Divan Şiiri Soruları

C) Cemşid ü Hurşid ile Zühre D) Kerem ile Aslı E) Leyla vü Mecnun 15. Tasavvuf ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi ay- raç içinde verilen terimle uyuşmamaktadır? A) Tasavvuf yolunda belirli bir seviyeye ulaşmış kişi, ermiş. (Abdal) B) Hoşgörü ve yoksulluk gibi nitelikleri olan tarikat bağlısı, tekke öğrencisi. (Derviş) C) Nefis mertebelerini tamamlayıp kemale ermiş kişi, şeyh, mürşit. (İnsan-ı Kâmil) D) Allah aşkını dervişlere sunan kişi, şeyh, mürşit. (Sâki) E) Hakiki güzellik sahibi olan Allah'a özgü güzellik. (Vahdet-i Vücut) TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - SOSYAL BİLİMLER-1

7. Edebiyat tarihçileri Hakaniye Orhun Abideleri'ni İslamlik öncesi Türk edebiy ilk yazılı ürünleri olarak kabul ederler. (I) Üzerindeki yazılanı Danimarkalı dil bilimci Thomsen 1893 yılında okumuştur. Orhun Yazıtları'nın okunması hem tarihimiz hem de dilimiz açısından önemli bir olay olmuştur. Bu abidelerden Türklerin yaşamları, Letöreleri, inançlanı üzerine birçok şey öğreniyoruz. M Türklerin bağımsızlıklarına nasıl düşkün olduklarını, Türk kağanlarının kişisel çıkar ve mutluluklarından önce halkın çıkar ve mutluluğunu nasıl düşündüğünü görüyoruz. Bu parçada numaralanmış yargıların hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır? E) V D) IV A) I B) II C) III nose htainley shese nuplo Jea syrisy 8. Aşık Ömer ile ilgili olarak, Nd 01. Şairname adlı uzun şiiri edebiyat tarihimiz açısın- dan kaynak niteliği taşır. II. Âşıklar arasında "pir" ve "üstat" olarak tanınır. III. Bütün şiirlerinde hece ölçüsünü kullanmıştır. IV. İlk şiirlerinde "Adli" mahlasını kullanmıştır. V. Garipname didaktik bir eseridir. yargılarından hangileri yanlıştır? Ysüb AFT ve Il B) II ve III D) I ve IV O/limityayinlari E) IV ve V migla abrig YAYINLARI li ve v 21

A 12. A Eser Şair Nef'i Yüzyıl 17. yüzyıl Terkibibent 11 Bağdatlı Ruhi Vesiletü'n Necat 15. yüzyıl Bu tablodaki numaralanmış yerlere aşağıdakiler- den hangileri getirilmelidir? || 1 16. Yüzyıl Süleyman Çelebi A) Siham-ı Kaza 14. Yüzyıl Baki B) Hüsnü Aşk 15. Yüzyıl Ahmedi C) Mecalis'ün Nefais 17. Yüzyıl Aşık Paşa D) Leyli vü Mecnun 18. Yüzyıl Fuzuli E) Cihannüma

10. "Aşk iledür göğün döndüğü. Aşk iledür yerin dur- duğu. Aşkdur çarhına koyan feleği. Aşkdur tem- cid okudan meleği. Aşkdur yıldızları seyr etdüren. Aşkdur ay u güni devr etdüren. Aşkdur nebâtâtı bi- türen. Aşkdur çiçekleri getüren." sluvat Bu parça aşağıdaki eserlerin hangisinden alın- mış olabilir? exey nelibe se sbag A) Harnâme lab B) Hüsnü Aşk C) Vesiletü'n-Necat D) Keşfü'z-Zünun E Tazarrunâme

7. Aşağıdaki yargılardan hangisinde bir bilgi yanlışlı- ğı vardır? A) Battalnâme, İslam ordularının Bizans Devleti'ne karşı yaptıkları savaşlarda kahramanlik gösteren Battal Gazi'nin yaşamı etrafında şekillenir. BY Danişmendnâme, Anadolu'da bağımsız bir devlet kuran Danişmend Gazi'nin hayatı ve kahraman- lıklarının anlatıldığı anlatılardır. CYSaltuknâme'de Anadolu'nun Türkleşmesinde önemli bir yere sahip Sarı Saltuk adlı bir Türk "gazi-derviş"inin hayatı anlatılır. D) Hamzaname, Hz. Muhammed'in amcası Hz. Hamza'nın kahramanlıklarını konu edinen ve onun efsanevi hayatını anlatan eserlerdir. Fütüvvetnâmeler, ağırlıklı olarak tekke çevrelerin- de meydana gelen savaşlar silsilesinin anlatıldığı eserlerdir.

