Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler Soruları
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerBÖLÜM
06
Paragrafta Anlatım Biçimleri ve Düş
Geliştirme Yolları
1.
Başımıza bir defa gelen şey, büyük bir dert sayılmaz.
Bir anda olup biten bir şey için korku çekmek akıl kârı
mıdır? Ölüm, uzun ömürle kısa ömür arasındaki farkı
kaldırır çünkü yaşamayanlar için zamanın uzunu kısası
yoktur. Aristo, Hypanis irmağının suları üstünde bir tek
gün yaşayan küçük hayvanlar bulunduğunu söyler. Bu
hayvanlardan sabahın saat sekizinde ölen genç, akşamın
saat beşinde ölen ihtiyar sayılır. Bu kadarcık bir ömrün
bahtlısını, bahtsızını hesaplamak hangimizi gülünç
duruma düşürmez? Yaşamın böyle anlamsız bir niteliği
yüzünden bazı şeyleri büyütmemeliyiz.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden
yararlanılmamıştır?
A) Tanık göstermeden
B) Sözde soru cümlelerinden
C) Öznel değerlendirmelerden
D) Öneri anlamı içeren cümlelerden
E) Tahkiyeli anlatımın yapı unsurlarından
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerBazen bir cümle insanı tüttürür. İnsan hem yakıcı hem
yanıcıdır. Bizler, kelimeler milletine elbiseler giydiririz.
Başlangıçta bu bir kelimenin anlamının zenginleşmesine,
bir'in çokları ifade etmesine yarar. Zaman geçer ve elbise
bazen kelimeyi unutturur. Öyle ki bazen de ne kelimeyi
ne de elbiseyi tanır hâle geliriz.
Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen ebol
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yeni bir üslup kazandırmak
BAD
By Dili mecazlı bir hâle getirmek
C) İfadeyi içeriğe özgü kullanmak
D) Sözün duygu dünyasını ön plana çıkarmak
E) Yalın bir anlatım benimsemek
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcüklersor
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde geçen altı çizili
sözcük eş seslidir?
A) Başarı, dik yokuşlarla dolu bir maratondur.
B) Kelimeler insanların kullandığı en güçlü haplardır.
C) Kabiliyetli olan için bu dünya dilsiz değildir.
D)
Kahramanlık ruh karşısında bedenin mağlup
olmasıdır.
E) Göz, aklın ve yüreğin boy aynasıdır.
8.
A
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerŞehrin kimliği, biraz da ortasında bulunan çarşısında, her
tür etkinliğin kalbinin attığı yerdedir. Kendine has mima-
risi, geleneği, düzeni, hayat tarzı ile çarşı; her şehrin
mazsa olmazı kabul edilir. Çarşıyla; iğneden otomobile,
bilgisayardan maydanoza kadar her şeyin satıldığı za-
mane süpermarketleri arasında dağlar kadar fark vardır.
Çarşıda hem üretim yapılır hem de alışveriş. Eski zaman
çarşıları, mahalleden tamamen ayrı olmasına rağmen
doku itibariyle onunla bütünleşen ilginç mekânlardı.
Bu parçada altı çizili sözlerle anlatılmak istenenler
arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Kaynaşıp iç içe geçmek
B) Benzer yönlerinin çok az olması
azıgıması
C) Özgün özellikler taşıma
D) Kimliğini yansıtmak
(E)) Varlığını sürdürmek
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler5
Ja
7. 1. Yolun kenarında irili ufaklı taşlar vardı.
II. Ritim tutmayı küçükken burada öğrenmişti.
Ill. Futbol oynaya oynaya ayakkabıları yıpranmış.
IV. Eller ne derse desin, siz bildiğinizden şaşmayın.
V. Kir saçlı adam kürsüye çıkıp öğrencilere seslen-
di.
oyne ne
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerin-
de sesteş sözcüğe yer verilmemiştir?
A) I ve II
BII ve III
D) III ve V
C) II ve IV
E) ly ve v V
(02 kök bilgiyi içermektedir.)
1-E 2-A 3-C 4-B 5-A 6-C 7-B
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerSözcükte Anlam
Benzetme amacı güdülmeden, aralarında doğrudan ilişki
düşünülerek bir sözün başka bir söz venne kullamimasina.
ad aktarması denir.
tak
Asagidaki cümlelerin hangisinde pu anlam özelliği yok
A) O kalemin yer hicbir zaman dolmaz.
B) Horozlar otuyor Adana'da yavas yavas saban oluyordu.
Yayınevi bu yıl Atatürkün özdeyişlerini toplamak istiyor.
D) Elindeki yazıyı burusturtu masaya koydu.
Telefondaki ses hemen tammistr.
asana aktat
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler1-
la
et-
eri-
da
LİYAKAT YAYINLARI
an-
ütün
9.
