Cümlede Söz Konusu Olanlar Soruları

62 MIRAY KONSEPT PARAGRAF SORU BANKASI CÜMLENİN ANLAMI, ANLATIMI VE YORUNU B) 11. cümlede çıkanm DW. cümle içerik cümlidir. V. cümlede bir başandan sedilmiştir. KONSEPT BİLGİ Birinci ağız konuşmalar da doğrudan anlatıma girer. 2. (1) Tazminat Fermani, "nizam-i cedid" adıyla bilinen ve ken- dinden yaklaşık 10 yıl önce başlamış olan Batılılaşma pro- jesinin resmi devlet görüşüne dönüştürüldüğünü ilan eden bir beyannamedir. (II) Reşit Paşa tarafından hazırlanan ve 3 Kasım 1839 tarihinde bizzat okunan bu fermana, okundu- ğu yerin adina atfen "Gülhane Hatt-i Hümayunu" da denir. (III) Halil İnalcık, Tanzimat'ı işlevsel açıdan değerlendirerek "Temel müesseseleri bozulmuş olan Osmanlı İmparatorlu- gu'nun yepyeni bir medeniyetle yükselen ve taarruza geçen Avrupa'nın ezici üstünlüğü karşısında yeniden teşkilatlan- ma girişiminde kesin bir safhadır." diye tanımlar. Bu parçadaki numaralandırılmış cümleler için aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? LA) I. cümlede tanım yapılmıştır. 1 B) II. cümlede dolaylı anlatıma başvurulmuştur. III. cümlede doğrudan anlatım yapılmıştır. D) III. cümlede yorum vardır. E) I. cümlede çıkarım yapılmıştır.

D 2. (1) İki ciltte tamamlanması düşünülen bu kitap, romani- mıza eleştirel bir bakış taşıyor. (II) Bu nedenle kitabı bir roman tarihi olarak görmemek gerek. (III) İncelemeye çalıştığım ya- zarları değerlendirirken onların Türk romanına olan katkılarını tespit etmeye çalıştım. (IV) Bunu yapmak için de onların en az iki eserini inceledim. (V) Bundan dolayı bazı sanatçıları yer sorunu yüzünden esere alamadım. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki- lerden hangisinde verilenler yanlıştır? A) I. cümlede bir tasarıdan söz ediliyor. B) II. cümlede okuru yönlendiren bir hava seziliyor. C) III. cümlede bir amaç dile getiriliyor. D) IV. cümlede incelemenin çıkış noktası anlatılıyor.. E) V. cümlede kendinden önceki yargının sonucu aktarılıyor. 5. D lan yaz ele Do ya sa m B n A

sağlan muda aling eğişikliğin imizi gö li konu 8. 1. Takdir etmeyi öğrenir II. Adil olmayı öğrenir III. Kendine güven duymayı öğrenir Yandaki afişte bazı bölümlerin altındaki alanlar boş bırakılmıştır. Yandaki metinde boş bırakılan yerler numara- lanmış cümlelerle eşleştirildiğinde yukarıdan aşağıya doğru sıralama aşağıdakilerden han- gisi olur? A) 1 ||| 11 B) I ||| || III 1 D) ||| I || EĞER BİR ÇOCUK, Hoşgörüyle yetiştirilmişse Sabırlı olmayı öğrenir. Desteklenip yüreklendirilmişse Yaptıkları beğenilmişse Haklarına saygı gösterilmişse Kabul ve onay görmüşse Kendini sevmeyi öğrenir. Huzurlu bir aile ortamındaysa Mutlu olmayı öğrenir.

