Divan Şiiri Özellikleri Soruları

1- 3. Kamu bimârina cânân/ deva-yi derd eder ihsân Niçün kılmaz bana dermân/ beni bîmâr sanmaz mi Bu örnekte olduğu gibi kimi gazellerde dize ortalanında ka- fiye yapılabilir ve bu beyitler dörtlük şeklinde de okunabi- lir. Kamu bimârina cânân Deva-yi derd eder ihsân Niçün kılmaz bana dermån Beni bîmår sanmaz mi Bu şekilde oluşturulan gazellere verilen ad aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Yek-ahenk gazel C) Musammat gazel B) Yek-âvâz gazel D) Rindane gazel E) Şuhane gazel

5. Aşağıdakilerin hangisinde işlediği konuya göre ad alan şiir türleri bir arada verilmiştir? A) Methiye, mersiye, naat, hicviye B) Gazel, kaside, mesnevi, rubai C) Terkib-i bent, terci-i bent, murabba, tardiyye D) Mesnevi, şarkı, murabba, rubai E) Gazel, tuyuğ, hicviye, mesnevi

(1) Özellikle aşk, güzellik ve içki konusunda yazılmış belirli biçimdeki şiirlere denir. (II) Beyit sayısı genellikle 5-15 arasında değişir. () Gazelin ilk beyti mutlaka kendi arasında uyaklı olur. (IV) Bu ilk beyte "matla", son beyte ise "makta" adı verilir. (V) Bir gazelin en güzel beytine "beyt-ül gazel", şairin mahlasının bulunduğu beyte de "taç beyti" denir. (VI) Beyitleri arasında anlam birliği bulunan gazele "yek-âvâz" denir. (VII) Aynı güç ve güzellikte beyitlerden oluşan gazele de "yek-âhenk" gazel adı verilir. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisinde gazellerle ilgili bir bilgi yanlışlığı vardır? A) I ve II B) I ve III D) III ve V C) II ve IV E) VI ve VII

İMLER-1 TESTİ tiği elir asıl er e F1 / DENEME-3 5 ve 6. soruları aşağıdaki parçaya göre yınız. X B cevapla vi" motifinin kullanımı, sadece bir güzellik unsuru ve Divan edebiyatında bir tabiat unsuru olan bir tabiat "ser- benzetilen özelliğiyle sınırlı kalmaz. Serviye yüklenen a sevgilinin güzellik unsurlarıyla olan benzetme-mecaz iliş- lamlar çok çeşitlidir. Servinin diğer bitkilerle, hayvanlarla, kisi divan şiirinde geniş ve önemli bir yere sahiptir. Pek çok yönüyle benzetme unsuru olarak şiirlerde yer verilen servi; hayat ağacı, mezarlık ağacı, tabut yapımında kul- lanılan ağaç olması gibi özellikleriyle de araştırmaya ve incelemeye değer sayıda beyit örnekleriyle divan şiirinde yerini almıştır. Bu parçada özelliklerinden bahsedilen servi, aşağı- daki dizelerin hangisinde sevgiliyi temsilen kullanıl- mıştır? A) Ve serin serviler altında kalan kabrinde / Her seher bir gül açar, her gece bir bülbül öter B) Bir servi dedi ki bana / "Rahat" benim altımdadır / Başını vurma dört yana / "Rahat" benim altımdadır C) Bizden sonra bize hep kulak verin / O çağlara biz- den selam gönderin / Gürültü arttıkça siz perde ge- rin / Göğsünüzü dostça gerin serviler D) Tarihin gözleri var, surlarda delik delik / Servi, en- damlı servi, ahirete perdelik E) Bir safa bahşedelim gel şu dili naşada/Gidelim ser- vi revanım yürü Sadabad'a

14. Cemâl ü hüsnü âlîşan Ol Yusuf'tan almış nişan Siyah zülüfler perişan Dökülmüş al yanağ üzre Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Telmih sanatı vardır. B) Uyak örgüsü düzdür. C) Nazım biçimi tuyuğdur. D) Zengin uyak vardır. E) Nazım türü güzellemedir. sory insi

n şir ya ● 1. ● . Türklerin divan edebiyatına kazandırdığı, beste- lenmek amacıyla yazılan aşk ve doğa konulu na- zım biçimi. KAVRAY İran edebiyatından divan edebiyatına geçen, aru- zun 24 farklı kalıbıyla yazılan nazım biçimi. Uzun okunması gereken bir heceyi vezin gereği kısa okuma. Terkibibent ve terciibentlerde bentleri bağlayan ikili dize. Divan edebiyatı ile ilgili aşağıdaki terimlerden han- gisinin tanımı yukarıda verilmemiştir? A) Rubai C) Zihaf E) Fahriye B) Şarkı D) Vasıta beyti

2. Türk edebiyatında mektup türünün geçmişi çok eskilere dayanmaktadır. Divan edebiyatı döne- minde ---- özel ve resmî mektuplara çokça yer ve- rilmiştir. Yalnız bu mektupların dili süslü ve ağırdır. Tanzimat'tan sonra ise gazetelerde yayınlanan birçok açık mektup göze çarpar. Sonraki dönem- lerde de ünlü kişilerin mektupları kitap hâlinde basılmıştır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) divanlarda C) tezkirelerde E) rûznamelerde B) münşeatlarda D) cönklerde

ya -0. 1. Kanuni Dönemi'nde Bâkî'nin Kanuni Sultan Süleyman'ı öv- mek için kaleme aldığı kasidenin üç beyti şu şekildedir: 1. II. III. Cihân-ı Kerem Hân Süleymân-ı Gâzî Şeh-i âsmân-taht u hûrşîd-efser Hat-ı müşgfâmunla ey gonca-i ter Şekerdür o lebler mümessek mükerrer Duâ idelüm rûy-ı ikbâl u bahtı Dem-â-dem ola gül gibi tâze vü ter Kasidenin içerik özellikleri ve bölümleri dikkate alındığın- da bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerin han- gisinde doğru olarak verilmiştir? A) 1 - 11 - III D) I-III-II B) II - I - III Divan Şiiri Kasidelerin ikke beyîti f M Qq olur e) 111-11-1 4. Terkibiber bent, 5 ile gi, sosya 1 ler, gaze ler aras arasın Bu pa liğin A) I EXI - III - 1 dur hyns gère yapors.

