Divan Şiiri Soruları

9. Gördüm ey dil minnet ister virmege dünyâ murâd Ana minnet itmekden kurtuldum oldum nâ-murâd Bu beyitte şair aşağıdakilerden hangisini dile getirmiştir? A) Dünyaya dair isteklerini erteleyen insanın dünyada hak ettiği konuma geleceğini B) İnsanın, gönlündeki isteklere ulaşmak için dünyadan vazgeçmesi gerektiğini C) İnsanın dünyayla ilgili isteklerini biraz gayretle kolayca elde edebileceğini D) Dünyaya karşı kendini borçlu hissetmektense gönlündeki isteklerden vazgeçtiğini E) Dünya kadar isteği olan insanların bile isteklerine zamanla ulaşacağını Dider sayfaya geçiniz.

Hayriyye, Hayrabad Seghi Husrev u Strin Harname Süleyman Qelebi - Vesiletü'n Necat (Meulit) Tahir Efendi bana kelp demiş, İltifatı bu sözde zâhirdir, Malikî mezhebim benim zira, İtikadımca kelp tahirdir. (Tahir Efendi bana köpek demiş, belli ki bana iltifat ediyor, çünkü benim mezhebimce köpek temizdir. Ama "kelp tahirdir" derken, hem "köpek te- mizdir" diyor Nef'î, hem de "köpek Tahir Efendi'dir" demiş oluyor.) Leyla ile Mecnus A. RIT'A Nabi Genellikle 2-12 beyitten oluşur. Matla beyti olmayan bir nazım şeklidir. abcb/db ◆ Mahlassız şiirlerdir. Misralar arasında anlam bütünlüğü bulunur. Felsefî ve toplumsal düşünceler, hikmet, nükte, yergi gibi konular işlenebilir Nef'i'den kıta örneği: Müftü Efendi bize kâfir demiş, Tutalım ben O'na diyem müselman, Lâkin varıldıkta ruz-ı mahşere, İkimiz de çıkarız orda yalan. (Müftü Efendi bana kâfir demiş, ben de ona Müslü- man desem, fakat mahşer gününe verildiğinde ikimiz söylemiş oluruz.) de

10. Mecnun ki eşitdi ol hitâbi Verdi bu tarîk ile cevâbi (tarik: yol) Bu beyit için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Divan edebiyatı şiir geleneğini temsil etmektedir. 471 B) Telmih sanatına başvurulmuştur. Ha C) Bir kasideden alınmıştır. and D) Aruzun kısa kalıplarıyla yazılmıştır. E) Hem kafiye hem redif kullanılmıştır.

15. 15. yüzyılda Bursa'da yaşamıştır. Sultan Birinci Murad Han'ın vezîrlerinden Ahmed Paşa'nın oğludur. Bir süre Sultan Bayezid'in Dîvân-ı Hümâyûn imamı görevini yap- mış, daha sonra Bursa Ulu Cami imamlığına getirilmiştir. Kendisinden sonra Mevlit söyleme geleneği ortaya çıkmış- tır. Daha çok saray ve çevresinde aydın kesime hitap et- miştir. Bu parçada söz edilen şair aşağıdakilerden hangisidir? A) Aşık Paşa B) Ahmet Paşa C) Süleyman Çelebi K D) Taşlıcalı Yahya E) Enderunlu Vasif 18

13. Ol sâ'at hevâdan indi bir doğan Yeri gögi ditredüp kıldı figan Bunca gündür ben hevâda gezerim Ol benim avimi sende sezerim Kendi etimden kesem virem saña Sen bâğışla bu gügercini bana Bu dizeler mesnevinin hangi bölümünden alınmıştır? A) Sebeb-i telif B) Dibâce C) Mi'râciye D) Hâtime E) Âgâz-ı Dâstân 16. Bir varmış, bir Var varanın, destursuz ba habersiz bal Bir at aldım bir tekme v Paşa Cami belime sol Kaplumba Bir varmis Yukarıda bölümü A) Dilek

. 01 e Ei a el en Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler-1 6. Pâyına yüz sürmegi komazsa elden nola kim Nazmî-i üftâde anun ayagı topragidur Bu beyit için aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) Gazelin taç beyitinden alınmıştır. B) "yüz sürmek" kalıplaşmış bir sözdür. C) "nola" sözcüğüyle istifham sanatı yapılmıştır. D) Matla beytinin yapı özelliklerine rastlanmaz. E) "kim" sözcüyle sevgili kastedilmiştir.