27.-28. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Batı'da Doğu mitolojisi dendiğinde Cin. Japon, Hint mitolojileri akla gelir. Sanki mitolojiyi yalnızca medeniyet oluşturmuş toplumların tarihi üretebilirmiş gibi. İlgili alanlarda çalışan, mitolojileri araştıran bilim insanları bu üç dört büyük medeniyetin verimleri üzerinde döner dururlar. Örneğin, Türk mitolojisi ilkel ve basit olarak algılanmis.. çok fazla çalışılmamıştır Batı akademileri tarafından; ne de olsa onlar medeniyet oluşturmamışlardır! Hâlbuki kültür her topluluğun yaşamından doğar. Her topluluk medeniyet oluşturmaz ama her topluluk kültür oluşturur. Ve mitoloji kültürel bir unsurdur. Aslında bu durum Avrupa merkezli bakış açısının kendi teorisini ve ezberini doğrulamaya eğilimli yapısından dolayı medeniyet oluşturan toplumlara dikkat kesilmesinden ve kültürleri ihmal etmesinden kaynaklanmaktadır. Oysa bilim malzemeden sonuç çıkarmalı, doğaya ve topluma eldeki teorisini doğrulamak için yaklaşmamalıdır. 27. Bu parçada Batı akademilerinden beklenen tutum aşağıdakilerden hangisidir? A) Mitoloji konusunu araştırırken tüm toplumlara aynı dikkatle yaklaşmaları + B) Medeniyet oluşturan toplumların da ilkel bir geçmişi olduğunu unutmamaları Türk topluluklarını da araştırılması gereken bir mitolojisi olduğuna dikkat etmeleri D) Medeniyet ve kültür kavramlarını ele alırken elde ettikleri verileri doğru yorumlamaları AÇalışmalarında, kültürlerden çok medeniyet oluşturan toplumlara odaklanmaları Cary 28. Bu parçanın yazarı, söz konusu ettiği çevrelerin bilimde olması beklenen aşağıdaki özelliklerden hangisini ihmal ettikleri kanısındadır? AElde edilen sonuçlarm tekrarlanabilir olması Ürettiği sonuçların sorumluluğunu alma Doğaya ve topluma ön kabullerle bakmama Bulgu ve deneylerden sonuçlara varma Farklı disiplinlerle iş birliği içinde olma eis-birligi

10. 1. Sanatçı eserini ortaya koyarken yeteneğini, bilgisini, 12. Bi kültürünü, deneyimini kullanır. lar II. Sanatçının eserini ortaya koyarken içinde bulunduğu çağın gerçeklerini ve estetik beğenisini de dikkate al- mak gerekliliği vardır. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir bi- çimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Sanatçı eserini ortaya koyarken yeteneğini, bilgisini, kül- türünü, deneyimini kendi estetik zevkiyle birleştirip için- de bulunduğu çağın gerçeklerini de yansıtır. B) Sanatçı eserini ortaya koyarken yeteneğini, bilgisini, kül- türünü, deneyimini planlı bir şekilde kullanmalı; içinde bulunduğu çağın gerçeklerini ve estetik beğenisini de dik- kate almalıdır. C) Sanatçı eserini ortaya koyarken bilgisini, kültürünü, de- neyimini kullanır ve içinde bulunduğu çağın gerçekleri- ni, estetik beğenisini de dikkate almak zorundadır. Sanatçı, eserini yaparken yaşadığı çağın gerçeklerini, es- tetik beğenisini hesaba katmak zorunluluğunun yanın- da yeteneğini, bilgisini, kültürünü, deneyimini de kullanır. E) Sanatçı, eserini yaparken yaşadığı çağın gerçeklerini, es- tetik beğenisini hesaba katmak zorunluluğunun yanın da yeteneğini, bilgisini, kültürünü, deneyimini de etkili bir biçimde kullanır. Ya de çi B F

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylem önce, anlatım sonra gerçekleşmiştir? A) Belgeleri en geç yarın mesai bitimine kadar teslim etmeliyim. B) İşten sonra çocukları okuldan ben alırım. C) Anneme yardım etmek için şimdi patates doğruyorum. D) Fırından aldığım ekmekleri arabayla bakkallara dağıtacağım. E) Alacaklı olduğumuz firmalara faturalarını gönderdim. Asağıdaki dir

