Divan Şiiri Soruları

AYT EDEBIYAT II. Beyit sayısı çoğunlukla 33 ile 99 arasındadır. III. Kafiyelenişi "aa, ba, ca, da..." şeklindedir. IV. Nef'î, bu nazım şekli ile ünlenmiş divan şairidir. Numaralanmış cümlelerde bazı özellikleri verilen nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir? A) Gazel B) Mesnevi C) Kaside D) Rubai E) Terkib-i Bent 19. 1. Nazım birimi beyittir.

9. Sabr eyle gönül derdüne dermân ire umma Cân atma oda bîhûde cânân ire umma Gözün sedefinden nice dür-dâne dökersin Ş'ol dişi güher dudağı mercân ire umma Bu resme ki Dehhânî durur şem gibi zâr Başdan ayağâ hem yana, pâyân ire umma Yukarıdaki şiirle ilgili +1. Dizeler bir gazelden alınmıştır. II. Gazellerde sıkça işlenen aşk konusuna yer verilmiş- tir. + +III. Divan edebiyatı mazmunlarına yer verilmiştir. IV. Hece ölçüsüyle ve düz uyakla oluşturulmuştur. V. İlk divan şairine ait bir şiir örneğidir belirlemelerin hangisinde yanlışlık yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

e vardı. şından oldi ve ez ağ- toldi. di ve a'at nim ar'ı in 12, Yemliha eydür işit ey padişah Hazretüne nesne olmaya penah Dün sabahın ben bu yirden gitmişem Bir gice ancak yabanda yatmışam Takyanus idi bu yirde padişah Andan artuk kimse olmamışdı şah İşde bu dirhem anundur ey emir Darbını gör ta bilesin ey dilir Bu beyitler aşağıdaki eserlerin hangisinden alınmıştır? AA A Ashâb-ı Kehf Kıssası B) Yûsuf u Zeliha C)/Garibnâme X D) iskendernâme E) Rebâbnâme

id irdi Dolma Bağçe'nin azm eyledim seyranına Görünce uruldum heman bir Karabağ cananına Başında ol al bartasın iğmiş o meh bir yanına Görünce uruldum heman bir Karabağ cananına Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu dizelerin aşağıdaki nazım biçimlerinin hangisinden alındığı söylenebilir? vy

Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 11. Divan edebiyatında şenlikler hakkında yazılan edebi metinlerin genel adıdır. Osmanlı Dönemi'nde padişah çocuklarının doğum ve sünnet törenleriyle padişah kız- larının düğün törenlerini anlatan manzum, mensur ya da manzum mensur karışık yazılan eserler genellikle bu adı alır. Bu parçada sözü edilen tür aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Tezkire- B) Mecmua C) Kaside D) Gazavatname E) Surname

9. 1. Hz. Muhammed'in hayatını anlatan yapıtlardır. İlk örnek 14.yüzyılda yazılan "Siret-ün Nebi"dir. (siyer) II. Bir şehrin güzelliklerinin anlatıldığı eserlerdir. (şeh- rengiz) III. Görülen bir rüya anlatılıyormuş gibi ya da kişi hak- kında görüşlerin söylenmesi biçiminde yazılır. (hab- name) IV. Din uğruna yapılan savaşların anlatıldığı eserlerdir. (gazavatname) V. Mektupların veya çeşitli konulardaki sözlü nesir ör- neği olan düzyazılardan oluşan yapıtlardır. (mec- mua) Yukarıda divan edebiyatı türleri ile ilgili yapılan açık- lamalardan hangisinde yanlışlık yapılmıştır? A) Y B) W C) III DYTI E) I

