Divan Şiiri Soruları

AYT/Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler-1 9. Aşağıdaki beyitlerin hangisi bir gazelin "matla" bölümün- den alınmış olabilir? 1 A) Seyr eylemesem âyînede aks-i cemâlin Hüsn ile seni meh gibi mümtâz sanırdım B) Yoklamazsın hîç var mı dilde dâğın yâresin Böyle mi gözler güzeller âşık-i bîçâresin C) Uçdi bu fezâlardan mürg-ı dil-i nâlânım Arâm idemez oldum efkâr-ı seyâhat var D) Sabr u karâr u 'aki alıcı bir perî imiş Âdem sanurdum ol sanemi gerçi sûretâ E) Agzi la'lîn hokka yâkût-i müferrih lebleri Cevherî terkib istersen leb-i dil-ber yiter

Ismi Yosufour Edimell bir hatunun kuldur. Kucicekden ogh gibi besleyüp okutmiş tahsil ulüm itmis kitabet ilminde aer med cemi hutubi-manend yazar derdmend kimesne idi. tttitak var ki hatt rika'i yakatdan yeg yazardi. Memâlik- Rum'da her tarafda hüsn-i hattı ile müte'àref Arabi vü PÅrsi vü Türki dilde eş'ân var Ehl-ilm kismindandur. Saray oparesinde, kral sarayında divanhane tarafından böyle bir cemiyet için mahsus bir raks- hane yapmışlar... divan somaki mermerden yaldızlar içinde acayip tasvirler ile süslü jengâri trabzanlan ile gayet hoş bir mahalde, vardığımızda kibar kadınların çoğu altınlar içinde ziynete bulamış, mücevher elbiseleri ile gelmişler. Her biri bir locada oturmuşlar idi. Opare şarkicilannin sazendelerini götürmüşler yekpare çalmaya girişüp rakkaslar raksa başladılar. Palme Yayınevi Bu parçalar aşağıdaki türlerden hangisini örneklemektedir? II 1 Sefaretname A) Pendname Nazire B) Tezkire Kıyafetname ☆ Menakipname Sefaretname D) Tezkire Kıyafetname E) Nazire

22. 1. Sen ne câmin mestisin âyâ kimin hayranısın Kendin aldırdın gönül n'oldu ne hâl olmuş sana II. Bûy-i gül taktir olunmuş nâzın işlenmiş ucu Biri olmuş huy birisi dest-mâl olmuş sana III. Haddeden geçmiş nezâket yâl ü bâl olmuş sana Mey süzülmüş şişeden ruhsâr-ı âl olmuş sana IV. Yok bu şehr içre senin vasf ittiğin dil-ber Nedim Bir perî-Sûret görünmüş bir hayâl olmuş sana V. Şöyle gird olmuş Firengistan birikmiş bir yere Sonra gelmiş gûşe-i ebrûda hâl olmuş sana Nedîm'in bir gazelinden alınarak rastgele numaralan- mış olan bu beyitlerden hangileri "matla" ve "makta" beytidir? A) I ve II B) I ve IV D) III ve v C) III ve IV E) IV ve v BİLİMLERİ YAYINLARI

A 15. 1. Kaside II. Murabba III. Şarkı IV.Rubai V. Terkibibent i Yukarıdaki nazım biçimlerinden hangileri • Vasıta beyti Taç beyit • Mâni tipi uyak düzeni kavramlarından biriyle ilişkilendirilemez? A) I ve II B) II ve III C) II ve V e D) III ve IV E) IV ve v m nit

C 13. Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir: 1. Tenhâca gel Súzi'ye va'd-i visâl etmiş idin Kil vefâ ey mihribânım gizli yârim merhaba II. Merhabâ ey câna cânım yâr-ı gârım merhaba Merhabâ ey hânümânim dilde vârım merhaba III. Sen görün gönlüm açılsın ravza-i cennet misâl Bülbülân feryâda gelsin murg-1 zârim merhaba Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? 21221324 A) I - III -H B) II - I - III D) DI- I - II C) II - III - 1 E) III - 11 - 1

13. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı va dir? A) Münacaat, Allah'ın birliğini anlatır. B) Naat, peygamberi övmek için yazılır. C) Medhiye, devrin ileri gelenlerini övmek için ya zılır. D) Hicviye, devrin yöneticilerini eleştirmek için yazılır. E) Mersiye, din ve devlet büyüklerinin ölümünden duyulan üzüntüyü anlatır.

AYT/Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 3. İslami Türk edebiyatında tasavvuf düşüncesinin gelişip yaygınlaşmasına bağlı olarak evliyaların menkıbevi yaşam öykülerini anlatan eserler ortaya çıkmıştır. Bu konuda yazılan eserlerin en tanınmışi Feridüddin Attar'ın Tezkiretü'l-Evliyâ adlı eseridir. Birçok dile çevrilen bu eserin Türkçeye ilk çevirisi Aydınoğlu Mehmet Bey zamanında bilinmeyen biri tarafından yapılmıştır. Eserin Türk edebiyatındaki en tanınmış tercümesi ise aittir. XV. yüzyıl Türk nesrinin önde gelen ismi, bu eserde yirmi sekiz evliyanın menkıbelerinden söz eder. CON Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Süleyman Çelebi'ye B) Sman Paşa'ya C) Veysi'ye D) Nergisi'ye E) Gülşehri'ye

1. Dibace 2. Tevhit 3. Münacat 4. Naat 5. Miraciye 6. Methiye 7. ---- 8. Ağaz-i dasitan 9. Hatime Mesnevinin bölümleri dikkate alındığında boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Tegazzül D) Şathiye Sebeb-i telif C) Girizgah E) Dua