Atasözleri öğüt ya da genel kural niteliği taşıyan ve halkın ortak malı olan kalıplaşmış söz öbekleridir. (1) Bazı ata- sözleri toplumun aksayan yönlerini veya ideal olmayan kişilik tiplerini ortaya koyar. (II) Bazı atasözleri ise dene- yimlerin sonraki zamanlara etkisini anlatır. (III) Bir öğüdü amacıyla ya da gerekçesiyle aktaran atasözleri de vardır. (IV) Hayat hakkında değerlendirme yapan atasözlerinde ise halk kültürümüzün oluşturduğu bilge düşüncelere yer verilir. (V) Bir de gerçekliği sözün akla gelen ilk anlamıyla ifade eden, mecaz anlam taşımayan atasözleri vardır. Bu parçada numaralanmış cümlelerdeki açıklamalara aşağıdaki atasözlerinden hangisi örnek olarak göste- rilemez? A) I. cümle: Bana dokunmayan yılan bin yaşasın. BI. cümle: Sütten ağzı yanan, yoğurdu üfleyerek yer. Il cümle: Bağa bak, üzüm olsun, yemeye yüzün olsun. DY IV. cümle: Taşıma su ile değirmen dönmez. EV. cümle: Mum dibine ışık vermez.

11. II. Halk tarafından genel kurallara dönüştürülen bu sözlerin en güzel örnekleri ise XI. yüzyılda Kaşgarlı Mahmut'un Araplara Türkçe öğret- mek amacıyla kaleme aldığı Divanü Lügâti't Türk adlı sözlüktedir. III. IV. İslamiyet öncesi dönemde de sav olarak adlandırılan bu sözler, İslamiyet'ten önceki Türk kültürüne ait yargıların kalıplaşmış şekillerle düşünce ya da öğüt olarak halk tarafından düstur edilmiştir. V. Bir fikri savunmak, bir olayı, bir davranışı yorumlamak, övmek ya da yermek için kullanılan az sözle çok şey anlatan atasözleri, etkili bir dil aracıdır. Sözlü kültür unsurları olan atasöz- leri, yalnız kültürel değil dil ve ede- biyat bakımından da zengin veriler içermektedir. Gelişip yaygınlık kazandığı toplum- ların adeta aynası olan atasözleri sayesinde toplumların yaşam tarzı, gelenekleri, görenekleri, inançları gün yüzüne çıkabilmektedir. Yukarıda numaralandırılmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturulacak biçim- de sıralandığından hangisi (baştan dördüncü cümle olur? A) I B) II C) III D) IV E) V

