Anlatım Biçimleri Soruları

TYT-AYT PARAGRAF SORU BANKASI ->tek 2. İnsan, yeryüzündeki yegâne özgür varlıktır. (II) Nitekim bir insan, işçi çocuğu olarak doğup doktor olmay seçebilir ya da bir öğretmen, öğretmenliği bırakıp tur rehberi olabilir. (III) Ama bir hayvanın asla seçme hakkı yoktur ve özgür olamaz. (IV) Nitekim köpek, ben köpekliği bırakıp çalışıp çabalayıp aslan olacağım diyemez. (V) Yine bir zakkum, ben bundan sonraki hayatıma lotus çiçeği olarak devam edeceğim diyemez. Bu parçadaki_numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Çünkü seçim yapabilme yeteneği olan tek canlı insandır." cümlesinin getirilmesi parçanın dil ve anlam bütünlüğüne uygundur? III. DIV. E) A) J Bill. S A R M A

000000000 AYINLARI 5. Yazar çağının adamıdır. Her söylediği, her söylemediği sö- zü çağının yankısı olur. Flaubert'i ve Goncourt'u Komün hareketinden sonraki zorbalığa karşı koyan bir tek satır yazmamış olmaktan sorumlu tutuyoruz. Bu onların işi de- ğildi denebilir. Calas davası Voltaire'in işi miydi? Dreyfus davası Zola'nın işi miydi? Kongo'nun yönetimi Gide'in işi miydi? Bu parçada aşağıdaki düşünceyi geliştirme yolların- dan hangisinin özellikleri görülür? A) Tanımlama B) Tartışma D) Tanık Gösterme C) Örnekleme E) Öyküleme ordum Yaslı hir kayıkçı eski,

12. Pusulada en mutsuz yön doğuymuş gibi gelir bana. Bu yüzden mi bilmiyorum; ama Doğu'nun entelektüeli de da hil herkes bir gitmekten bahseder. İşsiz olan istediği işi Batı'da bulacağını düşünür. Öğretmene göre Batı'da ça- lışmanın gerçek işini yapmak gibi bir rahatlığı vardır. Sa- natçı, Doğu'da görünmediğini, Batı'ya giderse sanatını daha iyi icra edeceğini, kendini orada daha rahat ifade edeceğini düşünür. Bu parçanın anlatımında aşağıdaki düşünceyi geliştir- me yollarından hangisine başvurulmuştur? A) Tanımlama B) Örnekleme D) Alıntı yapma C) Açıklama E) Tartışma ve yanlışlarını gör, çözüm videolarını izlal

tim Biçimleri san, zekasına er okumakla arın müna- op oyunu, ook atmak, mek baş angi- me sunce 10. "Edebiyat Kuramları ve Eleştiri"yi "Türk Romanina Eleşti- rel Bir Bakış" serisi izledi. İlk kitabı 1983 yılında yayımla- kabul edilebilir kuşkusuz. Kuramsal arka planını ve Ingiliz nan bu seri, Türk eleştirisi adına bir dönüm noktası olarak edebiyatı konusundaki yetkinliğini birleştirerek Türk roma- nını nesnel bir biçimde eleştirmenin örneklerini sunuyor Berna Moran. eliştirme Yolları Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Betimleme D) Açıklama B) Örnekleme C) Tartışma E) Tanımlama Anl Geliştir UNITE 1. Misafi mizi c lığımı yor tuld mül eşy ha B n

Ben bir oküleristim. Insanlar gözlerinden birinin veya her ikisi- nin kaybıyla sonuçlanan yaralanmalara, hastalıklara veya diğer travmalara maruz kaldığında, yapay gözler için bir okülaristin yardımına başvururlar. Bir okülerist, oküler protez adı verilen yapay gözleri inşa edebilen, yerine sığdırabilen, şekillendirebi- len ve koruyabilen teknisyendir. Yapay bir göz, bir kişinin görüş yeteneğini geri getirmese de hastanın görünümünü koruması- na izin verir. 1. Görme yetisinin kaybını önlemek için gerekli önlemler ko- nusunda eğitim vermek 11. Yapay bir gözün hangi yıpratıcı etkenlere karşı korunması ge- rektiğini bilmek III. Kazada gözünü kaybetmiş birinin göz çukurunun ölçülerini belirlemek Yukarıdakilerden hangileri bu sözleri söyleyen kişinin çalışma alanına girer? A) Yalnız ! D) il ve il Yalnız II E) I, II ve Ill C) I ve III

