazım nesir karışık yazılır. Halk hikâyeleri, biçim ve içerik yönüyle masallardan ayrılır. III. Halk hikâyelerinde zaman zaman olağanüstü unsur- lara rastlanır. IV. Halk hikâyelerinin en eski örnekleri Divanü Lügati't- Türk'te yer alır. V. Halk hikâyelerinin kahramanları günlük hayatta pek rastlanamayacak idealist tiplerdir. Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bil- gi yanlısı yapılmıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. YAYIN DENİZİ

12. Havalar gittikçe serinledi, etrafı sarı sarı yapraklar kap- ladı. Romantik, hüzünlü, güz mevsimine vurgun sanat- çılar eser vermek için kolları sıvadılar çoktan. Ankara, Türkiye'nin göz bebeği, eylüle buyur ediyor usulca. Doğrusu Ankara'da sonbahar bir başka güzelmiş, der şehri ilk kez görenler. PLIMBALI Y Bu parçada virgülün aşağıdaki işlevlerinden han- gisinin kullanımına örnek yoktur? A) Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime 303 gruplarının arasına konur. B) Metin içinde art arda gelen zarf-fiil eki almış kelime- eylerden sonra konur. C) Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerinden sonra konur. D) Cümle içindeki ara sözleri ayırmak için ara sözlerin ayırma başına ve sonuna konur. E) Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.

Okul ve eğitim hayatında gerek anne ve baba- ları gerekse öğrencileri onulmaz sıkıntılarla baş başa bırakan çok önemli bir sorun vardır: Akran zorbalığı. BSOR • Akranları tarafından fiziksel ve psikolojik şidde- te maruz kalarak korku, endişe, rezil olma gibi etmenlerle bunu ifade edemeyen çocuklarda ağır travmalar meydana gelmektedir. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A Fiziksel ve psikolojik şiddete maruz kalarak kor- ku, endişe, rezil olma gibi etmenlerle bunu ifa- de edemeyen çocuklarda baş gösteren travma- nin gerek anne ve babaları gerekse öğrencileri onulmaz sıkıntılarla baş başa bırakmasının al- tında okul ve eğitimdeki sorunlar yatmaktadır. B) Akran zorbalığını, akranları tarafından fiziksel ve psikolojik şiddete maruz kalarak korku, endişe, rezil olma gibi etmenlerle bunu ifade edemeyen çocuklarda meydana gelen ağır travmalar ola- rak tanımlamamız mümkündür. 6. C) Okul ve eğitim hayatında, yaşıtları tarafından fi- ziksel ve psikolojik şiddete maruz kalarak kor- ku, panik kaygı gibi etkenlerden dolayı bunu ifade edemeyen çocukların yaşadığı travmadan en fazla etkilenenler akran zorbalığıyla eğitim hayatı sönen öğrencilerin anne babalardır. D) Gerek anne ve babaları gerekse öğrenciler onul- maz sıkıntılarla baş başa bırakan akran zorbalı ğı sorunun giderilmesi için fiziksel ve psikolojik şiddete maruz kalarak korku, endişe rezil olma gibi etmenlerle bunu ifade edemeyen çocukla- rin bilinçlendirilmesi gerekmektedir. LİMİT YAYINLARI E) Akran zorbalığı öğrencilerin, akranları tarafından fiziksel ve psikolojik şiddete maruz kalarak kor- ku, endişe, rezil olma gibi etmenlerle bunu ifa- de edememesi, okul ve eğitim hayatında gerek anne ve babaları gerekse öğrencileri travma gi- bi onulmaz sıkıntılarla baş başa bırakan çok önemli bir sorundur.

SORU - 1 (1) Yağ ve enerji alımı azaltılarak boya uygun beden ağırlığını korumak amacıyla, düşük kalorili yiyecek ve içecek tüketim alışkanlığı 1960'larda başlamıştır. (II) Günümüz tüketicilerinin sağlıklı yaşama ve formunu koruma isteği, sağlıklı beslenme ve spora daha fazla önem göstermesini sağlamıştır. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? Günümüzde sağlıklı yaşamak için sporu hayatının vazgeçilmezi yapan insanlar, 1960 yıllarından itiba- ren düşük kalorili yiyecekler tüketmektedir. B) 1960'lardan itibaren başlayan az kalorili yiyecek tüketme alışkanlığı, günümüzde sağlıklı beslenme ve sporun daha da önem kazanmasını sağlamıştır. CIdeal kilosunu korumak isteyen kişilerin tercih ettiği düşük kalorili yiyecekler 1960'dan sonra sağlıklı beslenmenin gereği olarak görülmüştür. g DY Ideal kiloyu korumak için günümüzde sağlıklı bes- lenme ve spor önemsenirken 1960'larda düşük Kalorili yiyecek ve içecekler tercih edilmiştir. İnsanlarda 1960'lara kadar çok artan kilo artışı insanların ideal kilolarına ulaşmak için düşük kalorili yiyeceklere yönelmesini sağlamıştır. BENİM HOCAM C {

