Edebi Sanatlar (Söz Sanatları) Soruları

dir? Tekrir - tezat-telmih Bj Kinaye - tevriye - tesbih c) Tenasüp - tekrir - kinaye or Teşbih-tenasüp - teşhis e Tezat - tekrir - istiare 13. Bir gemi yaraştı Samsun'a sabaha karşı Selam durdu kayığı, çapan, takası Selam durdu tayfası Bir duman tüterdi bu geminin bacasından LIMIT YAYINLARI Bir duman Durnan değildi Memleketimin uçup giden kaygılarıydı Bu dizelerde aşağıdaki açıklamalardan hangisine uy- gun bir söz sanatı yoktur?) olumus Ar Cansız varlıklara insana özgü özellikler verilmiştil. B) Aralarında ilgi bulunan kavramlar bir arada kullanıl- mıştır. C) Benzerlik ilgisi olmaksızın bir söz başka bir söz yeri- ne kullanılmıştır. DY Doğal bir olay, gerçek nedeninin dışında, hoşa gide- cek bir nedene bağlanmıştır. E) Nitelikçe güçsüz olan bir varlık, güçlü olan bir varlığa genzetilmiştir.

Aşağıdaki şiirlerin hangisinde söyleyici, imgeye başvurmamıştır? A) Âşığım, dağlara kurulu tahtım, Çobanlar bağrımı dağlar da geçer. B) Göğsümden havaya kattığım zehir Solduracak bir gül gibi ömrünü. C) Ben, gamli, donuk kış güneşi, Çıplak dallarda, sessiz dinleniyordum. D) Yolda bir kadın gördüm çapa çapalar, Bebeği sallanır iki dal arasında. E) Bir sarı yaprak gibi düştü gönlüm yoluna, Buğulu gözlerimden geçmediğin gün olmaz.

ma miy- 11. Sen gelmezsen kış geliyor. Soğuyup donuyor güneşim. Buz tutmuş içim dışım. Cam gözlerimde donuk gözyaşım. Buzul çağını getirir gidişin bir Bu dizelerde aşağıda verilen söz sanatlarından han- gisi yoktur? C) Hüsnütalil A) Tezat B)istiare E) Kişileştirme D) Abartma

Haliç'te bir vapuru vurdular dört kişi Demirlemişti, eli kolu bağlıydı, ağlıyordu Bu dizelerdeki söz sanatının benzeri aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Balık baştan kokar bunu bilmemek Seyrani gafilin ahmaklığından B) Bir işıktı yanardı yalnız gecelerde Akşam çiçekler uykuya yattı C) Her gün bu kadar güzel mi bu deniz Böyle mi görünür gökyüzü her zaman D) Bir şarkı dökülüyor sokağa Unutulmuş bir pencereden E) Başlar ağaçların gölgesine düştü Gözler kör sanırsın, hep sağır kulaklar

geç anlayacaksın. Tas ons irçok deyim oluşturul- -, kötülük yapmak için mek, gücü yetmemek; anışlarıyla göstermek; 15. Akraba görürsen yolun değiştir Selamını ver de sorma savuştur Kaşını eğip de yüzün buruştur Kapı açtırmasın zil oğul sana Yukarıdaki dizeler, aşağıdaki anlam olaylarından hangisine örnektir? ek; dişten artırmak, V biriktirmek anlamla- ektir yimlerden hangisi- < yapılmıştır? A) Kinaye B) Tariz 10 C) Duyular arası aktarma D) Mübalağa E) Mecazımürsel DW EV 'yo 310 GZO V80 ASO 360 SOL 90 820 880 TÜRKÇE

