Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950) Soruları

& f . Ateşten Gömlek 1. o Vurun Kahpeye • Yaban Aşağıdakilerden hangisi bu romanların ortak özelliği değildir? A) Kurtuluş Savaşı konusunu işlemeleri B) Aynı türde eserler olmaları Aynı sanatçıya ait eserler olmaları D) Realizm akiminin etkisiyle yazılmış olmaları E) Millî Edebiyat akımı sanatçıları tarafından yazılmaları

(1) Millî Edebiyat'ın devamı gibi algılanan millî duyarlılığı yansıtan eserlerde Anadolu, Anadolu köylüsü, savaş yıllari, milli motifler, geleneksel değerler gibi konular işlenir. (II) 1930'lara kadar eskiye karşı yeni değerlerin yüceltilmesi işlenmiş, Reşat Nuri Güntekin, Halide Edip Adivar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu gibi yazarlar bu dönemde eser vermiştir. (III) Bu anlayışla yazılan bazı romanlarda Osmanlının son dönemleri ve Cumhuriyet'in ilk yılları ele alınmış, aydın - köylü çatışması (Yaban), Doğu -Batı çatışması (Yaprak Dökümü) işlenmeye devam etmiştir. (IV) Romantizm akımının etkisiyle yapılan betimlemelerle aktarılan coğrafyanın yoksulluğu göz önüne serilmiştir. (V) 1950-1980 arası dönemde Hüseyin Nihal Atsız, M. Necati Sepetçioğlu, Bahaeddin Özkişi, Münevver Ayaşlı, Emine Işınsu, Sevinç Çokum milli ve dinî duyarliliklari yansıtan romanlar yazmışlardır. Millî ve dinî duyarlılığı yansıtan romanlarla ilgili bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? elvin TS A) B) II C) III 022" BV E) V hon ar t ) du (2x + 1)? lebo nonamond(x3 al lebony Toronto Mono dua 2x+1 innob do chino 2(2x+15 bele 2 sve to HNA Site in SD YAYINLARI Sh

E) Çamlıca'daki Eniştemiz 22. Bir selam gibi gitti Erzurum'a, Bin selam gibi geldi Sivas'a, Erzurum'dan. Dağlar alçaldı yol vermeğe, Temizlendi ulkımından, karından Analar bacılar yola döküldü, Cephane taşıdı arkasından. Irmaklar suyundan faydalatti, Ağaçlar daldasından. MOMENTUM ARO Aşağıdaki eserlerden hangisi konusu yönüyle bu şiirle benzerlik gösterir? A) )Devlet Ana B) Kuyucakli Yusuf o) Kiralık Konak Di Huzur Allah'ın Süngüleri AYT DENEME - 2

16. I. Bayram'ın verdiği toprak kavgası aracılığıyla ağa-muhtar-köylü ilişkisi anlatılır. e G II. Deniz yaşamını bütün yönleriyle anlatan eserde Ege i ve Akdeniz'in doğasını, geçmişini her tür güzelliğini buluruz. $ III. Aliye'nin şahsında Kurtuluş Savaşı sırasındaki ! Anadolu'nun durumu dile getirilir. IV. Şahin Hoca'nın kişiliği etrafında dinî eğitim sistemiyle M laik eğitim sistemi arasındaki çatışma anlatılır. A V. Bir otelde yaşayan çeşitli tabakadan insanların ilişki- leri etrafında yeni başkent Ankara'nın sosyal yapısına ışık tutulur. E Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle asağıdaki eserler- den hangisi arasında bir ilişki kurulamaz? A) Yeşil Gece B) Fatih Harbiye C) Henların Öcü D) Aganta Burina Burinata En Ayaştı ve Kiracıları

4. Cumhuriyet Dönemi Türk romanıyla ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? A) Cumhuriyetin ilk yıllarında Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin, Yakup Kadri Karaosmanoğlu gibi sanat- çılarımız Anadolu insanına, topluma eğilmiş ve birta- kim gerçekleri dile getirmişlerdir. B) Cumhuriyetin ilk yıllarında görülen milliyetçi-Türkçü ide- oloji , 1940'lardan sonra yerini daha toplumcu-gerçekçi bir köy romancılığı anlayışına bırakır. C) Fakir Baykurt , Kemal Bilbaşar, Dursun Akçam gibi sa- natçılar Cumhuriyet Dönemi romanında köye ve köy gerçekliğine yönelen sanatçılardan birkaçıdır. D) Sevinç Çokum, Emine Işınsu, Mustafa Necati Sepetçi- oğlu gibi romancılarımız da bireyin iç dünyasına yöne- lerek onların psikolojisini ele alan sanatçılar içinde yer almıştır. E) Peyami Safa, bu dönemde "bireyin iç dünyasını ele alan roman" anlayışının en önemli temsilcilerinden biri olarak karşımıza çıkar.

