Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler Soruları

10. Denizden esen yumuşak rüzgâr, kıyıda birikmiş yasun- lann sert ve acı kokusunu taşıyordu bağrında. Bir yandan bu kokuya alışmaya calisiyor. Öte yandan calisan insan- ları seyrediyordum. Bu sahil kasabası geçimini balıkçılıkla sağlıyordu. Her hafta sonu meydanda pazar kurulur, bu derya kuzularını almak için kentin her yanından insanlar akın akın gelirdi. Bu parcada asačidakilerden hangisinin örneği soktur? ein A) Ad aktarmas! B) Dolaylama C) Duyular arası aktarm D) İkileme E) Yansımadan türemiş bir sözcük CIS 5

TYT Türkçe 39.-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevapla- yiniz. TYT-3 dir. 40. Parçaya göre Halide Edip Adıvar ile ilgili ayagok lerden hangisine ulaşılamaz? A) Kuruluş Savaşı yıllarında aktif rol alan kişilerden bir B) Düşünceleri uğruna siyasi idare lle karşı kars'ya gel C) Topluluklar önünde söz söyleme becerisine sahiptir. D) Eserlerinde toplum içinde yalnızlaştırılan kadınlar E) Çok yönlü kişiliğiyle dikkatleri üzerine çekmiştir. meyi göze almıştır. TYTISosyal B anlatmıştır. ve Ahlak Big 2. Cevaplan, Halide Edip Adıvar'ın Türk edebiyatındaki yerinin "çok doğru" belirlenemediğini düşünüyorum. Bunun birkaç nedeni olabilir. Kadın haklarının henüz karşılık bulama- dığı zamanlarda pek çok farklı alanda geniş bilgi birikimi ve güçlü bir kişilikle ortaya çıkışı, sonraki yıllarda Musta- fa Kemal Atatürk ile ters düşmeyi bile göze alarak kendi bildiği yolda gitmekteki kararlılığı onu günümüzde sade- ce bir yazar imgesiyle algılamayı imkânsız kılıyor. Ayrıca erkek egemen edebiyat toplumunda kadın bir yazarın one çıkması da devrinde beklenmeyen bir durum. Ingi- Tizce ve Fransızcaya hâkimiyeti ve geniş kültür seviyesi dışında Batı'yı yakından tanıma fırsatı bulması da yine onun sanatçılık dışındaki bir özelliği olmuştur. Ülkenin siyasal, toplumsal ve elbette kültürel alanlarda yaşadığı değişimlerin olası sonuçlarını göz önünde tutarak eser- ler yazması da onu edebiyat dünyasında konumlandır- mamızı zorlaştıran unsurlardandır. Halide Edip Adivarı salt bir yazar veya öncü bir kadın olarak görmekle yeti- nemeyiz. Sultanahmet Mitingi'ndeki vatanperver ve coş- ku dolu konuşması, 1920'de hakkında verilen ve ney- e ki uygulanamayan idam karan, Kurtuluş Savaşı'nda dında üniformayla cepheye gidişi, tek partili dönemde Carla ters düşmesi ve tipki Refik Halit Karay gibi ya- k zorunda kaldığı sürgün hayatı ve nihayet 1950'de kili olarak Meclise girmesi... Bunların hepsi Hali- in çağdaşı pek çok kişiden farklı değerlendiril- rektiren unsurlar. Giyim in the sanlar, kullandig yapmgur. Zara den biçak, ne yapılmist Bu bilgilere 1. Yerleşik 11. Üretim III. Aras yargila A) YE

1. Akşam, caddelerin kalabalık zamanında, köşe başına bir kadınla bir çocuk gelirdi. Siyah bir çar- şafa bürünen (sarinan) kadın; elleriyle çarşafını yüzüne kapatır, yalnız iki siyah göz, sokağın yarı 11 aydınlığında (loşluğunda) parıltısız önüne bakardı. Çocuk yanında ayakta dururken o çömelir (eğilir), TIL küçük bir çuvaldan birtakım oyuncaklar çıkarırdı. Bunlar, bir değneğin (sopa) ucuna takılmış bir çift ) tahta tekerlekti. Tekerleklerin üzerinde iki yuvarlak tahtanın arasına çivilenmiş dört çubuktan ibaret (oluşmuş) kameriye gibi bir şey duruyor ve teker- lekler yerde yürütülünce bu kameriye fırıl fırıl dö- nüyordu. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangi- sinin anlamı parantez () içinde verilen açıkla- mayla uyuşmamaktadır? A)! B) 11 C) III DIV E) V

33. (I) Bu köyün evleri, sokakları, mezarları gibi çocuklarında da siyah bir neşesizlik var. (II) Renksiz dudakları gülmenin ne oldu- ğunu bilmiyor, durgun gözleri ağır bir melâl içinde ölümü düşü- nüyor. (III) Ben bile yavaş yavaş onlara benzemeye başlamıyor muyum? (IV) Çocukların bu kadar ağır ve neşesiz olmalarında Hatice Hanım'ın da hayli yardımı olmuş. (V) Bu kadıncağız, ho- canın vazifesini, kalplerdeki dünya emelini söndürmek diye öğ- renmiş. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümle, basit yapılı isim cümlesidir. Bl II. cümle, birleşik yapılı devrik bir cümledir. Cill. cümle, olumsuz soru cümlesidir. D) IV. cümle, olumlu fiil cümlesidir. E) V. cümle, birleşik yapılı, olumlu fiil cümlesidir.

