Divan Şiiri Özellikleri Soruları

A AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 16. Aşağıdakilerden hangisi ayraç içinde verilen nazım türü ile uyuşmamaktadır? A) Dinleyin ağalar medhin edeyim Elma yanaklımın kara kaşlımın O gül yüzlerine kurban olayım Dal gerdanlımın sırma saçlımın (Güzelleme) B) Edebdür Hakk'a delil Edebden olma gâfil Olmayasın bî-hâsıl Var edeb öğren edeb (Nutuk) C) Adalet kalmadı hep zulüm doldu Geçti şu baharın gülleri soldu Dünyanın gidişi acayip oldu Koyun belli değil kurt belli değil (Taşlama) D) Gökyüzünde İsâ ile Tûr Dağı'nda Mûsâ ile Elimdeki âsâ ile Çağırayım Mevlâ'm seni (İlahi) E) Yürü bre Bulgar dağı Hemen dağlar sende m'olur Yaylalı sünbüllü yurtlar Büyük evler sende m'olur (Koçaklama)

10. I. N'ola sözde Ahmedî'ye öykünse kimse Çü nâkıddur bihamdillâh sarrâf II. Bu arsada Bâkî nice üstada yitişdi Âlemde bugün ana bir üstad yitişmez III. Derler her bakışın âşıkların bağrın geçer taşa Hele gayre kıyas etme Nedim'e pek yaman geçmiş Numaralanmış dizelerin şairlerinin yaşadıkları yüzyıllar, aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir? A) 15. yüzyıl - 16. yüzyıl - 17. yüzyıl B) 14. yüzyıl - 16. yüzyıl - 18. yüzyıl C) 14. yüzyıl - 18. yüzyıl - 16. yüzyıl D) 14. yüzyıl - 15. yüzyıl - 18. yüzyıl E) 15. yüzyıl - 17. yüzyıl - 18. yüzyıl

Uzun hikâyelerin anlatıldığı veya didaktik niteliği olan dini-ahlaki konuların işlendiği nazım şeklidir. Olay çevresinde oluşan edebî metinlerdir. Anlatım (üslup) genellikle alegorik/ semboliktir. Her beyit kendi arasında kafiyelidir: aa bb cc dd ee ff... Bu nedenle uzun konulara elverişli bir nazım şeklidir. Binlerce beyitten oluşabilir. 4- Yukarıda özellikleri verilen nazım şeklinin adını yazınız.( 15 p.)

101 Seslenilen kesim II. Behimsenen ölçü Konu-tema IV. Edebi akım V. Kullanılan dil VI. Sanat amacı Yukarıda numaralanmış yerlerdeki ifadelerin hangisi vetifünun, Tanzimat ve Divan şiirinde ortaktır? A) I, IV ve V B) Il ve V D) II, IV ve VI C) III ve IV E) V ve VI

15. "Daha aşkı yaşayacak kadar büyümedik." cüm- lesindeki "daha" sözcüğünün anlam ve gö- rev bakımından özdeşi aşağıdakilerden han gisinde kullanılmıştır? A) Kalbim her geçen kışı daha soğuk yaşıyor. B) Sıcak savaşlara daha girmedi kalbim. C) Daha güzel bir gün olacak yarın. D) Sınavı kazanmak için daha çok çalışmalısın. E) Bakışları güneşten daha sıcaklı.

28. Aşağıdakilerden hangisi, divan edebiyatı ile Servetifü- nun edebiyatı sanatçılarının ortak özelliği değildir? AY AX Üsluplarının ağır ve sanatlı olması B) Şiirde aruz ölçüsünü kullanmaları Biçime önem vermeleri Toplumun üst kesimine hitap etmeleri Göz için kafiye anlayışını benimsemeleri

19 Sorun Türkiye'de kitap okuma oranının Neden Okullarda öğrenci- lere okuma kültü- Çözüm Yolu erul baretmen ? rünün yeteri kadar verilmemesi düşük olması Bu tabloda belirtilen "Sorun" ve "Neden'e bağlı ola- rak aşağıdakilerden hangisi "Çözüm Yolu" sütununa yazılabilir? (A) Okullarda düzenli olarak belirlenen saatlerde ve derslerde kitap okutulması B) Okullara daha çok kitap gönderilmesi Televizyonlarda kitap reklamlarının artırılması DTürkiye'deki kitap sayısının artırılması doktor mühendis

AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 12. (1) Kaside ilk beyti musarra, sonraki beyitlerin ilk mısra- ları serbest, ikinci misraları ilk beyitle aynı kafiyede olan ve baştan sona aruzun aynı kalıbıyla yazılan nazım şek- linin adıdır. (II) Bu nazım şekliyle tevhit, münacat, na- de at, methiye, hicviye, mersiye türlerinde şiirler yazılmış- tır. (III) Kasidede nesib/teşbib, girizgâh, methiye, tegaz- zül, fahriye ve dua bölümleri bulunur ancak her kaside- de bu bölümlerin hepsi bulunmayabilir. (IV) Kaside, ne- sip bölümünde işlenen konuya; redifine veya kafiyesine göre isim alır. (V) Kasidenin ilk beytine matla, son bey- tine makta, en güzel beytine taç beyit veya beytül-kasid denir; kasidenin sonlarına doğru çoğunlukla fahriye ya da dua bölümünde şair mahlasını söyler, bu beyte şah beyit adı verilir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II Stinblog nigh tele Toivose C) III D) IV E) V Who (3 Home--git uns r Inte daa Inex idusede 1 13. Har big bug yer oğl şer sür ğa, lah dim di. So Ala yig Bu sö A) B)

