Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Anlayışı Soruları
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Anlayışı19. Şair, 1940'lardan itibaren edebiyat dünyasında görü-
lür. Şiirlerini tasavvufa, bilinçaltına ve Doğu mistisizmi-
ne yaslar. Yaptıkları anlaşılamaz önceleri şairin. Şiir mu-
hatapları, bir tarafta üç arkadaşın geleneği yakıp yık-
mak isteyen şiirini, bir taraftan serbest ritimli, akışkan
ve sosyal nitelikli şiiri hazmederken diğer taraftan baş-
ka bir "aykırı" ile karşılaşırlar. Divan şiirini, Fars ve Arap
şiirini, tekke-tasavvuf şiirini iyi bildiği; tasavvuf disipli-
nini, mistik Budist anlayışı yakından tanıdığı henüz tam
olarak anlaşılmaz o dönemde. Birçoklarınca, eskiyi di-
riltmek isteyen "genç bir İstanbullu" olarak algılanır.
Devam edegelen hececi, sembolist açılımlı şiirin bi-
çimsel kalıplarına, “şairane tahayyülat"ına bağlanmaz.
Bu parçada anlatılanlardan hareketle aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez?
A) Parçada söz edilen şair Asaf Halet Çelebi'dir.
B) "Üç arkadaş" sözüyle Orhan Veli Kanık, Melih Cev-
det Anday ve Oktay Rifat Horozcu kastedilmekte-
dir.
C) Parçada Nazım Hikmet'e, toplumcu gerçekçi şiire
göndermede bulunulmuştur.
D) Söz edilen şairin, yeni bir şiir anlayışıyla ortaya çık-
tığı dile getirilmektedir.
E) "Sembolist açılımlı şiir" sözüyle Sezai karakoç'a
göndermede bulunulmuştur.
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Anlayışıil
11. Evvel zaman içinde kalbur saman ölür
9 Kubbelerde uğuldar Baki
Çeşmelerde akar Sinan
An gelir Kanuni Süleyman ölür
Dil, biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu dizeler
aşağıdaki şairlerden hangisine ait olabilir?
ADA
A) Attila İlhan
B) Cahit Sıtkı Taranci
1,
C) Ziya Osman Saba
D) Melih Cevdet Anday
7
E) Necip Fazıl Kısakürek
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Anlayışı12. TEST
X
1. Cumhuriyet'in ilk yıllarındaki
vleri-ger
Yeşil Gece romanında işlemiştir.
eski-yeni çatışmasını, idealist bit 03-
retmen olan Şahin Bey'in bir kasabada
gerici ve çıkarcı güçlerle mücadelesini
Romanlan "tezli roman" özelliği gös-
terir ve halka mesaj verir niteliktedir.
Dikmen Yildizi romaninda dönemin
Sultan
n aşağı
z hapsi
- dışan
de he-
zaten
kal-
areti-
net'in
uzlet
II.
Kurtuluş Savaşı yılanın
Ankara'sını ve
anlatır.
ten
ada
III. Sanatçı, tarihi ve sosyal olaylardan
her birini bir romanına konu edinerek,
Tanzimat Dönemi'yle Atatürk Türkiye'si
arasında dönem ve kuşakların geçir-
dikleri sosyal değişiklik ve bunalımları,
yaşayış ve görüş ayrılıklarını işlemiş;
düşünce ve teze dayalı özlü yapıtlar
in-
IV.
ro-
Palme Yayınevi
vermiştir.
Daha çok Ingiliz edebiyatındaki
manlardan etkilenen sanatçının eserle-
rini üç grupta inceleyebiliriz: Kadın psi-
kolojisine eğildiği romanları
, Kurtuluş
Savaşı'nı anlattığı romanları, toplumsal
konuları ele aldığı töre romanları.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde,
aşağıdaki sanatçıların hangisi hakkında
bilgi verilmemiştir?