Eragi Ya rab bela-yı aşk ile kıl aşina beni Bir dem bela-yı aşktan etme cüdâ beni II. Saçma ey göz eşkden gönlümdeki odlara su Kim bu denlü dutuşan odlara kılmaz çâre su III. Bende Mecnun'dan füzün âşıklık isti'dâdı var Âşık-ı sadık benem Mecnun'un ancak adı var IV. Niçin özüne ziyan edersin Yahşi adını yaman edersin V. Ger derse Fuzûlî ki "güzellerde vefâ var" Aldanma ki şâir sözü elbette yalandır İlahi aşk denince akla direkt Fuzuli gelir. Ondaki aşk, pla- tonik aşktır; Allah aşkıdır. O, aşk acısının insanı olgunlaştı- racağına inanır; bu acının sürmesi için Allah'a yalvarır. Fuzuli'ye ait yukarıdaki beyitlerden hangisi bu açıkla- mayı kanıtlar niteliktedir? (A) B) II C) III D) IV E) V

. I. Beni ağlan beni kim üstüme gelmez ölicek Bir avuç toprağ atar bâd-ı sabâdan gayrı II. Ne yanar kimse bana âteş-i dilden özge Ne açar kimse kapum bâd-ı sabâdan gayrı III. Kim düşer dâmenüme katre-i hûndan gayrı Kim öper pâyumi zencîr-i cünûndan gayri (bâd-ı sabâ: seher yeli, katre-i hûn: kan damlası, pâ: ayak, zencîr-i cünun: deli zinciri) Aşağıdakilerden hangisi numaralanmış bu beyitlerin ortak özelliğidir? A) Mahlas beyti olmaları B) Aynı temayı ele almaları C) Rediften yararlanılarak kaleme alınmaları D) Matla beyti olmaları E) Zengin kafiyeye yer verilerek oluşturulmuş olmaları

9. Şiirin, dil ve imge aracılığıyla gerçekliği yoğunlaştı- ran, en özlü ve en az söze indirgeyen bir anlatımı vardır. Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede söylene ne örnek gösterilemez? A) Gonca-i dil açılıp hâtır pice şâd olmaya Bağda güller mi yok gülşende bülbüller mi yok Ea Warayın ben de buğday işleyeyin Anda yaylayup anda kışlayayın Derdim nice bir sînede pinhân ederim ben Bir âh ile bu âlemi vîrân ederim ben D) Göz yaşlı gönül zülf-i perîşânlar içinde Kaldım karanu gecede bârânlar içinde E Ne tende cân ile sensiz ümîd-i sıhhat olur Ne cân bedende gam-i firkatinde râhat olur

1 AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 13. Divan şiirinde hiciv önemli bir yer tutmaktadır. Şairler hicivler yazarak, toplum veya kurumlardaki aksaklıkları, çarpıklıkları, haksızlıkları alaya alarak eleştirmişlerdir. Farklı nazım biçimlerinde karşımıza çıkan hiciv, divan şiirinin nükteli ve ustalık gerektiren nazım türlerinden biridir. Buna göre aşağıdaki dizelerden hangisinin bu parçada sözü edilen nazım türüne örnek oluşturduğu söylenemez? A) Sende İslam eseri olsa eğer zerre kadar Eylemezdin Alaman-zâdeyi hem-dem a köpek B) Gülmez idi yüzi mahşerde dahî gülmeyesi Çok iş itdi bize ol sağlık ile olmayası C) Zulm idüp ol nev-cevâna eyledün cevr-i fezâ Boynına dakdun kemendi cânına kıldun ezâ D) Merhamet mevsimi ihsân demidür sultânum Lutf kıl her ne ise devletüne lâyık olan E) Ki ne idrâki var ne rüşdi var ne hüsn-i ahlâkı Hiç insân medh eder mi böyle hirs-i çengelistâni

198. I. Bağdatlı Ruhi'nin Terkibibent adlı eserine Tanzimat Dö- nemi sanatçısı Ziya Paşa nazire yazmıştır. II. Nedim'in, Divan'ı dışında aşk konulu mesnevisi de vardır. II Şeyhi, hiciv türündeki Harnâme adlı eseriyle ünlüdür. IV. Seyh Galip, divan edebiyatının son büyük temsilcisidir. V. Evliya Çelebi'nin Cihannümâ adlı eseri Osmanlı coğraf- yacılığında yeni bir çığır açmıştır. Yukarıdaki cümlelerin hangilerinde bilgi yanlışı vardır? A) Ive III B) II ve III C) II ve V D) III ve V EXXV ve V 20

