Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler Soruları

23. 1. Bu kentin insanları, yağmura tutulma korkusu nedir bilmez, havanın açmasını beklemezlerdi ya içlerinden yalnız bir tanesi onlara benzemezdi. II. Pencereden gökyüzüne bakan bu adamın kimi kimsesi yoktu. III. Kentin iç kesimindeki koca koca yapılardan birindeydi iş yeri, oraya gider gelir, evine kimseyi çağırmazdı. IV. Kendi de eşinin dostunun evine pek gitmezdi, üst üste çağırılmadıkça. V. Kimseye kötülüğü dokunmamıştı, kimseyi kırmamıştı şimdiye dek. Bu paragrafta numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? ? A) I. cümlede deyim kullanılmıştır. B) II. cümlede somut anlamlı sözcük yoktur. C) III. cümlede eş sesli sözcük kullanılmıştır. D) IV. cümlede "çağrılmak" sözcüğü gerçek anlamda kullanılmıştır. E) V. cümlede birden fazla sözcük gerçek anlamının dışında kullanılmıştır.

Sözcükte Anlam (Gerçek, Yan, Terim, Mecaz 1. (1) Taş evin koynuna sığınmış mahrem perdeyi araladı. (11) Varıp içeriye, odanın orta yerine doldu gün işığı. (III) Geç kalmışlık hissi uyandı yüreğinde. (IV) Gömme pencerenin böğrüne saklanmış sardunya çiçeklerinin ko- kusunu ilk defa duyuyormuş gibi oldu nefesi. (V) Her se- ferinde yeniden hisseder, içine çekerdi bu kokuyu. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yan anlamda kullanılmış bir sözcük vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

1. Insan, doğası gereği kendi eksikliklerini, zayıflıklarını görmez; görse de bunları tarafsız bir şekilde değerlendiremez. Ancak aynı kusurları başka birinde fark edince o kişiyi hemen yargılar. Oysa insanın başkalarını doğrudan yargılamaması gerekir. Çünkü hakikat aynası kendine tutulduğunda zor durumda kalabilir. Bu parçada anlatılmak istenen düşünceyle aşağıdaki atasözlerinden hangisi anlamca örtüşmektedir? A) El için kuyu kazan, kuyuya ewela kendi düşer. B) Elin ağzı torba değil ki büzesin. C) Komşunun tavuğu, komşuya kaz görünür. D) Damdan düşen, damdan düşenin hâlini bilir. E) Sırça köşkte oturan, komşusuna taş atmamalı.

İnsan, konuşmaya başladığında düşünceleriyle uyum içinde olmayı terk eder ve kalbinin issızlığında daha faz- la kalamadığından dudaklarıyla yaşamaya başlar. Bu durumda bütün sesler; insan için bir eğlence, güzel güzel zaman geçirme aracı hâline gelir. Konuşmalarının çoğun- da, düşüncenin etkisi yarı yarıya azalır çünkü düşünce, boşlukta uçan bir kuştur: Kelimelerin kafesinde kanatlarını açabilir ama uçamaz. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? AJ Oznellik B) İkileme © Benzetme D) Somutlama E) Kişileştirme CE

beklemem Hepimukan murganliklar me göstermedio ki paragrafa ay numaral com sindan, benimsetilmes! Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışı göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? Al her seyi konu edinen yaa B) qualik yine de ortak delik taşıdığında toyutu olan natin olargoheme dösterdiğinde E) guri basanya leyen yazan EVE girl bir güç ole eli ve gerçek da çok hurbi ta kaartidos pimini sürdürür ammar ir miktar duşus fara uyum sao anat ve bilim hic ve verimli östermektedir. rin hangisin- edikça bireyin gu söylenebi- E) V. llar, anlayıs inü göreme- da yazarken wardir hiçbir k eğilimlere llarına göre Emeyen bu- 34. Hep severek dinlediğim bir Fransız şarkısı, "Dikenine kim aldın / Gülü sevdikten sonra." diyor. İspanyol müziğine ilgi duyan bir arkadaşım da geçenlerde İspanyol şarkıla- nnda en çok işlenen konulardan birinin gül-diken ilişkisi olduğunu söyledi. Bizde de öyle değil mi? Divan şiirimiz- den tutun da halk türkülerimize kadar en çok işlenmiş konuların başında gül-diken ilişkisini görmüyor muyuz? Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Fransız ve İspanyol müzik ve edebiyatındaki gül-di- ken ilişkisi, Türk edebiyatını ve müziğini de etkile- miştir. B) Müzik, dil, din gibi kültür ürünleri, değişik toplum- larda aynı gereksinimleri karşılar. C) Kültürleri, dilleri ne kadar farklı olursa olsun, insan- lar birbirine benzerler DY Her insanın hatası vardır; önemli olan, bu hatalar- dan kurtulmayı istemektir. E) Farklı toplumların kimi kültür ürünlerinde ortak te- maların ve simgelerin olduğu görülür. öre aşağı-