A) Refik Halit Karay
B) Halide Edip Adıvar
Yakup Kadri Karaosmanoğlu
D) Reşat Nuri Güntekin
E) Aka Gündüz
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Anlayışı---
19. Mehmet Akif, Yahya Kemal ve Ahmet Haşim, her ne kadar
Meşrutiyet Dönemi'nde şiirler yazmaya ve yayımlamaya
başlamış olsalar da şiirlerinin niteliği, sonraki kuşaklara etki-
leri bakımından Cumhuriyet Dönemi şiirinin başlangıcında,
kurucu şairler olarak ele alınması gereken isimlerdir. Bu üç
şairin şiirleri birbirinden farklı özellikler taşır. Görünürdeki
tek ortak noktaları israrlı tutumlarıdır, denilebilir. Etkileri
ve modern Türk şiirini kurucu işlevleri ise farklı açılardan
olmuştur.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi
getirilmelidir?
A) sosyal konulara yönelmedeki
B)) realist anlayışı benimsemedeki
C) Fransız sembolistlerini izlemedeki
aruz ölçüsünü kullanmadaki
E) nazmi nesre yaklaştırmadaki
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Anlayışı20. Ahmet Hamdi Tanpınar ve Nazım Hikmet'in şiir
anlayışlanna dair çalışma yapan bir öğrenci, iki şair
arasında kurgusal bir karşılaşma tasarlar. Bu
karşılaşmada iki şair, şiir üzerine hayall bir tartışmaya
girişir.
Aşağıdakilerden hangisi bu tartışmada
geçebilecek bir diyalogdan alınmıştır?
A) A. Hamdi Tanpınar: Efendim, şiiri toplumdan
soyutlarsanız geriye şiir diye bir şey kalmaz.
Nâzım Hikmet: Ahenk, ritim ve musiki kalır ki
azizim, gerçek şiir de budur kanaatimce.
B) A. Hamdi Tanpınar: Anlama verdiğiniz önemi
şiirdeki müzikaliteye verseydiniz daha iyi şiirler
yazardınız.
Nâzım Hikmet: Şiirde bireysel bir duyuş aradım,
gözlemlerimi olduğu gibi değil, hissettiğim gibi
verdim
C) A. Hamdi Tanpınar: Toplumsal meselelere
eğileceğim derken bireysel gerçeği es
geçemezsiniz.
Nâzım Hikmet: Halka bazi gerçekleri
anımsattım, hem de onun diliyle, fena mi ettim?
D) A. Hamdi Tanpınar: Ben şiirimi hareketin,
makinenin, hizin emrine verdim.
Nâzım Hikmet: Şiirin belli bir biçimi vardır, bu
biçimleri altüst ettiniz, geleneği yok saydınız.
TIMIT
E) A. Hamdi Tanpınar: Efendim, şiiri sembollerle,
imgelerle ördünüz; onu toplumdan kopardınız.
Nâzım Hikmet: Olur mu efendim, şiiri kulağa hos
gelecek şekilde yazdık ki okuyan zevk alsın.
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Anlayışı21. Kardeşim,
sana bu mektubu Ankara'da Kuyulu kahvede
yazıyorum.
Hep aynı Anadolu havalarını çalıyor gramofon
kocaman bir boru çiçeğine benzeyen ağzıyla,
Dışarda yağmur...
Mektepten istifa ettim.
Cepheye gidiyorum ihtiyat zabitliğiyle.
Çocuklarımıza Türkçe okutmak,
öğretmek, sevdirmek onlara
dünyanın en diri, en taze dillerinden birini,
kendi dillerini,
güzel şey
büyük şey.
Bu şiirin biçim, içerik ve anlatım özellikleri
dikkate alındığında aşağıdaki şairlerin hangisine
ait olduğu söylenebilir?
A) Nazım Hikmet
B) İlhan Berk
C) Oktay Rifat
D) Cemal Süreya
E) Behçet Necatigil
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Anlayışı7.
