Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler Soruları

18. Kitap, dergi künyelerinde yazar, eser, basımevi vb. maddeler den sonra konur. II. Arapça - Farsça kurallara göre yapılan tamlamalarda kullanılır. III. İsim yapma eklerinin başına, il yapma eklerinin başına ve sonuna konur. UZMAN YAYINLARI IV. Aralarında ve, ile, ila -dery anlamlarını vermek için sayılar arasında kullanılır. A) 1 Ara cümleleri ayırmak için kullanılır. Yukarıdaki numaralanmış bilgilerden kaç tanesi kısa çizginin kullanıldığı yerlerdendir? B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

11. Atasözleri, çok önceden söylenmiş olan, dilden dile günü- müze kadar gelmiş, öğüt bildiren, milletin ortak malı olmuş, tecrübelere dayanan kısa ve özlü anlatım içeren sözlerdir. (1) Bazı atasözleri zararlı ve ahlaka aykırı hayat felsefesi içe- rir. (II) Bazı atasözleri tabiat olaylarını yansıtır. (III) Bazı ata- sözleri toplumun gelenek ve göreneklerini yansıtır. (IV) Bazı atasözleri toplumun inanışlarını bildirir. (V) Bazı atasözleri öğüt ve ahlak dersi verir. Bu parçada numaralanmış cümleler aşağıdaki atasöz- lerinden hangisine örnek gösterilemez? A) I. cümle: Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar. B) II. cümle: Akıntıya karşı kürek çekilmez. C) III. cümle: Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır. D) IV. cümle: Allah dağına göre kar verir. E) V. cümle: Araba devrilince yol gösteren çok olur.

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "çocuk" söz- cüğü, bir tek varlığı düşündürecek biçimde kullanılmıştır? A) Çocuk, düşe kalka büyür. B) Çocuğun yediği helal, giydiği haram. C) Çocuğa iş buyuran, ardından kendi gider. D) Çocuktan al haberi. E) Çocuğun iki gündür hastaymış. 4.

13. "II. Yeni, 1954'ten sonra filizlenmeye başlayan bir şiir hare- ketidir." Bu cümledeki altı çizili sözcüğün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisinde yoktur? A) Realist akımın uç verdiği dönemde yazı hayatına baş- lamıştı. B) Garip akımının ilk adımlarını attığı günlerdi. C) Fecriati dağılmadan millî edebiyat anlayışı belirmeye başlamıştı. D) O tarihlerde Tanzimat edebiyatı çekirdeğini yarmaya çalışıyordu. E) Batılılaşma gittikçe büyüyen su halkaları gibiydi.

2. Günümüzde romanın tahtında oturan yazarımız, genç yazarlardan oldukça umutlu görünüyor. Bu cümlede geçen "romanın tahtında oturan" sözüyle, yazara yönelik anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? Sanatının zirvesinde bulunduğu B) Romana hizmet ettiği C) Genç yazarları desteklediği > D) Alanının en yetkin ismi olduğu Romanlarının çok beğenildiği E)

6. Türkçede bazı sözcükler kullanımlarına göre hem ad hem de fiil kökü olabilir. Bunlara "ikili kök" ya da "ortak kök" denir. Aşağıdakilerden hangisinde ortak köklü bir sözcük kullanılmıştır? A) Gül dalında bülbül ötermiş, derdi babaan- nem. B) Eski köye yeni âdetler getirmekten vazgeçin artık. C) Zaman su gibi akıp gidiyor, tutamayacağını bil. D) Dilim, seni dilim dilim dileyim e mi? E) Büyüdüğüm topraklar gözümde tütüyor.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "yatmak" sözcüğü "bulunmak" anlamında kullanılmıştır? A) Her ayrıcalık hevesinin kökeninde bir kompleks, bir gös- termecilik duygusu yattığı görülür B) Çalı süpürgelerinin kırmızı çiçeklerindeki bal kokusuna yatmışlardı. C) Kardeşinin düğününe elbise diktirmek için aldığı kumaş ütülenince yattı. D) Mezarlık servilerinin altında ninelerim, teyzelerim yatar- lardı. K E) Dörtnala giden atların köpüklü boynuna bir daha yatma- yacak.

