Divan Şiiri Soruları

6. Şol denli alışduk yine derd ile gam kim Bir lahza ne mümkin ola birisi bensüz Bu beyitte aşağıdaki edebî sanatlardan hangisine yer verilmiştir? A) Tezat B) Hüsnütalil C) Mübalağa D) Mecazımürsel E) Kinaye

9. Yazar Eser Yüzyıl 16. yüzyıl 1 Şah u Geda Hüsn ü Aşk Şeyh Galip Sinan Paşa 15. yüzyıl Bu tabloda numaralanmış yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? 3 Tazarruname İskendername 1 2 A) Taşlıcalı Yahya 18. yüzyıl B) Şeyhî 14. yüzyıl C) Nesimi blo 17. yüzyıl D) Âşık Paşa 13. yüzyıl E) Şeyyat Hamza 15. yüzyıl Hayriye Kabusname Fihi Mafih

1. Bu cefadan ki kadeh ağzun öper döne döne Nâr-ı gayretde kebap oldı ciğer döne döne 8. Ateş-i gamda kebap oldu ciğer döne döne Göklere çıkdi dûhânumla şerer döne döne Yukarıdaki I. beyit Necati'nin gazelinden; II. beyit ise Mihri Ha- tun'un ayni vezin, kafiye ve redifle mizah ve alaycı bir söylemle onun şiirine benzer şekilde yazdığı gazelinden alınmıştır. Divan edebiyatında bu anlayışla yazılan eserler aşağıdaki- lerden hangisiyle anılmaktadır? C) Tehzil A) Naat B) Tezkire D) Münşeat E) Azâde

16 Perişan-hâlin oldum sormadın hâl-i perişânım - Gamindan derde düştüm kılmadın tedbir-i dermânım 15 Ne dersen rûz-gârım beyle mi geçsün güzel hânım Gözüm cânım efendim sevdiğim devletlü sultanıma Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Lirik bir söyleyişi vardır. ardır! B) Divan Şiiri geleneğini yansıtmaktadır . Y C) Kafiyelenişi gazeldeki gibidirX V D Sevgiliye sitem söz konusudur. E) İçeriği yönüyle koşmayı andırmaktadır.

7. Aşk derdinden olur âşık mizâcı müstâkim Âşıkın derdine dermân itseler bimâr olur Müstakim: doğru, doğruluktan şaşmayan Bimâr : hasta Bu beyit için aşağıdakilerin hangisi söylenemez? Aştem mizacının aşk derdiyle mükemmelleştiği söy- lenmiştir. (B) Sevgili uğruna çekilen istiraptan şikâyetçi olunma- dığı vurgulanmıştır. C) "Dert-derman" sözcükleriyle tezat sanatı yapılmış- tir. D) Ahenk sağlamada iç uyaktan yararlanılmıştır. -E) "Dert - dermân - bimâr" sözcükleriyle tenasüp sa- natı yapılmıştır.

23. G 22. Bekâyi Erbâb-ı irfanun ser-bülendi İznikli Mehmed Efendi'dür. Kat-1 meratib-i mutâde ile Galata'da mesned-nişin-i hükumet-i şeriyye olmışlar idi. Bu beyt-i ranâ zâde-i tab-1 âlem-ârâlarıdur. Beyt Ehl-i dil kuy-1 yâre cem olsun Hacı hacıyı Mekke'de bulsun Bin üçde İstanbul'da fevt oldi. Bu parçada bir divan şairi farklı yönleriyle tanıtılmış ve şairin şiirlerinden örnek verilmiştir. Yukarıda verilen metin ve açıklamalardan hareketle bu parçanın aşağıdaki eserlerin hangisinden alındığı söylenebilir? A) Şikâyetnâme B Heşt Behişt C) - Harnâme D) Siham-ı Kaza EY Hüsn ü Aşk