7. Bu dönem şairlerindendir. Nevai tarzına yakın bir alımlı tarzı ve şaşırtıcı üslubu vardır. Tarzında ilk ve yol açıcıdır. Bu güzel matla, onun doğasına ken- dine has hayaline uygundur: Yay gibi kaşların ki boya ile renk tutmuşlar Kılıçlardır ki kanlar dökmek ile pas tutmuşlar Bu tarz Hamse'ye cevabı ve övülen ve makbul olan beş parça kitabı vardır. Bu birkaç beyit onun büyülü (güzellik dolu) manzumelerinden, Leyla ve Mecnun'dandır. Hikâye bahçesinin bahçıvanı Söylenti mücevherlerinin sarrafi Anlam bahçesine gül dikende Bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisinden alınmış olabilir? A) Otobiyografi B) Masal D) Roman C) Tezkire E) Öykü

8. Divan edebiyatında kaleme alınan Şeyhî'nin Harnâme adlı mesnevisi ve Nedim'in Şikâyet- || ||| 1 nâme adlı mektubu hiciv niteliği taşır. IV V Bu cümledeki numaralanmış yerlerden hangisi bilgi yanlışına neden olmuştur? B) II. A) 1. C) III. D) IV. E) V.

Milli Ede 12. Aşağıdakilerden hangisi, Yahya Kemal ile Ahmet Ha- şim'de ortak özellik değildir? A) "Sanat için sanat" anlayışına sahip olma B) Batı şiirini yakından izleme C) Divan şiirinin geleneksel özelliklerini savunma D) Toplumsal temalar ele almama E) Aruz ölçüsüyle yazma

5 19. Bugünkü anlatımıyla edebiyat tarihçisi görevini üstlenmiştir. Eserlerinde şairlerin özgeçmişleri hakkında kısa bilgiler vererek önemli şiirlerinden kesitler sunmuştur. Sanatçı, Türk edebiya- tinda Anadolu dışında tezkire türünün ilk örneklerini vermiştir. Bu parçada anlatılan sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Sehi Bey Hest behist B) Latifi C) Nergisi D) Katip Çelebi Ali Şir Nevai Diğer sayfaya geçiniz.

5. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir mesneviden alınmış olamaz? a A) Eğer ömrüm isen de eyle şitâb Ki fursat görürsün ki pâ-der-rikâb B) Beni kildi tâ şöyle mest-i harâb Ki mest olur işitse bûyum şarâb C) O mest-i tegâful o hûnî nigâh O mahmur manzar o çeşm-i siyâh k D) Her hiyâban dirahtı ayş u tarab Her bün-i şahti nakd-i vakt-i muråd E) Ne sabr u tahammül ne tâb u tüvân, Yaman oldu hâlim aman el-amân C piirinde genellikle

A ens day II. 34 A 26. Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir: 1. Sen ne câmın mestisin âyâ kimin hayrânısın Kendin aldırdın gönül n'oldun ne hâl olmuş sana Yok bu şehr içre senin vasfettiğin dilber Nedim Bir perî-suret görünmüş bir hâyâl olmuş sana III. Haddeden geçmiş nezâket yâl ü bâl olmuş sana Mey süzülmüş şişeden ruhsâr-ı âl olmuş sana D) III-1 -11 A TÜRK DİLİ VE EDEBİY Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) I-11 B-III-II C) IL-111 E) III- 28

iyle yazı nevi 12-C 3. Derdin nedir gönül sana bir hâlet olmasın Bîmâr eden bu gûne seni râhat olmasın Bizden tesettür etme abes külfet olmasın Bi-câ tabîbe varmağa hiç hâcet olmasın Sad el-hazer ki sevdiğin ol âfet olmasın Nedim'e ait bir şiirden alınan yukarıdaki bendin I. ve V. dize- leri 17. yy.da yaşayan Nedim-i Kadîm'in bir gazeline aittir. Ne- dim, bu gazeldeki bir beytin arasına üç misra eklemiştir. ---- adı verilen bu şiirlerde eklenen dizeler konusal ve biçimsel olarak alıntı yapılan şiirle uyumludur. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi ge- tirilmelidir? A) Terbi C) Nazire B) Muhammes D) Murabba samlid. E) Taştir A) B Yanıt Ya

6. it Yayınları menks Aşağıdaki beyitlerden hangisi, bir kasidenin taç beytidir? A Cûdun cenâbi cânibinün ecnebîsidür Kim sûy-i Sûmenâta tutar rûy-ı ilticâ B) Dil-i mutahhar-ı âşık ki bâğ-ı bezmündür Anı imâret içün devr ider bu nüh dûlâb C) Çün cevher-i latîf durur cân gibi tenün Turfa degül tapuna eger sâye olmaya D) Meyl itdi gönül muztarib iken ruh-ı yâra Bildüm ki dil-i ehl-i belâ kible-nümâdur Einâyeti işigin yasdanur gedâ Hamdî Dilinde tîr-i belâ vü başında tîg-i kazâ 123