Divan Şiiri Soruları

TESTI 12. Gözü cân esrütmeğe hammâr imiş Kaşı gönül yakmağa mi'mâr imiş Diledim hâlim ki gözüne diyem Turfa budur gözleri bîmâr imiş Bu dizeler aşağıdaki nazım şekillerinden hangisine ait olabilir? Mâni B) Tuyuğ C) Şarkı D) Koşma E) Murabba 33 13.

16 6. Ahmet Paşa, 15. yy. divan şairidir. Sebkihindi akımını baş- latmıştır. Şiirlerinde atasözlerine ve halk söyleyişine yer 1 IV vermiştir. Türkçenin şiir dili olmasına katkıda bulunan şair- lerdendir. Fatih Sultan Mehmet'e yazdığı Güneş ve Kerem V kasideleri ile ünlenmiştir. Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir bil- gi yanlışı vardır? B) II CNII D) IV E) V Bu ik lene A B

DENEME-4 9. Der Medh-i Sultan Mehmed Hân Ey muhît-i keremün katresi ummân-ı kerem Bâğ-i cûd ebr-i kefünden tolu bârân-ı kerem Q Matla-1 subh-1 zafer mihr-i zekâ ebr-i hayâ Felek izz ü alâ dâver-i devrân-ı kerema C Tâc bahş-1 ser-i sultân-ı salâtin-i cihân Zînet-i taht u nigîn Hazret-i sultân-ı kerem Zill-ı Hakk Şâh Muhammed ki işiği gökinünd Kem-terin ilduzı olur meh-i tâbân-ı kerem Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? A) Divan şiiri geleneğine bağlı bir anlayışla yazıl- mıştır. B) Kafiye şeması aa/ba/ca/da şeklindedir. C) Sözcük hâlinde redife ve zengin kafiyeye yer verilmiştir. Ait olduğu şiirin son dört beytidir ve taç beyte yer verilmiştir. Kerem" kelimesi redif oluşturduğu için "Kerem Kasidesi" olarak adlandırılır.

A KİTAPÇIĞI 0 Çün senindir her ne kim var ey gönül Kimden umarsan atá var ey gönül Çün yetersin sen sana yâr ey gönül Yarını bil alma ağyar ey gönül Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu şiirin na- zım şeklinin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir? A) Rubai B) Tuyuğ C) Kit'a D) Şarkı E) Muhammes

Öğreten Klasik DİVAN ŞİİRİNİN TEMSİ 1. Çok bilinen bir tartışmadır. Bir şiir başka bir dile tüm özellikleriyle çevrilebilir mi? Bu soruya farklı cevaplar verilebilir kuşkusuz. Kimileri şiir çevirisinin imkânsız olduğunu, böyle bir çabanın da şiirin kendi ana diliyle üretilen hâline zarar vereceğini dile getirir. Kimileri de her iki dile hâkim olan bir şairin, şiiri çevirebileceğini iddia ediyor. Ancak burada da sorulan ikinci soru şudur: Peki ama şiirde bire bir kelimelerin anlamı değil de şiirin taşıdığı duygu evreni okurla buluşturuluyorsa -ki olması gereken budur- o zaman ortaya çıkan bir çeviri mi yoksa bir şiirden esinlenerek yeniden üretme mi? Cevabı ne olursa olsun farklı kültürlerde üretilmiş eserleri tanımak için çeviri kaçınılmazdır. Tıpkı ---- Feridüddin Attar'dan çevirdiği gibi. Çevirinin orijinalden daha çok beğenilmesi, eserin niteliğinden mi yoksa çevirmenin maharetinden mi bilinmez. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) Ahmedi'nin - İskendername BILGI Gülşehri'nin - Mantıku't Tayr Fuzuli'nin - Leyla vü Mecnun D) Süleyman Çelebi'nin - Vesiletü'n Necat È Nâbî'nin - Hayriyye Nâbî gazellerinde, diğer divân şairlerinden biraz farklı

14 Hüdhüd ilerü uçar kuşlar bile, Kim acab kaçan ireler menzile Uça uça vâlih ü zâr oldilar Güçleri gitdi vü hayrân kaldılar Yola ne menzil belürdi ne nişân Çıkdi her kuş yüreginden yüz figan Bu beyitler aşağıdaki eserlerin hangisinden alın- mıştır? A) Harnáme B) Iskendernâme C) Mantuku't-Tayr D) Garipnâme E) Bengü Bade

B Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler-1 11. Aşka kâbil dil mi yok şehr içre yâ dilber mi yok Mest yok meclisde bilmem mey mi yok sågar mı yok Gonca-i dil açılıp hâtir nice şâd olmaya Bâğda güller mi yok gülşende bülbüller mi yok Yukarıdaki dizelerin divan şiirine ait bir nazım biçimin- den alındığı 1. Uyak düzeni II. Konu ve tema III. Ölçü IV. Uyak türü V. Nazım birimi özelliklerinden hangileriyle kanıtlanabilir? A) I ve B) II, III ve IV D) Il ve V C) I, II e V ginfor E) I ve V B 13. YAYINLARI

PL 21. İlk olarak XI. yüzyılda Yusuf Has Hacip'in Kutadgu Bilig isimli eseriyle Türk edebiyatına girmiş, XIII. yüzyılda Yunus Emre'nin kaleme aldığı Risâletü'n-Nushiyye ile Anadolu'da örnekleri verilmeye başlanmıştır. XIV. yüzyılda özellikle yöneticilerin istek ve yönlendirmelerine bağlı kalınarak şairlerin şiir yeteneği ve edebî zevkini ortaya koyan aşk, tasavvuf gibi temalar üzerine yazılmıştır. Gülşehri'nin Mantıku't-Tayr, Âşık Paşa'nın Garibname, Şeyyad Hamza'nın Yusuf u Züleyha bu türün bilinen örnekleridir. Bu parçada sözü edilen edebî tür aşağıdakilerden hangisidir? A) Menakibname B) Pendname C) Mersiye D) Surname E) Mesnevi