TEST 1. 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, ayraç içindeki anlamıyla kullanılmamıştır? A) Yazarın sivri dili birçok eleştirmenin tepkisiyle kar- şılaştı. (Mecaz anlam) B) Hava güzel olursa birlikte mantar toplamaya gide- riz. (Yan anlam) C) Senden böyle bir reaksiyon beklemiyordum doğ- rusu. (Terim anlam) D) Dışarıda çok kaldığı için elleri buz tutmuştu. (Temel anlam) E) Okurun beklentilerini dikkate almayıp zayıf açıkla- shetal malar yapmış. (Mecaz anlam)

3. On beş günden beri köyden köye dolaşıyoruz. Bu köy- lenn her bir, öbüründen daha hazindir (hüzünlüdür). 1 Yorgunluk bir taraftan, gönlümüzdeki hüzün öbür ta 11 raftan (diğer yandan) âdeta nihayeti yok bir gurbet ve sürgün yolunda gibiyiz. Eski hayatımız, arkamızda bi- raktığımız (epey uzaklaştığımız) alışkanlıklar, ilişkiler bize bir başka asra ait efsaneler (kahramanlıklar) şek- IV linde görünüyor. Bir daha eski hâlimize dönecek mi- yiz? Bu gamlı seyahat günün birinde nihayete erecek mi V (son bulacak mı)? Buna hiç ihtimal vermiyoruz. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin an- lami parantez () içinde verilen açıklamayla uyuş- mamaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V

A TYT/Türkçe A 29. Sanat eserinin meydana gelmesini sağlayan temel etken- lerin başında "duygu" ile "istek"in geldiği bilginlerce kabul edilir. Bu iki yaratıcı faktörden insanda hangisinin daha önce belirmesi gerekeceği konusu da düşünürleri uzun süre ilgilendirmiştir. Duygulanma sonucu eser verme hâlinin ilham yoluyla meydana gelebileceği göz önüne alınırsa yaratma isteğinin en son beliren bir iç eylem oldu- ğu kanısı daha ağır basmaktadır. Bununla beraber istek olmayınca ilham, dolayısıyla duygulanma hallerinin de olmaması gerekeceği tezini savunanlar da az değildir. Kesin olarak bilinen bir yön varsa o da sanat eseri yara- tabilmenin, insanın tek taraflı olarak düşünme ve isteme güçlerini harekete geçirmesiyle mümkün olamayacağıdır. Bu böyle olunca, sanat eserini yaratmada yalnız ve yalnız duyabilme gücünün ana faktör olacağı kanısı daha şans- li görünür. Bu parçada " sanat eserinin meydana gelmesiyle" ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Düşünüder sanat eseri için tek bir etkeni yeterli gör- memişlerdin B) Sanat eseri için duyğu ve isteme güçlerinin bir arada olması gerekir. C) Sanat eserini oluşturmada yaratma isteği en son be- lirlenen iç eylemdir. D) Duyabilme güçünün ana faktör olacağı kanısı bir adım öndedir. E) İstekli bir sanatçının eserini oluşturmasında herhangi bir engel yoktur. 30 v layı Şir, nin I fayd de sat kin şt yL be ili r 30.

1. Öyle bir yaşta idim, öyle bir mizaçta idim, çocukluğumda o kadar az oyun oynamıştım ve aldatmayı o kadar az öğren- miştim ki yalan bana suçların en ağırı gibi geliyordu ve bir yalan söylendiği zaman insanların değil, eşyanın bile buna nasıl tahammül ettiğine şaşıyordum. Yalana her şey isyan et- melidir. Damlardan kiremitler uçmalıdır, ağaçlar köklerinden sökülüp havada bir saniye içinde toz duman olmalıdır, camlar kırılmalıdır hatta yıldızlar düşüp gökyüzünde bin parçaya ay- rılmalıdır filan... Bu parçada geçen aşağıdaki sözcüklerden hangisi mecaz anlamlıdır? A) Sökülmek B) Kırılmak C) Ağır D) Hava EUçmak sool 3.

