Anlatım Biçimleri Soruları

Nitelik YC 17. I. Kiliç artıklarını kara gömen yoksul Malgalacılar sisi aralayıp asfalta çıkmışlardı. Işıklı bir cismin kayan bir yıldız hızıyla kendilerine yaklaştığını gördüler. Sisi delip geçen ateşli oklarla vurulup büyülendiler. Ağlamaktan gözleri jüt olmuş pilik pirtik adamlar o sabah... II. "Yeni Dünya'da teknoloji çok gelişmiştir, üreti- min hiç bir aşamasında insan yoktur. Her şeyi makineler yapar, insanlar yapay yoldan ürer. Gen teknolojisi ilerlediğinden kusursuz insanı üretirler. Hastalanma yoktur insanlar çok uzun süre yaşar. Bu metinler için aşağıdakilerden hangisi söyle- nebilir? A) İkisi de öğretici metinden alınmıştır. Birincisi kurmacayken ikincisi öğretici metinden alınmıştır. + Birincisi fantastik ikincisi gelecekten söz eden metinden alınmıştır. D) Ikisinde de dil göndergesel işlevdedir. E) İkisinde de betimleme ağır basar. 109

DENEME 25 24. Siirdir bu, hiç belli olmaz. Yemek yerken veya yol- da giderken bir misra geliverir. Bu galiba Valery'nin yukardan inen dizesi gibi bir şey... Bakarsınız o za- mana kadar karanlik gördüğünüz bir dünya aydin- lanmış. Artık o dize kılavuzunuz olur, yazacağınız şi- iri, konusunu, şeklini, boyunu, bosunu, hepsini o ta- yin eder. Ve o şiir bitene kadar siz işgal altında bir memleket gibisinizdir. Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine veril- miş bir yanıt olabilir? A) İlk şiirlerinizdeki acemiliğinizi aştığınızı söyleye- bilir misiniz? B) Şiirlerinizdeki dünyayı nasıl kurguluyorsunuz? C) Şair olmak her an yazmak anlamına mı gelir? D) Sanat anlayışınızın oluşmasındaki temel etken nedir? E) Sizce modern şiirin vazgeçilemez unsurları ne- lerdir?

21. Güneş'in doğudan batıya doğru hareket ettiğini söyleriz, de gil mi? Aslında hareket eden Güneş değil de Dünya'mızdır. Dünya'mız kendi ekseni etrafından döndüğünden yıldızlar da gece boyu bu hizada dönüyor gibi görünür. Kutup Yildi- zı ise hemen hemen Dünya'mızla aynı doğrultuda bulundu- ğundan sabitmiş gibi görünür. Aslında Kutup Yıldızı sabit değildir ama Dünya'nın ekseni ile kendi konumu arasında çok az bir fark olduğundan önemli bir fark oluşturmaz ve bi- ze yine sürekli kuzeyi göstermeye devam eder. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Kanilanı değiştirme amacı gütme B) Nesnel bilgiler verme Bol 6) Terimlerden yararlanma D) Dili göndergesel işleviyle kullanma E) Gerekçeli yargılara yer verme 15 TYT DENEME SETİ

4. Milli kültürün pek çok ögesi olmakla birlikte, hiç şüphe yok ki temeli dildir. Bu yüzden dil üzerinde meydana gelen tal Başka bir ifadeyle kültürün bozulması dilden başlamakta. ribat, doğrudan kültürü zedelemekte hatta bozmaktan dır. Buna bağlı olarak milletlerin çöküşü de dilden başlar Çünkü dilini kaybeden bir millet, adını kaybetmiş olur, kim olduğunu bilemez olur. Kendi köklerinden uzaklaşan o to lum başka kültürlerin etkisi altına girer ve zamanla başka bir millet hâline döner. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söy. lenemez? A) Okuyucuyu uyarma ve bilinçlendirme amacı vardır. Sözcüklerin çağrışım gücünden sıkça yararlanılmıştır. e Bilgi verme amacı ağır basmaktadır. D) Belli kelimelerin tekrarıyla konu vurgulanmıştır. Ey Sebep-sonuç cümlelerine yer verilmiştir.

