Deyimler ve Atasözleri Soruları

İM VE ATASÖZÜ 2. TEST KAZANIM ODAKLI SORU a Deyimler Akılda kalmak II. Akil kâri olmamak III. Aklı başında olmamak IV. Aklı almamak V. Aklı çıkmak m Açıklamalar . Akıllı bir kimsenin yapacağı iş olmamak Kavrayamamak Unutulmamak İyi düşünebilir durumda olmamak “Akil" sözcüğüyle oluşan yukarıdaki deyimler açıklamalarıyla eşleştirildiğinde kaç numaralı deyim dışarıda kalır? A)! B) II C) III D) IV

değişik- için, hra- 11. I. O, buralara geleli kabak çiçeği gibi açıldı. II. Onun hangi okula yazılacağı konusu kabak tadı verdi. III. Artık kabuğuna çekilmiş, kimseyle görüşmüyor. IV. Sen kaçın kurasisin, seni kandırmak kolay mı? V. Üçüncü üniversiteyi okumayı kafasına koymuş. la- Yukarıdaki cümlelerin hangilerindeki deyimler, anlamca birbirine karşıttır? A) I ve IV B) I ve III C) Il ve IV D) III ve IV E) IV ve V

A) B) Kulak kesilmek ek/ C) Gönül koymak D) D) Dut yemiş bülbüle dönmek E) İçi ezilmek 6. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili deyimler yakın anlamlı değildir? A) O, her şeyi en iyi şekilde yapmaya çalışan ince ele- yip sik dokuyan bir yöneticiydi. Bu başyapıtı kılı kırk yararak ortaya koymuştur. B) Baltayı taşa vurduğunun farkında olmadan konuş- masına devam ediyordu. Toplantıda pot kirinca ortam buz gibi oldu. C) Sahneye çıkması için ismi okununca etekleri tutustu. İşi yetiştirmesi için üsteledikleri zaman hemen eli ayağına dolaşır. D) Avcılar gözünü kırpmadan dağ keçilerini vuruyordu. İstedikleri yerine getirilmeyen adamın gözünü kan bürümüştü. E) Ne yazık ki toplumumuzda başarılı insanlara çamur atmak gelenek hâline geldi. Ne kadar leke sürmek isteseniz de onun yetkinliği- ne gölge düşüremezsiniz. TYT FULL TEKRAR SORU BANKASI

. 1. 3. Uç km . yü dir 1 3 yü yi 1 b: 2 1. Doğru sözlü olan kişi, bulunduğu yerden ayrılmaya hazır olmalıdır. Çünkü sevilmeyen, istenmeyen kişi olacak, orada barınamayacaktır. II. Bir sözün doğru olup olmadığı gelişinden, tutarlı olup olmamasından anlaşılır. R III. Yemin, yalan olduğu düşünülebilen sözün doğrulu- ğuna inandırmak içindir. Sözün doğruluğunda kuşku yoksa yemine gerek yoktur. IV. Doğru olan kişiyi herkes dost bilir. Herkes ona koşar. V. Dünyada doğru kimse kalmamıştır. Doğru sandığı- mız binde bir kişi de içinden eğridir; dıştan göründü- ğü gibi değildir. 3 a y s 5 a Numaralandırılmış cümleler bir atasözü ile ifade edildi- ğinde hangi atasözü hiçbir cümleyi karşılamaz? 5 A) Doğru söyleyenin bir ayağı üzengide gerek. u B) Doğru söz katarından belli olur. C) Doğru duvar yıkılmaz. Doğru söz yemin istemez. E) Doğruluk dost kapısı. ya

3. Her atasözü bir genel kural, bir düstur niteliğindedir. Bu kural ve düsturlar genel olarak aşağıdaki kavram bölükleri içinde bulunur. Başka bir deyişle atasözleri, kavram bakımından birkaç çeşittir: 1. Sosyal olayların nasıl olageldiklerini gözlem veya de- neyimlere bağlı olarak ve yansızca bildiren atasözleri vardır: Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer. II. Doğa olaylarının nasıl olageldiklerini - uzun bir göz- lem sonucu olarak belirten atasözleri vardır: Mart ka- pidan baktırır, kazma kürek yaktırır. III. Deneyimlere ya da mantığa dayanarak doğrudan doğruya ahlak dersi ve öğüt veren atasözleri vardır: Çirkefe taş atma, üstüne sıçrar. IV. Birtakım gerçekler, felsefeler, bilgece düşünceler bil- direrek (dolaylı olarak) yol gösteren atasözleri vardır: Bal bal demekle ağız tatlanmaz. V. Kimi inanışları bildiren atasözleri vardır: Bugünün işini yarına bırakma. Yukarıda atasözleri ile ilgili olarak sıralanan bilgilerden hangisi yanlış örneklenmiştir? B) II A) C) III E) V D) IV