bilgilerin ve tecrübelerimizin ası diyebiliriz. Kişi ve nes- simgeler aracılığıyla yaptı- klerdir. Aynı zamanda akıl arar verme gibi yüksek zi- rarlanarak soyutlamalara urma işidir. lamsız gelen ama ona eri için sorduğu sorula- k bunlardan biri olabi- öğrenmek isteyen bir n. Gerekiyorsa araş- birlikte öğrenin ama in. yerlere aşağıdaki- ilmelidir? arit eder misiniz? in düşünme bece- nasıl bir yöntem ilerinin kazandırıl- lidir? rklı durumlar için risi hangi yaşlar- nasıl yapılabilir? sini kazanırken r mı? biçimlerini etki- becerileri hangi 14 300 Yagro YAYIN DENİZİ 35 ve 36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Hem yetişkinler hem de çocuklar için kalem oyna- tan ve eserleri ondan fazla dile çevrilen ödüllü ya- zar Cary Fagan, son kitabı Bu İşte Bir Köstebek Var ile biz okurları, kitabın kahramanı olan Danny'nin macerasına ortak olmaya davet ediyor. Türkçeye kazandırılan Aslan Firarda, Küçük Mavi Sandalye, Yol Arkadaşım Banço isimli kitaplarıyla tanıdığımız Fagan, Bu İşte Bir Köstebek Varisimli son kitabında aile içi ilişkiler, öfke kontrolü gibi konuları merkeze alarak bir çocuğun olgunlaşma serüvenini hikâye ediyor. Fagan yine akıcı ve yalın üslubuyla, par- mak sallamadan, mesaj kaygısı taşımadan, me- rak ve heyecan duygusunu hiç eksiltmeden örü- yor hikâyesini. Çizimleri, süslemeleri, resimleri ve çizgi romanlarıyla uluslararası arenada boy gös- teren, grafik sanatçısı Milan Pavlovic'in çizgileri de Fagan'ın hikâyesini ve Danny'nin ilginç dostluk macerasını göze görünür kılıyor. 35. Bu parçada tanıtılan eser ve bu eserin yazarıy- la ilgili aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? A) Eserlerinin birçok dilde yayımlandığına B) Başka kitaplarını da dilimize daha önce çevril- diğine Inteur C) Eserin meydana gelmesinde birden fazla kişi nin rol aldığına D) Kitabın birden fazla konuyu içerdiğine E) Yazarın diğer kitaplarıyla birlikte son kitabının da okuyucu tarafından beğenildiğine leg Innəl 36. Aşağıdakilerin hangisi bu parçadaki altı çizili sözlerden herhangi biriyle anlamca eşleştirile mez? Somutlaştırmak B) Uyarmak, tehdit etmek C) Düşüncelerini yazıya aktarmak OUC D) Özgün bir konuyu işlemek Gelişim süreci

MIRAY YAYINLARI KONSEPT BİLGİ Sayıp dökme, bir işin türlü durumlarını, bir işin par- çalarını art arda sıralayıp söylemektir. UNITE 8. (1) Sanatçı yaşamın içerisinde yer alan küçük ayrıntıları, di yalektik bir mantıkla görünür hâle dönüştürür. (II) Marksist söylemi genellikle estetik bir miğfer olarak alan ama uygula- mada çok daha serbest duyumlara açılan Necati Cumalı şii- rinin en önemli izleğidir. (III) Şiirlerindeki betimleme alışkan- lığı öykücü kimliğinden beslenen şairin, aşk ve cinsellik gi- bi iki ana izleği sıkça işlediği görülür. (IV) 1960'lardan sonra ideolojik içerik daha yoğun biçimde şiirlerini işgal eder. (V) Şiir kitapları, Kızılçullu Yolu, Harbe Gidenin Şarkıları, Mayıs Ayı Notları adı altında toplanmıştır. Bu parçadaki numaralandırılmış cümleler için aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede tespit yapılmıştır. B) II. cümlede karşılaştırmaya yer verilmiştir. C) III. cümlede koşul - sonuç ilgisi vardır. D) IV. cümlede sanatçının toplumsal yanından bahsedilmiş- tir. E) V. cümlede sayıp dökmeye yer verilmiştir.