12. Aşağıdaki beyitlerin hangisi bir kasidenin "fahriye" bölümünden alınmış olabilir? A) Rûh-bahş oldi Mesîhâ sifat enfâs-ı bahâr Açdılar didelerin hâb-ı ademden ezhâr B) Herkes erişir anda muradına anınçün Dergâhları melce-i erbâb-i recâdır C) Sinlere var kim bilesin bu halâyık neydüğin Sanasın kim bir ekindür Azrâil biçmiş gibi (D) Nedim-i bezle-senc ü nükte-dân ü rind ü hoş-sohbet Suhan-pîrâ vü sihr-ârâ vü mu'ciz-güyü vahy-âver E) Şimdi amma böyle deryalar gibi pür-cüş iden Iltifât-ı pâdişâh-ı nükte-dânumdur benüm

13. Aşağıdakilerden hangisi musammat gazele örnek ola- rak gösterilebilir? A) Geceler encüm sayarım subha dek Ey şeb-i hecrin bana rûz-ı hisâb B) Biri aşkından utanıp perde tutmuş yüzüne Birinin tab-ı küşâde yok cemâlinde hicab C) Saçların bu ruhuna karşu takıldığı kim Bozulur gündüz o sevdâ ki geceler düzülür D) Nî leb ki sühan-gûyem nî râh ki mî pûyam Matlûb-ı kücâ cûyem hîç kimsecik anmaz mi E) Ey dil, ey dil niye bu mertebe pür-gamimsin sen Gerçi vîrâne isen genc-i mutalsamsın sen Diğer sayfaya geçiniz. ►►► 6

FILM Mesnevi, divan edebiyatının beyitlerle yazılan nazım şekillerindendir. Beyit sınırlaması yoktur ve aruzun kısa kalıplarıyla yazılır. (W) Beş, mesneviden oluşan eserlere "hamse" adı verilir. (I) Aşk, kahramanlık, ta- savvuf, mizah, öğreticilik gibi birçok konuda yazılabilir. Edebiyatımızdaki ilk mesnevi, Mevlânâ'nın 13 yüz- yılda yazdığı Mesnevi adlı eserdir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisin- de bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV EV

2. Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatı için söylenemez? A) Şiirler, Osmanlıca dediğimiz karma bir dille oluşturulmuştur. B) Aruz ölçüsü ve beyit nazım birimi kullanılmıştır. C) Konudan çok, konunun anlatımı önemlidir. D) Bireysel temalar, soyut bir anlatımla anlatılmıştır. E) Nesir türündeki eserler nazma göre daha fazla yer tutar. AYDIN YAYIN en g Bu I. II. III. ifa A

Q Esti nesim-i nev-bahar, açıldı güller subh-dem Açsın bizim de gönlümüz, sâki medet, sun câm-ı cem Erdi yine ürdibehişt, oldu havâanber-sirişt Âlem behîşt-ender-behîşt, her gûşe bir bâğı irem Gül devri, ayşeyyâmıdır, zevk u safâ hengâmdır Âşıkların bayramıdır bu mevsim-i ferhunde-dem Dönsün yine peymâneler, olsun tehi humhâneler Raks eylesin mestâneler, mutribler ettikçe negam Yukarıdaki beyitler kasidenin hangi bölümünden alın- mış olabilir? Sunula kişiye A) Fahriye B) Medhiye C) Nesip karding tammat D) Girizgah mething geçis E) Tegazzül DWWD soy tome

