Divan Şiiri Soruları

3. Genel olarak tarzında yazılmış, özel olarak padişah- ların gün içindeki faaliyetlerinin kaydedildiği tutanaklara denirdi. Bunlar devletin resmi bakış açısını yansıtan ve genellikle yazanın öznel görüş ve gözlemlerini de içeren yapıtlardı. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisi sırayla getirilmelidir? 6. A) vakayiname - günlük B) ruzname - otobiyografi C) ani - tezkire D) biyografi - vakayiname E) günlük - ruzname 77

Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir kasidenin "teşbib" bölümünden alınmıştır? A) Geşt ederken çemen-i medh u senânı hâtır Layih oldi dile nâ-gâh bu şi'r-i hem-vêr tegazzül B) sahib- tig u kalem malik-i câm u hatem Âsaf-1 Cem-azâmet dâver-i Cemşîd-vekar C) Degme bir gevheri kirpigine salındurmaz Göreli la'l-i revân-bahşuni çeşm-i hûn-bâr D) Rûh-bahş oldi Mesîhân sifat enfâs-ı bahâr Açdılar dîdelerin hâb-ı ademden ezhâr E) Puhtedür gayrılar eş'ârı velî puhte piyâz Hâm anberdür eğer hâm ise de bu eş'âr

22. 1. Sen ne câmin mestisin âyâ kimin hayranısın Kendin aldırdın gönül n'oldu ne hâl olmuş sana II. Bây- gül taktir olunmuş nâzın işlenmiş ucu Biri olmuş huy birisi dest-mâl olmuş sana III. Haddeden geçmiş nezaket yâl ü bâl olmuş sana Mey süzülmüş şişeden ruhsâr-ı âl olmuş sana IV. Yok bu şehr içre senin vasf ittiğin dil-ber Nedim Bir perî-Sûret görünmüş bir hayâl olmuş sana V. Şöyle gird olmuş Firengistan birikmiş bir yere Sonra gelmiş gûşe-i ebrûda hâl olmuş sana Nedim'in bir gazelinden alınarak rastgele numaralan- mış olan bu beyitlerden hangileri "matla" ve "makta" beytidir? A) I ve 11 B) I ve IV D) III ve v C) III ve IV E) IV ve V-

iir Ey Var is Gam akta beytidir? C) Fahriye 10. Aşağıdakilerden hangisi kasidenin bölümlerinden biri değildir? A) Nesip B) Girizgah D) Methiye E) Müstezat Farz bla bir gün Bud la bir gün il cacdındadır

13. 18. yüzyıl, divan şiirinin son parlak şahsiyetlerini yetiştirmiştir . Bunlar, düzyazıda ve Şeyh Galip: şiirde, Naima ve Yimisekiz 1 11 Mehmet Çelebi'dir. Yine Nedim bu yüzyılda Lale Devri şairi III olarak tanınmış, dönemin güncel yaşantısını şiirlerinde yansıtmış, tasavvufla ilgilenmemesi yönüyle 16. yüzyıl şairi Fuzuli'den aynlmiştir. Dönemin ve divan edebiyatının son büyük IV verilen şi- ait olduğu sanatçısı ise Şeyh Galip'tir. V Numaralanmış sözlerden hangileri yer değiştirirse veri- len bilgiler doğru olur? Nedim elebi A) I ve 11 C) Il ve IV B) I ve III D) Ill ve V E) IV ve V TI SB/C SERİS

5. 13. yüzyılın sonu ile 14. yüzyılın başlarında yaşamıştır. Mevlevilik tarikatına mensuptur. Eserlerinde tasavvuf ko- nusunu işlemiştir. Fars şairi Feridüddin Attar'dan ekleme- lerle çevirdiği "Mantıku't-Tayr" isimli dört bin beyitlik mes- nevi türündeki eseriyle tanınmıştır. Bu parçada tanıtılan divan şairi aşağıdakilerden han- gisidir? A) Sultan Veled B) Âşık Paşa C) Seyyid Nesimi D) Gülşehri E) Kadı Burhanettin

de divana sahip olan özünde "Bilimsiz şiir 13. Aşağıdakilerin hangisi bir gazelin matla beytidir? A) Şaire söz bulmağa minnet ne amma neyleyim Ah kim hayret seni gördükçe lal eyler beni B) Baki çemende hayli perişan imiş varak Benzer ki bir şikâyeti var rüzgârdan C) Bir elinde gül bir elde cam geldin sakiya Kangısın alsam gülü yahud ki camı ya seni D) Bahar boldu ve gül meyil kılmadı gönlüm Açıldı gonca ve likin açılmadı gönlüm nevisi olan ---, mu- an yerlere sırasiy dir? - Nedim E) Baş eğmeziz edaniye dünyayı dun içun Allah'adir tevekkülümüz, itimadımız - Sinan Paşa

