Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler Soruları

efteri B VIDEO B de aşağıdakilerden budyküler serüvenli, u s karanlıkta işik tu h 26. Yok, hayır böyle büyük laflar edemem. Ben sa- dece çok sevdiğim futbolu oynadım ve mücadele ettim. Akademide oynarken futboldan para kaza- nabileceğimi bilmiyordum. Başarılı olmak için top oynuyordum, para kazanmak için değil. Başarılı olup para kazanınca da aileme ve çevreme destek olmaya başladım. Bu da benim için yaşanabilecek en muhteşem duygulardan biri. Bu sözler, aşağıdaki sorulardan hangisine kar- şılık olarak söylenmiş olabilir? A) Dünyanın en iyi futbolcularından biri benim di- yebiliyor musun? B) Futbolu sevdiğin için mi seçtin yoksa çok para kazanmak için mi? Yüra Notur Núfur Ortal Kadni Okurt Baske Diger DIRE Dini: Para C) Çok başarılı olarak, çok para kazanarak hayat- tan intikamını mı aldın? 28. Çok para kazandıktan sonra ailene ve çevrene yardım ettin mi? Kazandığım paranın her kuruşunun hakkını ve- riyorum dediğin olur mu? 27. Baki'nin, şiirlerinde "gül"e de çokça yer verilmiştir Gül divan şiirindeki klasik anlayışıyla Baki'nin şiirle Dali Divonu'nda gül redifli altı gaz

8. Tuna Kiremitçi'nin çocuklar için kaleme aldığı (yazdığı) 1 bu sevimli ve düşündürücü küçük roman özverili olmanın 11 (fedakarlık yapmanın) aklına koyduğunu (mutlaka yap- maya karar verdiği şeyi) her türlü zorlukla (kötülükle) sava- IV şarak, cesaretle yerine getirmenin erdemlerini (faziletlerini) anlattığı kadar başkalarını gereksiz ve yersiz kıskanmanın ne kadar yanlış ve zararlı olabileceğini de gösteriyor. Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin ayraç içindeki açıklaması yanlış verilmiştir? A) I D) IV V E) III

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yakınma söz ko- nusudur? A) Eleştirileri karşısında daha fazla sessiz kalamadı ve bunlara ağır bir dille cevap verdi. B) Bu işe gereken özeni göstermediğin için bu kadar çok sorunla karşılaştık. C) Istediği raporların henüz hazır olmadığını duyunca çok öfkelendi. DY Projenin aksayan yönlerini göremediğimden başa- rısız olduğumuzu kabul ediyorum. E) Sözümü tutamadığım ve seni yalnız bıraktığım için çok üzgünüm.

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "nokta" sözcüğünün kullanımıyla ayraç içindeki belirleme uyumlu değildir? A) Bu kitaba bazı noktalarda güvenmedim. (soyut anlam) B) Yüzümdeki siyah noktaları cildiye uzmanına gösterdim. (somut anlam) C) Bu tartışmayı çok uzatmayın buna bir nokta koyun. (dolaylama) D) Cümle değeri taşıyan sözlerin sonuna nokta konur. (terim anlam) E) Her konuda anlaştık sadece bir iki noktada pürüz kaldı. (mecaz anlam)

7.510 Son elli yıldır, Sait Faik'in hikâyeciliğini taklit etmekten -novertel hebel SYSO lodye! öteye gidemeyen, seri üretimle Sait Faik türevi hikâye- 2050 || ||| leri art arda yayımlamaktan gocunmayan; Tanpınar'ın Jubiby romanındaki ustalığa nüfuz edemediği için ona öykün- mekten bile aciz Tanpınar övgülerine doyamayan; Sensuelve Oğuz Atay'ın peşine düştüğü yeni form arayışını bir 2 (3 form oyununa çeviren; var olanı tekrar eden edebiyatı- de noel abis IV mio biabrojitY mızın yalnız kendine özgü nitelik taşıyan biçemlere ih- V tiyacı olduğunu düşünüyorum. S (8 Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisi diğer- lerinden farklı bir kavramı çağrıştırmaktadır? A) I B) II C) III brial Subney min telo eb obrepeson D) IV E) V off- 8. İnsanların yaşadığı andan daha güzel bir ana kavuşma I arzuları, hayalleri vardır. Ama daha iyiye, daha güzele ka- || xusma arzusu herkeste belirli değildir. Kişi, içinden gelen ..*** Feis Yayınları