1. 1. Metin Ser-nâme-i muhabbeti cânâna yazmışam Hasret risâlesin varak-i câna yazmışam Nâlişlerini derd ile bîçâre bülbülün Bâd-ı sabâ eliyle gülistâna yazmışam Zülfün hikâyetini gönülde misal idüp Gam kıssasını levh-i perişana yazmışam II. Metin Gitdi ol dem o karâr itdi olar Yemliha kardaşların gördi sorar Didi eglendün ne denlü oldi nevm Didiler yâ bir gün ü yâ bazı yevm Didi üç yüz dahi tokuz yıl tamâm Bilki bunda yatmışuz biz ve's-selâm Aşağıdakilerden hangisi bu iki metnin ortak özel- liği değildir? A) Aruz ölçüsüyle yazılmaları B) Nazım birimlerinin beyit olmasy C) Gazel nazım şekliyle kaleme alınmaları D) Ahenk unsurlarından yararlanılması E) Dönemlerinin dil özelliğini yansıtmaları

(1) Mesnevi tarzı eserler uzun olduğu için aruzun kısa ka- liplarıyla yazılması genellikle tercih edilmiştir. (II) Şehname vezni aruzun fe'ûlün / fe’ûlün / fe'ûlün / fê'ûl kalibina den mektedir zira İran edebiyatında Firdevsi'nin Şehname'si, bu kalipla yazılan ilk olgun eserdir. (III) Firdevsî, eserinde İran-Turan savaşlarını anlatmakta, Kaşgarlı Mahmud'un kayıtlarında Alp Er Tunga olarak geçen, İranlıların Afra- siyab dedikleri Türk kahramanı hakkında da bilgiler ver- mektedir. (IV) 13. yüzyıl Anadolu Türkçesiyle Anadolu sahasında yazılan ilk büyük mesnevi Mevlana Celaleddin Rumi'nin mesnevisidir. (V) Mevlânâ Celâleddin-i Rumi'nin Mesnevi'si İslam dünyasında o kadar meşhur olmuştur ki İranlı Molla Cami ondan bahsederken; "Peygamber değildir ama kitabı vardır." demiştir. Bu paragraftaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır? A)! B) 11 C) III E) V D) IV

12. Kadını ve aşkın zevklerini konu alan, zarif ve çapkın bir anlatımla söylenmiş gazellere şuhane gazel denir.- bu yoldaki gazelleriyle tanınır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi. si getirilmelidir? A) Neşati B) Nâbî C) Nedim D Bâki E) Nef'i

18. Devlet büyüklerinin ölümünden duyulan üzüntü ve aci- yı anlatmak, ölen kişiyi övmek amacıyla kaleme alınan divan edebiyatı şiir türüdür. Ünlü divan şairi Baki'nin Kanuni Sultan Süleyman'ın ölümü üstüne yazdığı şiir bu türün en güzel örneklerindendir. Bu parçada sözü edilen edebî tür aşağıdakilerden hangisidir? A) Surname C) Menakıbnâme ubon B) Mersiye D) Tezkire E) Hicviye

---- hiç mesnevi 11. l. ---, Türk edebiyatının Anadolu sahasında yazılan önemli şairler tezkirelerinden biri olan Meşairü's- Şuara'nın yazarıdır. (Âşık Çelebi) II. Şarkılarıyla divan şiirine damga vurmanın yanında Lale Devri ile özdeşleşen yazmamıştır. (Nedim) III. Nasihatname türü kitapların başında gelen ---- yazarların kendi gözlemleri, bilimsel çalışmaları ve kültürel birikimleriyle ortaya koydukları öğütler yer alır. (pendnâmelerde) IV. Sembolik bir anlatım yolunun benimsendiği ----, fabl özelliği gösteren hiciv türünde bir eserdir. (Harnâme) V. Divan şiiri nazım biçimlerinden olan ----, dört dizeden oluşup yalnızca Türk edebiyatında görülür. (rubai) Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde boş bırakılan yere, ayraç içinde verilen sözcük getirilemez? A) I ve II B) Yalnız II C) II ve IV D) III ve v E) Yalnız V