Bizim yazın düzyazımızın başlıca özelliklerinden ve has- talıklarından biri, süslü söylemek olmuştur. Denilebilir ki tezkire yazarlarının bıraktığı bir kalıntıdır bu. Başlıca anlatım aracının şiir sayıldığı bir dönem için, düzyazı ya- zarlarının seciyi (düzyazıdaki uyak) bir beceri saymalarını anlayışla karşılayabiliriz. Gerçi Tanzimat'tan bu yana bu alışkanlık azalmıştır ama düzyazıda süs merakından ko- lay kolay vazgeçilememiştir. Oysa düzyazı, aklı hayalin yerine koymakla gerçekleştirilen bir anlatım türüdür. I. bilginin aktarımı, süsten arınmış bir dil seçiciliğini ge- rektirir. II. hayalin gerçeği gizleyen, aklın ise belirginleştiren özelliği vardır. III. süslü anlatımla süsten uzak yalın anlatımın amaçları ve sonuçları birbirinden çok farklıdır. Bu parçaya göre yukarıdakilerden hangileri söylene- bitir? Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II E) I, II ve III C) I ve II

lir? A) Edebiyata nasıl adım attınız? B) Pastoral anlatıma yönelmeniz nasıl oldu? C) Gençlere doğaya hangi gözle bakmalarını önerirsiniz? D) lyi bir sanatçı olmak için sanata nasıl başlamak gere- kir? E) Hayatı ve toplumu anlatmak için hangi yolu kullanırsı- nız? 24. (1) Mizah, yoksunluk ve yoksulluktan gelen bir kırgınlık, bir öfke içerir. (II) Tanınmış mizahçıların yaşamlarını inceler- seniz rahat ve iyi bir yaşam sürmediklerini görürsünüz. (III) Şarlo, Aziz Nesin, Moliere gibi birçoğu, dar geçitlerden geçmiş, zorluklar çekmiştir. (IV) Zorluklar, her acı çekeni mizahçı yapmaz elbette. (V) Ama ağır koşulların, kişinin mizah yeteneğini geliştirdiğini siz de çevrenizde görmüşsü- nüzdür. Bu parçada anlatılmak isteneni içeren en genel yargı, numaralanmış cümlelerin hangisinde verilmiştir? A) I. BI. C) III. D) IV. E) V

Genel olarak evet. Ben bir konuşmamda da söylemiştir Türk şiiri anlam hastasıdır. Ta başından beri, anlamla başı derttedir. Şiirin ille de bir anlamı olmasını istemiştir ve bu giderek şiirde nutuk havası oluşturmuştur, "Şiirin konusu ne?" derler "Ne anladın?" derler. Bütün bunlar çağdaş şiiri bilmeyen insanın sorularıdır. Şiirde anlam şart değildir. Şi- iri duymak, duyurmak, işaret etmek, hissettirmek önemlidir. "Bir şiirden ne anlıyorsunuz?" diye sorulduğu zaman şunu yaparım. Tekrar okurum o şiiri, "İşte bunu." derim. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık olarak söylenmiş olabilir? A) Sizce şiiri anlama dayandırmak doğru bir yaklaşım mi- dır? B) Siz kelimelerinizi anlam yoğunluğu yaratmak için soyut olanlardan mı seçiyorsunuz? (1) az C) Genç şairler eski şiirin bir anlamı olmamasından mı ya- Rınıyorlar? Türkiye'de şiirin, anlama yaslandığını söyleyebilir miyiz? EY Anlamdan uzak her söz sizce şiir olmaya müsait midir? un ola le bu ke Şi Ş- E

Hepimiz, liseyi bitiriyor olmanın heyecanı ve gururunu ya- şıyorduk. Fuat Köprülü Hoca'nın şu sözlerini hiç unutma- dim (1) Liseler soba borusuna benzer; bir ucundan girer ötekinden duman olur çıkarsınız. (II) Bu geçiş sırasında her iki anlamda da kurumlanırsınız. (III) Sonra üzerinizden silkelersiniz bilgi kurumlarını, öteki kurum kalır üzerinizde. (IV) Gözünüzü dört açın da fırsat geçmişken elinize yüksek öğrenimde bir şeyler edinmeye bakının. (V) Unutmayın de- veler de hacca gider ama yalnız devenin üstündeki adam hacı olur. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde dü- şünceyi kanıtlamak için örnekleme yapılmıştır? A) I B) II CHIL D) V EV