€
de ayn
C) Oysa ben bu konuyla ilgilenmiyorum
D) Bunu yeterli olmadığını düşündüm
E) Bir de sana aynı davrandığımı düşün
(1) Okumaktan amaç kendimizi, çevremizi,
toplumuzu ve evrendeki yerimizi kavramak-
tir (II) Ama bu kavrayışta son söz kitabın
değil her zaman sağduyu ve davranışların
olmustur. (III) Kitaplar uyarıcıdır dosttur çoğu
kez iyilik insanları birbirine bağlayan al-
tin zincirdir. (V) Ama doğru insanla aramız-
daki duvar olmamalıdır.
Parçada numaralandırılmış cümlelerden
hangisi düşüncenin akışını bozar?
A) I B) II C) III
D) IV
E) V
10. (1) Birden fazla fikir ortaya konmazsa insan
fikrin iyi mi kötü mü olduğunu ayrıt edemez.
(II) Sadece kendine söylenene inanır. (III)
Fakat değişik fikirler önüne konursa bunlar
arasında seçim yapma yetkisini elde eder.
der habersiz olduğu-
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler34. Modem edebiyat metinleri karşısında okurun "Bu
yazar anlaşılmaz şeyler yazıyor." ya da "Bu adamı
anlamıyorum. türünden yakınmalarıyla karşılaşmak
her zaman mümkündür. Modern resim ve müzikte
de aynı sözleri işitir. Modern edebiyatla okur
arasında ortaya çıkan arızalı ilişkinin, modern
sanatın diğer türleri ile toplum arasında daha çarpıcı
biçimde var olduğunu kolaylıkla gözlemleyebiliriz. Bu
konuda yüzyılın başında ortaya çıkan ve güçlü
biçimde uzun süre varlığını sürdüren ön yargılar,
azalmış olmakla birlikte günümüzde de etkili
olmaktadır. Aradan yüzyıl geçmiş olmasına karşın,
modern sanat eserlerine tahammül etme noktasını
aşmış, onları beğenip onlardan hoşlananlar dahi
yaygın biçimde "anlamamaktan" söz ediyorsa bu
konunun üzerinde ayrıntılı biçimde durmakta yarar
olduğunu düşünüyorum.
Bu parçada aşağıdaki öngörülerden hangisi
üzerinde durulmaktadır?
A) Klasik sanata kesin dönüş yapılacağı
B) Moderk sanat ürünlerinin anlaşılma problemi
yaşadığı ve bunun günümüzde de devam ettiği
CNitelikli okurun, ön yargılarını zamanla aşacağı
D) Bütün insanları memnun etmenin mümkün
olmayacağı
E) Ön yargılardan kurtulmanın mümkün olmayacağı
tonguç kam
+
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükleresmek
den k
irgaya yer
ile
ir?
\E)
Aşağıdakilerin hangisinde, yukarıdaki anlamların her
ikisine de gönderme yapan bir söz kullanılmıştır?
A)
Bakış açısını genişletmek
Yol göstermek
B)
Bu yazarımız, Türkçe sevgisi ve şuuru ile dopdoluydu.
Dilimizi, şiirlerinde en güzel ve etkileyici bir biçimde
kullanmak için gayret gösterirdi. Bir babanın ailesine
kol kanat germesi gibi o da Türkçenin üzerine titrerdi.
Üstelik ondaki bu dil sevgisi, Türkçeleşmiş kelimeleri
dışlayıcı bir tavra asla dönüşmedi.
Roman, devasa uzunluğuna rağmen okuru bir
mıknatıs gibi kendine çekiyor. Öyle kısa öyküler var ki
insan onları okuyuncaya kadar çatlıyor, patlıyor. Öyle
romanlar da var ki beş yüz sayfadan oluştukları hâlde
bir çırpıda okunuyor. Gerçekten hayret verici bir
durum.
6.
O, anlaşılmaz bir dille yazıp edebiyatta iz bırakacağını
düşünen bir sanatçı değildi. Sanatın bireysel bir
faaliyet alanı olduğunu kabul etmekle birlikte
okurunun duygu ve düşüncelerini, beklentilerini
dikkate alırdı. Esasen eserlerini, okurlarının duygu ve
düşünce ufkunu zenginleştirmek için kaleme alır,
okurlarına bir perspektif sunardı. Uzun sözün kısası,
okurlarının elinden tutar, onları devasa bir his ve fikir
evreninde gezdirirdi.
Eserlerim beni anlatır. Bazıları bu durumu tuhaf
karşılıyor olabilir. Çünkü onlar, sanat eserinin
sanatçının gölgesi olduğunu ya bilmiyor ya da
bilmezden geliyor. Hatta savimi daha da ileriye
taşıyarak şunu söyleyeyim: Eserlerim beni bana
anlatır.