19. (1) Çocukluğumda korkumdan bir türlü binemediğim seyyar salıncaklara geçenlerde Kuştepe'de rastladım. (II) Onlar özellikle eski İstanbul'un vazgeçilmezleriydi. (III) Geliş günlerini iple çeken çocuklar harçlıklarının bir kısmını onlar için ayırırlardı. (IV) Salıncak kurulduğundaysa hevesle koşup birini kapmaya çalışırlardı. (V) Salıncağın elle çevrilerek dönen bir düzeneği vardı, salıncaklar dolunca merkezde duran adam sabırla sabahtan akşama kadar bu düzeneği çevirirdi. (VI) Belki de hâlâ içimizdeki çocukluk götürüyor bizi bu salıncaklara bindiğimiz eski günlere. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi, düşüncenin akışını bozmaktadır? A) II. B) III. C) IV. P) V. E) V

kipyks 8. 2 Yıllar yılı hep şu cümleyi duyduk: "Şiir öldü." Gülüp geçtiğimiz bu savin sağlam bir dayanağı olmadığını bilenler biliyordu gerçi. Kaynağını binlerce yıl evvelinden alan şiirin eski yaygınlığını kaybetse de modern zamanlara büsbütün yenik düşmeyeceğini birçok kişi iddia ediyordu. Ben de onlardan biri olarak hep şunu ifade ediyordum: "Şiir hastalanır ama ölmez." Şiire gönül veren biri olarak bunun tersini düşünmem pek de mümkün olmaz. Açıkçası şiirin ilk insanla var olduğuna inanırım ve son insana kadar da süreceğini iddia ederim her zaman. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? AV Şiirin farklı dönüşümlere uğrayarak varlığını koruyacağı X Şiir yazan ve okuyanların farklı yazın türlerine yöneldiği SY Şiirin çağımızda, artık sevilmese de yazılmaya devam edeceği Şiirin eski popülerliğini yitirse de bitmeyeceği e) Şiirin sonunu getirecek hatalardan uzak durmak gerektiği ir

6. Cahit Sıtkı Tarancı gibi büyük ozanlar, şiirin sırf güzel şekiller kurmaktan ibaret olmadığının farkındadırlar. Onlar, şiirin şairin benliğine tutulmuş bir ayna olduğunu bilirler. Bu nedenle de kendi kişiliklerini olanca saflığıyla dizelerine aktarırlar. Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Öyle yetenekli yazarlar vardır ki dile getirmek istediklerini bizim dünya görüşümüzle anlatabilirler. B) Pek çok eksik tarafı olan bu eseri vine de beğenmemin nedeni, eserin benim düşüncelerimi aksettiriyor olmasıdır. c) Yazar son seyahatnamesinde öyle başarılı betimlemeler yapıyor ki siz de yazarla beraber orayı gezmiş gibi oluyorsunuz. D) Bazı eleştirmenler, ele aldığı eserin yazarının bakış açısıyla yapıta yaklaşmaya çalışır. E) İyi bir eleştiri, oluşturucusunun kişiliğinden izler taşır ve eserdeki edebî unsurlara yoğunlaşır.