3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde verilen sanat yoktur? A) İlk sevgiye benzeyen ilk acı, ilk ayrılık Yüreğimin yaktığı ateşle hava ilik (Hüsnütalil) B) Gök sarı, toprak sarı, çıplak ağaçlar sarı Arkada zincirlenen yüksek Toros Dağları (Tekrir) C) Bir kitabe kokusu duyuluyor yazında Korkarım, yaya kaldın bu gurbet Çıkmazında (Benzetme) D) Ufku tutuşturmadan fecrin ilk alevleri Arkamızda kalıyor şehrin kenar evleri (Mürsel mecaz) E) Ardimda kalan yerler anlaşırken baharla Önümüzdeki arazi örtülü şimdi karla (Kişileştirme)

5. Başka sanat bilmeyiz karşımızda dururken Yazılmamış bir destan gibi Anadolu'muz 1 Arkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken 11 Sana uğurlar olsun... Ayrılıyor yolumuz III IV Bu dörtlükte numaralanmış yerlerdeki anlam olayları ve özellikleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? II III IV Mecaz anlam A) Ad aktarmasi Benzetme Sesteşlik Ad Tariz Dolaylama Doğadan do- B) ğaya aktarma aktarması C) Kinaye Benzetrne Kinaye Ad aktarması Benzetme Nicel anlam D) Kişileştirme Genel anlamlulik Özel anlamlılık Da Yan anlam Ad aktarması Ad aktarmasi Konu Tarama Testi | Türkçe

mis - 2 a- 29. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde verilen edebi sa- nat yoktur? A) Şu gurbet ellerde kimsesiz garip Her öksüz bakışta göz vurdu beni (Mecazımürsel) B) Ben âşıkım aşka; aşk da sevdalı bana Âşık tene can, ten ise sevdali cana (Tekrir) SY Kapı kapı bu yolun son kapısı ölümse Her kapıda ağlayıp o kapıda gülümse (Tezat) D) Yaldızlı perçemlerin ıslandıkça uzuyor Yalnızlık damla damla şakağından sızıyor (istiare) E) Bu kadar letafet çünkü sende var Beyaz gerdanında bir de ben gerek (Telmih) 1 m Yayınları

Hani bir gün seninle Topkapı'dan, Geliyorduk yol üstü meydan, Bir çınar gördük enli, boylu, vakur... Bir ağaç hiç eğilmemiş mağrur Koca bir gövde belki altı asır Belki ondan da fazla, dalgin, ağır Kaygısız bir ömür sürüp gelmiş Öyle serpilmiş, öyle yükselmiş Tevfik Fikret'in “Çınar" şiirinden alınan bu parçada şair, “çınar” ağacını Osmanlı İmparatorluğu'nun ye- rine kullanıyor ve şiir boyunca çınarın çeşitli özellik- lerini sıralayarak bu imgeyi şiirin tamamına yayıyor. Bu şekilde yapılan mecaz ve somutlama yolu aşağıdakilerden hangisidir? AV Temsilî istiare B) Teşbihibeliğ C) Telmih D) Teşhis ve intak E) Akis 2

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sözcük benzetme amacı güdülmeksizin başka bir söz- cük yerine kullanılmıştır? Al Her şeyi öğrenme merakı yüzünden yanımız- dan ayrılmiyor. B) Adresi bir de şu büfeye sorsak mı? c) Çimento da alçı da çabuk donar, biraz acele et- meliyiz. D) Büyük bir insan seli, meydana doğru akıyordu. E) Gençlerin sesine değer vermeyen toplumlar ge- leceği kuramaz.

m 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde gerçekle- şen anlam olayıyla ayraç içinde verilen terim uyumlu değildir? Ufuklar kararmış ve dalgalar havlamaya başla- mıştı. (teşhis) 8) Sen anlaşılmamış bir kadınsın fidan boylum. (teşbih) ut n ki C) Kitap okumayan insanın düşünceleri paslanır. (kapalı istiare) D) Kurban olam kurban olam, beşikte yatan ku- zuya (açık istiare) El Yan masanın gürültüsünden rahatsız olmaya başladık. (mecazımürsel)