4. SORU: Idris susmuştu. Sessiz, sikintili bir yolculuk başladı. Arif kendi içinde sinirlendi, uğraştı qurdu. Kimseye belli etmeden kendini yiyordu. Tarlada pancar bitecek gibi değildi. Bu atlarla çabuk çabuk dönmek olanaksızdı. Babasi hastaneden bir türlü çıkıp gelemiyordu. Traktor alamadıkları için köylü kendisiyle alay etmeye başlamıştı. Arif ne yapacağını, nasıl davranacağını bilemez olmuştu. Kimseyle konuşmak istemiyordu. Herkes benimle alay ediyor diye düşündü. İstasyona yaklaşmışlardı. Mehmet Ağa boş traktörle döndü. Selam bile vermeden gürültüler içinde yanlarından hızla geçti. A) Yukarıda okuduğunuz metnin dil ve anlatım özelliklerini, konusunu göz önünde bulundurarak hangi edebi anlayışın özelliklerini yansıttığını yazınız. (6 PUAN) B) Metindeki anlatıcının bakış açısını yazınız. (6 PUAN)

Millî Edebiyat Dönemi romancılarının ilımlı toplumsal eleştirisinin yerini gerçek bir toplumsal eleştiri alır. Çünkü artık yalnız İstanbul'dan ve yalnız varlıklı ailelerin çocukları arasından değil, bütün Türki- ye'den ve toplumun değişik tabakalarından romancılar, şairler çıkmaktadır. Yazar ve şairlerin Tanzi mat'ta %79.5'i Servetifünun Dönemi'nde %73'ü İstanbul doğumlu oldukları hâlde, bu oran 1923'ten sonra %29'a düşmüştür. Artık yalnız İstanbul yoktur edebiyatta; köyleriyle, kasabalarıyla, kentleriyle bütün Türkiye vardır. Bu gelişmeyle birlikte artık devletin sanatçıyı koruması, desteklemesi de tarihe karışır. Eskiden büyük bir şair, büyük bir romanci, zamanla, büyük bir elçi olabiliyordu; artık bu dönem sona ermiştir. Çünkü romancılar artık gerçek sorunlara el atmaya, memleketin gerçek durumunu gözler önüne ser- meye başlamışlardır. Gerçekçi-toplumcu bir edebiyat doğmaktadır. Kurtuluş Savaşı yeniden işlenmek- te, kahramanlarıyla, işbirlikçileriyle anlatılmakta, bu savaştan "güncel" dersler çıkarılmaktadır. Köy romanları, gerçek köyü, gerçek köy sorunlarını işlemekte; kimi romancılar kasaba gerçekliğini bütün çıplaklığıyla yansıtmaktadır. Fethi NACİ, Cumhuriyet Dönemi'nde Roman

16. Babasını hatırladı. Trene yolcu ederken “Aman oğ- lum," demişti, "Yüzümü kara çıkarma. Babayın oğlu olduğunu göster şu millete, ille de mihtara. Benim oğlumsan sırtın yere gelmez. Hele İstanbul gurbeti çetin, İstanbullunun cinden de beter olduğunu söy- lerdi emmim ya, boş ver. Var git, sağlıcakla, eyi kötü bir işin başına geç, bize mektup sal. Ondan sonrası- na karışma. Ben hepsinin yuvasını yaparım!" Dil ve anlatım özelliklerine bakarak bu parça- nin yansıttığı edebi topluluğa mensup sanatçı- lar arasında aşağıdakilerden hangisinin olduğu söylenemez? A) Haldun Taner B) Sebahattin Ali C) Yaşar Kemal D) Fakir Baykurt E) Peyami Safa