7. Aşağıdakilerin hangisinde verilen yapma destan, kar- şısındaki şaire ait değildir? Destan A) Kaybolmuş Cennet B) Çılgın Orlando C) Kurtarılmış Kudüs D) Üç Şehitler Destanı E) İlahi Komedya- Şair Milton Ariosto Tasso Faruk Nafiz Çamlıbel Dante

için at, katır ve öküz az geldi. Bu metin aşağıdaki anlatmaya bağlı edebi metinlerin hangisinden alınmış olabilir? A) Mesnevi B Destan D) Masal 12. Mesneviler, olay çevresinde oluşan edebi türlerdendir. Cemşîd û Hurşîd, ünlü 14. yüzyıl divan şairi Ahmedi'nin C) Hikâye E) Roman belki de en çok tanınan eseridir. İranlı şair Salman Save- ci'nin aynı adı taşıyan 1500 beyitlik yapıtının genişletilmiş çevirisidir. Ahmedî'nin bu ünlü mesnevisi beş bin beyitliktir. Mesnevide gündelik hayata dair unsurlara sık rastlan- maktadır. Mesneviler işlediği konular bakımından türlere ayrılır. Cenk destanları mesnevisi, savaş ve kahramanlık olaylarını şairin duygu ve düşüncesine göre işleyen mes- nevilerdir. Diğer adıyla "Gazavatname" olarak bilinir. İran III edebiyatında Firdevsî'nin "Şehname" adlı eseri bu tür mesnevidir. Aşk hikâyeleri mesnevileri, İslâm dünyasının ortak ürünü olan aşk hikâyelerini konu alan mesnevilerdir. Şeyyad Hamza'nın "Yusuf u Züleyha", Bâkî'nin "Leyla vü IV A) I. ve II. Mecnun" adlı mesnevileri bu tür eserlerdendir. Dinî ve ta- savvufi konulu mesneviler, din ve tasavvuf konularını iş- leyen mesnevilerdir. Mevlana'nın "Mesnevi" adlı eseri ile Nedim'in "Vesietü'n Necat (Mevlit)" adlı mesnevileri bu türe V girmektedir. Ahlaki ve didaktik mesneviler, bilgi ve öğüt vermek amacıyla yazılan mesnevilerdir. Erzurumlu İbra- him Hakkı'nın "Marifetname" ile Nabi'nin "Hayriyye" adlı eserleri bu türe girer. Yukanda numaralanmış cümlelerden hangilerinde mesneviyle ilgili bir bilgi yanlışı söz konusudur? B) I. ve III. D) III. ve IV. 7-B 8-B 9-B 10-A 11-B 12-E C) II. ve III. IV. ve V.

2. 1. Sosyolojinin bir alt dalı olan köy sosyolojisi, alanı ile ilgili veri elde etmeye çalışırken bazı yöntem ve teknikleri yoğun olarak kullanır. II. Tercih edilecek yöntem ve teknikler daha çok konunun içeriği, elde edilecek verilerin niteliği ve güçlüğü gibi nedenlerden dolayı tercih edilir. usisememb Bu iki cümlenin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Yöntem seçiminde konu alanına dikkat eden köy sosyo- lojisi, sosyolojinin alt dalı olmasının yanında verileri elde etmede nitelik ve güçlük gibi unsurlara yoğunlaşır. BY Köy sosyolojisi, sosyolojinin alt dalıdır ve konunun içeriği, verilerin niteliği ve güçlüğü gibi etkenlere göre alanıyla ilgili bilgi edinmek için yöntem ve teknikleri seçerek yoğun biçimde kullanır. C) Sosyolojinin alt dalı olan köy sosyolojisi, veri toplamaya ihtiyaç duyduğu zamanlarda kent sosyolojisinin kullan- madığı yöntemlerine yoğunlaşmasının yanında nitelik ve güçlük gibi nedenlerle bu teknikleri tercih eder. Konu içeriği, verilerin niteliği gibi amaçlara bağlı olarak köy sosyolojisi kendine uygun olan tarihî alanlarda verileri elde etmek için çeşitli menfi yöntem ve teknikleri kullanır. Köy sosyolojisinin bazı yöntem ve teknikleri kullanmasında konu özelliği, veri içeriği, nitelik gibi etkenlere bağlı olarak alanı ile ilgili doğru veya yanlış bilgi toplamaya çalışılması etkilidir.

