Divan Şiiri Soruları

6. Aşağıdakilerden hangisinde verilen açıklama ayraç içindeki kavramla uyuşmamaktadır? A) Bentlerle kurulur ve her bendi 5 ile 10 arasında değişen beyitlerden oluşur. (Terkibibent) B) Tek dörtlükten oluşan bu şiirlerde dünya nimetlerinden yararlanma, hayatın anlamı ve hayat felsefesi, tasavvuf ve ölüm gibi konular işlenir. (Rubai) C) Daha çok, din ve devlet büyüklerini övmek amacıyla ka- leme alınmıştır. (Mesnevi) D) Bütün beyitleri aynı biçimsel güzelliğe sahip gazellerdir. (Yek-avaz) E) Tanınmış bir şiirin kafiye ve ölçüsü örnek alınarak şaka, alay veya latife yoluyla yazılan şiirlerdir. (Tehzil)

2. I. Insanın fiziki özelliklerinden yola çıkılarak karakter özel- likleri hakkında bilgi verilmeye çalışılır. Bilinen ilk Türkçe örneğini Hamdullah Hamdi vermiştir. II. "Savaş, cenk, cenge gitmek" anlamlarına gelir. Düşman- la yapılan savaşları anlatır. III. Sultan çocuklarının doğumu, sünneti ve evlenmeleri dola- yısıyla düzenlenen şenliklerin anlatıldığı eserlerdir. IV. Devlet tarafından bir görevle yurt dışına gönderilen elçile- rin ya da bunların yanlarında bulunanların gittikleri yerin durumuna ve özelliklerine ilişkin izlenimlerini anlattıkları eserlerdir. Numaralanmış cümlelerde aşağıdaki kavramların hangi- siyle ilgili bir açıklama yapılmamıştır? A) Sefaretname B) Gazavatname C) Kıyafetname D) Surname E) Melhame

CAP aşa- 9. Dört dizeden oluşan ve daha çok aşk, hiciv konuları- nin ve felsefi düşüncelerin işlendiği ----, divan edebi- yatına Türklerin kazandırdığı bir nazım şeklidir. ---- ise bentlerle kurulan bir nazım şeklidir. Her bent arasında vasıta beyti bulunur. Her bentten sonra vasıta beyti değişir. 11. k LO g F. hi Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıda- kilerden hangileri getirilmelidir? A tuyuğ - Terkibibent B) şarkt Murabba C) rubai - Terciibent D) kita - Şarkt E)_mesnevi-Terkibibent B ha A)

25. Kaside nazım biçimi ile ilgili aşağıdakilerin hangisin- de bir yanlışlık yapılmıştır? A) Beyitlerle yazılan divan edebiyatı nazım biçimlerin- den biridir. B) Beyit sayısı çoğunlukla 33 ile 99 arasında değişir. -C) Şairin mahlasının bulunduğu beyte taç beyit adı veril- mektedir. D) Tabiat tasvirlerinin yapıldığı ilk bölüme girizgâh adı verilir. E) Nef'i, bu türün en başarılı sanatçılarından biridir.

10. Türk hiciv ve mizah edebiyatının önemli eserlerin- den biridir. Eserde esprili manzumelerin yanında serta bir dille yapılan eleştiriler yer almaktadır, küfre varan ifadeler eserin değerini düşürmektedir. 17. yüzyılda yazılan bu eserle ilgili bilimsel ve geniş çaplı bir araş- tırma yapılmamıştır. Bu parçada tanıtılan eser aşağıdakilerden han- gisidir? MUBA YAYINLARI A) Siham-ı Kaza B) Şah u Geda C) İskendername D) Harname E) Mantıku't-Tayr MUBA 5 YAYINLARI

