Destan Soruları

20. Eser, Arapça ve Farsçada geçen dinî kavramlar dışında Türkçenin seçkin örnekleri arasında yerini alır. Eserde cümle içi kafiyeler, cümle sonlarındaki seciler, deyimler dikkati çeker. Oğuz Türkçesiyle söylenen bu eserin; Dresden, Vatikan ve Günbed olmak üzere üç yazma nüshası vardır. Parçada bazı dil özellikleri verilen eser aşağıdakilerden hangisidir? A) Kutadgu Bilig B) Divan-ı Hikmet C) Atabetü'l Hakayık D) Divanu Lugat'it-Türk E) Dede Korkut Hikâyeleri

(4.) Hun Türklerine ait bu destan Hun Hükümdarı Mete'nin doğu- munu, yiğitliklerini, ülkesini genişletmesini ve oğulları arasında bölüştürmesini anlatır. Bu parçada sözü edilen destan aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Şu Türeyiş BYaratılış Alp Er Tunga E)ğuz Kağan 8.

A) I ve II D) III ve IV 2. I. Bre ağalar bre beyler Ölmeden bir dem sürelim Gözümüze kara toprak Dolmadan bir dem sürelim II. Yeşil başlı gövel ördek Uçar gider göle karşı Eğricesin tel tel etmiş Döker gider yâre karşı B) I ve III III. İki arkadaş Merzifon'dan uçtular Şehit kanin Bafra iline saçtılar Vatan için canlarından geçtiler Ana ağlar vatan ağlar kan ağlar A) Septai - varsağı - koşma Varsağı - koşma - semai Semai-destan - koşma D) Varsağı - türkü - destan Varsağı-semal destan E) IV ve V Bu dizelerin alındığı nazım şekilleri aşağıdakilerin hangisin- de sırasıyla doğru olarak verilmiştir? C) II ve III ADAY YAYINLARI 63 5.

8. Türk destanları, İslamiyet öncesi Türk destanları ve İslamiyet sonrası Türk destanları olmak üzere iki grupta değerlendirilmektedir. Buna göre, aşağıdaki destanlardan hangisi diğerlerinden farklıdır? A) Ergenekon Destanı C) Şu Destanı E) Göç Destanı B) Türeyiş Destanı D) Manas Destanı

3. Boraltan bir köprü Aşar geçer Aras'ı Yuğsan Aras suyuyla Çıkmaz yüzün karası Bu dörtlükte örneklendirilen söz sa- natı aşağıdakilerden hangisidir? A) Telmih B) Tezat C) Tenasüp D) Tekrir E) Mübalağa 84

M. Ya Tammat 1. Büyü (sihir) II. Gök Börü III. Demir ve Demircilik IV. Rüya Aşağıdaki destanlardan hangisi numaralanmış destan motiflerinden biriyle ilişkilendirilemez? A) Ergenekon Destanı B) Göç Destanı C) Bozkurt Destani D) Oğuz Kağan Destanı E) Yaratılış Destanı

11. Tanrı Ülgen bu uçsuz bucaksız dünyada durmadan uçu- yordu. Göklerden gelen bir ses Tanrı Ülgen'e denizden çıkan taşı tutmasını söyledi. Göğün emri ile oturacak yer bulan Tanrı Ülgen artık yaratma zamanı geldi diye düşü- nerek şöyle dedi: - Bir dünya istiyorum, bir soyla yaratayım. Bu dünya nasıl olsun, ne boyla yaratayım. Bunun çaresi nedir, ne yolla yaratayım? Su içinde yaşayan Ak Ana, su yüzünde göründü ve Tanrı Ülgen'e şöyle dedi: Yaratmak istiyorsan Ülgen, Yaratıcı olarak şu kutsal sözü öğren: Dedi ki hep, "Yaptım oldu." başka bir şey söyleme. Hele yaratırken, "Yaptım olmadı." deme. Bu parça aşağıdaki nesir türlerinin hangisinden alın- mıştır? A) Masal C) Fabl E) Halk hikâyesi Efsane D) Destan 14.

14. 22 kişi, yeni gelen iki kişi ile görüşüp danıştılar. Onlara, dediler ki: Erler, İskender gelip geçici adamdır. Bir yerde durmaz. Nasıl olsa buradan gider. Biz de yurdumuzda kalırız. Ve o iki kişiye "Durun, kalın, eğlenin." manasında şu sözü söylediler: Kalaç!.. Sonra bu iki kişi ile çocukları Kalaç diye anıldılar, iki ka- bile olan Kalaçların kökü oldular. - Nihayet İskender geldi. O 22 kişiyi gördü. Baktı ki bun- lar uzun saçlı insanlardır, üzerlerinde kürk alametleri var, hiç kimseye sormadan bunlar için "Türk mânend" Tür- ke benziyor, dedi. Bu söz de o adamlara ad oldu. 24 kabile olan Türkmenler bu ismi taşıdılar, Türkmen diye anıldılar. Bununla beraber, adı Kalaç olan ikiler, onlardan ayrıldıkları için (tam) Türkmen sayılmazlar. Hakan, ordu- suyla birlikte Çin tarafına geçti. İskender, arkasından yü- rüdü. Çin'e yani Uygur iline yaklaştıkları zaman Hakan, İskender'le vuruşmak için bir bölük asker yolladı. İçerik özellikleri dikkate alındığında bu parçanın aşa- ğıdaki destanların hangisinden alındığı söylenebilir? B) Türeyiş A) Şu DY Göç CBozkurt E) Oğuz Kağan