3. VRAMA TESTI Geçti cananın firaki canıma Tir-i cevri gibi girdi kanıma Naleden bir kimse gelmez yanıma Söyle ey bad- saba cananima Bahr-i aşkına olal'dan aşina Yad oluptur cümle-i âlem bana Yalınız kaldım garîb ü mübtela Söyle ey bad-ı saba cananima Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Dörtlük nazım birimi kullanılmıştır. B) Ahenk unsurlarına yer verilmiştir . C) Bir şarkıdan alınmıştır. D) Söz sanatlarına yer verilmiştir. E) Yabancı kurallarla yüklü bir dili vardır.

7 28. E "Ağaç yaş iken eğilir." sözü, şehrimizde örnek bir projeye ilham kaynağı oldu. Çocuklara erken yaş- ta kitap okuma alışkanlığı kazandırmak için "Okul Öncesi Kütüphanesi” kuruldu. İl Halk Kütüpha- nesi'nin bünyesinde oluşturulan özel bölümde, yaşları 4 ile 6 arasındaki çocuklar kitapla tanışıyor. Hafta içi her sabah kütüphaneye gelip bir buçuk saat burada kalıyorlar; kitapları seçmeyi, paylaşıp okumayı, ödünç almayı öğreniyorlar. Bu parçadaki noktalama işaretlerinden hangi- sinin kullanımı yanlıştır? A) Virgül () B) Tırnak işareti (" ") C) Nokta (.) D) Kesme işareti (') E) Noktali virgül (:)

A. 14 11. 1. Ev, araba elinde ne varsa hepsi tek tek gitti . II. Böyle giderse işimiz gerçekten çok zor. IH. Gömleği değiştirdim çünkü o renk bana gitmedi. IV. Once Ankara'ya gitti , oradan da İstanbul'a geçecek. V. Ne dersin, sence bu işin sonu nereye gider? "Gitmek" sözcüğü numaralanmış cümlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıstır? E) B) II. A) 1. DIIV C) III.

da 6. Deneme, omurgasını (temelini) düşüncelerin oluşturduğu 1 bir türdür. Tamamen düşünce çevresinde şekillendiğinden (değiştiğinden) deneme yazarı, suya sabuna dokunmam YAYINLARI (sakıncalı konularla ilgilenmem) diyebildiği gibi tam tersi bir tavır da sergileyebilir. İşte bu durumda yazar ileri sürdüğü gisi (önerdiği) düşüncelere yürekten (içtenlikle) inanmış olmalıdır. V İyi bir deneme yazarı kendini bu yolla ortaya koyar. iyle na Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı parantez ( ) içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır? DIV EV miyor. A) C) III B) IY gen

to 2. "Erimek" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde "aşınıp incelerek dağılmak” anlamında kullanılmıştır? A) Bardağa attığım şeker, suyun sıcağıyla hemen eridi. Çocuklarından uzak kalan adamcağız, günden güne eriyordu. C) Yaptığı iyilik karşısında öyle mahçup olduk ki âdeta eridik. D) Güneşin ilk ışıklarıyla beraber karlar erimeye başladı. Eski ceketimin giyilecek hâli kalmamış, en çok da dirsekleri erimiş. 6 ARI

A YAYINLARI Güneşin yakıcı sıcağına rağmen kimse evde durmuyor, herkes sokakta. II. Yumuşak bir sesin verdiği rahatlığı insan ancak anne ninnisinde duyar. III. Karşıdaki kel tepelerin ardında batan güneşin kızıllığını seyrediyorum. IV. Sevginin aydınlığını duyanlar, yüreklerinde kin tohumlarını yeşertmeyeceklerdir. V. Sıcacık bir bakış değil mi örten hüznün üstünü? Yukarıdaki cümlelerin hangisinde "bir duyuya ilişkin kavram, başka bir duyuya aktarılarak" verilmiştir? A) I. ve II. B) II. ve III. C) IV. ve V. D) III. ve IV. E) II. ve V.