(1) Şiirin amacı şiir olmak, dizenin amacı ise şiir niteliğine sa- hip bir örgünün içinde yer alıp onu oluşturmaktır. Amacı kendine dönük olan bir dize, orkestrada yanlış nota basan bir çalgı gibidir. (III) Dizenin amacı, kendi başına bağımsızZ bir güzellik yaratmak değildir, onun amacı bir bütüne katıl- maktır. (I) Bunun sonucu olarak bir şiir içinde bir iki dizenin güzel olması, şiirin güzel ve yetkin bir yapıt olduğuna kanıt ( olamaz.) Şiir; güzelliğini, unutulmazlığını bu güzel dizeler n sayesinde kazanır. (VI) Bir dize kendi başına güzel olamaz, Y onun güzelliği bütünlüğe yaptığı katkıyla orantılıdır. (VII) Bu bütünlüğü bozan, bağımsız asi bir dize güzel olsa bile hiçbir işe yaramaz. b Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi anlatı- mın akışını bozmaktadır? A) II B) III CNV DN E VI

S / Türkçe Kagir bir konağın saçak altında yağmurun dinmesini bek- lerken, kılavuzumuz Faysal, ellerimizden tutup eski bir kapıdan içeri sürüklüyor bizi. Marangozlar Çarşısı'ndaki atölyelerin arasında, giriş kapısı zar zor fark edilen bir es- naf kahvesi burası. Genellikle yaşlıların müdavimi olduğu kahvenin duvarlarında, Meryem Ana tasvirleri ve Arap- ça ayetler bir arada. Sabah saatlerinde taş duvarları saf- ran sarısı bir ışıkla yıkanan mekânın içinde, tahta masa ve sandalyelerde oturan müdavimler, hoşkin oynayıp tat- li sohbetlere dalıyor bütün gün. Derken, 'güm güm' adı verilen geleneksel cezvelerden minicik fincanlara dolu- yor yörenin geleneksel acı kahvesi olan 'mirra'larımız... Teraslarda uçurulan paçalı Mardin güvercinlerine daliyor gözlerimiz bir ara. Hızla yere dalan, daha sonra da takla- lar atarak yeniden minare boyu yükselen barışın simgesi güvercinler, masmavi göğe karışırken, güneş uçsuz bu- caksız Mardin Ovası'nı mora boyuyor ağır ağır... Bu parçanın anlatımında aşağıdaki hangisi kullanıl- mamıştır? A) Öyküleme B) Betimleme C) Açıklama D) Kişileştirme E) Karşılaştırma e ENTRENÖR YAYINLARI 23.

TYT/Türkçe 24. (1) Sanat adamı içinde yaşadığı dünyanın gerçekleriyle çatışmaktan kaçamaz. (II) İsterse Ahmet Haşim gibi: "Seyreyledim eşkal-i hayatı / Ben havz-ı hayalin sularında" desin, ancak kendi düşünde var olan bir âleme daldığını sansın, gene de bu dünyayı anlatır. (III) Ahmet Haşim de söylüyor bunu yani sulara eğilince gördüğü gene bu toprağın bitkileridir, yeryüzünde olanların belki daha renkli birer yankısıdır. (IV) Doğrusu hiç de güzel söyleyememiş, diyeceği kendiliğinden vezinli, kafiyeli olarak bir heyecanın musikisiyle gelmiyor. (V) Ahmet Haşim o diyeceğini bir şiir edebilmek için çalışıyor, didiniyor. (VI) Uğraştığını da belli ediyor; temiz, güzel bir dil kaygısı duymadığını da belli ediyor. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II B) III IV VI 25 y pangyayinevi.com