Soru 6 Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde verilen sanat yoktur? A) Dolu rüzgârla çıkıp ufka giden yelkenli Gidişin seçtiğin akşam saatinden belli (Hüsnütalil) B) Uçuyor rüzgâr gibi altımdaki küheylan Ne kadar dizginlesem yavaşlayacak değil (Mübalağa) C) Kuşlar küsmüş yuvaya, ağaçlar yaprak vermez Bu kavgalar bitecek, zulüm ebedî değil (Teşhis) D) Gerçek, hayali aştı, ufuklar uzak değil En olmaz isteklere uzanmak yasak değil (Tezat) E) Gül yaprağına döndü tekmesi düşmanların Sunulan zehir değil, saplanan bıçak değil (Teşbih)

Örnek 16: Ne sabahı göreyim, ne sabah görüneyim Gündüzler size kalsın, verin karanlıkları Islak bir yorgan gibi, sımsıkı bürüneyim Örtün, üstüme örtün, serin karanlıkları Bu dörtlüğün son dizesinde serin sözcüğü hem "sermek" hem de "serinlik" anlamlarına gelecek şekilde kullanılarak sanat yapılmıştır. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu dizedekine benzer bir söz sanatı kullanılmıştır? A) Ulusun, korkma nasıl böyle bir imanı boğar Medeniyet dediğin tek dişi kalmış canavar. B) Ömrümde zararsız günümü bilmem Her senede yüz milyonluk kârım var C) Dindirmez anladım bunu hiçbir güzel kıyı; Bir bitmeyen susuzluğa benzer bu ağrıyı. D) Sonsuz ufuktan âh o ne coşkun gelişti o! Birden nasıl toparlanarak kükremişti o! E) Gittim o son diyara ki serhaddidir yerin, Hâlâ dilimdedir tuzu engin denizlerin!

14 10. Ölüm bize ne uzak ne yakın bize ölüm Ölümsüzlüğü tattık bize ne yapsın ölüm Bu dizelerde yer verilen söz sanatı aşağıdakilerden han- gisidir? A) Tezat B) Cinas C) Teşbih D) Hüsnitalil E) Tecahülüarif

ÖDEV TESTİ 3. Hani selamı hani bir peyamı cananın Saba senin de işin hep heva imiş yazık Bu dizelerde "heva" sözcüğü "hava" ve "istek, arzu" anlamı- na gelmektedir. Buna göre beytin ikinci dizesinde aşağıdaki söz sanatların- dan hangisi vardır? A) Kinaye B) istifham C) Tevriye DJ Mecazımürsel En Tecahülüarif 4. Suyu ürpertiyor çıkan rüzgår Şimdi sahil boyunca Maltepe'yi Köpüren mavi dalgalar yalıyor Bu dizelerdekl söz sanatına aşağıdakilerin hangisinde baş-

2 YA B C if 12. Zamân gelir ki cihân içre ins ü cân kalmaz Değil değil yalınız ins ü cân cihân kalmaz Yenişehirli Avni bu beytinin ilk misrasında "Öyle bir dönem gelir ki dünyada insanlar ve cinler kalmaz." dedikten sonra söylediğinin eksik olduğunun farkına varıp ikinci misrada bu sözünden dönerek "Dünya da kalmaz." diyerek “rücu" sanatından yararlanmıştır. Aşağıdaki beyitlerin hangisinde rücu vardır? A) Çatma kurban olayım çehreni ey nazlı hilâl Kahraman ırkıma bir gül ne bu şiddet bu celâl B) Baran değil, şafak değil, ebr-i seher değil Gözyaşıdır, ciğer kanıdır, dud-i ahtır 3. . C) Sanmayın ki gün görmedim bu dengesiz dünyada Gördüm ama boz bulanık aklımda bir akış kaldı D) Olur mu dünyaya indirsem kepenk Gözyaşı döksem Nuh Tufanı'na denk E) Eylülde melul olduğu gönül soldu da lale Bir kâküle meyletti gönül geldi bu hale