- Aşağıdakilerin hangisinde yapılan açıklama ile açıklamanın yay ayraç içinde verilen örneği uyuş- mamaktadır? A) Hz. Muhammed'in doğumunu, hayatını anlatan şiir- ler (Siretü'n Nebi) x megsmetod (3) B) Gezilip görülen yerlerin tarihiyle, kültürel özellikle- riyle anlatıldığı eserler (Miratü'l-Memalik) aman 12.00.62 (0 C) Gerçek veya tasavvufî anlamda içkinin, içki meclis- lerinin övüldüğü şiirler (Heft-Cam) D) Bir kimseyi yerme, gülünç duruma düşürme, onunla alay etme amacıyla yazılan şiirler (Siham-Kaza) E) Ölen birinin ardından duyulan üzüntüyü dile getir- mek amacıyla yazılan şiirler (Kanuni Mersiyesi)

Türk Dili ve Ed 13. Gel keremkârım dil-i uşşâkı mahzûn eyleme Gonca-veş perverdegân-ı vaslı dil-hün eyleme Fürkat âdet olmasın kan eyle kânun eyleme Şehr-i hüsnün şehriyansın bugün ferman senin Bûy-i hicrân vermesin gül-berg-i handânın diriğ Zâr u giryân olmasın uşşâk-i nâlânın diriğ Dest-büş olmazsa bâri etme dâmânın diriğ Şehr-i hüsnün şehriyansın bugün ferman senin Bu şiir parçasının nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? A) Kit'a B) Şarkı C) Tuyuğ D) Terbi E) Terkibibent

16. Zâhir ü bâtina bak hây ile hûyı seyr it Vahdet ü kesreti gör rûy ile mûyi seyr it Mülk içinde melekûtı göreyüm dirsen eger Lafzda ma'nîye bak nâfede bûyı seyr it İmtiyâzun sebebin asldan istersen eger Hâke bak dîde-i ibretle sebûyı seyr it Bilmek istersen eger halk-i cedîdün sırrın Gülşenün nâmiyesin gör leb-i cûyı seyr it Bu beyitler içerik yönünden aşağıdaki gazel türlerinden hangisine örnek gösterilebilir? A) Âşıkane B) Rindane D) Hakimane E) Sufiyane C) Şûhane Diğer sayfaya geçiniz.

8. Aşağıdaki beyitlerin hangisi, yer aldığı kasidenin farklı bir bölümünden alınmıştır? A) Benim ol nev-sål ü nev-âyîn-i sühen Tâze mazmûn u ma'âniyle toli endîşem (Yeni tarz ve orijinal şiirler söyleyen şair benim ki düşüncem yeni mazmun ve manalarla doludur.) B) Eger eş'âr-ı mevzûnum eger âsâr-ı menşûrum Bulanlar gevher-i sencîde vü nakd-i revân buldi (Vezinli şiirlerimi ve ortaya serilmiş eserlerimi bulanlar, ölçülü gevherler ve kıymetli nesneler bulmuş olurlar.) Âlem-ârâ şehriyâr-ı dâd-güster kim cihân Devr-i adlinde nizâm-ı ahd-i Nuşirevân bulur (O, şimdi cihanı süsleyen öylesine bir adalet dağıtıcısıdır ki onun adil döneminde Nûşirevan devrindeki adalet düzeni görülür.) D) Tab'-i pâkümdür o ser-çeşme-i ma'nî ki eder Reşhası âb-ı hayât-ı sûhâna sakkâyî (Mana çeşmesinin başında, damlası şiire ölümsüzlük veren suyu dağıtan sâkî, benim temiz yaradılışımdır.) E) Benem ol nâdire-zer-dûz-ı âlem kim zamanumda Gelür her ehl-i dil tahsil iderler ilm ü irfânı (Dünyanın öyle usta şairiyim ki şairler gelip benden bilgi ve irfan alırlar.) C

1. Ve hayli büyük göz kâmillige delîldür. Küçi göz yeynicek- lige ve miyâne göz vakâra sebük-rühluga delîldür. Ve küçi göz ki içeru batmış ola mekr ü hasede ve hiyânetde delîldür. Göz ki yüzden yüksek somalıç ola bî-şermî ve nâdânîdür. Göz tîz tîz yumulub açılmak delîl-i mekrdür. Bu parça aşağıdaki edebî türlerin hangisinden alın- mış olabilir? A) Menakıbname B) Kıyafetname C) Pendname D) Surname E) Tezkire