Eserin dilinde b
Yukarıdaki an
hangi seçene
ORI
A) Kataloge
B)
Duvard
yol
Ben, edebiyat ortamına şimşek gibi dalmasına
rağmen yitip giden yazarlar gördüm. Ne umutlarla
kaleme sarılmışlardı bir bilseniz. Başlangıç
aşamasında fena da sayılmazlardı hani. Ama
edebiyat sıradan bir uğraş olmadığından bu yazarların
pek çoğu fırtınaya hazırlıksız yakalanan gemiler gibi
batıp gitti. Gerçekten ibretlik bir tablo. Gelin görün ki
bu batık gemilerin sayısı daha da artıyor. Kimse de
gemilerin neden battığına kafa yormuyor.
7.
C)
Yapıtla
D) Okuru
E) Adını
Ben ya
Başka
Başk
Öyle
Dips
Yaln
Tel
As
"E
y
A
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler1
TEST
Ferit Edgü, birkaç cümleden ibaret olan "küçürek
hikâye" biçimindeki bazı hikâyelerine adeta evreni sığ-
dırmıştır.
Yukarıdaki cümlede altı çizili sözle sözü edilen
yazarın hikâyelerinin hangi yönü vurgulanmıştır?
A) Özlü olması
B) Özgün olması
C) Farklı olması
D) Kapalı olması
E) İlginç olması
10.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler"Odunu yardım.", "Ona yardım, bir insanlık borcudur." cüm-
lelerindeki "yardım" sözcükleri arasında ses bakımından bir
benzeşme, sözcük çeşidi bakımından bir ayrım vardır.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde böyle bir benzeşme ve
ayrıma elverişli bir sözcük kullanılmıştır?
A) Bu iş beni çok yordu.
B) Bu bağ, bana dedemden kaldı.
C) Ahmet, hemen kolları sıvadı.
D) Bu çiçeğin yaprakları zar gibidir.
E) Sana ağlamak yakışmıyor, hep gül.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerOdasını üstünkörü boyadı.
Altı çizili sözün bu cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin
hangisinde vardır?
A)
Sınav tam başlamak üzereyken sınıfa girdi.
B) Çalışma masasını toplamadan dışarı çıkmış.
Kitapları çantasına özensizce koydu.
C)
D) Gereksiz eşyaları tavan arasına çıkardı.
E) Evin ancak bir bölümünü temizleyebilmiş.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerAşağıdaki cümlelerde geçen ikilemeler, onu oluştu-
ran sözcüklerin anlam ilişkilerine göre eşleştirilirse
hangisi dışta kalır?
A) Gölün kıyısında irili ufaklı taşlar toplanmıştı.
P
B) Aralannda aynı gayrı yoktu, sırlarını birbirine söylüyor-
lardı.
C)) Bu işi de er geç başaracağız, diyordu genç.
D) Her konuda saçma sapan fikirler ortaya koyuyordu.
E) Babası, güçlü kuvvetli bir adamdı.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler3
Aşağıdaki dizelerin hangisinde ad aktarması (mecazımürsel)
vardır?
?
A) Karanlıklar içinde aradım hep kendimi
Bir cam açıp seslenmedin bana anne
Yalnızlık rıhtımında yürürken adım adım
Aşkım sana, sanadır tek lafım
Sevgi nedir, diye soranlara
Tek kelimeyle sensin, diyorum
Bir gül düşün, sen diyarında
Orada dikenin olmak, mutluluk verir bana
Hep karmaşa, yalan ve yalnızlık
Dostluk, yitik bir arkadaş olmuş bana
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler27. 1526 yılında İstanbul'da doğdu Bâki. Barbaros, Preveze
Savaşı'nı kazandığında on iki yaşındaydı. Mimar Sinan'ın
Süleymaniye'yi inşaaya başladığı yıllarda Bâki, bu gör-
kemli yapıyı sorgular ve bir şiir yaratır. Sinan'ın taşla yap-
tığını o kelimelerle yapar.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Bâki'nin Barbaros ve Mimar Sinan ile aynı dönemde
yaşadığı
B) Mimar Sinan'ın taşları kullanmadaki ustalığının
Bâki'yi etkilediği t
C) Bâki'nin görkemli şiirler yazan bir divan şairi oldu-
ğu
D) Bâki'nin en mükemmel şiirlerini Süleymaniye'nin ya-
pılmaya başladığı yıllarda yazdığı
We
E) Bâki'nin şiirlerindeki mükemmeliyette yaşadığı dö-
nemin sosyal ve kültürel hayatının büyük payı oldu-
ğu
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler11. I.
İnsan yanıla yanıla, pehlivan yenile yenile.
II.
İsin yanına varan is, misin yanına varan mis.
III. Kır atın yanında duran ya huyundan ya suyundan.
IV. İstediğini söyleyen, istemediğini işitir.
V. İnsan çeşit çeşit, yer damar damar.
Yukarıda numaralanmış atasözlerinden hangi ikisi
aynı anlamdadır?
A) I ve II
CB
B) II ve III
D) IV ve V
C) III ve IV
E) ve V