cri Ü 11. Türkçede "ayak” sözcüğüyle ilgili pek çok deyim vardır. Örneğin; birini çekiştirmek için "ayağına ip takmak" de- yimi kullanılır. "Ayak diremek" deyimi ise bir düşünceyi bir davranışı sonuna kadar sürdürmek, kendi tutumun- dan şaşmamaktır. Çok sevinmek, sevinçten hoplayıp zip- lamak için "ayakları yere değmemek" deyimini kullanırız. “Ayağını sürümek" deyimi ise bir yere gelirken uğursuz- IV luk getirmek anlamındadır. Bir haberi duyunca sevinçten şaşıran biri için de "ayakları üstünde durmak"deyimi kul- lanılır. Bu parçadaki numaralanmis deyimlerden hangilerinin açıklaması doğru verilmemiştir? A) I, II, III ve IV B) IV ve V C) Yalnız IV D), IV ve V E) I ve v

BUL 4. 1. Çok sinirlendiğinden olacak, ağzına geleni söylüyor, bir an bile susmuyordu. II. Onun ağzını aramak istedim ama adamın ağzından tek kelime çıkmadı. III. Adam, dilinin altındaki baklayı çıkardı, bundan sonrası artık bize kalmış. IV. Gizlice konuştuklarımızı ona anlattığımda ağzı bir karış açık kaldı. V. Öğrenciler ağız birliği etmişçesine aralarında anlaşıp aynı şeyleri söylüyorlardı. Numaralanmış cümlelerin hangisinde deyim açıklamasıyla birlikte verilmiştir? AL B) II. C) III. D) IV. E) V.

yaşında old Vl, konusu guriceler sunelig 1 yaşında ve 9. Bir zamanlar bir gölde "bharunda" adı verilen 11 ili olarak kuşlar yaşardı. Bu kuşların bir bedeni fakat iki ayrı boynu vardı. Bir gün boyunlardan biri bir parça özsu buldu. Öteki boyun da bundan biraz istedi. Fakat birinci boyun buna razı olmadı. İkinci boyun buna çok kızıp zehirli bir et bulup yedi. Bedenleri aynı olduğu için iki boyun birden öldü. Bu parçadan, aşağıdaki yargılardan hangisine AZ? dinden il ardir. ulaşılamaz? A) Ne oldum dememeli, ne olacağım demeli. B) Minareyi çalan kılıfını hazırlar. C) Öfkeyle kalkan zararla oturur. D) Aza tamah çok ziyan getirir. Rüzgâr eken fırtına biçer. v kkat

3. 1. Terzi kendi söküğünü dikemez. II. Lafla peynir gemisi yürümez. III. Su testisi su yolunda kırılır. IV. Kürkçünün kürkü olmaz, börkçünün börkü. V. İki kaptan bir gemiyi batırır. Yukarıdaki numaralanmış atasözlerinden hangileri anlamca birbirine en yakındır? A) 1. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III. D) III. ve IV. E) IV. ve V.

1. Leb demeden leblebiyi anlamak. Daha söze başlanırken ne denmek istenildiğini çabucak anlamak II. Dünyanın kaç bucak olduğunu anlamak: Ansızın üzücü, sıkıcı veya hoş bir durumla karşılaşmak III. Masal anlatmak: İnandırıcı olmayan, oya- layıcı sözlerle kandırmaya çalışmak IV. Hanya'yı Konya’yı anlamak. İşin gerçek yönünü anlayarak aklı başına gelmek, akil- lanmak V. Ezbere konuşmak: Okunan bir şeyi olduğu gibi, bozmadan anlatmak Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangileri yanlış açıklanmıştır? AXI ve II B) II ve IV C) I ve v DIII ve v E) IV ve V

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "yıldız" sözcüğü, başka bir sözcükle öbekleşerek kullanılmamıştır? A kimseyle yıldızı barışmayan, huysuz bir çocuktu. B) Böyle gidersen yıldızı sönen futbolcular arasına katıla- caksın. coüğünü beş yıldızlı bir otelde yapmayı tasarlıyorlar. D Genç yaşta yıldızı parlayınca ne oldum delisi olmuş. EX Yıldızı düşük bir aktör olarak görmeye başlamıştı ken- dini.