-Zor IIRI Hava Edebiy adlar enen isim a bas evam am ta Ssala biyat ati ins ebiyat ngisin V 5. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir kasidenin "teşbib" bölümünden alınmıştır? Sınavda Bu Tarz Sorarlar min A) Geşt ederken çemen-i medh u senânı hâtır Lâyih oldı dile nâ-gâh bu şi'r-i hem-vâr tegazzül B) Sâhib-i tîg u kalem mâlik-i câm u hâtem Âsaf-ı Cem-azâmet dâver-i Cemşîd-vekar C) Degme bir gevheri kirpigine şalındurmaz Göreli la'l-i revân-bahşunı çeşm-i hûn-bâr D) Rûh-bahş oldi Mesîhâ sifat enfâs-ı bahâr Açdılar dîdelerin hâb-ı ademden ezhâr E) Puhtedür gayrılar eş'âri velî puhte piyâz bos Hâm anberdür eğer hâm ise de bu eş'âr Ucl Bes

13. Dilberin haddi gül-i handan-durur Şol mutarrâ sünbülü reyhan-durur Can eğer tenden revân olsa ne gam Ehl-i aşkın canı çün canan-durur Bu dizeler biçim ve içerik özelliklerine göre aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisiyle yazılmış olabilir? A) Şarkı D) Juyuğ B) Murabba C) Terciibent E) Muhammes Prf Yayınları

12. I. Dâm-gâh-ı aşktan tut bir kenar ey mürg-ı dil Sınmadan sen-i melâmetten per ü bâlin senin II. Sâye-veş çoktan Fuzûlî hâk-i kûyun yasdanır Ol ümid ile ki bir gün ola pâ-mâlin senin III. Kıldı zülfün tek perîşan hâlimi hâlin senin Bir gün ey bî-derd sormazsın nedir hâlin senin Gazel türündeki bir şiirden alınarak sıralaması karışık olarak verilen bu beyitlerle ilgili aşağıdaki tespitlerden hangisi yanlıştır? A) Matla beyti üçüncü beyittir. B) Makta beyti ikinci beyittir. C) Âşıkane bir gazel örneğidir. D) 16. yüzyılda kaleme alınmıştır. E) Musammat gazelden alınmış beyitlerdir. es 148

0 DENEME - 7 7. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi, parantez içinde verilen terimle uyuşmamaktadır? 8. A Gazelin ilk beyti. (matla) Kars BY Şairin adının geçtiği beyte verilen ad. (mahlas beyti, mahlashane) Bütün beyitleri aynı söyleyiş güzelliğinde olan gazeller. (yek-ahenk gazel) D) Gazelin en güzel beyti. (beytü'l gazel) E) Misra ortalarından da uyaklı olduğu için bölü- nüp dörtlüğe dönüştürülebilen gazeller. (mu- sammat gazel) Garbin âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var Ulusun,) korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar

40 9. Nice şeh-bâz uçup girdi hisârı Tezerv-i hoş hırâm oldi şikârı Atıldı göklere gûy-i hevâî Inil inil iniletdi semâyı Hevâdan yere top oldukça nâzil Ne yer göklere düşerdi zelâzil Hisârı topila hâk eylediler Adûnun Zühre'sin çâk eylediler İçerik özelliklerinden hareketle bu beyitlerin aşağıdaki türlerin hangisinden alındığı söylenebilir? B) Pendname D) Seyahatname A) Surname C) Kıyafetname E) Gazavatname Ders İşleme Föyü | Türk Dili ve Edebiyatı

D) Kit 11. Divan şiiri estetiğinde bir objenin, bir hâlin kendisini açıkça söylemek yerine, onun arka planda bağlı bulunduğu un- surlarda mevcut vasıflarından birini veya daha fazlasını bulmaya yarayacak ipuçlarını vererek dolaylı fakat ince, denir. zarif ve orijinal bir şekilde ifade edilmesine Başka bir ifadeyle öz itibarıyla şairin dolaylı bir şekilde dile getirmek istediği anlam, biçim açısından ise söz konusu anlamın çeşitli edebî sanatlar (istiare, telmih vs.) aracılı- ğıyla ortaya konmasıdır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi- si getirilmelidir? A) nazire ‒‒‒‒‒ B) mazmun D) muamma XXX OXO 593322 200 DO 00 OGRENCI NO 000000 ¹00000110 0000 000000 000 0000 000000 000 E) #fames 5 O C) lugaz YANITLAR 200000 12 A 0000 ¹00000 1300000 C 400000 1400000 1500000 ⒸⒸ 16 Ooo 100000 17 00000 $00000 ¹00000 '0000019 000 10 00000 20000 Ⓒ 2.

İLLERİ Nazire vb.) 12 Gazelin beyitlerini oluşturan dizeler arasına üçer dize eklenerek elde edilen nazım biçimi aşağıdakilerden han- gisidir? A) Taştir Mani B) Murabba D) Müstezat C) Müseddes E) Terciibent

at" sa- gez- FEYBE 8. "Kamtüne elif diyen gör ne hayal ider Her ki diler visalüni arzü-yı muhal ider" beyiti bir gazelden alınmıştır ve beyitin dizeleri kendi aralarında uyaklıdır. Bu tür beyitlere beyiti denir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakiler- den hangisi getirilebilir? A) Makta D) Taç Beyit B) Fahriye C) Matla E) Beytül Gazel 11. A