Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950) Soruları
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950)rla
24.
D
●
●
İslam uygarlığının kendine özgü değer yargılarını
ve duyarlılığını öyküye sokmuş, özellikle de
insanın varlıkla ilgili arayışlarını, sorgulamalarını
dile getirmiştir.
●
Hastalar ve Işıklar'da topladığı öykülerinde
toplumumuzda bunalan kişilerin çevreyle olan
uyumsuzluklarını alegorik biçimde yansıtmaya
çalışmıştır.
Hışırtı ve Toz'da şehir hayatının içerisinde olan
kadınların mutsuzlukları ve arayışları üzerinde
durmuştur.
Kuyu ve Ansızın Yola Çıkmak'ta insanın manevi
olanla ilişkisine, nefis mücadelesine odaklanmıştır.
Bazı özellikleri verilen yazar, aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Mustafa Kutlu
C) Adalet Ağaoğlu
B) Ferit Edgü
D) Rasim Özdenören
E) Selim İleri
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950).
I. İbnürrefik Ahmet Nuri
II. Ruşen Eşref Ünaydın
III. Fatih Rifki Atay
IV. Refik Halit Karay
V. Yahya Kemal Beyatlı
tiyatro
mülakat
gezi yazıları
hikâye
roman
Yukarıda verilen sanatçılardan hangisi, karşısındaki ya-
zınsal türde yapıtlar kaleme almamıştır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950)3. Aşağıdaki romanları sanatçılarıyla eşleştiriniz.
Adalet Ağaoğlu
A) Sinekli Bakkal
Orhan Kemal
B) Küçük Ağa
Tarık Buğra
C) Bir Düğün Gecesi
Halide Edip Adıvar
D) Tutunamayanlar
Fakir Baykurt
E) İnce Memed
Yaşar Kemal
Peyami Safa
F)okuzuncu Hariciye Koğuşu
G) Devlet Ana
H) Saatleri Ayarlama Enstitüsü
I) Yılanların Öcü
i) Bereketli Topraklar Üzerinde
Oğuz Atay
Ahmet Hamdi Tanpınar
Kemal Tahir
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950)gezi-
inda
r ve
k ki
se
va-
eki
Deneme-2
31. Edebi eserin analizi çok yönlü bir faaliyettir. Bu faaliyet, an
lamlandırma, yorumlama, eserin üretildiği dönemin toplum-
sal ve kültürel yapısını belirleme vs. gibi esaslara dayanır.
Edebi eser, sosyal hayatın yansımasıdır. Ancak onun tahlil
metodunun özünde edebî eser, her şeyden önce estetik bir
yapıdır. Bu yapıyı anlamak tek başına yeterli değildir. Edebi
eserin üretildiği dönem ve kuşak, sanatçının hayatı ve mu-
hiti, eserin anlaşılmasında etkin rol oynar.
Aşağıdakilerden hangisi bu yöntemi kullanan bir eser
analizcisinin süreç içinde soracağı sorulardan biri ola-
maz?
A) H. Rahmi Gürpınar, adada geçirdiği uzun yılların etkisi-
ni nasıl yansıtmıştır?
B) Romanın yazıldığı dönemde Tanzimat Fermanı'nın et-
kileri sürüyor muydu?
C) Reşat Nuri, öğretmen kökenli bir yazar olduğu için mi
bu kadar başarılı olabilmiştir?
D) Ömer Seyfettin'in asker oluşu, realizminde nasıl bir kar-
şılık bulmuştur?
Oğuz Atay'ın zamanından bağımsız oluşuna niçin an-
lamsızca itiraz edilmektedir?
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950)tılı
biri
oğru
Onün
diği
miştir.
1111
leque
e
nları,
ayan
SI
ri'ni
Aka
E)Sezai Karakoç
oglu
22. Modern Türk öykücülüğünün en önemli isimlerinden
biridir. Hikâyelerinde alt tabaka insanlarını kahraman
olarak seçer. Küçük insanın günlük yaşamındaki kesitleri
görürüz öykülerinde. Çehov tarzının bizdeki önemli
temsilcilerindendir. "İyimser" yaklaşım hikâyelerinin
merkezinde yer alır. Otlakçı, Mendil Altında, Vassaf Bey,
Miras eserlerinden bazısıdır.
Bu parçada edebî kişiliği hakkında bilgi verilen
sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Mo
A) Tarık Dursun K.
B) Sait Faik Abasıyanık
C) Ömer Seyfettin
D) Tarık Buğra
EY Memduh Şevket Esendal
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950)"Millî kuvvetleri etkin hâle getirmek ve millî iradeyi hâ-
kim kılmak temel esastır."
Aşağıdakilerden hangisi Erzurum ve Sivas Kong-
relerinde alınan bu kararın bir sonucudur?