O bedr-i kâmil ü ol âşinâ-yı bahr-i ulûm Fenâya vardı telef itdi anı tâli'-i şûm Dögündi kaldı hemân dâg-i hasretiyle nücûm Göyündi şâm-ı firâkında toldi yaş ile Rûm [O olgun dolunay (gibi kemâle ermiş şehzade), o ilimler denizi- nin aşinası yok olup gitti; onu uğursuz talih telef etti. / Yıldızlar dövünüp tamamen (şehzadenin) hasreti yarasıyla kaldı, Ana- dolu, onun ayrılık akşamında yandı, yaşla doldu.] Günümüz Türkçesiyle birlikte verilen bu dizelerin nazım türü aşağıdakilerden hangisidir? B) Hicviye A) Miraciye D) Münacat C) Tevhid E) Mersiye

Var idi bir eşek firâsetlü Hem ulu yollu hem kiyâsetlü Bu beyitler aşağıdaki eserlerin hangisinden alın- mıştır? A) İskendername B) Hariame C) Mantıku't-Tayr D) Sihâm-ı Kaza E) Şikâyetnâme Nout munocay 15. Aşağıdakilerin hangisinde yapılan açıklamayla ay- raç içindeki kavram uyuşmamaktadır? A) Birini eleştirmek, yermek amacıyla yazılmış kaside- lerdir. (Hicviye) B) Padişahları, padişahın vezirlerini ve devrin ileri gelenlerini övmek amacıyla yazılan şiirlerdir. (Methiye) CV HZ Muhammed ve dört halifeyi övmek amacıyla ya- Zilan şiirlerdir. (Naat) X D Genellikle tek beyitten oluşan ve kasidede asıl ko- nuya geçişin sağlandığı bölümdür. (Tegazzül) E) Şairin kaside de kendini ve şiirini övdüğü bölümdür. (Fahriye) Diğer sayfaya geçiniz.

7. Aşağıda verilenlerden hangisi makta beytidir? A) Şükrâne senin yoluna bin cân ola bir gün Kim hazretine ermeğe imkân ola bir gün B) Lâhza lâhza hûblar gördüm ki dil kasdındadır Pâre pâre eylerim men hem dil-i sûzânımı C) Veled yoksuldu sensiz bu cihanda Seni buldu bu kezden bey ü baydır D) Bir elinde gül bir elde câm geldin sâkiyâ Hangisin alsam gülü yahut ki câmı ya seni E) Bende Mecnûn'dan füzûn âşıklık isti'dâdı var Âşık-1 sâdık benim Mecnûn'un ancak adı var

A A A A 2021 24. . Laleler sågarların pür kılmak ister sakiya Ben dahi muhtac-i lutf u talib-i ihsaninam 25 (Ey sakil Laleler kadehlerini doldurmak ister, ben dahi lütfunun muhtacı ve ihsanının isteklisiyim.) • Cefa ü cevr ile mu'tadim anlarsız n'olur hälim Cefasına had u cevrine payan olmasın ya Rab (Eziyet ve sıkıntısı ile sevgilinin, can ciger oldum. Nasıl yaşanm artık onlar olmadan Tannim! Umarım bundan böyle cefası sınırsız, eziyeti sonsuz olur!) • Kimseye verme huşunetle cevap Lütf ile izzet ile eyle hitap . (Kimseye kırıcı, sert ve kaba sözle cevap verme. Iyilik, büyüklük, yücelik ile konuş ve seslen.) Baş eğdi âb-tiğına küffâr-ı Engerüs Şemşîri gevherini pesend eyledi Freng (Macar kâfirleri onun kılıcının suyuna baş eğdiler. Fransız kâfirleri de kılıcının cevherinin tadını tadıp beğendiler.) Aşağıda tanıtılan sanatçılardan hangisinin yukarıdaki beyitler arasında şiiri yoktur? V FEN BİLİMLERİ YAYINLARI telaci A) Şeyh Galip: Mevlevilik çevresinde yetişmiş, tarikat şey- hi olmuş ve tasavvuf içinde yoğrulmuştur . Bunun sonu cu olarak da tasavvuf, onun şiirlerinde en önemli uosur olmuştur. B) Fuzüli, izdırap şairidir; aşkı hep hüzün, keder yönüyle görür. Ayrılık, dert ve üzüntüyü arar; kavuşma- yi, neşeyi ve mutluluğu istemez. Lale Devri'nde yaşayan Nedim, devrin hayatını, güzel- liklerini ve canlılığını yansıtmış; üzüntü ve acıya şiirde yer vermemiş; duygularını zevk, neşe ve coşkunlukla dile getirmiştir. D) Bâkî'nin şiirlerinde Kanuni Devri'nin zenginliğini, rahat hayatını ve her zaman zaferle sonuçlanan savaşlarını bulmak mümkündür. Askerlik sözcüklerini ve deyimleri- ni çok kullanmış, gürültülü sefer hazırlıklarının, resmi- geçitlerin ve savaşların betimlemesini yapmıştır. E) Ününü hikemî şiir akımından alan Nâbî, sanatı toplum- sal aksaklıkları okuyucuya göstermek için araç olarak gördüğünden söz oyunlarından uzak bir dil kullanmıştır.