22. Bir selam gibi gitti Erzurum'a, Bin selam gibi geldi Sivas'a, Erzurum'dan. Dağlar alçaldı yol vermeğe, Temizlendi ilkımından, karından Analar bacılar yola döküldü, Cephane taşıdı arkasından. Irmaklar suyundan faydalatti, Ağaçlar daldasından. kartuus savers Sarah Aşağıdaki eserlerden hangisi konusu yönüyle bu şiirle benzerlik gösterir? A) Davlet Ana ) B). Kuyticaktr Yusuf- Chu-Kiralık Konak D) Huzurnal Umtal war 5 Altan in Sunguleri

1 21. Roman, Cumhuriyet Tarihi'nin en ironik eleştiri romanla- rindan biri. Romanın ilk sayfalarından itibaren ironik anla- tim okuru sarmaya başlar. Anlatılan dünya reel dünyadan tamamen farklıdır. Bir bakıma bütün karakterler gerçek dünyadan kaçar ve kurgulanmış olan yalan dünyaya si- ğınmaya başlarlar. Yazar, bu romanında toplumumuzun içinde bulunduğu durumu, fertten yola çıkarak topluma varan bir teknikle anlatır. 1 1 Bu parçada söz edilen yazar ve eseri aşağıdakilerden hangisidir? Al Peyami Safa - Fatih-Harbiye 1 1 I 1 - B) Tarık Buğra - Siyah Kehribar - C) Ahmet Hamdi Tanpınar - Saatleri Ayarlama Enstitüsü D) Peyami Safa - Yalnızız - E) Sait Faik Abasıyanık - Kayıp Aranıyor

A 19. Toplumcu bir yazarım. Bozuk düzenimizin nedenlerini insanlarımıza göstermek, onları uyarmak, gösterip uyar- makla da kalmayıp bozuk düzeni düzeltmeye çaba gös- termelerini, bu çabayı el birliği ile göstermemiz gerektiğini ğrenci Fran- arnas emele- iziksel kisine iklerle uyum- tili bir Ed-Sos-1 savunurum. Aşağıdaki sanatçılardan hangisinin bu parçada belir- tilen görüşleri savunması beklenemez? A) Orhan Kemal (B) Bilge Karasu C) Kemal Bilbaşar D) Dursun Akçam angi- E) Kemal Tahir

20. Eleştirmen: ilk romanındaki Kaymakam Fikret Irmaklı karakteri ile Çukurova'yı yazmaya başlamış yazar, köy çi- kışlı yazarlar arasında adı akla ilk gelen yazarlar- dan. Okur: Bu yöre, Orhan Kemal'in romanında da geçiyor. Güllü'nün hayatındaki çalkantılarla sınıflar arası mücadeleyi anlatışı ve yoksulluğun aile yaşayışını etkilemesinin ele alınışı oldukça etkili. Eleştirmen: Edebiyatımızda yaşanılan bölgelerin aktarılması pek çok eserde var aslında. Kerim'in irgatlıktan başlayarak ağalığa kadar yükseldiği hayat hikâyesi de Çorum köylerinden Narlıca'da geçmesi gibi. Okur: Ben Kerim karakterinin yer aldığı eseri okumadım ama Çankırı'ya bağlı Yamören köyündeki Kulak- sizların Mustafa'nın sevdiği kızı da alamayınca Ankara'ya gitmesi ve kendini sorgulaması beni et- kilemişti. Bu diyalogdan hareketle aşağıdakilerden hangisi- ne ulaşılamaz? Eleştirmenin söylediği Kaymakam Fikret Irmaklı ka- rakteri Yaşar Kemal'in Teneke romanında yer al- maktadır. B) Okur Köyün Kamburu romanını okumamıştır. C) Eleştirmenin bahsettiği, Kerim karakterinin daha sonra ağa olmasında babası Parpar Ahmet'in de etkisi vardır. pkurun sözünü ettiği Orhan Kemal romani, Baba Evi'dir. E) Okur, Sağırdere romanındaki Kulaksızların Musta- fa'nın hayat hikâyesinden etkilenmiştir.