A) Heyet-i Nasihaların oluşturulması
By Istanbul'un İtilaf Devletleri tarafından resmen işgal
edilmesi
Mustafa Kemal Paşa'nın 9. Ordu müfettişliği göre-
vinden ve askerlikten istifa etmesi
Sevr Antlaşması'nda Boğazların denetiminin Bo-
ğazlar Komisyonuna bırakılması
Halkçılık Beyannamesi'nin yayımlanması
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950)AYT / Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler 1.
7.
.
B
Romanlarında yarattığı karakterlerin gerçekçiliği ne-
deniyle "Türk romanında belki ilk defa tipleri toplumsal
koşullara ve tarihsel sürece bağlamaya çalışırken bu
tiplere canlı ve gerçek bir kişilik kazandırma uğruna bi-
linçli bir çaba göstermiş bir yazar" olarak nitelendirildi.
Yaban, Ankara, Panorama romanlarında Milli Müca-
dele ve Anadolu ile ilgili konuları işleyerek edebiyatın
Anadolu'ya açılmasında önemli rol oynadı.
●
Halka ve halkın gerçeklerine edebî yönelişin Anadolu'ya
erişen ilk başarılı temsilcisi sayılır. Gözlemci, gerçekçi
kalemi ve sevecen yaklaşımı, eğildiği sorunları yan-
sıtmada etkilidir. Bireyselle toplumsalı aynı potada
eritebildiği yapıtları ile bu özellikleri öne çıkar. Ayrıca
Sönmüş Yıldızlar ve Bir Yudum Su adlı hikâyeleri ile
Gökyüzü adlı romanında kendi muhitinin ve düşünce
dünyasının aksine hüküm vermekten çekinmişse de
kendisinden sonra gelen postmodern dönem sonrası
yazarlara insan-din ilişkisini irdelemede rahat yazabil-
melerinin kapısını açmasıyla öncü olmuştur.
Bu parçalarda sözü edilen sanatçılar aşağıdakilerin
hangisinde sırasıyla verilmiştir?
A Halide Edip Adıvar - Refik Halit Karay
BYakup Kadri Karaosmanoğlu - Reşat Nuri Güntekin
Reşat Nuri Güntekin - Aka Gündüz
D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu - Refik Halit Karay
E) Aka Gündüz - Halide Edip Adıvar
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950)L. Grup
st. Grup
Medarst roman
Toplumos gargengi
roman
Tark gre
Adset Adau
1. Paide Edip Adver
IV. Orhan Kemal
V M. Neca Sepelinu
Yukanda verlien L. gruptaki yazarlarla . gruptaki roman
antaylan eşleştirildiğinde hangi yazar dişta kalır?
ALL
9m
DIN
BV
B
ME ve diel duyar
yanatan roman
Broyin iç dünya
roman
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950)e Servet-i
muştur.
en hangi-
E) V.
ili ola-
liştir?
dan ilk
klerini
rerek
stir.
12
Y
1
N
L
A
40. Aşağıdaki yapıtlardan hangisi tür bakımından
ötekilerden farklıdır?
A) Mahur Beste
C) Ölmez Otu
E) Aylak Adam
iyet
B) Sürgün
D) Makber
E)
42. Mem
ama
sünü
daya
gerçe
Bu F
lerde
A) R
B) R
C) Ya
D) M
Ab
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950)2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) Cumhuriyet Dönemi'nde deneme türünün en başarılı
ismi olarak kabul edilen Nurullah Ataç, aynı zamanda
öz Türkçecilik anlayışına sadık kalarak yazdığı Ararken
adlı öyküsüyle kendi döneminde oldukça ses getirmiş-
tir.
B) Falih Rıfkı Atay'ın Atatürk ile olan anılarını derlediği
Çankaya adlı eserine baktığımızda kalemini hayatı bo-
yunca Cumhuriyet devrimlerinin ve Atatürkçü düşün-
cenin hizmetine sunduğunu söyleyebiliriz.
C) Önceleri şiir türünde eserler veren Şevket Rado daha
sonra uzun yıllar boyunca gerçekleştirdiği radyo prog-
ramlarına ait sohbetleri Eşref Saat adıyla yayımlamıştır.
D) Atatürk, Enver Paşa, İsmet İnönü gibi önemli şahsi-
yetlerin yaşam öykülerini ele aldığı yapıtlarıyla bilinen
Şevket Süreyya Aydemir, kendi hayatını anlattığı bir
otobiyografik eser de yazmıştır.
