Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler Soruları

73 4. Ben, tek anlamı olmayan, kendini hemen ele ver- meyen, sorular sorduran, bir süre sonra tekrar oku- ma isteği uyandıran, zor metinleri seviyorum. Bu cümlede sözü edilen metinlerin vurgulanan özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Derinlik B) Açıklık e) Doğallık DSürükleyicilik E) Akıcılık

7. (1) Bu ilk yapıtında, yazarın daha önce dergilerde yayımlanan öyküleri bulunuyor. (II) Ikinci yapt 1998'de Y. Nabi Nayır Gençlik Ödülleri'nde "dikka te değer görülüyor. (III) Yazar, öykülerinde günlük yaşamın ve sokağın sesini, görüntüsünü başarıyla kurguluyor. (IV) Akıcı ve duru diliyle de dikkat çe kiyor. (V) Insanların iç dünyasında olup bitenler çoğu kez canlı diyaloglarla yansıtıyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerde, söz konusu sanatçı ve yapıtıyla ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? AT. cümlede, aynı türden ürünlerin bir araya top- landığı belirtiliyor. V V B. cümlede, bir başarısından söz ediliyor. C. cümlede, konusuyla ilgili bir açıklama yapılıyor DHV. cümlede, üslup özellikleri dile getiriliyor. V EV. cümlede, yaşanmış olayların öyküleştirildiği söyleniyor.

ri 1 35 Insanoğlu yüzyıllardır ölüm ve ölümün karşısında duyulan acıyı değişik biçimlerde ifade etmiştir. Bu ifadenin edebi türlerinden olan mersiyeler ölen kişinin ardından yakılan ağıtlara ben- zer. Divan edebiyatındaki mersiyeler, ölen kişinin hünerlerini, yaptığı iyilikleri çoğu zaman biraz abartarak anlatır. Bu şiirler padişah, şehzade, din adamı, akraba ya da arkadaş için yazı- labildiği gibi kaybedilen şehirler ve hayvanlar için de yazılabilir. Mersiye şairlerinden biri de 16. yüzyıt şairlerinden biri olan Meall'dir. Meali, kaynaklarda neşeli, hafifmeşrop, görenlerin gülmeden duramadığı, köse bir adam olarak anlatılmıştır. Şiirlerinde devrin siir-antayışını zorlayarak eleştirip mizaha- yer veren şair, ölümün acı verici adesini, kıvrak zekâsıyla Mersiye-i Gürbe adlı şiirinde hicvetmiştir. Mersiye geleneğini, geleneğin abartılı ifadesini arttırarak ölmüş kedisi üzerinden ironik bir yaklaşımla eleştirmiştir. parçada me- na şine Sina 36. Yukarıdaki parçada altı çizili sözcüklerin hepsinin anlamı- nı karşılayan söz ya da söz grupları aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır? A) Insan, o nemrut kadının yüzündeki tavrı görmese iyi bir şey söylediği yanılgısına kapılarak sevinir. B Yazarın kültürel yozlaşmay alaycı bir dille anlatması, eleş- tirel bakışını sadece görmek isteyenler için satır aralarına gizleyebilmesi takdire şayan. C) Toplumun ahlak anlayışına uymayı reddeden sanatçı, her şeyi çok hızlı kavrama ve anlama yeteneğini toplumu alaya almak için kullanıyor. DHızlı düşünmesi ve pratik çözümler üretme becerisine sahip olmasına rağmen özgüveninin bu denli düşük olması hayret verici. E Senin o burnu büyük tiyatrocu arkadaşının insanı aşağıla- yan tavrından hepimiz çok rahatsız olduk.

4. Bizi güçlü yapan, ---- değil hazmettiklerimizdir; bizi zen- değil muhafaza ettiklerimizdir; bizi bilgili değil kafamıza yerleştirdiklerimizdir. gin eden, yapan, Bu cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıda- kilerden hangisi getirilmelidir? A) gördüklerimiz - çalışmalarımız - okuduklarımız B) yediklerimiz - bildiklerimiz - kitaplar C) gıdalar - paralar - okullar D) yediklerimiz - kazandıklarımız - okuduklarımız E) zenginliğimiz - yediklerimiz - okullarımız

TYT / TÜRKÇE 5. Dili doğru ve güzel konuşmak dilcilerin işidir, diyenler bir yükü omuzlarından atmış olmanın verdiği rahatlıkla sözcük- lerin kaşını gözünü parçalıyorlar. Dilin düşüncenin aynası olduğunu akla bile getirmiyorlar, sonra da düşüncelerinin anlaşılmamasından yakınıyorlar. Artık bunların şikâyetleri kabak tadı vermeye başladı. Ben onlara aynalarının üstün- deki tozu, kiri silmelerini salık veriyorum. Yukarıdaki parçada altı çizili sözlerin anlamını içeren bir söze aşağıdakilerden hangisinde yer verilmemiştir? A) Toplumun değerlerini yaşatmayı istiyoruz ama aydınım diyen birçok kişi, sorumluluktan kaçınıyor. B) Sosyal medyanın kullanımı arttıkça dili doğru kullanma- yanların sayısı, çığ gibi büyüyor. CHesaba katmadığımız ve basit bir ayrıntı olarak gördüğü- müz bazı şeyler, hayatımızı altüst edebiliyor. Futbol konuşmalarının uzayıp gitmesi, beni usandırmaya başlamıştı ki Orhan Bey, asıl konuya girdi. Beni en çok eleştiren dostlarım, zamanı geldiğinde benim için en büyük özveride bulundular.