göre cevaplayınız. Walter Benjamin, modernlikle birlikte hikâye anlatma ge- leneğinin de sona erdiğini söyler. Anlatıcı ile dinleyenleri doğrudar birbirine bağlayan ve tecrübenin diğerlerine ak- tarılmasını sağlayan bu köklü geleneğin yerini, günümüzde roman türü almıştır. Benjamin, bu gelişmeyi, I. Dünya Sa- vaşı'ndan evlerine dönen ve yaşadıkları korkunç tecrübeyi başka bir edebî türle aktarmanın olanaksızlığı karşısında susmaktan başka çaresi kalmayan askerlerin hikâyesine bağlar. Askerlerin yaşadıkları travma o kadar büyüktür ki bunu kısa bir hikâye hâline getirip daha sonraki nesillere bütünüyle aktarmak olanaksızdır. Geriye kalan ancak sessizlik olabilir. Bu sessizlik, yani tamamen kendi içine dönmüş öznenin anlatısı da sadece romanin konusu ola- bilir. 37. Bu parçada romanla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- sine ulaşılabilir? A) insan psikolojisinin en geniş şekilde yer ve zaman bağ- lamında anlatıldığı eserlerdir. B) Bir yazarın düş gücü ve hayal dünyası ne kadar genişse romanda anlatılan olay ve durumlar da o kadar zengindir. C) Hiçbir romanin kurgusu, bir başkasına benzemez ve ya- zarinin öznel bakışıyla oluşur. D) Romanda yazar bir gerçeklik kurgulayarak insanların o dünyanın içine dahil olmasını, farklı hayatlar yaşamasını amaçlar. E) Yaşanmış ya da yaşanabilecek olayların, insanlar ara- sindaki ilişkilerin en iyi anlatıldığı eserlerdir romanlar.

Konu Testi 1 t. ari 1. sevmiyorum diyenlerin de II. göremeyeceğimiz kadar küçük çeken III. ehliyetlerine el konulmalı IV. ve gösteriş yapanları V. fotoğraf paylaşırken arabasının tamamını VI. fotoğrafa sığdırıp başlarını Yukarıdaki sözler anlamlı ve kuralli bir cümle oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baş- tan üçüncü olur? 21. IV. V. Yul bir cim olu hangisi be tar A) EX A) II. B) IV. C)I. D) V. E) III. 5 1. koltuğunun altında II. tuğla hacminde bir kitapla otobüse binen birini görürseniz III. hemen o otobüsten inin IV. kapağından anlayıp üzülebilirsiniz yinevi.com.tr

7 TÜRKÇE TESTİ n ayrılan kısmına işaretleyiniz. 2. n ıyla 'ın a n i TYT 1. Nermi Uygur, edebiyat yapıtlarını belirlemede konunun kesin bir ölçü olamayacağını, edebiyatın konuca sınırlanamayacağını belirtiyor. Didaktik olmanın da kıstas olamayacağını vurguluyor. (Öğreticiliğin bir ölçüt kabul edilemeyeceğine) NI. Edebiyatla edebiyatın dışında kalan dilsel ürünleri ayırmanın kesin kuralları yoktur. "Şu edebiyattır, bu edebiyat değildir." gibisinden kesinlemelere gitmek güçtür. (Edebiyatın çerçevesini çizmenin zorluğuna) III. Edebiyat sözcüğünü kavram olarak eksik buluyorum. Edebiyat kavramını daha iyi belirten ve yazmak eylemiyle anlamsal bağlantısı bulunan bir sözcük kullanabiliriz. (Yazın sözcüğünün yazmakla mana yönünden ilintili olduğuna) IV. Çok anlamlı bir sözcüktür edebiyat. Ancak hangi anlamda kullanırsak kullanalım, edebiyat sözcüğü temelde yazıya dayanan bir anlatım biçimini çağrıştırır. (Edebiyatın diğer sanat dallarıyla ilişkili olduğuna) V. Yazıya değil de salt söze dayanan edebiyat yok mudur? Vardır elbette. Nitekim yazılı edebiyattan önce, bugün de varlığını sürdüren söylencelere dayanan bir sözlü edebiyat vardır. (Sözlü edebiyatın yazılı edebiyattan eski olduğuna) Yukarıdakilerin hangisinde ayraç içinde verilen duruma parçada değinilmemiştir? nale A) I B) II C) II D) IV E) V