DENEME-3 13. (1) Osmanlının en görkemli olduğu zamanda Nâbî ve Nefî gibi önemli şairlerle aynı yüzyılda yaşamıştır. (II) Aşk ve ızdı- rap şairi olarak tanınmış ve şiirlerinin ana izleğini genel olarak bu temalar oluşturmuştur. (III) Leyla vü Mecnun isimli mes- nevisinde beşerî aşktan yola çıkarak tasavvufi ögelere yer vermiş ve klasik edebiyatın en güzel mesnevilerinden birini yazmıştır. (IV) Hem manzum hem de mensur eserler veren şair, süslü nesirle yazdığı Şikâyetname isimli eseriyle edebî mektup türünün ilk örneğini vermiştir. (M) Bunun yanında Arapça, Farsça ve Türkçe üç farklı dilde divan sahibi olan tek şairimizdir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde Fuzûlî ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V 14. Şinasi'nin şiir dilinde yapmak istediği dönüşüm, Namık Kemal tarafından unutulmustu Abdülhak Hami ylee dinier den et- mahla- üretken ri, otuz isidir?

5. Mevlana'nın farklı vaazlarının bir araya getirilmesiyle olu- uşan bu eserin Çelebi Hüsameddin ya da Sultan Veled tarafından derlendiği düşünülmektedir. Eserin düzenle- mesi yapıldıktan sonra Mevlana'nın tashihinden geçmiş olması kuvvetle muhtemeldir. Şiiri amaç değil, fikirlerini söylemede bir araç olarak kabul eden Mevlana, bu eserde "yedi meclis'te açıkladığı hadisleri konularına göre sınıf- landırmıştır. Mevlana, yedi bölümün tamamına münacat ile başlamıştır. Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerin hangi- sidir? A Mecalis-i Seba B) Mesnevi C) Mektubat D) Fihi Ma Fih E) Divan-ı Kebir

6. Dedim dilber Emrah aklımı aldın A Dedi şu cihanda beni mi buldun Dedim dilber niçin sararıp soldun Dedi çekdiceğim dil yarasıdır Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi (söylene L mez A) Ait olduğu şiirin son dörtlüğüdür. B) Yarımuyakla ve redifle yazılmıştır. C) Duraksız, 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. D) İstitham Sanatma başvurulmuştur. E) Müracaa koşma örneğidir. 4

axo imil nhelial bin 3. Aşağıdaki beyitlerin hangisi bir kasidenin "dua" bölümünden alınmış olabilir? A) Eylemez kimse bugün kimse elinden nâle Bezm-i işretde meger mutrib elinden evtâr BY Değildim ben sana mâil sen etdin aklımı zâil Bana ta'n eyleyen gaafil seni görgeç utanmaz mı cy Gûş etme eski na'raları kûy-ı yârdan Gûyâ ki deşt-i aşkta dîvâne kalmadı D) Her bağçesi bir çemenistân-ı letâfet Her kûşesi bir meclis-i pür-feyz ü safâdır E) Gül gibi hurrem ü handân ola rûy-ı bahtun Sâger-i îşün ola lâle sifat cevher-dâr Diğer sayfaya geçini

nn 3. Abdülmecit döneminde İstanbul'a gelmiş, devrin ileri ge- lenlerini sert bir dille eleştirdiği için burada barınamamış ve yeniden memleketine dönmüştür. Aruzla yazmışsa da asıl ?basarıyı heceyle yazdığı şiirlerinde göstermiştir. Dini, tasavvufi, ahlaki konulara da değinen şair özellikle haksızlıklara, zulme, rüşvete karşı yazdığı taşlamaları ile tanınır. Bu parçada sözü edilen saz şairi aşağıdakilerden han- gisidir? ? Doubled ? A Seyranî B) Dertlî C) Ruhsatî 2530 D) Gevherî eglig nE) Levni

m- ve 9- j- a 17. I. Ben denize salmışam bir cânumi II. Sanasın yılduz içinde mâh imiş III. Kamu işi başaran Allah imiş IV. Ben seven hûblar içinde şah imiş Tuyuğ nazım şeklinin biçim ve içerik özellikleri dikkate alınarak bir tuyuğ oluşturulmak istense bu dizelerin si- ralaması aşağıdakilerin hangisi olur? A) IV-II-I-III B) II-III-IV-I C) II-I-III-IV D) IV-I-II-111 E) III-II-IV-I