Belge Garnal. TYT / TÜRKÇE 5. Dili doğru ve güzel konuşmak dilcilerin işidir, diyenler bir yükü omuzlarından atmış olmanın verdiği rahatlıkla sözcük- lerin kaşını gözünü parçalıyorlar. Dilin düşüncenin aynası olduğunu akla bile getirmiyorlar, sonra da düşüncelerinin anlaşılmamasından yakınıyorlar. Artık bunların şikâyetleri kabak tadı vermeye başladı. Ben onlara aynalarının üstün- deki tozu, kiri silmelerini salık veriyorum. Yukarıdaki parçada altı çizili sözlerin anlamını içeren bir söze aşağıdakilerden hangisinde yer verilmemiştir? A) Toplumun değerlerini yaşatmayı istiyoruz ama aydınım diyen birçok kişi, sorumluluktan kaçınıyor. B) Sosyal medyanın kullanımı arttıkça dili doğru kullanma- yanların sayısı, çığ gibi büyüyor. Hesaba katmadığımız ve basit bir ayrıntı olarak gördüğü- müz bazı şeyler, hayatımızı altüst edebiliyor. Futbol konuşmalarının uzayıp gitmesi, beni usandırmaya aşlamıştı ki Orhan Bey, asıl konuya girdi. - Beni en çok eleştiren dostlarım, zamanı geldiğinde benim için en büyük özveride bulundular. + 6. 1. 11. Bu çin A E

17. Türkiye'de Batılılaşma akımının donuk yapısı dolayısıyla I roman, belirli bir okur kitlesinin beğenisine ve gereksin- melerine cevap vermek üzere değil, Batı'ya açılmak için yazıldı. Yazar için büyük zorlukları vardı bu işin. Yepyeni bir türde yazmak zaten yeterince güç bir işti. Ayrıca Türk edebiyatı o günlerde gerçekçi bir geleneğe de dayanmi- yordu. Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi gerçek anla- mı dışında kullanılmamıştır? A) V B) I C) IV D) III E) II

an kısmına işaretleyiniz. 3- 7- 7- ir Ü 1- i, T, k ir 2. Ülkü Tamer'in çevirdiği Kadınsız Erkekler kitabı, Ernest 1 Hemingway'in öykücülüğünü en iyi yansıtan öyküleri || içerir. Bilindiği gibi Hemingway; öykü serüveni boyun- ca sadece diyaloglarla öyküde neler yapılabileceğinin parlak örneklerini verirken yinelemeler, yarım bırakıl- mış cümleler ve örtük anıştırmalarla metne gizem, me- rak unsuru ve devamlılık katarak öyküde yepyeni bir IV kanal açmıştır. V Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangileri mecaz anlamda kullanılmamıştır? A) I ve II D) Il ve V B) I ve IV E) III ve IV C) II ve III

I I 2. Sizi çok iyi anlıyorum ama müessesemizin koltuklarını işgal etmeyi düşünüyorsanız bir şeyler içmek zorundasınız, demez I mi? İşte o sözden sonra parkın artık bizim olmadığını anladık. Bizi serinleten bu muhteşem çam ağacının da artık o koltukla- ra para ödeyecek olanları serinleteceğini biliyorduk. Mahalle- mizin parkı değildi artık Güneşli Parkı. Sadece parası olanların parkıydı; ama bu hiçbir şeyi değiştirmedi. Duygu öyle sinirlen- mişti ki hemen oturduğu yumuşak minderden kalktı. Sonra da minderini ağacın biraz ilerisine çekmeye başladı. Başımızda dikilen gårsonun söylenmesine aldırmadan biz de minderleri- mizi çektik ve ağacın altındaki gölge alanı boşalttık. Artık eskisi gibi sadece ağacımız ve çimenlerimiz vardı. Koltuklar onlarin müesseselerine ait olabilir ama bu ağaç ve toprak bizim. Bu parçada yaşadıklarına verdiği tepkiyi bu şekilde anla- tan biri, aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilemez? 1 A) Doğru kabul ettiği ilkelerinden taviz vermeyen B) Çevresinde olup bitenleri iyi gözlemleyen C) Sosyal meseleler hakkında duyarlığı bulunan D) Çıkara dayalı ilişkilerden rahatsızlık duyan v E Eleştiriler üzerine uzun süre düşünmeyen.</ 1 I I I I 1 I I I I I 1 I I I I I 1 1 1 10