E) Hayatını edebiyata adayan İsmail Habip Sevük her ne
kadar araştırma ve inceleme yazılarıyla adından söz
ettirse de gezi niteliği taşıyan Tuna'dan Batı'ya adlı
eseriyle başarılı bir yapıta daha imza atmıştır
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950)TEST
15
XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI DEVLET
11. XX. yüzyılın başlarında Avrupa devletlerinin Osmanlı
topraklarında yaşayan azınlıkları kullanarak devletin iç
işlerine müdahaleleri arttı. Dağılmayı engellemek için
Osmanlı Devleti'nde Osmanlıcılık, Islamcılık, Tyrancı-
lik, Türkçülük ve Batıcılık gibi düşünce akımları aydın-
Tar tarafından geliştirildi. Meşrutiyeti yeniden ilan et-
mek için aydınlar arasında gizli çalışmalar başladı. Meş-
rutiyet yanlıları İttihat ve Terakki Cemiyeti'ni kurdular.
Bu cemiyetin çalışmaları sonunda II. Meşrutiyet ilan
edildi (1908). II. Abdulhamit'in siyasetini yersiz bulan
ve ancak yeniden anayasalı bir monarşiye dönülmek-
le yurdun kurtarılacağına inanan Ittihat ve Terakki Ce-
miyeti'nin asker üyeleri, 1908 yılının Temmuz ayı için-
de saraya başkaldırdılar. Padişahın bu hareketi bastır-
ma girişimleri işe yaramadı. Sonunda, II. Abdülhamit
kapalı bulunan parlamentoyu yeniden toplama kararı
aldı. Seçimler yapıldı ve Parlamento 17 Aralık 1908'de
açıldı. 31 Mart Olayı üzerine II. Abdülhamit tahttan in-
dirildi. Anayasada önemli değişiklikler yapılarak parla-
menter sisteme yönelindi. Hükümet meclise karşı so-
rumlu kılındı. Seçimlerin ardından oluşan yeni Meclis-i
Mebusan 17 Aralık 1908'de padişahın nutkuyla açıla-
rak çalışmalarına başladı. Ama meclisin çalışmaları bu
kez de dinci çevreler ile İttihatçı karşıtlarının 13 Nisan
1909'da İstanbul'da ayaklanmasıyla kesintiye uğradı.
31 Mart Olayı olarak anılan bu ayaklanma, Selanik'ten
gelen Hareket Ordusu tarafından 24 Nisan 1909'da
bastırıldı.
Yukarıdaki metinde Osmanlı Devleti'nin,
I. Kültürel
II. İktisadi
Siyasi
alanlarından hangilerindeki durumuna değinilmiştir?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
CAI ve II
D) II ve III
E) II ve IIII
H) I
tonguç kampüs-
12. Fransız iht
zına karşı
Kral'ın bu
olmaların
vaları da
li, Fransa
huriyetin
reformla
yası tarik
başlatan
li mesaj
mesi" F
devletle
li ülkesi
gıtıyorla
ilk başl
lamaya
re kula
de bul
Buna
gelen
gisind
A) ÜIL
B) Çe
De
D) M
E) A
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950)A Anayrt Otell
B) Bozkır aki Çekirdek
LÇıkrıklar Ouruca Tophe
D) Gecekondu
E) Ekilmiş Topraklar
19. Nazlı Eray, yapıtlarında iç gözlemlere eğilen bir ya-
zardır. Yalın, duru, şiirsel tatlar taşıyan bir dille Cum-
huriyet Dönemi'nin özellikle aydın genç kızlarını anla-
Yapıtlarında olay geriye itilirken olaydan göveren
duygular öne geçer. Bu tutum Menekşeli Bilinç adlı
öykü kitabında daha da aşırılıklara yönelir; anlatımın,
söyleyişin kuytuluklarına uzanır. Yazarın en başarılı
ürünlerinde yaşamla ilişkisinde kişiliğini yitirmek is-
temeyen, okumuş, toplumsal ortamda iş güç edin-
miş genç kızların dirençleri anlatılır. Ayrıntılarla bes-
lenmiş gözlemlere çokça yer verir.
Bu parçadaki bilgi yanlışlığı aşağıdaki değişiklik-
lerden hangisiyle giderilebilir?
A) "öykü" yerine "roman" yazılarak
B) "aydın genç kızlarını" yerine "işçi sınıfını" getiri-
lerek
C) "Menekşeli Bilinç" yerine "Dost" yazılarak
D) "Nazı Eray" yerine "Nezihe Meriç" yazılarak
E) "Nazı Eray" yerine "İnci Aral" yazılarak
Prf Yayınları
6
E)
21. B
m
b
b
y
E
l
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950)asi
ullanıl-
am ev-
Sina
çe-
de
Sre
ara
en
ka
u-
Prf Yayınları
4.
Prince
övmeyen bir yazı yazdınız." cümlesi getirilirse par-
çanın anlam bütünlüğü bozulmaz?