16. 15. yüzyılın "Sultanü'ş-Şuara"sı olarak tanınan --- Fatih Sultan Mehmet tarafından idama mahkûm edilince Şeyhi'nin Kerem Kasidesi'ni nazire olarak yazmış ve idamdan kurtulmuştur. Divan edebiyatında nazirecilik geleneğinin en önemli isimlerindendir. Güneş Kasidesi ve gönül redifli murabbası onun diğer önemli nazire şiirleridir . Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki şairlerden hangisi getirilmelidir? B) Şeyh Gâlip A) Nedim C) Süleyman Çelebi D) Ahmet Paşa E) Ahmed-i Daî

15. Mevlit, dinî-tasavvufi halk şiirinde Hz. Muhammed'in doğumunu anlatan şiirlerdir. Erken dönemlerde Erzu- II rumlu Kadi Darîr gibi şairlerin temsil ettiği mevlit türü- nün Türk edebiyatındaki en iyi temsilcisi 15. yüzyıl şairi Süleyman Çelebi'dir. Onun Vesiletü'n Necat adlı eseri IH V bu alanda meşhur olmuştur. Hz. Muhammed'in Recep ayının 27. gecesi “Burak” ile göğe yükselerek Allah'la görüşmesini anlatan şiirlere mucizat-i nebi denir. Bu parçadaki numaralanmış ifadelerden hangisi yanlıştır? AT B) II C) HT D) IV EV

blu Türkçe hakime 4. ağıdakiler Bak Sitanbûl'un şu Sâdâbâd-i nev bünyânına Âdemin canlar katar âb ü havâsı cânına (İstanbul'un şu yeni yapılmış olan Sadabadına bak Suyu ve havası insanın canına canlar katıyor) Özellikle içeriği göz önüne alındığında, bu beytin aşağıdakilerden hangisi tarafından yazıldığı söyle- Burhaned nebilir? edi A) Şeyh Galip B) Nâbî C) Mevlânâ D) Nedîm E) Nefi ng

12. • Bir şairin şiirine başka bir şair tarafından aynı şekil, vezin, kafiye ve redifle yazılan şiir. kalkılınca zor olduğu anlaşılan, özlü söz söyleme. Çok kolay görünen ancak benzeri söylenmeye Divan şiirinde beyitleri arasında anlam ilişkisi olan gazel. Divan edebiyatında padişah çocuklarının doğum ve sünnet törenleriyle padişah kızlarının düğün törenlerini anlatan eserler. . . Çeşitli konularda düzyazıların toplandığı yapıtların genel adı. Divan edebiyatıyla ilgili aşağıdaki kavramlardan hangisinin açıklamasına yukarıda yer verilmemiştir? A) Yek-avaz B) Surname C) Nazire D) Münseat E) Sehlimümteni

10. Divan edebiyatı sanatçıları tarafından daha çok, din ve devlet büyüklerini övmek için yazılan kasidelerin, gazel Il nazım biçimine benzer bir uyak örgüsü vardır. Beyit nazım birimiyle yazılan bu şiirlerde beyit sayısı genellikle 31 ile 99 arasındadır. Kasidelerin en güzel III beytine "hüsn-i matla" adı verilirken şairin mahlasının IV yer aldığı bölüme "taç beyit" denir. Bu parçadaki numaralanmış bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) B) 11 C) III D) IV V

I. Umudumu rahmetine bağlamışım ben II. Suçumuza, duamıza önem vermeyen III. Ey özünün sırlarına akıl ermeyen IV. Günahtan sarhoştum ama dilekten ayık Rubai nazım şeklinin biçim ve içerikleri dikkate ne alınarak bir rubai oluşturulmak istense sıralama aşağıdakilerden hangisi olur? A) III - ||- I - IV B) II - I - III - IV C)II-IV-III-1 D) III - I - IV - 1 E) III - IV - || -

2. Gazeller konularına göre farklı isimlerle anılmıştır. Özellikle kimi şairler bu tür gazellerle özdeşleşmiştir. Ahlakla ilgili öğütler veren, özdeyiş niteliğindeki didaktik (öğretici) gazellere ---- adı verilir. Bu gazel türünün de en önemli temsilcisi ---- Bu parçada bos bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A rindane gazel - Bâki'dir. yek ahenk gazel - Şeyhî'dir. âşıkane gazel - Fuzûlî'dir. D hikemî gazel - Nâbî'dir. beytü'l gazel - Aşık Paşa'dır.