1. Cutle Edebiyatla uğraşan bizler, şüphesiz hepimiz edebiyattan zevk alıyoruz. Edebiyattan aldığımız zevk, öncelikle dilden aldığımız zevke bağlı. Gerek hikâye etmede (öykülemede), gerekse estetik ve sanatsal haz vermede dilin büyüleyici olduğu mutlaktır (kesindir). Ancak edebiyatın bizi çeken || diğer yanının sırf (sadece) öykü dinleme ya da kurmaca dünyalara kaçma isteği olduğu savı (zannı) da başlı başına IV bir gerçektir. Kanımça (düşünceme göre) edebiyatı çekici yapan, bu kurmaca dünyaların kurmaca oluşlarının yanı sıra pek çok noktada hayatla kurdukları bağlardır. Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerin hangisi, ayraç içinde verilen açıklamasıyla uyuşmamaktadır? A) III B) X C) I D) IV E) II 3.

2. Bir merhaleye (menzile), bir sahile ulaşana kadar I bilgi, düşünce ve gelişme gururuna kapılabilirsiniz. Arkanıza baktığınızda epeyce mesâfe aldığınız ka- naati (kanısı) sizi etkileyebilir. Fakat bir merhale var- dir ki size bilmediklerinizin ne kadar çok olduğunun suurunu (samimiyetini) kazandırır. Bir sahil vardır ki III Biling önünüzde sonsuz bir deryanın bulunduğu hakikatini hakikatíni (gerçeğini) gösterir. İşte orada gerçek tevazu (alçak gönüllülük) doğar. Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisi- nin anlamı parantez ( ) içinde verilen açıklamay- la uyuşmamaktadır? A) I B) C) I D) IV E) V 4. I Ç C 10 L

di. i a tonguç kampüs dinamikleri asla yok sayamaz. 8. Namık Kemal Tanzimat Dönemi politikalarını eleştirmiştir. Onun için sosyal hayatın en önemli değerlerinden biri - yönetim hakların garanti altına alınmasıydı. Devletin anlayışını bırakıp eşitlikleri gözeten kanun ve esasları yürürlüğe sokması gerektiğini neredeyse bütün eserlerinde cesurca vurgulamıştı. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir? A) hukuki kapsayıcı B) bireysel-yasal C) eğitsel çoğulcu D) kişisel - keyfi E) geleneksel-ayrıştırıcı ve Sa D) T k E) 10.

34. Sokağın köşesinden döner dönmez Hakkı'yı gördüm. Dükkânın önündeki meşrubat kolilerini içeri taşıyordu. Rengi atmış bir şapkayı, siperliği arkaya gelecek şekilde takmıştı kafasına. Daha önce Hakkı'nın beyaz gömlek giydiğini görmemiştim hiç. Babam geldi aklıma, içim acıdı. Goncagül, bulunmuş muydu acaba? Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Sifat-fiil B) Zarf-fiil D) Türemiş fiil EXBirleşik fiil SAMA İsim-fiil

3. Saint-Exupery, her bir kelimesi binlerce (pek çok) anlam || ||| barındıran Küçük Prens'in yazarıdır. Kitabın satır araların- daki anlamları (dolaylı olarak anlatılanları) deşifre etmek (ne anlattığını açıklamak) için hakkında binlerce sayfa yazıldı ve yazılmaya devam ediyor. Bu yüzden ölümsüz (herkesçe tanınan, bilinen) bir eser oldu ve daha çok uzun yıllar yeni kuşaklar için baş ucu kitabı (değerini yi- eis TV Yayınlan tirmeyen bir eser) olmaya devam edecek. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı ayraç içinde verilen açıklamayla uyuşma- maktadır? B) II C) IN DYIV EXV

8. "Burası mahallemizdeki tek çıkmaz yoldu." "Kavga sırasında farkında olmadan arkadaşının saçını yoldu." cümlelerindeki "yoldu" sözcükleri arasında ses bakımından bir benzeşme, sözcük çeşidi bakımından bir ayrım vardır. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde böyle bir benzeşme ve ayrıma elverişli bir sözcük kullanılmıştır? A) Kuru otlar, bir kibrit değse tutuşuverecekti. B) Akşamları hep birlikte sahilde yürüyoruz. C) Dün seyrettiğim film gerçekten çok güzeldi. D) Bahçedeki tavuğumuz her gün yumurtluyor. E) Karşı komşumuz bize yiyecek bir şeyler ikram etti.

14. İki farklı metal çeşidi, küçük bir elektrik akımı yara- tır. Bu nedenle dişlerinizle metal bir dolgu arasına bir parça folyo sıkıştırırsanız hissedeceğiniz elektrik akımı sizi rahatsız eder. Aşağıdakilerden hangisi, bu metinde kullanılan sözcüklerden herhangi birinin metindeki anlamı- ni karşılamaz? Elektrik akımı A) Elektrik yüklerinin belli bir yöndeki hareketi. BY Yiyecekleri korumak ve saklamak için kullanılan, ince, şeffaf kâğıt, folyo Bir nesneyi sıkıca duracak biçimde bir yere koy- mak, yerleştirmek. DY Sezgi yoluyla farkına varmak. hissetmek COVE