B) Art arda saydığı tüm önemli yapılar arasında şehri en iyi yansıtan Ankara Kalesi ve Atakule'ydi. c) Konuşmasında eserin dil yapısının yansıttığı me- sajları sayan yazar, romanıyla geçmişin bağını kur- muş gibiydi. DY Arka sokaktaki yeni yapıya iki milyonu saydıktan sonra yeni alıcı tipinin yansıttığı mesajı da bize ver- miş oldu. E) Kemal Tahir'in en önemli romanı olarak gösterilen Devlet Ana, onun düşünce yapısını da en iyi yansı- tan eserlerinden biri sayılmaktadır. CAP 2. Son dönemlerde Silikon Vadisi'nde yeme alışkanlığı olarak popülarite kazanan aralıklı oruç, artık teknolo- ji üssü mühendisleri tarafından ortaya atılan yeni bir kavram ile teknolojiye, daha doğrusu modern yaşamın her bir bölümüne uyarlanıyor. Bu parçadaki altı çizili sözcüğü anlamca karşıla- yabilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde Voor? A) Parlak sonbahar rengi, kırmızı akçaağacın en göze çarpan özelliklerinden biridir. B) Halk tarafından sevilen biri olduğu için onunla bir reklam çekimi yapmak istiyorlar. Dikkatini toplayarak önünde duran dosyaları daha bir titizlikle incelemeye başladı. Bu ev daha önce tutulduğu için kiralık ev listesin- den çıkarıyoruz. Son zamanlarda artık hiçbir film ilgimi çekmemeye başladı. 3

Te 10.1. İyi kötü idare ediyoruz işleri bu yerde II. Üzerinde eciş bücüş bir hırkayla çıkageldi. III. Beni böyle ivir zivir konularla uğraştırma. IV. Sandıktaki örtüler tahtakurusu yüzünden delik deşik ol- muştu. V. İşler er geç düzene girecek, hep böyle devam edemez. V Numaralanmış cümlelerdeki ikilemeler anlamsal kuru- luşları açısından ikişerli eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır? A) B) II. C) III. I. E) V.

• keyif: Rahat, huzur, afiyet • anlık: Kısa süren, bir an içinde olan, enstantane • korkmak: Endişe etmek, kaygı duymak Aşağıdaki cümlelerden hangisinde "keyif, anlık, korkmak” sözcükleri belirtilen anlamlarını karşılayacak şekilde kullanılmıştır? ulur. A) Ümit ettiğimiz keyifli vakitler, anlık tatsız durumlar yüzünden korkulacak ve şaşırılacak bir döneme geldik. B) Buraya keyif yapmaya değil, anlık gelişen tehlikeli olaylara korkmadan müdahale etmeye geldik. .. C) Ümitle beklemenin keyfini yaşayıp kendisini anlık avuntularla teselli ederken yeni bir hayal kırıklığına uğramaktan da korkuyordu. DBir anlık kendimi onun yerine koydum; koyu bir korkma atmosferi altında keyifli bir hayat sürülemeyeceğini anladım. E) Bugün keyfi yerinde olmadığı için korkarım ki onun anlık esprilerinden mahrum kalacağız. Diğer sayfaya geçin. 3

ar 6. insan belleğini zorlayıp güncelliğe, geleceğe katıl- mak isteyen acı ve tatlı anılar, dolu dolu yaşamaya ve bu yaşama hırsının hamuruna maya olur. Bu cümlede geçen "dolu dolu yaşamaya ve yaşa ma hırsının hamuruna maya olmak" sözüyle anla- tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? isteklerin gerçekleşmesi için her yola başvur- mak B) Kendini olduğundan güçlü göstermeve çalışmak C) Elde edilmek istenenin gerektirdiğini yapmak D) Her anı değerlendirerek yaşama isteğinin özünü oluşturmak E) Anılarla yaşamaktan alınan keyfi perçinlemek

kendi kültürüyle yoğrulan tanıdık tiplerdir. (ulusallığa önem verme) 4. Ziya Osman Saba'nın Abdülhak Şinasi Hisar'ı iskalama- si eşyanın tabiatına aykırıydı, Boğaziçi Mehtapları çıktığı zaman onu ancak Wagner'in besteleyeceği bir senfoniye benzetmişti. Co öbür Bu cümlede altı çizili sözcüğün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisinde yoktur? A) Doğanın binbir güzelliğini avlamaya çalışan şairin Yedi- gölleri görmemesi mümkün değil. B) O kadar egzersiz yapmasına rağmen hedefi tutturami- yor, dartın okunu duvara saplıyordu. C Bir sanat galerisinin açılışında onu görmezden geldiği için en yakın arkadaşına küstü. D) Yahya Kemal'in, şiirlerinde Beykoz'u ele almaması ne büyük bir talihsizlik değil mi? FY Muhtar gibi uyanık birinin Kara Ahmet'in yaptıklarını es geçmesini aklımız almadı bir türlü. manız) yük- alintisi 1 na ka-