II 23. 15. yüzyıl Ahmet Paşa 11. Gülşehrî • 16. yüzyıl III. Neft • 17. yüzyıl IV. Nedim V. Fuzûlî Yukarıda I. gruptaki divan şairleri, II. grupta verilen yüzyıl- larla eşleştirildiğinde hangi ikisi dışarıda kalır? A) I ve II B) Il ve IV C) II ve V D) III ve IV E) IV ve V

AYT / TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI-SOSYAL BİLİMLER- 11. Sanatçı Yüzyıl Mesnevi Yusuf Has Hacip Kutadgu Bilig II 15. yüzyıl Vesiletü'n Necat Şeyh Galip 18. yüzyıl III Bu tabloda numaralanmış yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? I II Fuzuli Nabi 12. yüzyıl B) 13. yüzyıl 14. yüzyıl D) 11. yüzyıl Hayriye Leyla ve Mecnun Hüsrev ü Şirin Hüsn ü Âşk Mevlana Süleyman Çelebi Nef'i E) 16. yüzyıl Mantıku't Tayr

18. Âlim bir şair olan ----şiir hakkındaki görüşlerini Türkçe diva- ninin ön sözünde şu şekilde açıklamıştır: "İlimsiz şiir esası yok duvar olur ve esassız duvar gayette bî-itibâr olur." Ön sözde daha sonra aşk şiirleri yazdığını fakat bunların uzun ömürlü olmayacaklarını anlayınca gece gündüz çalışarak bütün ilimleri öğrendiğini söyler. Ona göre şiir insanı yücel- ten ilahi bir lütuftur. Güzellik ve aşk anlayışıyla birlikte dev- rinin ruh ve bedenle ilgili düşüncelerini Sıhhat u Maraz'da, tasavvufi nitelikte nasihatçiliğini Rind ü Zâhid'de, tasawuf felsefesiyle dünya ve hayat görüşünü ise bunun yanında başta Leylâ vü Mecnûn mesnevisi olmak üzere divanların- daki çeşitli şiirlerde ortaya koymuştur. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi- si getirilmelidir? A) Baki B) Hayali D) Taşlıcalı Yahya 4C). Euzuli E) Bağdatlı Ruhi

17. Ayitti ol peri, bir gün düşüne girüren bir şeb Sevincimden nice yıllar geçiptür görmedim uyku 1 (ayitti: söyledi, girüren: gireceğim, şeb: gece) BI Bir şiirden alınan bu beyit için aşağıdakilerin hangisi söyle- nemez? Ahengi sağlamak için bazı sesler tekrar edilmiştir. 666 B) Şair, çektiği acılardan dolayı mutluluk duymaktadır. C “Peri” sözcüğüyle sevgili kastedilmiştir. \ D) Şair, uykusuz kalmasını güzel bir nedene bağlamıştır. E) Şiirin tamamında hangi aruz kalıbının kullanıldığı tespit edilebilir.

9 ve 10. soruları aşağıdaki alıntılardan yola çıkarak cevaplayınız. 1. Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik II. Ak tolgalı beylerbeyi haykırdı: ilerle Bir yaz günü geçtik Tuna'dan kafilelerle... III. Şimşek gibi bir semte atıldık yedi koldan Şimşek gibi Türk atlarının geçtiği yoldan IV. Bir gün doludizgin boşanan atlarımızla Yerden yedi kat arşa kanatlandik o hızla V. Cennette bugün gülleri açmış görürüz de Hâlâ o kızıl hatıra titrer gözümüzde 9. Yahya Kemal'in "Akıncılar" şiirinden alınan bu di- zeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? AV Sanatın bilinçlendirme işleviyle estetik haz oluş- yurma işlevi birleştirilmiştir. By Hamasi şiir, destanst şiir denilen bu şiir türüne Bati dillerinde épik şiir denir. "Kökü mazide olan atiyiz." düşüncesine sahip olan sanatçının bu anlayışına uygun bir tema vardır. D) Divan şiiri geleneğinden faydalanıldığını göste- ren nazım birimine ve uyak düzenine sahiptir. E) Kaside nazım biçiminin kafiye düzenine ve içeri- ğine sahip bir şiirdir.

18. Zannetme ki şöyle böyle bir söz Gel sen dahi söyle böyle bir söz Gördün mü bu vâdi-i kemini Divan yolu sanma bu zemîni Esrârını Mesnevi'den aldım Çaldımsa da mîrî malı çaldım Aşağıdaki eserlerden hangisi bu şiirin nazım şekliyle oluşturulmamıştır? A) İskendername FB Vesîletü'n-Necât C) Hüsn ü Aşk D) Hüsrev ü Şirin E) Kanuni Mersiyesi a

imak 6. Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin makta (son) beyti- dir? olduk- han- A) Hasilim yok ser-ikuyunda belådan gaynı Garazım yok reh-i aşkında tenådan gayn B) Değildim ben sana mail sen ettin aklımı zail Beni tan eyleyen gafil seni görgeç utanmaz mi C) Ya Rab hemişe lütfunu kil reh-numa bana Gösterme ol tariki ki yetmez sana bana D) Sen hâl-i dilin söylemesen n'ola Fuzuli El fehm kılar çak-i giribanını görgeç E) Kimsesiz bir seyyahım diyar diyar dolaşan Bir sükut diyarında hànima sen düşersin argılar- der. ne" aki-

Girnata Açış Cengiz Yurtseven AYT 12. olmasun gayriya muhtâc bu kalb-i nâ-şâd Dil-i virânumi yapayalnız eyle âbâd Çeng idüp kaddümi dirsen ki firgânun kimden Senün ey mutrib-i gül-çihre elünden feryad Bu dizelerin nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? A) Kit'a B) Rubai D) Mesnevi C) Gazel E) Müstezat