Divan Şiiri Soruları
Lise Türkçe
Divan Şiirialtrovano abniais ir
2.1. Gerçek hayat ve insan olduğu gibi değil, idealize
edilerek anlatılır. Şiirin anlaşılması için sözcüklerin
ötesindeki anlamlara dikkat etmek gerekir.
II. Divan şiirinde söz ve anlam sanatlarına sıkça başvu-
rulmuş, sanatlı anlatım ustalığın ölçüsü sayılmıştır.
III. Divan şiirinde konular oldukça sınırlıdır. İslam mito-
lojisi, klasik aşk öyküleri, kadın, şarap, dini konular ile
felsefi düşünceler önemli yer tutar. illud nahe
1. Divan şiirinde kurallar pek önemsenmez. Önemli
olan ele alınan bir konuyu en güzel şekilde ifade et-
mektir.
(91) 2013
V. Şiirde kullanılan nazım birimi beyittir, ölçü ise aruz
ölçüsüdür. als and stesdiğimisrala.
Yukarıdaki numaralanmış bilgilerden hangisi Divan
vicipal
şiiri için yanlış bir bilgi içermektedir?Sissyong
A) 1. B) II.
cb anud s
C) III. D) IV. (CE) V.
glay naboland zodxonlux
Lise Türkçe
Divan ŞiiriMOMENTUM
Aşağıdaki beyitlerin hangisi ayraç içinde verilen ifadeyi
örneklemez?
8.
6
B DAN
A) Altun ile mîzânda bir gelse dahi zeng
Siklette bir olmak ile kıymette bir olmaz
(değeri özgül
ağırlıkla belirleme)
B) Âdemoğlu her biri yek-diğerinin azâsı
Cünkü hepsinin birdir cevheri, mayası
(insan olarak eşit yaratılmış olma)
C) Kadrüni seng-i musallâda bilüp ey Bâkî
Durup el bağlayalar karşuna yârân saf saf
(kişinin kıymetini ölümünden sonra anlama)
D) Marifet iltifata tâbîdir
Müşterisiz metâ zâyidir
(yeteneği takdir edebilme)
E) Ademoğlu âleme üryan gelir üryân gider
Nâle vü efgân ile giryân gelir giryân gider
(hayatı anlamsız bulma)
Lise Türkçe
Divan Şiiri5.
Nailî, çağdaşlarının yanı sıra sonraki dönemde gelen divan
şairlerini de etkilemiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Naili'den etkilenen
şairler arasında yer almaz?
rdır.
_ter-
A) Şeyhî
B) Nedim
C) Şeyh Galip
nan-
D) Leskofçalı Galip
E) Yenişehirli Avni
inlari
Lise Türkçe
Divan Şiiriyi
Kc
6.
mi
evi
erc
51
XV. yüzyılda klasik Türk edebiyatı kendi kimliğini bulmaya
başlar, tamamen çeviri edebiyatı olmaktan büyük ölçüde kur-
tulur. Türkçe, aruz vezninin kalıplarına uymakta epey yol alır.
Garip sözcükler ayıklanır, şiirde ahenk sorunu büyük oranda
çözülür. Dil zevki gelişir, şiir dili sağlam bir yapıya kavuşur.
İşte bu çağda yaşayan ve XVI. yüzyılın başlarında yaşamını
yitiren ----, divan şiirinde çok önemli bir evredir. Usta şair,
söz oyunlarına başvururken Türkçe deyim ve atasözlerinden
yararlanır. Neredeyse her gazelinde deyim ve atasözlerini
kullanır. Çağrışımlar yaratarak anlamı zenginleştirme kapısını
nas
n
ar
n
1-
ir
herkese açar.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
getirilmelidir?
1
A) Şeyhi
B) Hoca Dehhani
C) Necati
Fuzûli
E) Âşık Paşa
159
Lise Türkçe
Divan ŞiiriNeler çekmekdeyim derdinle sensiz yâ Resulallah
Gaminla geçmedi bir an mihensiz yâ Resulallah
Şikâyet mi, değil haşa bihakk-i Haydar ü sibteyn
Beni benden halâs et eyle bensiz yâ Resulallah
Ayırma zümre-yi rindandan bu abd-i mahzunu
Meseldir derler olmaz gül dikensiz yâ Resulallah
Bu kemân içre Yakub'um cüdayım mâh-ı Kenân'den
Göz a'mâ bi nevâ beyt'ül hazensiz yâ Resulallah
1
Bu manzum parçayla ilgili olarak
I. İrsalimesel sanatına yer verildiği
II. Naat türüne özgü özellik gösterdiği
IHK Kafiye ve rediften faydalanıldığı
IV. Dini tasawufi halk şiiri geleneği ile oluşturulduğu
V. Beyit nazım birimiyle oluşturulduğu
numaralanmış ifadelerden hangisi söylenemez?