18. Divan edebiyatının ünlü hiciv şairi ---- özellikle kaside nazım biçiminde çok başarılıdır. Sözcüklerle müzik yaratan usta şairin dili, ağır ve sanatlıdır. Övgülerinde ve yergilerinde abartıdan kaçınmamıştır. deki yazılarını topladığı eseridir. - hiciv türün- Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Fuzuli - Su Kasidesi B) Bağdatlı Ruhi - Terkib-i Bent C) Nâbi - Hayrâbat Nef'i - Siham-ı Kaza E) Şeyh Galip - Hüsnü Aşk ÜNLÜLER YAYINLA

P 5. TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI / SC AY Severim kırlarda ben yaşamayı, On iki ayl. Severim kırların yeşil göğsünü, Bütün süsünü. Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Tam kafiye kullanılmıştır. B) Uyak örgüsü düzdür. Geleneksel halk şiiri nazım biçimleri kullanılarak yazılmıştır. D) Redif kullanılmıştır. E) Kisa dizeler, kendinden önceki dizede yer alan eyle- me bağlıdır Hâlâ doludur, bahçeler en tatlı sesinle

13. Ey devletin günüyle rûşen cemâl-i âlem Pîrûz tâli'inle ferhunde-fâl âdem (Ey Padişah! Senin devletin güneşiyle âlemin yüzü aydınlık, uğurlu; talihinle de insanlık kutlu, bahtli oldu.) Aşağıdakilerden hangisi bu beyitteki gibi önemli. kişilerin, din ve devlet büyüklerinin övüldüğü bir methiye olabilir? A) Güzeller nâza âşıklar niyâza geldi dünyâya Hayâlî sözle meşhûr oldi Hatem'den kerem kaldı B) Âsafâ hak bu ki bakdıkça Nedimâ kulunun Bana Her bir sözü bir gevher-i yekdâne (inci tanesi) gelir C) Hak Ta'âlâ acısın göstermesün cânânenin Ben öleyim eşiğinde bana cânân acısın D Devletün olsun muhalled (ebedî) talihin olsun said Dostun olsun muazzez düşmanın olsun mehin (zayıf) E) Adl-i kemâlin olmasaydı kim vereydi nûr Tutar idi zamâne yüzün zulm ile zulem (karanlık)

SOSYAL BİLİMLER - 1 TESTİ 12. Nedîm-i zâra benzer âşıkım yoktur demişsin sen Efendim, işte vardır ben esîrin ben giriftârın Nedim'in bir gazelinden alınan bu beyit için aşağıdakile rin hangisi söylenemez? ZAD A) Tecahüliarif sanatı yapılmıştır. B) Sevgilinin esiri olmaktan memnun olunduğu dile getir miştir. C) Sen zamiriyle sevgili kastedilmiştir. D) Sevgilinin vefasızlığından, eziyetinden şikayetçi olma söz konusudur. E) Ben zamirinin karşıladığı kişi Nedim'in kendisidir. 13. Yaklaşık yedi yıl boyunca kemik vereminin vermiş olduğu kıntıyla hastaneden hastaneye gitmis olan genç, bir gün B

nilest Türk edebiyatında ilk fabl örneği olarak bilinen eser, 126 beyitten oluşmaktadır. Bir eşeğin öküzlere öykünmesi ve acı bir sonla kendi tabiriyle "boynuz sahibi olmayı umar- ken kulağından olması" olayı işlenmiştir. Bu mesnevide sosyal eşitlik konusu işlenmiştir ve "İnsanoğlu yaptığı işin değeri kadar refaha layıktır." görüşü vurgulanmıştır. Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden han- gisidir? B) Gülistan A) Mesnevi D) Kelile ve Dimne C) Harname E) Hayvan Çiftliği

8 Padişah hırsızla bir kuyuya girip Cavid'i kurtarır. Yolları güzel bir bahçeye düşer, bahçede bir dev ve güzel bir kız vardır. Dev kıza âşıktır fakat Cavid kızı görünce kıza âşık olur. Hırsız devi öldürür, Cavid kıza kavuşur. Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir? A Hüsrev ü Şirin B) Yusuf u Züleyha Hayrabad D) Hüsnü Aşk E) Leyla vű Mecnun

] 7 B Kitapçığı 15. Mâh-ı iyd-âsâ gelúp ey âsaf-ı âlî-cenåb Pertev-i lutfunla Şevk-âbâdı kıldın şevk-yåb Kastlar oldu neşât ile burüc-i âftáb Pertev-i lutfunla Şevk-âbâdı kıldın şevk-yåb Yüz sürüp dâmânına buldu çemenler matlabın Yümn-i pâ-bûsun müşerref eyledi havzın lebin Kevkeben mesûd-1 ikbâl ede kasrın kevkebin Pertev-i lutfunla Şevk-âbâdı kıldın şevk-yâb Bu dizelerin nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir? A) Şarkı B) Rubai C) Murabba D) Kaside E) Terkibibent A 17.

15. Ben Âdem'den evvel çok geldim gittim Yağmur olup yağdım, ot olup bittim Bülbül olup Firdevs bağında öttüm Bir zaman gül için har'a düş oldum Bu dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Naat B) Devriye C) Şathiye D) Koçaklama E) Münacat