El yazısı ile "Serçe" adlı dergiyi çıkaran Salah Birsel'dir.
gibi ünlü mizahi şiirleri vardır. İstanbul kahvelerini,
Beyoğlu - Boğaziçi sanat çevrelerini, edebiyat sohbetlerini
renkli bir dille okuyucunun ruhuna dokundurur.
adlı eserleri de deneme türündedir, “Salah Bey Tarihi" olarak
bilinir.
---
- ve
Bu parçadaki boşluklara aşağıdaki eserlerden hangisi
getirilemez?
A) Tuna'dan Batı'ya
B) Hacivat'ın Karısı
>siir
C) Kahveler Kitab > deneme
Deiir
D) Kikirikname
E) Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde (1923-1960) Deneme5. Çoğu kez edebiyat, bizi hayattan daha çabuk büyütür.
Yaşama ilişkin birçok şeyi, deneyimlememize gerek kal-
madan edebiyat yoluyla oğreniriz. Önümüzdeki yılların
deneyimlenmiş, canlandırılmış, sonuçlandırılmış hâliyle
bizi, hayattan daha önce bilgilendirir, donatır; dünyaya ve
geleceğimize hazırlar. Bizi yalnızca dış dünyaya ve haya
ta ilişkin bilgilerle değil, aynı zamanda kendi içimizle,
kendi duygularımızla da tanıştırır. Edebiyat aynı zamanda
bir büyüme sanatıdır; bizi, biz yapar. İleriki yıllarda da her
yaşın büyümelerini, algılamalarını, kavramalarını, edebi-
yat üzerinden izlemeyi, kavramayı sürdürürüz. Edebiyat
aynı zamanda bir zamanlar okuduğumuzda kavramadık-
larımızı sonradan anlamaktır.
Bu parçada edebiyatın hangi işlevinden söz edilme-
miştir?
A) Bireyin iç dünyasını kendisine tanıtması
B) Bireyin anlayış
gücünü geliştirmesi
Bireye başkalarının deneyimlerini tanıtması
DY Bireyi hayata ve geleceğe hazırlaması
Bireyin kendini ifade etmesini kolaylaştırması
6
Bilginin sağlanması ve tüketicinin bilgilendirilmesi cüronin
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Anlayışı21.
1.
Durdum baktım, içlenmekse herkesler içleniyor
Durdum baktım, herkes ince, herkes kirik
Nöbet gecelerinde saatler sabahlamak bilmiyor
Gaz lambası sönük, yürek garip, tavan basik
Beri yanda bir sıra iplik çıkar
Bir sıra iplik girer
Beri yanda ayakta durmamak ister artık
Bütün tezgâh başındakiler
II.
sana nehirlerden rüzgârlardan söz ediyorum
benim için nehirleri eğit, su yolları aç
ben ki daha ağzı lekeli bir çocukken
yürürken gördüm bir gün nehirleri
nehirlerin rüzgârların sözü yaşar
Aşağıdakilerin hangisinde, numaralanmış bu şiirlerin temsil
ettiği şiir anlayışları sırasıyla verilmiştir?
-
A) Öz şiir - İkinci Yeni
B) Mistik şiir - Toplumcu şiir
C) Garipçiler - Mistik şiir
D) Toplumcu şiir - İkinci Yeni
E) İkinci Yeni - Garipçiler
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Deneme (1960 Sonrası)4.
Bir yazarın herhangi bir konu üzerinde, özel görüş
ve düşüncelerini iddiasız, kesin kurallara varmaksi-
zin anlattığı yazılardır.
Aşağıdaki eserlerden hangisi bu cümlede sözü
edilen türde yazılmıştır?
A) Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu
Şiir ve İnşa
C) Babürname
D) Kirk Yıl
E) Şair Dostlarım
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir Anlayışıbilgiyle
8. Aşağıdakilerden hangisinde verilen
içinde verilen sanatçı uyuşmamaktadır?
aytar,
TEST
19
A) S.O.S, Kaos gibi şiirleriyle tanınan sanatçı, dadalizm
ve sürrealizm akımları etkilerini şiirine yansıtmis
Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinde serbest ölçünün ik
uygulayıcılarından biridir. (Ercümebt Behzat Lay)
B) Şiirinde ideolojiyi estetiğin önüne koyan, şiirde top-
lumsal eylemi savunan şairin tek şiir kitabı Dost Dost
1. Ekmek
pirinçc
şeker
kumas
kitap
Büyü
Bud
anla
ille Kavga'dır. (Enver Kökçe)
C) Mayakovski'nin etkisiyle şiirin biçiminde devrim sayı
lan "akışkan-simetrik” dize kırılmalarının ilk örneğini
Açların Gözbebekleri şiiriyle vermiştir. (Nazım Hikmet
D) Edebiyatımızda toplumcu gerçekçi sanat anlayışının
öncülerinden sayılan sanatçı, edebiyat dünyasında
Koca Çınar, Edebiyatın koca Çınarı olarak anılmak-
tadır. (Rifat Ilgaz)
E) Düzyazı, şiir, senaryo tekniklerinin iç içe kullandığı
Memleketimden insan Manzaraları adlı eseriyle; şir,
roman, öykü, oyun, senaryo çoklu metin türlerini içe-
ren yeni bir türün habereisi olmuştur. (Ceyhun Att
Kansu)
AD
B
D
E
1902
o
9
2.
beynimden, etimden, iskeletimden
geliyor bu!
her dinamoyu
altıma almak için
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi Türk Romanı (1950-1980 )21. Hasan Tahsin, Yunan askerlerine saldırmıştır. Düşmana
zarar veren Hasan Tahsin'in öldüğünde yüzünde bir
tebessüm vardır. Arkadaşı Hasan Tahsin'i takip eden Yusuf
da Yunan askerleriyle çatıştıktan sonra bir eve sığınır.
Izmir'de Yunan baskına dayanamayan Yusuf, Anadolu'ya
geçer. Manisa'ya uğrayan Yusuf, kız kardeşinin öldüğünü
duyar. Bu sırada Mustafa Kemal, kongreleri toplamıştır.
Istanbul hükümeti ise millt direnişi engellemek için düşmanla
iş birliği yapmaktadır. Bu iş birliği planlarını öğrenme görevi
Talip'e verilmiştir. Talip, konağın kızı Müjgan'ı kendisine
âşık ederek ondan bilgiler alır. Bir süre sonra Müjgan'ın da
Kuvayımilliye yanlısı olduğunu anlar.
Bu parçada özeti verilen roman ve bu romanın yazarı
aşağıdakilerden hangisidir?
milli
Kalpaklılar - Samim Kocagöz
B) Dersadet'te Sabah Ezanları – Attila lihan
edbi
Halas - Mehmet Rauf
D) Esir Şehrin Insanları - Kemal Tahir
Sahnenin Dışındakiler - Ahmet Hamdi Tanpınar
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir AnlayışıHik
otki
Wen
ince ayrint
V
"Milli kaynaklara döhme" an
eserler kaleme almıştır.
MINIT Edebiyat Dönemi romanları ile ilgili olarak numa-
ralanmış cümlelerin hangilerinde bilgi yanlişi vardır?
A) IX II
B) I ve IV
C) II e III
ve IV
EMV ve v
bylon
20. Nazım Hikmet ile şekillenen Marksist-sosyalist şiir anlayışı
toplumcu şiir geleneğinin oluşmasını sağlamıştır. Sanatçı-
lar, şiirde öyküleme tekniğine yer vererek ideolojilerini dile
getirmeyi amaçlamışlardır. Yoksulluk, işçi sınıfı mücadele-
si, gelecek umudu, savaş karşıtlığı gibi konuları ele alan
toplumcu şairler konuşma dilini kullanmışlardır. Genellikle
serbest nazım biçiminde eserler yazmışlardır.
Aşağıdaki şairlerden hangisi bu anlayışla şiir yazma-
mıştır?