zgiyle r. De- a gü- toğraf defor- sana- tiriler, ni gü- şlevi. olalar ellikle enliği erin e i- 1- 4. 3. 3-4 soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Insanları anlamak için kullanılan birçok yol ve yöntem ol masına karşın en fazla kullanılan araç, sanırım kolay ol duğu için, konuşma yöntemidir. Biz insanlar, diğer insanlar tanımak ve anlamak için genellikle sözlerine odaklanınız. Söz yerindeyse onları sözlerinden yakalamak isteriz. Oysa Bu yanlışlığın temelinde birçok gerekçe yatar: Insanların bu yöntem, çoğu kez insanları yanlış sonuçlara götürür. birçoğunun söz varlığı açısından yetersizliği veya sözlerin daha çok, ilk ve yaygın anlamlarının biliniyor olması yanı sıra dinleme esnasındaki ön yargılı tutumlar ile savunmaci dinleme tarzıdır. İletişim süreçlerinde sözel yöntemlerin geçerliliği ve güvenirliği, sanıldığından çok daha düşüktür. lletişimin asıl belirleyicileri; duygu, düşünce ve bedensel hareketlerdir. Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi sözlü iletişi- min yetersiz olmasının nedenlerinden biri olamaz? A Insanların dil yetkinliğinin sınırlı olması B) Dilin farklı anlaşılmalara açık bir yapı taşıması Dinleyenin duygu ve düşüncelerinin iletişimi etkilemesi Anlama amacının birincil amaç olmaması E) En kolay iletişim yöntemi olarak algılanması Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ulaşi- labilir? P letişimin sağlıklı sonuçlar verebilmesi için, iletişim ey- leminde bütüncül bir yaklaşım sergilenmelidir. B) Etkileşim özü; aklımıza geleni söylemek yerine, sözü az ve bilgece kullanmaktır. CSözlü iletişimin yeterli olmadığı durumlarda insanlar "beden dili"ne sığınır. Duyguların ve bilgilerin en hızlı şekilde aktarımına ola- nak tanıdığı için, konuşma en etkili iletişim biçimidir. E Sağlıklı bir sözlü iletişim, bir insanı tanımanın en kısa ve etkili yöntemidir.

AYDIN NEST 8. (1) Ispanak büyük bir demir kaynağı olmasının yanı sıra yüksek oranda oksalit asit içerir. (II) Ispanak yediğinizde tükürüğünüzdeki kalsiyum, oksalit asit ile reaksiyona gi- rerek çözünmeyen kalsiyum oksalat kristalleri oluşturur. (III) Bunlar dişlerinize yapıştığı için kumlu veya kireçli his- settirir. (IV) Bu hissi oluşturmasına rağmen ıspanak dişleri- nize zarar vermez. (V) Hatta bazı diş tedavilerinde minenin altında kalan dentindeki hassasiyeti ortadan kaldırdığı id- dia edilen kalsiyum oksalat kristalleri kullanılır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? AI. cümlede bir saptama yapılmıştır. BI. cumlede koşul anlamı vardır. III. cümlede yargı gerekçesiyle verilmiştir. sud D) IV. cümlede bir çıkarım yapılmıştır. Debagyoq ua gosiped "en EXV. cumlede önceki yargı desteklenmiştir.

www.pelikankitabevi.com.tr (1) Birilerini mutlu etmek için elinden gelen her şeyi yaparsın. (II) Fedakârlıklar yaparsın ve karşılığında is- tediklerini bulamazsın. (III) Insan böyle durumlar kar- şısında yıpranır ve kendini toparlayamazsa bir daha yardım etme girişiminde bulunamaz. (IV) Bu yüzden birtakım fedakârlıkların karşılığını karşı tarafa asla bel- li etmeden vermeye çalışmak doğru olabilir. (V) Böyle- ce yardım etme girişimi de gelişecektir. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I B) II C) III D) IV E)V

neme =, yaptığı at dalları a önemli deneme- özellikle değerlen- imzasına ekdotları, meleri sa- yer edin- ri ile ilgili şeklinde Dr. Yazar, a ağır bir uzaklaş- yöntem- ullandığı ebilecek vererek çabası- e hitabet olarak stir? dırılabi- anlatım an oldu TYT/Türkçe 26. Ünlü yazar Jonathan Swift bir yazısında şöyle diyor: Yergi öyle bir aynadır ki ona bakanlar orada herke- sin yüzünü görürler de kendilerininkini görmezler, bu da şu yeryüzünde yergilerin pek etkili olmamasının ve yergilerden çok az sayıda insanın gücenmesinin başlıca kaynağıdır. Bu parçada sözü edilen yazara göre yergilerin etkili olmamasının nedeni aşağıdakilerden han- gisidir? A) İnsanların yergi kurallarını yeterince özümseme- miş olmaları B) Yergiyi gerçekleştiren kişilerin genellikle kendi değer yargılarına göre hareket etmeleri C) Yerginin ne olduğu konusunda insanların yeterli bilgi birikimine sahip olmamaları D) Bireylerin yergi kültürü edinirken çevresel telkin- lerden uzak duramamaları Bireylerin kendi kusurlarını görmezden gelerek öz eleştiriden kaçınmaları Karşılığında 27. Edebiyat gelip geçici bir heves değildir. bir ömür ister. Bedeli ise bütün bir hayattır. Ancak bu bedeli ödeyenlere kendini sunar. Neyi talep ediyor- sak onun bedelini ödemek zorundayız. Günümüzde herkes Borges Karakoc Woolf Cehoy prestijine Ankara Yayincilik 28. Her ler, °C cak bal Bu se ma A