27. Serin bir sonbahar akşamı idi. Yüksek, sert bir gün- doğusu yeli, limanın sularını karıştırıyordu. Eski köp- rüden yavaş yavaş geçerken parmaklığın kenarına yığılmış bir kalabalık gördüm. Köprünün gözünde tıkılmış, birbirine yaslanmış kurtulamayan mavnala- ri seyrediyorlardı. Tezce bir işi olmayanlar gibi ben de sokuldum. Dört beş yüklü mavna kendilerini, va- purlardan, sulardan kurtaramıyordu. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? 5 A) Duyular arası aktarmal L B) Farklı duyulara yer verme į C) İnsandan doğaya aktarma D) Betimleyici ögelere yer verme @ Terime yer verme

12. Sinif (A) Türk Dili ve Edebiyat m/ Söz Öbekleri-3 4 ve 5. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Kimi edebiyatçılar görüyorum gençler arasında okurun gönlünü doyurmayı değil, kendi cebini doldurmayı düş- lüyor. Bu gençler, ne yazık ki edebiyat dünyasında hep genç olarak kalacaklardır! Bu parçada geçen "okurun gönlünü doyurmak" sözüyle vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Okurun istediği konuları eserlerine yansıtmak B) Okuyucunun takdir ettiği eserler ortaya koymak e Toplumsal meselelerle ilgili bir duyarlılığa sahip oln DD Eserlerinde biçimsel ögelere dikkat etmek w Sanat kaygısıyla eser vermek B tes

Başkan o gunku toplantıda konunun rontgenini çok iyi çekmişti. 6. Aşağıdaki cümlelerden hangisi hem gerçek hem de mecaz anlama sahiptir? A A) Eline diken batmadan gül toplayamazsın. B) Hayat ağacına dikkatli tırmanmazsan çabuk düşersin. C) Söz okunu dostuna değil, düşmanına atmalısın. D) Kara haber uçarak, güzel haber yürüyerek gelir. E) Bir sözü akıl tartısında tartmadan satışa çıkarma.

2. Oğuz Atay öykülerini, besbelli (herhangi bir aracı kullanma- dan) hak verdiği kişilerinin değil, karşı safın merceğinden yazmaktadır . Bu da onun öyküsüne çok gizli bir ironinin yanı sıra (birlikte) özel bir estetik tavır katmaktadır. Bireysel, II (benzerlerinden ayrı ve üstün olan) hastalıklı durumlar denip geçilemeyecek (reddedilemeyecek) bir genelliğe ulaşabilmiş TV durumlar (kişiden beklenen davranış biçimi) aracılığıyla söy- V ler sözünü Atay. Bu parçada numaralanmış sözlerin hangisi, yay ayraç içinde verilen açıklamayla anlamca uyuşmaktadır? A)! B) || C) III D) IV E) V

3. (1) Her atasözü bir genel kural, bir ilke niteliği taşır. (II) Bazı atasözleri sosyal ilişkiler üzerine görüş bildirir. (III) Bazı atasözleri ise uzun gözlemlere dayanarak doğa olaylarının gündelik yaşam üzerindeki etkilerini anlatır. (IV) Tecrübelere veya mantığa dayanarak doğrudan doğruya öğüt veren atasözleri de vardır. (V) İki yargı taşıyan atasözlerinde ise yargılar arasında benzetme ilgisinden ziyade iki yarginin birbirini tamamladığı veya birbirine karşit olduğu görülür. (VI) Bir de genelin aksine temsilî ve mecazi anlatıma sahip olmayan atasözlerimiz vardır. Bu parçada numaralanmış cümlelerdeki açıklamalara aşağıdaki atasözlerinden hangisi örnek olarak gösterilemez? ALT. cümle: Komşu komşunun külüne muhtaçtır. Bill . cümle: Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır. C) IV. cümle: Çirkefe taş atma, üstüne sıçrar. C TV DIV. cümle: Var evi kerem evi, yok evi verem evi. ELV1. cümle: Besle kargayı oysun gözünü.

27 25. O sabah ana mektebinin bahçesinde fevkalade bir telaş ve canlılık vardı. Talebe bayramı günüydü. İlk ve orta mektepler, kafile kafile marşlar söyleyerek sokaklardan geçiyor, şehrin uzak mesirelerine çil yavrusu gibi dağılıyorlardı. En ihtiyar talebesi altı yaşında olan bu ana mektebinin o kadar uzaklara götürülmesine imkân yoktu. Onlar, bayramlarını kendi minik ve paytak adımlarıyla yirmi dakika çeken bir dere kenarında yapacaklardı. Nihayet hazırlık bitti, kafile yola düzüldü. Bir elleriyle taburda arkadaşlarının ellerini tutuyorlar; ötekiyle renkli paketler, küçük sepetler, yiyecekler ve oyuncaklar taşıyorlardı. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiştir? {vet A) Kalıplaşmış sözlere B) Sessel yinelemeye C) Karşılaştırmaya D) Nitelendirmelere v E) Kişileştirmelere