her- aber culak dedi ulak şey ler IV ze 31- t- T. " 6. ABD'nin Utah eyaletindeki "Pando" ya da diğer adıyla "Titreyen Dev" yeryüzündeki en ağır organizma (tabiatın bütünü). Dışarıdan bakıldığında 100 futbol sahası büyük- lüğünde alana yayılmış (genelleşmiş) bir ormana benzi- yor. Ancak içindeki her bir titrek kavak ağacı aynı DNA'ya sahip ve yer altındaki karmaşık (anlaşılması güç olan) kök AII sistemiyle kolonideki diğer ağaçlara bağlı. Araştırmacılar, insanların bölgede yaşamaya başlaması ve ev kurmasıyla "Titreyen Dev'in küçülmeye başladığını dile getiriyor (fark IV ediyor). Şu sıralar daha fazla küçülmesini engellemek (ça- V balamak) için "Titreyen Dev'i çitle çevirmenin bir çözüm olabileceği düşünülüyor. Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin an- lamı ayraç () içinde verilen açıklamayla uyuşmakta- dır? A)1 C) III D) IV E) V 7. TYT

11. T S Örnek - 16 > Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ad aktarması vardır? . S IV. Y V. A) Kitaplığımda değişik türde kitaplar var. B) Bu kitapların hepsini okuduğum söylenemez. C) Yuvarlak masanın üzerinde büyük bir vazo duruyordu. D) Sahnedeki sanatçının performansı bütün salonu etkilemişti E) Kitap okuyanların sayısı her geçen gün artıyor. Yuk söz A)

ÖRNEK 8 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç içindeki anlam olayı yoktur? A) Reşat Nuri Güntekin'in bugün hâlâ okunuyor olmasını ku- ruluğa kaçmadan oluşturduğu yalın üslupta aramak gere- kir. (Ad aktarması) B) Dört asırdır varlığını sürdüren roman, Orta Çağ romans ge- leneğinin giderek zayıflaması sonucu 17. yüzyıl başında Av- rupa'da doğar. (Soyutlama) C) Onun bu sert mizacı; küçük yaşta annesini kaybetmesin- den ve sonrasında yaşadığı acılardan, sarsıntılardan kay- naklanıyor. (İnsandan doğaya aktarım) D) Türk edebiyatında beyaz perdeye aktarılan çok sayıda roman var, bunlara seyircinin de yoğun ilgi gösterdiğini bi- liyoruz. (Dolaylama) E) Benim yetişmemde de emeği olan, tıp dünyasının duayen- lerinden biri daha bugün rahmetli oldu. (Güzel adlandırma)

11. (1) Gece yarısından iki saat kadar sonra trenimiz Sivas tren istasyonuna ulaştı. (II) Ankara ile Kayseri arasında bizi adamakıllı bunaltan sıcak havaya karşı buraya yak- laştıkça sert bir soğuk havayla karşılaşmıştık. (III) Arka- daşımla birlikte ceketlerimizin yakasını kaldırarak yürü- dük. (IV) İstasyonda biraz ilerledikten sonra büfeden demli bir çay istedik. (V) İçerideki odada camlar nefes- ten ve havasızlıktan buğulanmıştı. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde me- cazımürsel (ad aktarması) vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V

sağı- erek ktır, ŞI- U₁ Test 1 4. Herkes kendine benzeyen ruhların gölgesinde toplanır. Bu cümledeki "gölge" sözcüğünün anlamı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A Birinin yanından hiç ayrılmamak BY Güneş ışınlarından korunacak yer C) Koruma, kayırma, himaye D) Yetkisi olmadığı hâlde etkili olan 5. "Bir karanlık çöktü yüreğimize, sabah oldu aydınlanamadık." cümlesindeki altı çizili sözcük, aşağıdakilerin hangisin- de bu cümlede kullanılan anlam özelliğiyle özdeştir? ökmeden yola çıkalım ki sıkıntı yasamayalım. 4.4.