2. Aşağıdakilerin hangisinde “sıradan” sözcüğü cümleye olumsuz bir anlam katmıştır? A) Unlenince onun sıradan resimleri bile para eder olmuştu. B) Okula gittiğim o sıradan günlerden birinde yolda yavru bir köpek buldum. C) İş görüşmemizde görevli bana ilk olarak sıradan sorular sordu. D) Böyle sıradan bir şikâyet için acil servise gelmeniz doğ- ru değil. E) Ofise gelince önce sıradan işleri halledip asıl gündem maddelerime odaklanıyorum.

22. 1. Atasözüne getirilen başka bir yorum da hayatımızın inişli çıkışlı olduğu şeklindedir. IL "Gönlün yazı var, kışı var." diye bir atasözünü aklıma getiri- yor bu mevsim. III. Burada yaz; gönül rahatlığını, yaşama sevincini, mutluluğu e huzuru anlatırken kış; gönül daralmalarını, mutsuzluğu, üzüntü ve bezginliği ifade ediyor. IV. Kısacası atasözü; yaz ile iyimser, kış ile kötümser bir tablo- yu çiziyor. V. Geldi, geliyor derken geliverdi yaz; ortasına geldik bile bir PT , de bakacağız gidivermiş.com Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluş- turacak biçimde sıralandığında hangisi son cumle olur? BIT CIT D) IV EV ) A) 1 v-11-111-1 V -lv obol MMMMM C C

TYT / TÜRKÇE 2. llyada ve Odysseia destanlarının çocuk uyarlamalarını, James Joyce'un torununa yazdığı mektuplardan devşirilen çocuk kitaplarını ve Roald Dahl'ın, Maurice Sendak'ın kitaplarını çevirdim. İyi yazarların çocuklar için yazdıkları kitaplardaki yalınlığı yakalamak, dokusu sıkı, gereksiz söz- lerden ayıklanmış bir dili bulmak ve bu dille onları dilimize aktarmaktan büyük keyif alıyorum. Bu parçadaki altı çizili sözle çevirileriyle ilgili olarak yazarın vurgulamak istediği aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Anlatımın süsten uzak olması B Duru ve özlü bir dil ile oluşturulması Anlatımın hiçbir engele uğramadan akıp gitmesi D) Zorlamalardan, yapmacıklıktan uzak olması E) Sözcüklerin temel anlamıyla kullanılması B

6. Şifalı bitkilerde en sağlıklı (yararlı) sonuçlar genellikle taze toplanmış otlardan sağlanır. Bu nokta özellikle ağır (tedavisi zor ve uzun süren) hastalıkların üstesinden gelinmesi için çok önemlidir. Kurutulan çiçekler için en elverişli (uygun) zaman çiçek açma dönemidir. Yapraklar DLL için çiçek açmadan (filizlenmek) ve açtıkları dönem uy- IV gundur. Meyveleri ise olgunlaştıkları (istenen kıvama gel- V mek) zaman toplamak gerekir. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin an- lami parantez ( ) içinde verilen açıklamayla uyuşma- maktadır? A) D) W BAIT C) II EV ini görobileceği kadar uza

38. Dişe dokunur bir olay örgüsü içermese de akıcı bir eser olarak karşımıza çıkıyor Barış Bıçakçı'nın romani. Kendi içinde bütünlük taşıyan kısa bölümlerden oluş- masının da etkisi var bunda. Bu parçadaki altı çizili bölümle anlatılmak istenen nedir? A) Yerinde ve anlamlı olmak B) İşe yarar nitelikte olmak C Farklı olmayı başaramamak D) Açık ve anlaşılır içerikte olmak E) Rahatsız edici yanları bulunmak

TOR yay onen 2. “Şimdi” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “artik, bundan böyle" anlamında kullanılmıştır? Otobüs duraktan şimdi geçti, diğeri ne zaman gelir bil- mem. BBen arabayı garaja bırakıp şimdi döneceğim. C) Merak ettikleriniz şimdi bu programda tartışılıyor. D) Apartmandan ayrılan komşumuz şimdi kim bilir nerede oturacak? E) Şimdi tırnaklarınıza bakın ve hangi tirnak, hangi hastalığın belirtisiymiş görün.