A) D) Mahallileşme C) Türkî-i Basit E) Hikemi tarz Görmek olmaz iki gözüm gibi gözünü veli Görmüşem gör seni gördükte iki gözümü ben Gözlerim gözleriken oldu gözüm gözüne duş Göz ucuyla gözetirken göz göz oldu Fiten Aydınlı Visali'nin bir gazelinden alınan bu beyit- lerden hareketle şairin hangi edebi anlayışla şiir yazdığı söylenebilir? A) Sebk-i Hindi Akımı B) Tasavvuf Akımı C) Türkî-i Basit Akımı D) Mahallileşme Akımı E) Hikemi Şiir Akimi 5. Nabi'den alınan aşağıdaki beyitlerden hangis divan şiirindeki farklı bir sanat anlayışıyla yazıl mış olabilir?

DIVAN SIIRI 4. Nazım şekli Birim değeri Birim sayısı Dörtlük 3-7 Mesnevi Sınırsız Rubai Dörtlük Yukarıda nazım şekilleri, birim değeri ve birim sayısı ve- rilmiştir. Tabloda boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakiler- den hangisinde verilenler getirilmelidir? A) Tuyuğ-beyit - 5/15 B) Murabba - beyit - 1 C) Muhammes - beyit - 1 D) Kit'a-dörtlük - 33/99 E) Şarkı - bent - 7/10 Selam verdim, rüş terdim, faidesizdi suret-i itaat göst lime cevap verd Dedim: - Ya ey rudur? Dediler: - Mu Aşağıdaki y ait değildir" A) Hadika B) Beng C) Rind D) Sihh E) Tuh

Bob. matla makta Aşağıdakilerin hangisi bir gazelin ilk beyti de son beyti de olamaz? A) Severiz gördüğümüz afeti dilber diyerek Başlarız nale vü feryada sitemkâr diyerek B) Açıldı dağlar sinemde çak etdüm giribanım Muhabbet gülşeninde açılan gülnarı görsünler e) Gözü yaşlı gider daim Necati kuy-i canana Tarik-i Kâbe müşkildir kamu yerlerde ab olmaz Güzeller ağlamayana ne derdi var derler Kan ağlayana gülerler zî bihaber derler E) Bahar boldı vü gül meyli kılmadı könglim Açıldı gonca ve lîkin açılmadı könglim

F1 / DENEME-2 A 12. Kim ki boyudur tavil Sade dil olur cemil Kim ki boyudur kasir Hilesi vardır kesir Kim ki vasat boyludur Akil ü hoş huyludur Erzurumlu İbrahim Hakkı'ya ait bu dizelerin içerik özelliklerinden hareketle bu beyitlerin aşağıdaki me- tin türlerinin hangisinden alındığı söylenebilir? Gazavatnáme Pendnáme Surname Sefaretnâme E) Kyafetname 13. Narkisos, kusursuz bir güzelliğe sahip olan bir gençti. Ama bu güzelliğin ona neden verildiğinin farkında de- ğildi. Kibrinin karanlık labirentinde kaybolmuş bir insan- Kanding plan poin cougisi onu küstah ve kalnoiz bir R-1 TESTİ

14. 1. Necati Bu cefâdan ki kadeh ağzun öper döne döne Nâr-ı gayretde kebap oldı ciğer döne döne Ne revâdur bu ki ben kâmetümi halka kılam İnce belün koca karşıma kemer döne döne II. Mihri Hatun Ateş-i gamda kebap oldu ciğer döne döne Göklere çıkdi dûhânumla şerer döne döne Cân fırakunla fitil oldu gönül hânesine Ten hâyâlünle fener oldu yanar döne döne Yukarıda devrinin büyük şairi olan Necati'nin "döne döne" redifli gazeli ve bu gazele Mihri Hatun'un divan edebiyatının bir edebî türünü kullanarak yazdığı şiiri verilmiştir. Buna göre, Mihri Hatun bu şiiri yazarken aşa- ğıdaki edebî türlerden hangisini kullanmış ola- bilir? A) Tehzil B) Nazire C) Rahşiye D) Hilye YKS BENİMHOCAM E) Şitaiye 16,