WIKI 11. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir mesneviden alin- mıştır? A) Bî-derk olan kusûrunu nâkıs kılar gider Ayn-i kemâl imiş kişi bilmek hatâsını B) Yine iydiyye bahşişler verüp fevvâre-i dil-cû Dem-â-dem etmede etrâf-1 havza sîm-efşânı C) Adlin ile âlem dola mülk ü milel revnak bula Encüm gibi tâbân ola nâminla ruhsâr-ı direm D) O rütbe etdi bu keskin soğuk zemîne eser Miyân-1 cûyda gömgök kesildi nîlûfer E) Efendim âh havâlar bu gün soğuk diyerek Sokuldu koynuna ol mâh-pârenin micmer

Çoktan Se Aşağıda yer alan çoktan seçmeli soruları cevaplayınız. 3.1 1. I. 17. yüzyıl divan şairlerindendir. I. Ahmed'in tahta çıkı- şından sonra İstanbul'a gelmiştir. Övgü ve yergi şairidir . Kasideleriyle ön plana çıkmıştır . Hiciv ve mizah edebiya- tinin en önemli eserlerinden biri olan Sihâm-ı Kaza onun tarafından kaleme alınmıştır. Neft II . 18. yüzyıl divan şairlerindendir. Lale Devri'nde sanat hayatının en parlak dönemini yaşamıştır. Mahallileşme akiminin önde gelen sanatçılarındandır. III. 15. yüzyıl Türk edebiyatının en önemli sanatçıların- dandır. Tasavvufla ilgilenmiş olmasına rağmen muta- savvıf bir şair değildir. Kaleme almış olduğu Hüsrev ü Şirin Türk edebiyatındaki en başarılı örnektir. IV. 16.yüzyıl Osmanlı sahasının önde gelen şairlerinden- dir. Daha yaşarken tanınmış ve üstatlığı kabul edilmiş sayılı şairlerdendir. Fuzůli'ye nazireler yazmıştır. Aynı yüzyıl şairlerinden Bâki'nin yetişmesiyle şöhreti gölge- lenmiştir . Numaralandırılmış metinlerde hangi divan şairi ile ilgili bilgi verilmemiştir? A) Nedim B) Hayali C) Ahmedi shora E) Şeyhî o) Nef'

DEBİYATI - SOSYAL BİLİMLER-1 TESTİ anlar ara- aan en az Diderot'yu alanında an durup şündüğü- 7. Sen olasan diyü yir yir asılup âyineler Gelene gidene eyler nazarı döne döne Bu beyit için aşağıdakilerin hangisi söylene- mez? Ay Sen zamiriyle sevgili kastedilmiştir. B) Aynalar sevgiliye âşık kişiler olarak düşünülmüş- tür. dakilerin daha an- o Sy Aynaların dizi dizi asılması güzel bir nedene bağlanmıştır. Dy Âşığın izdırabının aynalara yansıması tasvir edilmiştir. Ahengi sağlamak için bazı ifadeler tekrar edil- miştir. Hakkında vramları uramlari urduğu-

6. (1) Divan şiirinde en çok önem kazanan nazım biçimi “gazeldir. (II) Gazeller kafiyelerinin son harfine göre sıralanırdı. (III) Nesir ikinci planda kalmıştır. Nesir türlerinden “tezkire”ler şairlerin hayat hikâyelerini öğrenmemiz bakımından değerlidir. (IV) Divan edebiyatında düzyazıda cümlelerin ortasında ve sonunda yapılan uyaklara “nazire” adı verilir. (V) Divan şiirinde beş mesneviden oluşan eserlere de "hamse" adı verilmiştir. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yan- lışlığı mevcuttur? AXT B) 11 CH C) W D) IV EV