Divan Şiiri Sanatçıları Soruları

1. II. C) Süleyman Çelebi Hacı Bayram Veli D) E) Kaşgarlı Mahmut Sözlü Dönem'e ait sav, sagu, koşuk, destanlardan söz eden ilk yazılı eserdir. Eser; kanun, saadet, akıl ve akıbeti temsil eden dört sembolik kahramanın konuşmaları biçiminde oluşturulmuştur. III. Ayet ve hadislerin de yer aldığı eserde cömertliğin, doğruluğun, ve bilginin yararları ile cimriliğin zarar- ları anlatılmıştır. ens Yayınları IV. Eser, biçim yönünden İslamiyet öncesi ürünlerin- den koşukların devamı; içerik yönüyle de dinî-ta- savvufi şiir geleneğinin başlangıcı sayılır. Numaralanmış cümlelerde özellikleri verilen eser- ler arasında aşağıdakilerin hangisi yoktur? A) Divan-ı Hikmet B) Muhakemetü'l Lügateyn C) Kutadgu Bilig D) Divanü Lügati't Türk E) Atabetü'l Hakayık ens IV V 4. k

29. Türkiye Selçuklularında Arapça ve Farsçanın etkisinin artmasına tepki olarak "Garipname" adlı eseri kaleme alan mutasavvıf aşağıdakilerden hangisidir? A) Mevlana C) Aşık Paşa E) İbni Bibi B) Yunus Emre D) Revendi

e özgü nite- şiir tik şiir erini ta- semia 11. Divan edebiyatı şairi Nâbî, şiirlerinde çağının haksızlıklarını, hu- zursuzluklarını ele almıştır. Nâbî'ye göre şiir, günlük hayatın için- de olmalı; hayattan ve insanlardan kopmamalıdır. Bunun için Nâbî'nin şiirleri hayat içinde karşılaşılan sorunlara çözümler üre- ten, yer yer öğütler veren ve yol gösteren bir yapıdadır. Bu açıklamaya göre Nabî'nin şiirleri aşağıdaki şiir türlerin- den hangisini örneklendirir? A) Lirik D) Pastoral B) Epik E) Satirik C) Didaktik B) 3. Bütün iyil C) Beni kör kuy Denizler ortasın D) Dünya seninle Şimdi bin güne E) Zamanlar kalle Aut shoManzaralar hü

Genellikle mesnevilerde; Leyla vü Mecnun, Hüsrev ü Şirin, Yusuf u Zeliha gibi uzun aşk hikâyeleri ve des- tani konular yer alır. Öğretici yönü ağır basan dinî, tasavvufi, ahlaki eserlerin ve manzum sözlüklerin ka- leme alındığı bu tür eserler, divan edebiyatında çağ- daş hikâye ve romanın yerini tutar. İlk başlarda nazi- re geleneğiyle yazılan fakat XVII. yüzyıldan sonra milli kimliğe bürünen mesnevi nazım şekliyle önem- li eserler meydana getirilmiş olup Yunus Emre'nin Risaletü'n-Nushiyye, Âşık Paşa'nın Yusuf u Züleyha, 1 || Şeyyad Hamza'nın Garipname, Şeyhi'nin Hüsrev ü Şirin, IV Şeyh Galip'in Hüsn ü Aşk adlı eserleri bu türün önemli ör- V nekleri arasında yer alır. Bu parçada bilgi yanlışının giderilmesi için numaralan- mış eserlerden hangilerinin yerleri değiştirilmelidir? A) I ve II D) III ve V B) II ve III E) IV ve V C) II ve IV

pa- aşı di. k 02 Leyli sana verdi zindegâni Sen ol bâki ol oldi fânt TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Sen sadkası olduğun peri-veş Sadka sana oldi ey belå-keş Azm-i reh-i cennet etdi ol hür Firdevs makâmın etdi ma'mur Mecnûn ki haberden oldi âgâh Sûz-i ciğer ile çekdi bir âh Kim gulgulesin hem ol zamanda Cânânı eşitdi ol cihânda Az kaldı ki nâlesiyle dildâr Ol hâb-ı ecelden ola bîdâr Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Düz uyakla uyaklanmıştır. Bir olay anlatımına yer verilmiştir. Kahraman bakış açısıyla oluşturulmuştur. DY Mesnevi nazım şekliyle yazılmıştır. E) Beyit nazım birimi kullanılmıştır. 11.