2 Sanatçı bütün bunları modern (çağdaş) bir atmosfer modele ( || IV (İçinde yaşanılan ve etkisinde kalınan ortam) içine yer- leştirebilir, süsleyebilir, fantezi (hayali bir hâle koyabi- lir. Bilim kurgular yaratabilir. Bütün eserlerde yapıtlarda) gözden kaçırılmaması gereken bir nokta da sanatkârın bakış açısının nasıl olması hususundaki (var olandaki) düşüncelerdir. Sanatın yukarıda örneklerini gördüğümüz tesiri ve yönlendiriciliği ancak sağlam bir bakış açısı ile mümkündür. Sanatçı toplumu, bakış açısıyla etkileyebilir. V Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin an- lamı yay ayraç () içinde verilen açıklamayla uyuş- mamaktadır? ₁ D) seferde - resim yapmak - satmak E) etapta bakmak - kurutmak A) I B) II D) IV C EV 70

2. Soyulduğu hâlde gülen adam hırsızdan bir şey çalmış demektir, boş yere üzülen ise kendi kendini soyar. YEDIIKLIM- Bu cümlenin anlamca en yakını aşağıdakiler- den hangisidir? A) Her şeye üzülen, elindekiyle yetinmeyen insan mutsuz olur. B) Insanın üzülüp üzülmemesine karar verecek olayları belirlemek kendine aittir. C) Olumsuz bir durumdan etkilenmemek, olum- suz durumu yaratana karşı kazanılmış bir za- ferdir. 2 D) Hırsızlar, insanın malını almasının yanında mutluluğunu da alırlar. E) Her insanın soyulduğunda buna üzülmesi ka- dar doğal bir şey yoktur.

3. Şiirin bağlı olduğu dış koşullar, her nedense, tartı- şılmaya değer bulunmaz. Şiirin sırrı, hep misraların içinde aranır. Hâlbuki şiir iklimini bulmadıkça düz- yazıdan farksızdır. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir? Şiirdeki sözcüklerin anlaşılmasının güç olduğu B) Şiirin yazıldığı ortam koşullarının uygunsuzluğu C) Şiirdeki sözcüklerin vurgusuna dikkat edilmediği DŞiirde duygulara yer verilmediği E) Şiirin okunduğu ortamın uygun olmadığı

11. O güzel çehreden başka bir şey düşünemiyorum. Şehrin etnik çehresine hiçbirimiz alışamamıştık. İhtiyarın çehresi gelininin sert tavrı karşısında bozuldu. Kadın zengin ve genç olmasına rağmen çatık çehreliydi. Seçtiğiniz boya mekânın çehresini biraz olsun değiştirmiş. "Çehre" sözcüğü bu cümlelerde kaç farklı anlamda kullanıl- mıştır? A) 1 ● B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-li, lj” eki, eklendiği sözcüğe farklı bir anlam ilgisi katmıştır? A) Çocukken sokağın sonundaki tel örgü- lü eve merakla bakardım. B) Küçük kızın saçlarına mavi boncuklu tokalar takmıştık. C) Müdür, sınıfın huzurunu bozan öğren- cileri sözlü olarak uyardı. D) Kirli gömleği ve darmadağınık saçlarıy- la perişan hâli vardı. 10 E) Arabalar, iri taşlı ve bozuk yolda zor- lukla ilerliyordu.

3. Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "Saatleri Ayarlama Enstitüsü" isimli romanı muhteşem bir sistem eleştirisidir ve Türk in- sanının Doğu ile Batı arasındaki bocalamasını irdeler. Yeni ile modern arasındaki geçişi, güçlü bir kara mizahla kita- binda sembolize etmiştir Ahmet Hamdi. "Saatleri Ayarlama Enstitüsü" öyle bir enstitüdür ki gerçek dünyada da olsun istersiniz okurken. Bu parçadan hareketle "Saatleri Ayarlama Enstitüsü" ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Toplumumuzun kültürler arasındaki bocalamasını işle- mektedir. B) Yalnız güldürmeyi değil, düşündürmeyi ve yergiyi de amaçlayan bir kitaptır. C) Toplumumuzun kimi dönemlerine ayna tutmuş bir ya- pittir. D) Okuyucu, romanda anlatımların gerçek olmasını arzu- lar. E) Roman bir bakıma sistem üzerine eleştiri niteliğindedir.

Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde kinayeli söyleyiş yok- tur? Bin dost az, bir düşman çoktur Damlaya damlaya göl olur. C) Ateş düştüğü yeri yakar. D) Ağaç yaşken eğilir. E) Gülü seven dikenine katlanır.

7. "Edebiyatın temel ögesi nedir?" sorusuna verilen cevap- lar birbiriyle örtüşmektedir (tamamlanmaktadır). Edebiyat yapıtının en önemli aracı, yapı taşı (temeli) dildir. Ama 11 dil bir edebiyat yapıtının değerini tek başına belirlemez, kurgu ve konunun işleniş biçimiyle birlikte bir kriter (ölçüt) III olabilir. Bir yapıtı, yalnız (salt) dil açısından yüceltmek ya IV da onun değersiz olduğunu belirtmek yerine onu bütün ögeleriyle (unsurlarıyla) değerlendirmek gerekir. V Bu parçada numaralandırılmış sözlerden hangisinin anlamı parantez ( ) içinde verilen açıklamayla uyuş- mamaktadır? A) B) I Cill DIV EV 10 11

DEYİM Divan şiirinde YANSIMA, İKİLEMI 11. Aşağıc cükler A) rn B) 0, C) Tü D) Sa E) Sc 12. Yurtta Altı ç lerin 8. Aşağıdaki cümlelerde geçen ikilemelerden hangisi, ayraç içinde verilen açıklamayla anlamca uyuşmamaktadır? A) Sabahleyin palas pandiras (aceleyle) evden çıktı, çanta- sını da unuttu. B) Kasabaya aşağı yukarı (yaklaşık) on kilometre kalmıştı. Çocuğunu ameliyat ettirmek için gereken parayı er geç (mutlaka) bulacak. D) Sonbahardan önce çıkaracağı romanının üzerinde haril harıl (aşırı derecede) çalışıyordu. E) Toprak yoldan az önce güle oynaya (sevinçle) geçtiler.

ÖRNEK (1988) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde -ce, -ca, -çe, -ça eklendiği sözcüğe "Bunu ona gizlice söylemişler." cümlesindeki anlamı kazandırmıştır? A Karşıma oturup sözümü kesmeden sessizce dinledi. B) Sonunda onlar da genişçe bir eve taşındılar. C) Çocukça davranışları yüzünden pek sevilmezdi. D) Ondan günlerce ne bir mektup, ne bir haber aldık. E) Bence evinizin en güzel yanı işyerine yakın olması.

Sert adımlarla odaya girdi. Üstünde yepyeni üniforması ile tam bir askerdi. Ayşe Hemşire'ye baktı. Uzun, narin vücu- du nasıl da zayıflamıştı. Hastaların da duyacağı bir sesle : Yarın, cephede yeniden çatışma başlayacak, yaralılar gelecek, hazırlığınız tam mı? Ayşe Hemşire: Tam binbaşım, hepimiz hazırız binbaşım! Ikisi de biliyordu, her şeyin eksik olduğunu. Ancak bu oyu- nu oynadıklarından beri yaralı askerlerin moralinin düzeldi- ğini, yardım etmek için gayretlendiklerini gördükçe oyuna devam ediyorlardı. Binbaşı : Çok yakında Mustafa Kemal Paşa'mız bize birkaç doktor göndereceğini yazdığı telgrafı dosyaya koydu- nuz mu hemşire? Koydum binbaşım, savaş bitince her biri belge dediniz, her şeyi dosyalıyoruz binbaşım, askerlerimi- zin adı bir bir dosyalı biliyorsunuz! Elbette hemşire biliyorum, yine de atlamayalım kim- seyi, zafer madalyaları hazırlanacağı zaman adları is- teyecekler bizden! Askerlerin yüzüne kan gelmişti, hepsi nefesini tutmuş onla- ri dinliyordu. Birbirlerine fısıldadı her biri: Yakında eve dönüyoruz duydun mu? Duydum tabi duydum ya! Bu hikâyenin anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Söyleşmeye dayalı bir metindir. B) Milli Edebiyat Dönemi özelliklerini taşımaktadır. C) Savaş döneminde yazılmıştır. Yalın, anlaşılır, akıcı bir dili vardır. E) Olay hikâyesinden alınmıştır.