B) U C) NI
E)
A)
D) W
Lise Türkçe
Divan ŞiiriDİVAN EDEBİYATI NAZIM ŞEKİLLERİ
(Rubai, Tuyuğ, Şarkı, Murabba)
13
9.
Aşağıdaki dizilerin hangisi mahlas (takma ad) kulla-
nılmadan yazılan divan edebiyatı nazım şekillerinden
oluşmuştur?
lobus
A) Şarkı - tuyuğ - rubai
B) Tuyuğ-mesnevi – gazel
C) Kaside gazel - kit'a
D) Şarkı - kyta - müstezat
E) Rubai - tuyuğ - Kit'a
-
10. Hakka şükür koçların devrânidura
Lise Türkçe
Divan Şiiri8.
Yeter ey çarh yeter aksine devrân itdin
Ateş-i gamla yakıp cismimi biryân itdin
Ebrveş dide-i hun başımı giryân itdin
Geh beni bülbül-i Şeyda gibi nâlân itdin
Gâh gül gibi hazân-dide-i ahzân itdin
Bu parça biçim özellikleri dikkate alındığında aşağıda-
kilerin hangisinden alınmış olabilir?
A) Rubai
B) Murabba C) Muhammes
D) Gazel
E) Kita
Lise Türkçe
Divan Şiiri17. "Esnaftandır. Ayakkabıcı olduğu için ona 'Huffi' şeklinde
seslenmişlerdir. Tahsil ile kazanılmış ilimlerden mahrum
ve halk arasında ümmîliği ile meşhur idi. Ama zâtında
kabiliyet ve tabiatında selâkat (güzel söz söyleme
yeteneği) olduğu için bütün söz ve ibâreleri fasih ve
sahih idi. Mürettep Divan'ı ve şiirleriyle hayli şöhreti
vardı. Şiir sanatlarından cinasa mâyildir."
Bu parça aşağıdaki edebi türlerin hangisinden
alınmış olabilir?
A) Seyahatname
B) Tezkire
D) Pendname
C) Şehrengiz
E) Surname
Lise Türkçe
Divan Şiirive
15. Fatih Sultan Mehmet ve II. Bayezid zamanında şiirler
yazmıştır. Şiirleri, o daha hayattayken, bütün Anadolu
Rumeli'ye yayıldığı gibi Hüseyin Baykara'nın Herat'taki
sarayında dahi okunur olmuş, kendisinden sonraki
şairleri de etkilemiştir. Türk edebiyatı tarihinde Şeyhi ile
Necati arasında yetişen şairlerin en tanınmışlarındandır.
Onun "kerem", "benefşe" ve "âb" redifli kasideleri, bilinen
eserleri arasındadır.
Bu parçada söz edilen şair aşağıdakilerin
hangisidir?
A) Süleyman Çelebi B) Anmet Paşa
C) Sehi Bey
D) Taşlıcalı Yahya
E) Àsik Paşa
Lise Türkçe
Divan Şiiri14. Ey servi sehi sen geleli seyr ile bağa
Baş çekmedi ar'ar
Çok ali-nesebler özünü saldı ayağa
Kul böldu sanavber
Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında
bu şiirin nazım şeklinin aşağıdakilerden hangisi
olduğu söylenebilir?
A) Müstezat
B) Kit'a
c) Şarkı
D) Terkibibent
E) Rubai
Lise Türkçe
Divan Şiiri2021-AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1
8. Aşağıdaki beyitlerin hangisi ayraç içinde verilen
ifadeyi örneklemez?
A) Yok sende kanaat gözün aç olduğu oldur
Rızkın erişir yoksa eğer subh eğer şâm
(var olanla yetinmeme)
B) Bir nâ-halefi cübbe vü destår ile görsen
Eylersin anın cübbe vü destârına ikrâm
(dış görünüşe önem verme)
C) Yazık sana kim eyleyesin hirs u tama'dan
Bir habbe için kendini âlemlere bed-nâm
(küçük duruma
düşme)
D) Gör zahidi kim sâhib-i irşad olayın der
Dün mektebe vardı bugün üstâd olayın der
(haddini bilmeme)
E) Hâlin kime açsan sana der hikmeti vardır
Oldürdü bizi åh bilinmez mi bu hikmet
(bilgisiyle övünme)
Lise Türkçe
Divan Şiiri. 5.
Gören düşinde bir gice nestâne gözlerin
Nergis gibi humâr ile bir yılda uyanır
Bu beyitte divan şiiriyle ilgili aşağıdaki özelliklerden
hangisi yoktur?