yor. laket eğin T. dayız hiç i gibi maz Dir sal www.pand 8 bireye çeşitli yararlar sägladigi aust C) Geleceği bilme arzusu, bütün insanlarda olan bir merak duygusudur. D) Batıl inançlar, hemen hemen her toplumda görülen ve bilimsel temeli olmayan davranış kalıplarıdır. E) Bilimin yeterince gelişmediği toplumlarda batıl inançlara eğilim daha fazladır. cesidir. 29. (1) İmparatorluğun yıkılışı, Cumhuriyetin yükseliş yılları arasında oldukça yaygın bir üne kavuşmuş Neyzen Tevfik. (II) Böyle olunca ne imparatorluğun yıkılışını ne de cumhuriyetin yükselişini doğru dürüst anlayabilmiş, bu iki yapı arasında bocalamış durmuş. (III) Gene de haksızlık, adaletsizlik, ahlaksızlık olduğunu, bir şeylerin bozulduğunu görmüş, hicivleriyle üstüne gitmiş. (IV) Neyzen Tevfik'i topluca okuduğumuz zaman ustalığını gördüğümüz hiciv sanatına bugün "yergi" diyoruz. (V) Yergi, taşlama halk edebiyatında vardı. (VI) Divan edebiyatında ise bunun adı ya hiciv oluyor ya da hezel. Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II B) III D) V E) VI Diğer sayfaya geçiniz.

Yazısını bir kez, bir kez daha, gerekirse birkaç kez daha başkasının yazısını okuyormuş gibi okumalı. Böylece her okuyuşta dalgınlıktan, dikkatsizlikten kaynaklanan yanlış- lıkları görüp düzeltecek; düşünme ve araştırma yetersizlik- lerini tamamlayacak, gerekli olmayan yerleri çizip atacaktır. Kısacası her yazar yazısını gün ışığına çıkarmadan önce döne döne denetlemelidir. Yazısını denetlemeden okuyucu ile buluşturan bir sanatçı başarısız olma riskini göze alıyor demektir. Bu parçanın başına, düşüncenin akışına göre aşağıdaki- lerden hangisi getirilmelidir? A) Yazar, kafasındakini kâğıda döktükten sonra işi bitmiş saymamalıdır. B) Yazarın yazmak istedikleri ile yazdıkları her zaman fark- lidir. C) Okuyucu yazardan, yazarın denetiminden geçmiş bir yazı bekler. D) Hiçbir yazar, eserine bir başkasının gözüyle bakmayı beceremez. E) Yazılarıyla topluma ayna tutmayan bir sanatçı kalıcı olamaz.

31. I. Günümüz toplumsal yapısı, bilgiyi etkili biçimde kullanan ve yaşama dönüştüren bireye gereksi- nim duymaktadır. II. Bilgi çalışanlarının, bilgi üretiminin ve bilgi payla- şiminin yoğun ve hızlı olduğu, kısaca bilgi ça- ğına ayak uydurabilen ülkeler dünyada söz sa- hibi, lider ve dünyamızın geleceğine yön veren ülkeler durumundadır. Yukarıda verilen Il numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümledeki yargı örneklerle kanıtlanmıştır. B) I. cümledeki yarginin gerekçesine yer verilmiştir. C) I. cümlede ifade edilen konuyla çelişen farklı bir durumdan söz edilmiştir. D) I. cümlede belirtilen gereksinimin gerçekleşme- mesi durumunda olabilecekler anlatılmıştır. E) I. cümlede anlatılan durumun sebep olduğu bir olumsuzluktan bahsedilmektedir.

(1) Bizde çocuk dergiciliğinin önemi yeterince anlaşılama- mıştır. (II) Bunu iyi bildiğimden "Sürekli Çocuk Yayınları" başlıklı çalışmayı görünce çok sevindim. (III) Hemen elime aldım ve büyük bir itina ile okudum. (IV) Hemen söyleyeyim ki basımı da çok güzel olan bu kitap, içeriğinin zenginliği yö- nünden eğitimcilerimizin olduğu kadar düşünürlerimizin, ta- rihçilerimizin, dilcilerimizin ilgisini çekecektir. (V) Kitabın her satırı bunu gerektiriyor çünkü. Bu parçadaki anlam bütünlüğünün sağlanması için nu- maralanmış cümlelerden hangilerinin yer değiştirmesi gerekir? A) I ve II D) III ve IV B) II ve III E) IV ve V C) II ve IV