Abdal (m) Halvetiye'ninMisriyye kolunu kurarak irşada devam eder.Birçok yazma nüshası bulunan Divân-ı İlâhîyyat eski harflerle 1259'da Bulak'ta basıldığı gibi, birkaç defa da yeni harflerle İstanbul'da 1967, 1974'te yayımlandı. Niyazi misci Bektaşî geleneğinde; Nesîmî, Hatayî, Fuzulî, Kul Himmet, Yeminî ve Banazlı Pir Sultan Abdal'la birlikte yedi büyük sairden biri sayılır. ter

2. Divan edebiyatı sanatçıları ile ilgili; I. Hamse sahibi asker şairlerden Taşlıcalı Yahya, Ka- nunî'nin oğlu Mustafa'nın boğulması üzerine yazdığı mersiye ile ünlenmiştir. II. Divan edebiyatını rubai ile tanıştıran Azmizade Haletî'nin, rubai yazmadaki ustalığını "Hayyam-ı Rum" ifadesi özetler. III. Didaktik şiirler yazan Naîlî; oğlu Ebu'l-Hayr Mehmet için yazdığı Hayriyye mesnevisinde öğütler verir. IV. Mesnevi tarzında hiç eser vermeyen Fuzûlî; kadılık, mü- derrislik ve kazaskerlik yapmış; şeyhülislam olmak is- temiş ama olamamıştır. V. Mahallîleşme akımını gerçek anlamda başlatan Nedîm; gazel ve şarkılarında, divan şiirini soyut dünyasından çıkarıp dış dünyayı ve duyguları gerçek yönleriyle ver- meye çalışmıştır. yargılarından hangileri yanlıştır? A) I ve II D) III ve IV B) II ve III E) IV ve V C) II ve IV

Ka- diği in, esi et 4. Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışlığı vardır? A) Devlet büyüklerine kasideler sunup şarkılar yazan Sün- bülzade Vehbî, "Malumdur benim sühanım mahlas is- temez." diyecek kadar iddialı bir şairdir. B) Yazdığı 7777 gazelle divan edebiyatında en çok gazel yazan sanatçı, Edirneli Nazmî'dir. C) Fuzûlî'nin; Şikâyetname, Leyla ile Mecnun, Kırk Hadis Tercümesi, Hadikatu's Süeda, Beng ü Bade gibi eser- leri vardır. D) Ali Şir Nevâî, Muhakemetü'l Lugateyn'de Farsça ile Türk- çeyi karşılaştırmış ve Türkçenin üstün olduğu sonucu- na varmıştır. E) Yeteneğinden dolayı "Hafız-ı Şirazî-i Rum" denilen 16. yy. şairi Hayalî; tek eseri olan Divan'ında, şahsiye- tini yansıtan canlı ve kuvvetli bir üslupla yazılmış kasi- de ve gazellerini toplar.

Kayser Everek (Develi) ilçesininOruza (Camikebir) Mahallesi'nde doğmuştur. Asıl adı Mehmet tir. Seyroni 30-40 yaşlarında İstanbul'a gider. Semaî kahvelerinde çeşitli âşık fasıllarına katılır ve muamma çözer. Saraya karşı kullandığı dilden ötürü İstanbul'dan kaçmak zorunda kalır. halk şiirinin pek çok türünde şiirler yazmıştır / söylemiştir. Bunlar arasında ilk sırayı taşlamalar alır. Onun taşlamaları ferdî boyutta değil, dönemde

Asıl mesleği kätiplik olan sanatçı, imparatorluğun çeşitli yerlerinde görev yapmıştır. Karadeniz sahilleri, Akka, Mısır, İstanbul, Erzurum ve Erzincan görev yaptığı yerler arasındadır. 1816 yılında başlayan memuriyet hayatı istifa ve sürgünlerle ömrünün sonuna kadar devam etmiştir. İnatçı tavrı ve isyankár ruhu şiirlerine de yansımıştır.Bu hususları Sergüzeştnâme adlı eserinde manzum olarak hikâye etmiştir.