(04) PERFORMANS TESTİ 3. Sümela Manastırı, Trabzon'daki dinî lar içerisinde en tanınmış olanıdır. Ma sinin Altındere Milli Parkı'ndan geçi ra Trabzon'a 45 km mesafede bul Karadağ üzerindeki doğal mağ rarlanılarak teraslar üzerine pıdır. Manastira, zikzakla manıştan sonra ulaşılıy dayanıyor. Bu parçada "Süm aşağıdakilerde A) Dinî bir e B) Ulaşım C) Ne D) K E) ISINMA TESTI EFOR TESTİ Karma Test 1. Samanlı Dağlarının eteğindeki Haydariye köyü ile Üvezpınar arasındaki vadiyi süsleyen dere yatağında, Sudüşen'den başka irili ufaklı birçok şelale yer alıyor. Sudüşen, Nacaklı Deresi üze- rinde bulunuyor. Yürüyüş güzergâhı sık yeşil bir bitki örtüsünden geçiyor. Aynı zamanda piknik alanı olan şelalede, yaz aylarında serinlemek is- teyenlerin yüzdüğü bir gölet var. Özellikle hafta sonları oldukça kalabalık olan bölge, İstanbul çı- kışlı seyahat acentelerinin de yürüyüş program- larında yer alıyor. Bu parçada "Sudüşen şelalesi" ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Konumunun nasıl olduğuna B) Bitki örtüsünün özelliklerine C) Ne zaman daha çok ziyaret edildiğine D) Yaz aylarında neler yapılacağına E) Hangi amaçla buraya gezi düzenlendiğine 2. Ayasofya Kilisesi, Trabzon In larından 1.Kommenos zama Ingiliz araştırmacı Finley rihlenen çan kulesi kilis 13 Mehmet (Fatih) T camiye çevril nya S

es 4 020 Taket DISK TYT/Türkçe 28. Memduh Şevket Esendal; öykücülüğümüzde.. romancılığımızda yazı dili yerine konuşma dilini yaygınlaştırmaya çalışmıştır. Onun kişilerinin konuşmalarında işine gücüne, sınıfına, uygarlığına ters düşen suni diyaloglar yoktur. En kısa, en kestirme yoldan insanı, yeri yurdu ve zamanı seriverir gözlerimizin önüne. Öylesine canlı, jetli ve kemiklidir kişileri. Yapıtlarında türlü cinsten çoluk çocuk ve erkek, kadın yer alır. Aydınlar bürokratlar, memurlar, köylüler, işçiler toplum yaşamı içindeki yerlerinde bulunurlar. Kiminde ince bir alayla incitmeden gülünç yanlarını çıkarıverir insanoğlunun. Umutsuzluğa düşürmeden acıklı olanı gösterir kimi de Hiç hutuk atmadan, büyük laf etmeye kalkmadan diyeceğini az sözle söyleyebilen bir sanatçıdır Esendal! Bu parçadan Memduh Şevket Esendal'la ilgili olarak I. Eserlerindeki kahramanların yapmacık bir üsluba sahip olmadığına II. Özlü bir anlatımı olduğuna ve yer yer ironik ifadeler kullandığına III. Toplumun her kesiminden seçtiği bireylerin durumunu ayrıntılı tahlillerle verdiğine V. Oluşturduğu karakterlerin gerçeklik duygusu uyandırdığına yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız I B) Yalnız II D) Il ve III *bm9903d4b5 DENEME- C) Yalpiz III E) Il ve IV 29, Tecrübelerle de acemi hareket kıymetini bilini kaç genç bu ö ilerledikten sc gençlikte kay yüzünden da okumadım? döven insan neden bu de feleğin çem Çünkü bu y işkence, ge imkân bira Bu parça söylenem A) Zam gelir B) Çoc değ Ge yap Ge pis E) Ya Ö O O