2. Dilimizde "kalem" sözcüğüyle oluşturulmuş birçok de- yim vardır. Sözgelimi, başkasının üslubuna benzer yaz- mak için kalem çalmak; iyi yazı yazan kişi için kalem'eri; I 11 bir konuyu yazıya dökmek için kaleme almak; pek acı ve dokunaklı yazılanları anlatmak için kaleminden kan IV damlamak; bir konu yazılır ya da anlatılır gibi değilse kaleme gelmemek deyimleri kullanılır. Bu parçadaki altı çizili deyimlerden hangisi yanlış açıklanmıştır? A) I B) II C) III D) IV EV

tongus 21. Aşağıdakilerin hangisinde ayraç içinde verilen kavram 24 yapılan açıklamayla uyuşmamaktadır? A) Taklitler yaparak, hoş hikâyeler anlatarak halkı eğlen- diren, tek kişiden oluşan güldürü ustasıdır. (Meddah) B) Bir şeyin adını anmadan, niteliklerini üstü kapalı söy- leyerek o şeyin ne olduğunu bulmayı dinleyene ve- ya okuyana bırakan oyunlu sözlerdir. (Fikra) C) Halk edebiyatı ürünlerinde birine, insanların sevgi ve ilgisinden yoksun kalıp nefretlerine uğraması di- leğinde bulunmak, ilenmek, lanet etmek, lanetlemek tir. (Kargış) D) Sahne, perde, dekor, suflör kullanmadan halkın or- tasında palanga adı verilen bir meydanda oynanan Türk halk tiyatrosudur. (Orta oyunu) E) Deve derisinden veya mukavvadan kesilip boyanmış insan biçimlerini beyaz bir perde üzerine arkadan işık vererek yansıtma yoluyla oynatmaya dayalı bir gösteri oyunudur. (Karagöz) EDEB 1

6. Aşağıdakilerin hangisinde deyim, açıklamasıyla birlikte kullanılmamıştır? A) Onun arkadaşı burnundan kıl aldırmaz, hep huysuzdur. B) Sürekli aynı şeylerden bahsedince kafamı karıştırdı, bende akil bırakmadı. et Yapılan son araştırmayla ilgili biri kulağına kar suyu kaçır- mış olmalı ki aldığı duyumu değerlendirmiş. Đf Evimi o kadar özledim ki burnumun direği sızlıyor. E) Aldiğim kararlardan beni caydırmaya çalışması, bana gözdağı vermesi beni bıktırdı. gis

Bir so 2. (1) Atasözleri genel kural ve ilke niteliği taşır. (II) Bazı atasöz- leri sosyal ilişkiler üzerine görüş bildirir. (III) Bazı atasözleri ise uzun gözlemlere dayanarak doğa olaylarının gündelik ya- şam üzerindeki etkilerini anlatır. (IV) Tecrübelere veya man- tığa dayanarak doğrudan doğruya öğüt veren atasözleri de vardır. (V) Atasözleri genellikle mecaz bir anlatıma sahiptir. (VI) Bir de genelin aksine mecazi anlatıma sahip olmayan atasözlerimiz vardır. Bu parçada numaralanmış cümlelerdeki açıklamalara aşa- ğıdaki atasözlerinden hangisi örnek olarak gösterilemez? A) II. cümle: Ev alma, komşu al. B) III. cümle: Şubatın sonundan, martin onundan kork. C) IV. cümle: Sözünü bil pişir; ağzını der, devşir. D) V. cümle: Güneş balçıkla sivanmaz. E) VI. cümle: Sütten ağzı yana yoğurdu üfleyerek yer.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyim açıkla- masıyla birlikte verilmemiştir? A) Kendisine yol gösteren kişiyle, akıl hocasıyla gel- mişti. B) Sağlığına kavuşmuş, kilo almış; yüzüne kan gel- mişti. C) Elindeki hotlar o kadar eskiydi ki Nuh Nebi'den kalmaydi âdeta. Elbise ilk aldığımız gibi değildi, renk atmıştı. Enun kadar dinç, sağlıklı, güçlü birini görmedim; taşı siksa suyunu çıkarır.