Doğum ve ölüm tarihi hakkında bilgimiz yoktur. Pek çok kaynakta adının Mustafa veya Mehmed, kayıtlıdır. Görevi gereği İstanbul'un dışında Bağdat, Şam ve Rumeli'yi de (İstanbul, Bursa ve Rumeli) yapmıştır. memleketinin ise Kırım gezdiği de belirtilmektedir. Ordu şairi olmasının veya İstanbul olduğu yanı sıra, divan kâtipliği

Hece ile yazdığı şiirleri fazla değildir. Bu dalda dokuz destanı ve onlarca koşması belirlenebilmiştir. Aruz vezniyle olan şiirlerinde dili çok ağırdır. Hatta bazı beyitlerinde Türkçe bir kelime bile yoktur. Hece vezniyle yazmış olduğu koşma ve destanlarında ise dili durudur. Trabs rocolorinde öğrenim gördükten sonra İstanbul'a gelmis. Mustafa Resit Pasa ile kurduğu yakınlık sayesinde Divan-

AŞIN Evliya Çelebi'ye göre sanatçı bir çöğür şairi olup, XVI. yüzyılda yaşamıştır. Özdemiroğlu Osman Paşa'nın Iran seferi ile ilgili olarak söylediği iki şiirinden hareketle onun 1585 yılında hayatta olduğu, bu sefere katıldığı ve bir ordu şairi olduğu görüşüne varmaktayız. Derviş Nihanî ve Adlî mahlaslarını da kullanmıştır.

ye davet edildi. Hoci Bayron Veli Kadirîler çevresinde o, bu tarikatı Anadolu'ya getirip yaygınlaştırdığı ve bir kurum haline getirdiği için de Pir-i Sâni olarak anılır. Müzekki'n-Nüfüs Eşref oğlu Abdullah Rumi

4 15. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi parantez (10) içinde verilen bilgiyle örtüşmez? A) "Kurtuş Vesilesi" anlamına gelen 768 beyitten oluşan bu mesnevi Hz. Muhammed'in doğu- munu anlatır. rence on (Katip Çelebi - Mevlid) naisisinul freyebiliaforind B) İnsan vücudunu hem anatomik hem estetik ba- kımdan incelemiş ve beyitler ile birleştirmiş, ki- şinin vücut yapısı ve karakter yapısı arasındaki ilişkiyi şiirlerde dile getirilmiştir. (İbrahim Hakkı - Marifetname) C) İslam peygamberi Hz. Muhammed'i övmek amacıyla yazılmış redifi "su" olduğu için bu şe- kilde adlandırılmış bir kasidedir. (Fuzuli - Su Kasidesi) D) Urfalı şairin genç yaşta çıktığı hac yolculuğunu, düzyazı türüyle kaleme alıp hatıralarını anlattığı Mahipsen eserdir. (Nabi - Tuhfetü'l Haremeyn) E) "Kuş dili" anlamına gelen eser, Feridüttin At- tar'ın eserinin Türkçeye tercümesidir. (Gülşehri - Mantıku't Tayr) Konu Tarama Testi | Türk Dili ve Edebiyatı 1000

6. (1) Nabi, 17. yüzyıl divan edebiyatı şairlerindendir. (II) "Sultanüşşuara" olarak bilinen şair, bir gazel ustasıdır. (III) Hikemi (öğretici, düşündürücü, fel- sefi şiir tarzının en önemli temsilcisidir. (IV) Düşün- R Cou ceye önem veren, toplumcu yönü olan bir şairdir. (V) Devrin şairlerine göre sade bir dil kullanmıştır. (bv. Numaralanmış cümlelerin hangisinde yanlış bir bilgi verilmiştir? A) I B) II wsbrie Rim C) III kum Leumisen D) IV DIVID E) V