A A A A AYT DENEME SINAVI 01 16. Şairin dil hassasiyetini sadece dillere pelesenk olmuş "Türk diline kimesne bakmaz idi / Türklere hergiz gönül akmaz idi / Türk dahi bilmez idi bu dilleri / Ince yoli ol ulu menzilleri" misralarına indirgemek haksızlık olur. Zira o, Türkçe hassasiyetini sadece bu sözlerde bırakmamış, uygulama sahasına da başarıyla geçirmiştir. Onun Türkçe kelime kullanması, kavramları Türkçe olanıyla açıklaması elbette bilinçli bir tercih olarak görülmelidir. 11 bin beyte yakın eserde sadece 400 civarında Farsça yapılı tamlamaya yer vermesi dikkat çekicidir. Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerin hangisidir? A) Âşık Paşa B) Nevizade Atâyi C) Süleyman Çelebi D) Nedim E) Ahmedî

silk dsrtluk dur olmall aooo I 13. Aşağıdaki beyitlerin hangisi bir kasidenin "ahriye" bölümünden alınmış olabilir? A) Söyle gevher-pâş oldu bâğa sultân-1 bahâr Lâle-câm- 'işretin la'l-Bedehşân eyledi B) Bu demde nedir bin yaşamak âdeme dersen Bu nükteyi selbetmek idrâke ziyandır Nizâmî görse ger tarz-i kasidem dahi anmazdı Hadis-i sergüzeşt-i Hüsrev ü Şîrin ü Şâpûr'ı D) Her rûz âh ile ideyim 'âlemi siyâh Şâyed ki gündüzün giceden ideler hisâb E) Bir düş gibidir hak bu ki ma'nâda bu âlem Kim göz yumup açınca zâmanı güzer eyler f00 /limityayinlari

3. 5. • Sivas dolaylarında yetişmiş, bir isyana karıştığı için idam edilmiştir. Bazı şiirlerinde Karacaoğlan gibi dünya güzelliklerini, bazılarında Köroğlu gibi cenk duygularını, bazılarında Yunus'un üslubuyla ilahi aşkı ve tasavvufla ilgili temaları işlemiştir. 16. yüzyılda yaşamıştır. 24 bölümlük bir destansı halk hikâyesinin de kahramanıdır. Koçaklama ve güzellemeleriyle ünlüdür. Yiğitçe ve tok bir söyleyişe sahiptir. Divan Şiiri geleneğinden etkilenmemiştir. Divan edebiyatında mesnevi çığırının en önemli şairlerindendir. Mesnevilerinde İran etkisinde kalmamıştır. Şiirlerinde yerli renklere, özentisizliğe sade dil ve yalın anlatima rastlanması, onun divan şiirinin yerlileşmesine katkısı olduğunu gösterir. Anadolulu bir askerin oğlu olarak doğmuştur. Konya ve İstanbul'da bulunmuş, Şam'da ölmüştür. Mevlevi tarikatına bağlıdır. Toplumsal konulara ağırlık veren bir divan şairidir. En önemli eseri "Divan"ı ve divandaki "Terkibibend" idir. . Bu parçalarda söz edilen şairler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? 6. A) Taşlıcalı Yahya B) Pir Sultan Abdal C) Nedim D) Bağdatlı Ruhî E) Köroğlu

Türk Dili ve Edebiyatı 9. Çehre-i zîbâsi anun gülşen-i cândur Halk-i cihâna Mâ'î ridâsı sanasın âb-i revândur Bâğ-i cinâna Bağrumi hûn itdi benüm firkat-i cânân Mihnet-i hicran Sevgüli yâr ayrılığı ne yamandur Âşık olana Bu dizeler, nazım şekli açısından aşağıdaki şiir tür- lerinden hangisine örnek verilebilir? A) Gazel B) Kaside C) Mesnevi D) Kita E) Müstezat

5. 13. yüzyılda milli bir dil ile edebiyat meydana getirmek is- teyen ve Türkçeye duyulan ilginin azlığından yakinan şair aşağıdakilerden hangisidir? A) Taşlıcalı Yahya B) Nail C) Âşık Paşa D) Sünbülzade Vehbi E) Bağdatlı Ruhi