AYT / TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 1 17. "Bir millete yapılabilecek en sinsi ve en şeytani hücum, onun vicdanından mazisini almak, hafızasından mazisini yok etmektir." diyerek mazinin önemini belirten sanatçının eserlerinin merkezinde geçmişe duyduğu özlem ve geçmi- şe ait güzellikleri bugüne taşıma vardır. ilk romanı "Fahim Bey ve Biz" ile tanınan sanatçı, romanlarında özlemini çektiği dünyayı yansıtırken roman kahramanları genellikle başarısız, içine kapanık ve hayalleriyle avunan kimselerdir. “Boğaziçi Mehtapları, Boğaziçi Yalıları, Geçmiş Zaman Köşkleri" gibi anı türündeki eserlerinde süslü ve sanatlı bir dil kullanan sanatçı hem bu eserleri hem de romanlarında yansıttığı çevreyle "Boğaziçi medeniyetini" edebiyatımıza getirmiştir. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden han- gisidir? A) Yahya Kemal Beyatlı Abdülhak Şinasi Hisar Memduh Şevket Esendal D) Adalet Ağaoğlu E) Peyami Safa

9. Yazı hayatına I. Dünya Savaşı yıllarında küçük hikâyeler ve piyesler yazmakla başlamış sanatçı- nin şöhreti yakaladığı, esas teması romantik bir aşk olan romani, Batı Anadolu'nun değişik şehir, kasa- ba ve köylerinde geçen vakası ve bu yerlerin haya- ti aksettirmesi ile de dikkati çekti. Ayrıca, İstanbullu genç bir kızın bir roman vakasında ilk defa, Anado- lu köy ve kasabalarında öğretmen olarak yer alması ve o zamanın birçok güçlüğüne göğüs germesi idi. Bu parçada en ünlü romanından bahsedilen ya- zarın hikâye türünde yazdığı bir eseri, aşağıda- kilerin hangisinde verilmiştir? A) Kavak Yelleri B) Son Sığınak C) Balıkesir Muhasebecisi D) Tanrıdağı Ziyafeti E) Tanrı Misafiri

5. Bu kitaptaki hikâyeler küçük insanların sıradan olay- lar çevresindeki hayatlarından kesitler olarak sunul- muş anlatımlardır. Küçük, önemsiz, derinliksiz gö- rülen hayatların önemli ayrıntıları, derin inceleme- leridir. Samipaşazade Sezai, ilk örnek olma özelliği kazanan bu hikâyelerde, kendi kaygıları, kendi öz- lemleri, kendi problemleri içinde yaşayan küçük in- sanları, başkalarına küçük ama kendilerince büyük dünyalarında yakalamayı başarmıştır. Onların hül- yaları, özlemleri, sevgileri büyüktür. İnsana dikkat- li bir bakış vardır. “Dilsitan”ın aşkı kendince “latif'tir. "Paskal", sanatına uygun olarak, "bütün geceler" sevdiğini güldürmeyi tahayyülle sabahlar. "Kediler” hikâyesinin beyi, kedilerin istila ettiği evde bulama- dığı huzuru sokakta nafile arar. Yalnız bir yaşlının dramını bu hikâyede derinden duyarız. Kişileri, ken- di hayatları, kendi tabii mihverinde yaşarken tanıma olboa fırsatı buluruz. Bu parçada sözü edilen eser, aşağıdakilerden hangisidir? A) Rumuzu'l Edep B) Küçük Şeyler C) Muhsin Bey D) Şemsa E) Kıssadan Hisse 7 51

20. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç ielndeki sanat- çıyla ilişkilendirilemez? A) Polisiye olaylardan söz ettiği Sonuncu Sonbahar, Cina- yet Fakültesi, Bir Cinayet Romanı gibi romanlarında post- modern anlatı tekniklerini kullanmıştır. (Pinar Kür) B) Küçük Ağa, İstanbullu Hoca karakteri etrafında şekille- nen olaylarla Kurtuluş Savaşı yıllarini ele aldığı en öner- li eseridir. (Tarık Buğra) C) Uzun Hikâye adlı eserinde nostaljik bir bakış açısıyla çocukluk, aile ve köy-kasaba hayatına uzanır. (Nezihe Meriç) D) Küçük Dünya, Azap Toprakları, Ak Topraklar adli eserle- rinde millî ve ahlaki değerleri öncelemiştir. (Emine Işınsu) E) Anayurt Oteli adlı romanında otelde kâtiplik yapan Ze- bercet adli kahramanın ruhsal dünyasını yansıtır. (Yusuf Atilgan) DENEME - 1