10. Türk Köylüsü Topraktan öğrenip kitapsız bilendir. Hoca Nasreddin gibi ağlayan hip Bayburtlu Zihni gibi gülendir. Ferhad'dır, Kerem'dir, ve Keloğlan'dır. Yol görünür onun garip serine, analar, babalar umudu keser, obrokahbe felek ona eder oyunu. noc neblübnob nab's ulgo? ayu av üliplo meble VI Bu şiir biçim, içerik, dil ve anlatım açılarından ince- lendiğinde A) Yalnız I I. Halk söyleyişlerinden yararlanılmıştır. II. Kültürel değerlere göndermeler yapılmıştır. III. Benzetme ve karşılaştırmalarla anlatım kuvvetlendiril- miştir. IV. Bireysel duygular ve karamsarlık ön plandadır. yorumlarından hangileri doğru olur? B) Yalnız II D) II ve IV C) Yalnız III E) I, II ve III

B) Amerika'nın sosyal yapısını ortaya koymaktadır. eme ayna tutmaktadır. Özelden yola çıkıp evrensel konuları ele almaktadır. D) Belli bir dönemde büyük ilgi görmüş bir eserdir. LEXZayıfların kaybettiği bir dünyayı anlatmaktadır. 26. Konuşulan Türkçenin imkânlarından hareketle kurduğu yazı diliyle hikâyeler kaleme alan Ömer Seyfettin, Türk hikâyesinin modernleşmesinde önemli bir yere sahiptir. O, halk kültür ve yaşayışını şekillendiren irfanı, realiteyi gözeten milliyetçi bir duyuşla hikâyelerinde fark ettirmenin gayreti içindedir. Onun sosyal faydacı sanat anlayışı, bu duyuştan yol bulan ideolojisinden beslenerek hikâyelerinde iki tipin öne çıkmasına zemin hazırlar. Bunlardan ilki, kahramanı temsil eden olumlu tiptir ve epik hikâyelerde görünür. Yaşadığı savaş ve çöküş çağının ihtiyaç ve gereklerini gözetip yarattığı kahramanın şahsında "biz"i anlatmaktadır. Tercih, tutum ve davranışlarıyla "biz"i yaşatan kahramanın karşı kutbunda yer alan "şarlatan" tipi ise olumsuz bir tip olarak mizahi hikâyelerine konu olur. Bu parçadan Ömer Seyfettin'le ilgili aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşılabilir? A) Halkın anlamadığı tek bir sözcüğe dahi eserlerinde yer vermemiştir. B) Halk irfanına değinmediği yapıtları daha az etkili olabilmiştir. Bu parçada aşağıdakil A Kalan is B) Zaman e Tatilin SC00-SS.02TYT04 BRaybe EŞehir CFarklı öykü türlerinde taban tabana zıt tipler yaratmıştır. DY Yaşadığı savaş ve çöküş çağı yüzünden yalnızca belli bir yazınsal türde kalabilmiştir. E) Tercih, tutum ve davranışlarıyla kimseye benzemeyen bir sanatçıdır.