AYT 13. İmdi küçük bir suç için kimseyi suçlama, ta ki seni de suçsuz suçlamasınlar, yani keşke böyle yapmasaydı, diye suçlamasınlar. Yok yere öfkelenme. Kızmaktan aciz kaldığın vakit, kızgınlığını yutkunmağı âdet edin, birisi senin katında suç işlese ve dönüp senden suçu- nu bilerek af istese kendine o suçu bağışlamayı boyun borcu bil, çok büyük bir suç olsa da affetmek yeğdir. Çünkü kul suç işlemezse hocanın affı belirmezdi. Sen de suçuna göre cezasını verince büyüklüğün nerede kaldı. Ama eğer affedip bağışlarsan ululuk şerefinden hâli olmazsın. Bu parça aşağıdaki edebî türlerin hangisinden alın- mış olabilir? AFütüvvetnâme B) Seyahatnâme C) Sefaretnâme D) Ruznâme E) Surnâme

7. 18. yüzyıl şairlerinden olan Şeyh Galip, - Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülemez? A) kendine özgü, düslü sanatlı bir dil kullanmıştır B) tasavvuf düşüncesine bağlıdır C) didaktik şiirin öncüsüdür D) şiirlerinde ahenk ve musikîye önem vermiştir E) soyut ve kapal bir anlatımı benimsemiştir 11.

A A A A ens 7. Lebleri mül saçları, sünbül yanagi berg-i gül Bir semen-ber serv-i boş-reftår dirsen işte sen [Dudakları şarap, saçları sümbül, yanağı gül yaprağı, göğsü yasemin çiçeği gibi beyaz olan, boyu servi, hoş yürüyüşlü dersen, işte (O) sensin.] Bu beyitle ilgili aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) Sevgilinin kırmızı dudağı şaraba benzetilmiştir B) Sen zamiriyle sevgili kastedilmiştir. Sevgilinin göğsü, beyaz yasemin çiçeğine, boyu da serviye benzetilerek kapalı istiare yapılmıştır. D) Saç, leb, yanak kelimelerinde tenasup sanatı vardır. E) Sevgilinin kırmızı yanakları gül yaprağına benzetil- miştir. oldu bir yanı tercih edilmiştir 8. Türklüğün vicdanı bir Dini bir, vatanı bir Fakat hepsi ayrılır Olmazsa lisanı bir Bu dizelerden, A 10. Le al Nite (Fe se

8. Aşağıdaki beyitlerin hangisi ayraç içinde verilen Hadeyi örneklemez? A) Kesb-i hüner âlemde değildir hüner ancak Ehl-i hünerin kadrini bilmek de hünerdir (kıymetli kişileri takdir etme) B) Bir mevsim-i bahârına geldik ki âlemin, Bülbül hâmuş, havz tebi, gülistan harâb. (baharın güzelliğini fark etme) C) İncitme sen ahbâbu, incinmeye senden. Bu âlem-i fânide, zarafet budur işte. (nezaketli olma) D) Ebnâ-yı Zamânun talebi nâm u nişandur Her biri tasavvurda fülân ibni fülândur W (makamla, soyla övünme) E) Bîmâr olan bilür yine bîmâr hâlini Mecruh u hastanun haberin sağa söyleme (aynı derdi yaşayıp anlama) B

Bu parçada sözü edilen Divan edebiyatı şairi, aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Baki B) Neff C) Nabî D) Fuzuli E) Nedim 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde boş bırakılan yere ayraç içindeki söz getirilemez? A) Şeyhi'nin Harnâme adlı eseri edebiyatımızda önemli bir örneğidir. (fabl) 33-00 B), Büyük İskender'in hayatını kaleme aldığı İskendernâme adlı eserini mesnevi biçiminde yazmıştır. (Ahmedi) 5451 C) Kadı Burhaneddin edebiyatımızda özellikle nazım biçiminde yazdığı şiirlerle tanınmıştır. (tu- yuğ). 200 D) Nabînin oğluna hitaben yazdığı Hayriyye adlı mesnevisi ---- bir nitelik taşır. (epik) E) Şeyh Galip, sembolik bir anlatım kullandığı ---- adlı mesnevisinde tasavvuf düşüncesine yer ver- miştir. (Hüsnü Aşk) 9. Edebiyatımızda ilk hamse sahibi sanatçı, aşağı- dakilerden hangisidir? B) Fuzuli A) Taşlıcalı Yahya n) Nabî nangisi A) Sulta C) Şey 11. Seb lerin üsl ZE S