1. Çağlara damgasını vurarak kalıcılığını kanıtla- mış klasik sanatçılar, az ve öz yazar ancak bu azın içine dünyayı sığdırır ve işe yaramayan ne varsa atarlar yazılarından. Onlarda yaldızlı, tum- turaklı ve başkasına benzeyen tek cümleye rast- lanmaz. Tek tutukluk, tek pürüz bulunmaz onla- rin eserlerinde. Bu parçada aşağıdaki anlatım ilkelerinden hangisinden söz edilmemektedir? A) Akıcılık B) Özlülük D) Sağlamlık C) Yalınlık E) Özgünlük

de-bu açlarla mer ya. Sümer mallan radaki belirle. muştur. azısını amlar, ardır. Imesi olan ylece karıl- söz ildi- ndan oldu- nup ler, aha ğini ile Piri Reis, başlangıçta bir korsan denizcidir. II. Beyazıt'ın Akdeniz'deki korsanlık yapan denizci- leri, Venediklilere karşı açtığı savaş için Osmanlı donanmasına davet etmesi üzerine bu savaşta gemi komutanı olarak görev yapmıştır. Osmanlı Devleti'nin Güney sularında Derya Sancak Beyi (tümamiral) olarak görev yapmıştır. Barbaros Hay- rettin Paşa'nın ölümünden sonra Umman Denizi, Kızıl Deniz ve Basra Körfezi'ndeki deniz görevle- rinde Mısır Kaptanlığı yapmıştır. Fakat 1552'de tamire muhtaç donanmayı Basra'da bırakması ve Mısır Beylerbeyi Mehmet Paşa'nın politik ihtiras- ları yüzünden hakkında olumsuz rapor verilerek idam edilmiştir. Akdeniz'de yapmış olduğu sefer- ler sırasında edinmiş olduğu izlenimleri, yaşamış olduğu olayları paylaşmış olduğu Kitab-ı Bahriye adlı kitabı dünya denizciliğinin ilk taslak çalışma- si olması açısından önemlidir Ayrıca Piri Reis yapmış olduğu seferlerdeki gözlemlerinden ve deneyimlerinden yola çıkarak tarihteki “ilk Dünya haritası"nı çizmiştir. Atlas Okyanusu, İber Yarıma- dası, Afrika'nın batısı ile Amerika'nın doğu kıyıla- rini gösteren bu haritanın elimizde sadece üçte birinin bulunduğu kısım vardır. Bu parçada Piri Reis ile ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisinden söz edilmemiştir? Çizdiği haritanın tarihsel öneminden B) Korsanlıktan Osmanlı deniz komutanlığına na- sıl geçtiğinden Bir iftira sonucu idam edildiğinden D) Denizciliğinin yanında yazarlığının da önemli olduğundan E) Hangi bölgelerde görev yaptığından 11. Baş par şün rah ver bir ba diy iyi işl ya yo d n

2. Anlatmaya bağlı edebî metinlerle ilgili olarak aşağı- daki cümlelerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Dünya edebiyatında ilk öykü örnekleri İtalyan yazar Boccacio'ya ait olan Decameron'dur. B) İlk romanı İspanyol yazar Cervantes kaleme almıştır. C) Dinî, inandırıcı, kısa hikâyelere efsane denir. D) Halk edebiyatı türlerinden olan mesnevi, edebiyatı- mıza İran edebiyatından gelmiştir. K E) Anlatmaya bağlı edebî metinlerin en eskisi olan des- tanlar nazım biçiminde oluşmuştur. ENİZİ

4. Büyük Selçuklularda, orduda ve Türkler arasında Türkçe konuşulmasına rağmen devletin resmî dili Farsça idi. Farsça aynı zamanda edebiyat diliydi. Fars dili ve kültürü Büyük Selçuklularda yaygındı. Bu durum Büyük Selçuklular Dönemi'nde aşağı- dakilerin hangisine neden olmuştur? A) Orduda gulam askerlere ağırlık verilmesine BY Şair ve edebiyatçıların korunmasına C Türk dilindeki gelişmenin yavaşlamasına D) Pozitif bilimlerin ön plana çıkmasına E) Islam dünyasının siyasi liderliğinin ele geçirilme- sine