Yanıt Yayınları
itler,
ştur-
A Mazmuna yer verme +
B) Arapça ve Farsça tamlama kullanma
C) Aruz ölçüsünü kullanma +
)
D) Söyleyiş güzelliğine önem verme +
E) Söz sanatlarından yararlanma +
Lise Türkçe
Divan Şiiri10. I. Üçüncüde yâ Hu ismini oku
Garip bülbül gibi durmayıp şakı
Kendi vücudunda bulagör Hakk'ı
Erişir cânına fazlı Hüdâ'nın
ARBARA
13
WRIST
II. Dilberün işi itâb u naz olur
Çeşmi câdu gamzesi gammaz olur
Ey gönül sabr it tahammül kil ona
Yâra irişmek işi az az olur
Numaralanmış bu dörtlüklerle ilgili aşağıdaki-
lerden hangisi yanlıştır?
PS
A f. dörtlük ilahi nazım türüyle söylenmiştir.
BY I. dörtlük Türklerin bulduğu nazım biçimiyle ya-
zılmıştır. soven, tware
,
Her iki dörtlükte de tam kafiye kullanılmıştır.
by 11. dörtlükte toplumsal konuya yer verilmiştir.
5) 1. dörtlükte teşbih sanatı bulunmaktadır.
SURANSTAD
PRO
YAYIN DENİZİ
AYT Kurumsal Deneme - 1
Lise Türkçe
Divan Şiiri15. Bahtludur şol kişi kim dünyada adı kala
Ölmedi diri durur abi hayat içmiş gibi
(Dünyada adi kalan, bahtli kişidir, abihayat içmiş gibicon
17.
Tidir, ölmemiştir.)
Bu ömür sermayesin olmaz yere harçeyledün
Şöyle ki bir key deli nakdin suya saçmış gibi
ni boş yere harcadın.)
(Parasını suya saçmış bir zırdeli gibi, bu ömür sermayesi
Divan şiiri geleneğiyle yazılmış bu beyitlerle ilgili asa-
ğıdakilerden hangisi söylenebilir?
(0)
(A))Kişilerin eksik yönleri, yanlış tutumları eleştirildiği için
bir hicviye örneğidir.
B) Toplumsal konulu bir içerikle yazılmış mesneviden
alınmıştır.
C) Tasavyuf geleneğini yansıtan bir söylemle yazılmış
sofiyane gazeldir.
D) Dünya sıkıntılarını anlatan ve hayatın anlamını sorgu-
layan bir rubaiden alınmıştır.
E) Öğüt verici içeriği olduğu için hikemî gazelden alin-
mıştır.
Lise Türkçe
Divan Şiiri11. Nedim, Divar'ındaki tüm konuları yaşadığı hayattan ilham
alarak şiirlerine aktarırken kendisini her açıdan serbest bi-
rakmış ve dış dünyadan aldıklarını duyduğu gibi yansıtmış-
tır. Şiirlerinde Lale Devri'nin sosyal hayatını anlatmıştır. Bu
şekilde, ele aldığı konularla devrini beyitlerinde âdeta ölüm-
süzleştirmiştir. Hayat zevki, hayalleri ve ruhu ile döneme tam
anlamıyla uyum sağlamış ve şiir yazma konusundaki başa-
risiyla devrin en önemli temsilcisi olarak günümüze kadar
kendisinden bahsettirmiştir. Başarısının sır ve onu dönemin
diğer şairlerinden üstün kılan yanı da budur.
Bu parçadan hareketle aşağıdaki beyitlerden hangisinin
Nedim Divan'ından alıneryr söylenemez?
A) Habbezâ hurrem behâr-ı zevk u şâdî vü tarab
Kim bu helva bezmini reşk-i çırağân eyledi
B) Görelim âb-ı hayât akdığın ejderhâdan
Gidelim serv-i revânım yürü Sa'd-âbâda
C) Yine bezm-i çemene lâle fürûzan geldi
Müjdeler gülşene kim vakt- çırağan geldi
D) Nâmı gibi olmuşdur o hem sa'd hem âbâd
İstanbula sermâye-i fahr olsa revâdir
E) Dünyâda çeker mihneti erbâb-ı mahabbet
Ey sufî bu gün bana ise irte sanâdur
Lise Türkçe
Divan Şiiri> naat - Erdem Beyazıt
D) naat - Necip Fazıl Kısakürek
El naat – Sezai Karakoç
Nitelik Yayıncılık
6. Divan edebiyatında ağırlıklı olarak şiir türünde eser-
ler verilse de düzyazı alanında da pek çok ürün or-
taya konmuştur. Örneğin ................ isimli yapıtı
türünün önemli bir örneğidir.
Bu parçadaki boşluklara aşağıdakilerden hangi-
si getirilemez?
A) Süleyman Çelebi'nin Vesiletü'n Necat - hilye
B) Hasan Çelebi'nin Meşairü'ş Şuara - tezkire
Piri Reis'in Kitab-ı Bahriye - denizcilik kitabı
D) Veysi'nin Dürretü'l Tac - siyer
E) Seydi Ali Reis'in Miratü'l Memalik – seyahatna-
me