A) Can Yügel
B) Attila İlhan
Yavuz Bülent Bakiler
D) İsmet Özel
E) Ataol Behramoğlu
Lise Türkçe
Cumhuriyet Sonrası Toplumcu Eğilimleri Yansıtan Şiir AnlayışıDurdum baktım, içlenmekse herkesler içleniyor
Durdum baktım, herkes ince, herkes kirik
Nöbet gecelerinde saatler sabahlamak bilmiyor
Gaz lambası sönük, yürek garip, tavan basık
Beri yanda bir sıra iplik çıkar
Bir sıra iplik girer
Beri yanda ayakta durmamak ister artık
Bütün tezgâh başındakiler
II.
sana nehirlerden rüzgârlardan söz ediyorum
benim için nehirleri eğit, su yolları aç
ben ki daha ağzı lekeli bir çocukken
yürürken gördüm bir gün nehirleri
nehirlerin rüzgârların sözü yaşar
Aşağıdakilerin hangisinde, numaralanmış bu şiirlerin temsil
ettiği şiir anlayışları sırasıyla verilmiştir?
A) Öz şiir - İkinci Yeni
B) Mistik şiir - Toplumcu şiir
C) Garipçiler - Mistik şiir
D) Toplumcu şiir - İkinci Yeni
E) İkinci Yeni - Garipçiler
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi Türk Romanı (1950-1980 )21. Akşamın ilerleyen saatlerinde Makedonya topraklarında,
Üsküp'e doğru yol alıyoruz. Önce Kumanova ve nihayet
Usküp... Yahya Kemal'in yurdu Üsküp... Bugün yaklaşık
700.000 nüfusu var Üsküp'ün. Bunun yaklaşık 100.000'i
ise çingene. Sevgili Kadir'in rehberliğinde gecenin karanlı-
ğında Üsküp sokaklarında Kapıstec Hotel'i arıyor ve
sonunda buluyoruz. Üsküp'teki bu en güzel cumartesi
sabahına güzel bir kahvaltıyla başlıyoruz. Dışarı çıktığı-
mızda ilk ziyaret yerimizin Üsküp Kalesi ve onun hemen
altında, şehre hakim bir tepede 1492 yılında kurulmuş
bulunan Mustafapaşa Cami olacağını söylüyor rehberi-
miz.
Bu parça içerik özellikleri dikkate alındığında aşağı-
daki eserlerin hangisiyle ortak özellik gösterir?
A) Boğaziçi Yalvarı
BY Saray ve Ötesi
C) Gurbet Hikâyeleri
b) Balıkesir Muhasebecisi
E) Göz Ucuyla Avrupa
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı (1923-1950) Türk RomanıAYT/ Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler - 1
22
20. Çok yönlü bir sanatçı olan ----; şiir, hikâye, tiyatro, roman,
deneme türlerinde eserler verdi. Yazdığı bütün türlerde
uzatmalardan kaçınan sanatçı, eserlerinde şiirsel bir dil
kullandı. Tiyatro eserlerinin filme çekilen konularıyla Türk
sinemasına da katkıda bulundu. Türk tiyatrosunun geliş-
me aşamasında tiyatroya yeni konular ve kişiler getiren,
yerli gerçekleri işleyen ve tiyatronun ilgi alanını genişleten
sanatçı; “ulusal tiyatro"nun oluşmasına katkıda bulun-
du. Güzel Aydınlık, İmbatla Gelen şiir; Susuz Yaz, Ay
Büyürken Uyuyamam, Dilâ Hanım hikâye; Tütün Zamanı,
Yağmurlar ve Topraklar, Acı Tütün, Viran Dağlar roman;
Nalınlar, Derya Gülü, Gömü, Devetabanı, Boş Beşik
tiyatro; Şiddet Ruhu, Etiler Mektupları deneme türündeki
eserlerinden bazılarıdır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
getirilmelidir?
A) Recep Bilginer
B) Turan Oflazoğlu
C) Necati Cumalı
D) Haldun Taner
E) Güngör Dilmen