(3. Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir: I. Yusuf gibi izzette sen Yakub veş mihnette ben Dil sakin-i beytül hazen tenhalara saldın beni II. Bâkî sıfat verdin elem ettin gözüm yaşını yem Kildin garik-i bahr-i gam deryalara saldın beni III. Hattım hisabın bil dedin gavgalara saldın beni Zülfüm hayalin kil dedin sevdalara saldın beni Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) I - III - II B) II - I - III C) II - III - DY III - I - II EU-II-1

Gazel Kaside Rubai Şarkı Nedim Bağdatlı Ruhi Fuzuli Nefi Azmizade Haleti Yukarſda I. sütunda verilen nazım şekilleri ile II. sült da verilen sanatçılar eşleştirildiğinde hangisi dışarı kalır? A) Nedim B) Bağdatli Ruhi C) Fuzuli E) Azmizade Haleti D) Nefi

16. O bedr-i kâmil ü ol âşina-yı bahr-i ulûm Fenâya vardı telef itdi anı tâli’-i şûm aha en mi- k- ra Dögündi kaldı hemân dâg-i hasretiyle nücûm Göyündi şâm-ı firâkında toldı yaş ile Rûm a 3 [O olgun dolunay (gibi kemâle ermiş şehzade), o ilimler denizi- nin aşinası yok olup gitti; onu uğursuz talih telef etti./ Yıldızlar dövünüp tamamen (şehzadenin) hasreti yarasıyla kaldı, Ana- dolu, onun ayrılık akşamında yandı, yaşla doldu.] Günümüz Türkçesiyle birlikte verilen bu dizelerin nazım türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Miraciye By Hicviye Tevhid of Münacat e Mersiye II. OTURUM (AYT) DENEME - 4 Diğer sayfaya geçiniz.

Deneme - AYT Türk Dil 17. Bir kasideden alınan aşağıdaki beyitlerin hangisi pa rantez içinde verilen terimle uyuşmamaktadır? A) Esti nesim-i nevbahar açıldı güller subhdem Açsin bizim de gönlümüz sâkî medet sun cam-ı Cem 19. Dikilir k Keyifle Kimin Kimi (Nesib) B) Bir câm sun Allah için bir kâse de ol mâh için Tâ meth-i Şahenşâh için alâm ele levh u kalem Kin Kit (Girizgah A C) Sultan Murâd-ı kâmrân efserdîh ü kişversitân Hem padişah hem kahramân sâhipkırân-ı Cem-haşem (Methiye) D) Sözde nazîr olmaz bana ger olsa âlem bir yana Pürtumturak-ı hoş edâ ne Hafız'ım ne Muhteşem (Fahriye) E) Beni meth onu zemm etmek değil ma'nîde maksu- dum Hakikattir sözüm sözde murâdım hakkı icrâdır (Taç

CAP , (11. 1. Levh-i mahfûz-1 suhandir dil-i pâk-i(Nef'i Tab'-1 yârân gibi dükkânçe-i sahhâf değil II. Ser terkine kâ'ildir dünyâya gönül virmez Terk ehlinin ey Bâki başında sa'adet var III. Bi-hamdillâh yine kilk-i Nedîmâ-yı sühân-sâzın Gazel-perdâz-1 bezm-i sadr-i zî-şân olduğun gördük Bu beyitlerin yazıldığı yüzyılların kronolojik sırası obr aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiş- tir? AVTAL AM - ll - III C) II - III - B) I - III - 11 D) II - I - III E) III - III