Mizah denince artık aklımıza ya karikatür dergileri ya da gösteriler geliyor. Oysa azımsanmayacak bir mizah edebiyatı var Türkçenin. Daha kötüsü, mi- zahın alanı böyle daraldıkça mizah hikâyeleri de edebiyatın sınırına doğru sürüklendi. Kimi isimler, kimi kitaplar bu yüzden edebiyat dünyasında hak ettikleri ilgiyi göremiyor. Bu parçada yazarın asıl yakındığı durum aşağı- dakilerin hangisinde verilmiştir? A) Türkçenin mizah yapmadaki gücünün bilinme- mesi B) Mizah gösterilerinin ve karikatür dergilerinin ni- teliğini kaybetmesi C) Toplumun mizah anlayışının değişmesi D) Mizah alanının daraltılıp edebiyat dünyasındaki değerini yitirmesi E) Bazı yapıtlara ve sanatçılara gerçek değerinin verilmemesi

u) KPSS/GYGK 20. Şiir, geçmişe dönük çağrışımlara açık olduğu kadar kendi ruhsallığını da üretiyor. Şiirin doğasındaki o de- vinim, o çok değerlilik son derece önemlidir ve şiirin olmazsa olmazıdır. Bu değeri sadece geçmişle de de- ğil, geleceği de içine alacak bir bütün olarak koruyup yansıtabilmek önemli. Günümüzde bu pek öyle olmu- yor. Güncell neredeyse bire bir vermeye çalışmak ve bunu da şair duyarlılığı olarak ileri sürüp meclislerde boy göstermek oldukça revaçta. Bir yetersizlik işareti aslında. Güvenememe kendine, imgelemine. Hep bir kaygı, sağlama basma ihtiyacı... Boşluklardan, karan- liklardan, belirsizliklerden korkan bir şair hâli var. Şiirin doğasındaki o özgürlüğü kendisine yakıştıramayan... Herkesin yerine de kendisi düşünmeye kalkan, yüzde 100'e çalışan... Bu parçada günümüz şairleriyle ilgili olarak aşağı dakilerin hangisinden yakınılmaktadır? A) Şiire hak ettiği önemi vermemelerinden B) Okura çağrışım olanağı tanımamalarından Basmakalıp şiirler yazmalarından D) Yetersizliklerini gizlemeye çalışmalarından E) İçerik olarak yüzeysel kalmalarından 24. 22

30. Hikâyede aradığım; ritim, şiirsellik, dil yetkinliği ve çağ- rışım zenginliğidir. Bütün bunların peşinde koşarken an- Tam açıklığının da yakalanması gerektiği düşüncesinde- yim. Bu ögelerin, modern hikâyenin oldukça önemli va- sıfları olduğunu düşünüyorum. Hele dil başarısının bir hikâyenin her şeyi olduğunu söyleyebilirim. Çünkü dil başarısı ile hikâyede pek çok şey yapılabilir. Bu parçada hikâyede aranan nitelikler arasında aşa- ğıdakilerden hangisi yoktur? A) Ahenk yakalaması B) Dilsel şölen sunması C) Anlaşılır olması D) Öz ve biçim bütünlüğünü sağlaması E) Ymgesel çeşitlilik barındırması 000/limityayinlari 32.

TYT - Türkçe 23. 1. Gelişmiş ülkelerin son yıllardaki ekonomik ve sos- yal göstergeleri, bilginin ve bilgi teknolojilerinin eko- nomik ve sosyal yaşamı derinden etkilediğini açık- ça göstermektedir. II. Bu oran, Japonya ve AB'de ise % 30'lar civarında olup buna paralel olarak ABD'nin ileri teknoloji sa- nayilerinin toplam imalat içerisindeki payı 1970'de % 18 iken 1990'lı yılların başlarında % 25 düzeyine çıkmıştır. III. Nitekim 1990'ların sonu itibariyla ABD'de üretilen toplam katma değerin yaklaşık yarısı, bilgi yoğun sektörlerden sağlanmıştır. IV. Özellikle ABD'nin son on yılda sergilediği ekonomik büyümenin, önemli ölçüde yüksek ve orta düzey teknoloji, iletişim hizmetleri, kamusal, sosyal ve bi- reysel hizmetlerden oluşan bilgi yoğun sektörlerden kaynaklandığı tespit edilmiştir. V. Bu göstergeler, bilgi yoğun sektörlerin ekonomik ge- lişme üzerindeki olumlu etkilerinin artma trendinde olduğunu göstermektedir. Bu cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur? A) I B) II C) III D) IV E) V 1 - 25 IMIT