A) I
11. Şık
B) II
I. Grup
Küçük Ağa
A) I
Küçük Paşa
IV Sergüzeşt
V. Yaşar Ne Yaşar Ne
Yaşamaz
C) III
(B) I
D) IV
C) III
II. Grup
Köy yaşamı
Yukarıda 1. grupta verilen yapıtlardan hangisi,
II. grupta verilen temalardan biriyle ilişkilendi-
rilemez?
E) V
Kölelik
Yanlış Batılılaşma 3
Milli Mücadele Dö-1
nemi
D) IV V
so
A) H
C) -
N
K
n
0
if
e
Yuka
gıda
A) M
H
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950)o
4.
Ödev Test
Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet'in ilk yıllarında
kendini gösteren toplumcu romanın olay örgüsüne
ait ögelerden biri değildir?
A) Otoriteye karşı çıkarak isyan eden kahraman
B) Kentten gelerek köyün çehresine müdahaleleriyle
olayları çıkmaza sürükleyen yarı aydın
C) Köyden sevgilisi olmasına rağmen para karşılığında
ağaya ya da ağa yakınlarına verilen genç kız
D) Yalnızca ekonomik ve sosyal iktidar sahibi olarak
resmedilen zalim ağa
E) Savaş dönemi romanlarında da kullanılan ve her za-
man gücün yanında yer alan imam
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950)2. Aşağıda verilen eserler kimlere aittir?
1 Arz-ı Hal...
Arz
2. Yılkı Atı........
......ZIYA PAŞA T. Uyor
.......ABBAS SAYAR
3.Denizin Çağırışı...... KEMAL BILBAŞAR
4. Türkiye'm..................TURGUT UYAR
5.Çıkrıklar Durunca........SADRI ERTEM
6.Dünyanın En Güzel Arabistanı...TURGUT UYAR
7.Karartma Geceleri.........RIFAT ILGAZ
8.Eskici ve Oğulları......... ORHAN KEMAL
9.Susuz Yaz.......
NECATİ CUMALI
YAŞAR KEMAL
10.Köroğlu.....
...FAKİR BAYKURT
..TALİP APAYDIN
13.Galile Denizi.......
..İLHAN BERK
14.Aylak Adam........
..YUSUF ATILGAN
15.Yılan Hikâyesi.............SAMİM KOCAGÖZ
11.Tırpan........
12.Sarı Traktör.......
Lise Türkçe
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950)Normal
Aralık Yok
Başlık 1
AHMET HAMIDI TANI INAR....
9. Roman ve hikâyeleriyle Anadolu'yu ve Anadolu
insanının derinliğini, yalnızlığını, adeta bir halk hikâyesi
yapısında aktarır. Hikâyelerini aşk, aile, çocuk ve ahlak
temelleri üzerine inşa eder. Herkesin başına gelebilecek
düz ve basit olayları yakalamada başarılıdır. Hikâyeleri
okuyucuları yormaz, diyalog oluşturmadaki becerisi
hikâyelerine kıvraklık katar. Hikâyeleri romanlarının
adeta daraltılmış biçimidir. Akşam Güneşi, Acımak en
önemli eserlerindendir.
......REŞAT NURİ GÜNTEKİN....
...........
10. Roman, hikâye, tiyatro, fikra, makale gibi pek çok
türde eser vermiş ayrıca Cenap Şahabettin, Nazım
Hikmet ve Necip Fazıl'la çeşitli konularda kalem
kavgasına girmiştir. Türk edebiyatında daha çok
"romancı" olarak tanınmıştır. Türk edebiyatında
"psikolojik roman" türünün en önemli yazarlarındandır.
Romanlarında olaya değil, psikolojik tahlillere / ruh
çözümlemelerine ağırlık vermiştir. Romanlarında, bilinç
akışı, iç konuşma gibi anlatım tekniklerinden
yararlanmıştır. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Fatih-
Harbiye en önemli eserlerindendir.
.PEYAMİ SAFA..
11. 1975 yılında Kadının Sosyal Hayatını İnceleme ve
Araştırma Derneği, ona "Ümmü'l-muharrirat" (kadın
ediplerin annesi) unvanını vermiştir. Anadolu'nun çeşitli
yerlerinde öğretmenlik yapan sanftçı "gerçek Çalıkuşu"
olarak bilinir. Şiirlerinde, Anadolu'yu yakından gören bir
insanın duyarlığı söz konusudur. Şiir sanatına ait
kullandığı malzeme daha çok halk edebiyatı kaynaklıdır.
1921'de "Ağla Bahar", 1919'da ünlenmesini sağlayan
"Git Bahar", 1936'da "Gel Bahar", 1946'da "Bahar
Geldi" adlı şiirlerini yazmıştır.
.HALİDE NUSRET ZORLUTUNA
Başlık 2