91. Doğal destanlar, çok eski çağlarda ulusların vicdanında derin izler bırakan olaylann kuşaktan kuşağa aktarılmasıyla oluşur. Bu destanlar, halkın ortak malıdır. Finlilerin Kalevala, Almanların Nibelungen, Hintlerin 1 II Ramayana, Fransızların Hennade, Kırgızların Manas IU IV V destanı, doğal destanın önemli örnekleridir. Bu parçada numaralanmış ifadelerden hangisi bilgi yanlışına yol açmıştır? A) 1 B) I C) III D) IV E) V

11. Uygur hükümdarlarının Çinlilerle savaşmamak için Çin prensesiyle evlenmek istemesi ve Çinlilerin bu prenses karşılığında Türk yurdunda kutsal sayılan bir taşı almalarını anlatır. Taş, Çinlilere verilince Uygur ülkesine felaket çöker. Uygur halkı Beş Ba- lig denilen yere yerleşir. Destanın en önemli özelli- ği bir taş parçasının bile hiçbir şey uğruna düşma- na verilmeyeceği inancını anlatmasıdır. Bu parçada sözü edilen destan aşağıdakiler- den hangisidir? O A) Göç B) Türeyiş D) Yaratılış f C) Bozkurt Atilla

2. Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı yapıl- mıştır? A) Destanlarda olağanüstü olaylar sıkça görülür. İnsanın doğayla ve üstün güçlerle mücadelesi- ne yer verilir. BY Destanlar günümüze ağızdan ağıza aktarılarak gelmiştir. C) Destanlarda kullanılan alfabe 38 harfli Göktürk alfabesidir. D) Bestanlarda milli özellikler yoğun olarak görü- lür. E) Türk destanlarının bugün elimizde bulunan par- çaları Çin, Arap, İran ve Bizans kaynaklarından derlenmiştir.

4. Destana göre eski Hun hükümdarının iki kızı var- dı. Hükümdar, kızlarının Tanrılarla evlenmesini isti- yordu. Bu yüzden onları insanlardan uzak bir yere bıraktı. Tanrı nihayet kurt şeklinde geldi ve kızlar- la evlendi. Bu evlenmeden kurt ruhu taşıyan Uygur çocukları doğdu. Bu parçada sözü edilen destan aşağıdakiler- den hangisidir? A) Gö C) Türeyiş B) Bozkurt DErgenekon E) Yaratılış

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim paran- tez ( ) içinde verilen açıklamayla örtüşmemekte- dir? A) Öbürü başa çıkamayacağını anladı ve homur- danmayı tercih etti. (gücü yetmek) B) Kapının önünde sallandı durdu, eli tokmağa bir türlü varmıyordu. (yapmaya gönlü razı olma- mak) C) Hâlbuki bazı edebî isimleri nasıl sevmiş, nasıl büyütmüştü gözünde. (büyük emeller besle- mek) D) Ali Emmi, biraz kendine gelir gibi olmuştu. (dü- şünebilecek duruma gelmek, ayılmak) E) Benim gibi aslan, dedi fakat arkasını getiremedi; sustu. (başladığı bir işi sürdürüp sona erdireme- mek)

eğildir? biçimi İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATI 9. ---- destanında Türklerin bazı boylarının isimlerinin nereden geldiği anlatılır. Destanda Kağan'ın halkı- na değişik hedefler göstermesi de dikkate değer bir husustur. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? A) Türeyiş B) Bozkurt C) Oğuz Kağan D) Göç E) Alp Er Tunga

k Destanları -2 TEST 2 10. Destanın merkezi yeri Çamlıbel'dir. Çamlıbel, kahra- man ve askerlerinin mekân ve olaylarının başlangıç yeridir. Kazanılan zafer sonrası buraya dönülür. Kimi zaman düşmanlar buraya saldırsa da genellikle sal- dıranlar başarıya ulaşamaz. Kimi anlatılarında her ne kadar ana, baba, kardeş, oğul, sevgili aşkı karşımıza çıksa da toprak ve memleket sevgisi daima ön planda- dır. Yaşanılacak en ideal yer olarak Çamlıbel görülür. Bu parçada sözü edilen mekân aşağıdaki destanla- rin hangisinde yer alır? A) Battalname B) Köroğlu C) Manas D) Danişmendname E) Satuk Buğra Han

23. büyük bir kurultay topladı. Halkını çağırdı. Onlar geldiler, bilgi alışverişinde bulundular. Sağ yanında kırk kulaç direk diktirdi; üstüne bir altın tavuk koydu, altına bir ak koyun bağladı. Sol ya- yer ... ninda kırk kulaç direk diktirdi; üstüne gümüş bir G *** AVTO TA HON Jamina tavuk koydu, dibine kara koyun bağladı. Sağ ya ninda Bozoklar oturdu, sol yaninda Uçoklar otur du. Kırk gün kırk gece ziyafet oldu; yediler, içtiler, eğlendiler. Sonra yurdunu bölerek oğullarına ver- ww di. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakiler- den hangisi getirilmelidir? A). Oğuz Kağan D) Cengiz C) Attila B) Şu E) Alp Er Tunga