Edebi Sanatlar (Söz Sanatları) Soruları

ÖDEV TESTİ 3. Hani selamı hani bir peyamı cananın Saba senin de işin hep heva imiş yazık Bu dizelerde "heva" sözcüğü "hava" ve "istek, arzu" anlamı- na gelmektedir. Buna göre beytin ikinci dizesinde aşağıdaki söz sanatların- dan hangisi vardır? A) Kinaye B) istifham C) Tevriye DJ Mecazımürsel En Tecahülüarif 4. Suyu ürpertiyor çıkan rüzgår Şimdi sahil boyunca Maltepe'yi Köpüren mavi dalgalar yalıyor Bu dizelerdekl söz sanatına aşağıdakilerin hangisinde baş-

7. Akil ersin ermesin sevdama Senden yanayım dedi yeşeren dal senden yana Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangileri vardır? A) intak - teşbih - açık istiare B) Teşhis - teşbih - kapalı istiare C Intak - teşhis - kapalı istiare D) Teşbih - mübalağa - nida E) Teşhis - tevriye - açık istiare

Her yar y Bu slirin teması aşd s temas C Buis Görd Coro Can Düşmanix D) Bar CAyrilik DOlüm E) Ozlem ca Bi Ye Ee 3. Kelimelerin anlam ilişkileri, görevleri kasıtlı olarak birbirine kanstırılmıştır. Şiirde anlamı kapalı tutmak hatta anlam- 5 sızlığı oluşturmak için şairler bilinçli bir şekilde farklı o anlayışlarını ortaya koyarlar. Hatta bazen bu kelimelerdek anlamsızlığı harf düzeyine bile indirmişlerdir. Şair bilin- çaltında yatan duygularını, düşüncelerini hatta rüyalarını mantıksal bir sıra izlemeden, anlamsız semboller halinde sunabilir Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen şiir anlayışına uygun şekilde yazılmıştır? A) Usanmaz kendini insan bilenler halka hizmetten Mürüvvet - mend olan mazluma el çekmez i'anetten B) Mende Mecnun'dan füzün áşıklık isti'dadı var Aşıkı sadik menem Mecnun'un ancak adı var C) Yolunu beklerken daha dün gece Kaçıyorum bugün senden gizlice D) Bu kitaplar Fatih'tir, Selim'dir, Süleyman'dir Şu mihrap Sinanuddin, şu minare Sinan'dir E) Baktım geçiyordu durdum isyana Bir beyaz bir esmer 36

Tartışınız. MÂNİ ÖRNEKLERİ Ary Düz Máni Kuş kafese girmiyor a Buna aklım ermiyor 9 Hiç boşuna ah çekme Annem beni vermiyor a Kesikli (cinasli) Mâni Bağ bana Bahçe sana bağ bana Değme zincir kâr etmez Zülfin teli bağ bana Yedekli (Artik) Mâni Ağlarım çağlar gibi Derdim var dağlar gibi Ciğerden yaralıyım Gülerim çağlar gibi Her gelen bir gül ister Sahipsiz bağlar gibi de Bayburt'a giden yollar a Uzadıkça uzarlar: 2. Geçme bizim kapıdan x Eller bana kızarlar. Aldım aşkın tüfeğin Vurdum bir kaç karaca Dünyada bir yâr sevdim Kaşı gözü karaca I onze 99 a Ne viran çeşme imiş Su içecek tası yok Yıkıldı viran gönlüm Yapacak ustası yok Şu vefasız dünyanın Ucu var ortası yok Anonim Hla-shlar Froe 35

9. Bir bûse mi bir gül mü verirsin dedi gönlüm Bir nîm tebessümle o âfet gülü verdi (Gönlüm o güzele bir öpücük mü bir gül mü verirsin diye sordu O âfet sevgili, yarım bir tebessümle gülü verdi) Bu dizelerin ikinci dizesinde görülen söz sanatının benzeri aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Artık demir almak günü gelmişse zamandan - Mechule giden bir gemi kalkar bu limandan B) Ey ay, felek harab olmuş altüst olmuş senin için Bizi öyle harab, öyle altüst ediyorsun, etme C) Ekmek Leyla oldu bire dostlarım Mecnun olup ardı sıra giderim D) Dedim dilber niçün sararıp soldun Dedi hep çektiğim dil yarasıdır E) Ölüm indirmede gökler ölü püskürmede yer O ne müthiş tipidir savrulur enkaz-ı beşer 66 2. ÜNİTE 821

bilm yer nale 5. Gönlümde ateştin gözümde yaştın Ne diye tutuşup ne diye taştın Bu dizelerde altı çizili sözcüklerde görülen söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir? A) İstifham B) Teşbih C) intak D) Leff ü neşr E) Mübalağa

Aşağıdaki dizelerin hangisinde istiare vardır? A) Taç yaprakları döküldü soldu bu gönlümün Yaşıyorum hüzünlü ve yalnız B) Ben kapını misafir gibi çaldığımda Evinin kapılarını sonuna kadar aç C) Nerde o çılgın neşen O yaprakların çiçeklerin meyven D) Sabah rüzgârının esintisi Pırıl pırıl yansıyan bir ayna gibi By Size bir olay anlatayım çok kısa Bir kış günüydü, kar yağıyordu

3. Seyretti hava üzre denir taht-i Süleyman O saltanatın yeller eser şimdi yerinde Bu beyitte aşağıdaki söz sanatlarından hangisi ağır bas- maktadır? A) Telmih B) Tecahülüarif C) Tekrir D) Tevriye E) Tariz PUANYAYINLARI facebook.com/groups/ataaofAdalet 0534 926 37 76 n/ataaofadalet

8. Gönül penceresinden ansızın bakıp geçtin Bir yangının külünü yeniden yakıp geçtin Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi vardır? "PEL A) İstiare B) Teşhis 7 C) Kinaye E) Telmih D) Tevriye

Yâr için başımı belaya saldım Mecnun'dan Ferhat'tan nasibim aldım Nereye gidelim şaşırıp kaldım Gücüm ancak gözyaşıma yetiyor Bu dörtlükteki en belirgin söz sanatı aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Tevriye B) Kinaye C) Hüsnütalil D) Teşhis E) Telmih

9. 1. Ektiğim tohumları yeşermiş görüyorum Diktiğim fidanların açılan gülleri var II. Şu anda yolları tutuk Anadolu'da Binlerce köy var kar altında uyumakta erine Numaralanmış dizelerde sırasıyla aşağıdaki söz sanat- larından hangileri örneklendirilmiştir? A) Kinaye mecazımürsel B) Teşhis-tezat C) Telmih - tecahülüarif - D) Tevriye-cinas E) Kinaye - tevriye

12 TESTIS 1 9. Aşağıdakilerin hangisinde kişileştirmeye başvurul- mamıştır? A) İçiyorum çöllerin bütün susuzluğunu BXSeni gören ağaçlar, kuşlar sarhoştu bugün Yasemin kokulu bir rüzgâr eser D Uyandır şarkısıyla beni kanaryaların Š4 Üzgün üzgün yeşerir gülşende goncalarım 36

Aç gözün bu gaflet uykusundan uyan Uyan uykusu çok gözlerim uyan Bu dizelerde geçen altı çizili sözcükte görülen söz sa- natı aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Sivas yollarında geceleri Katar katar kağnılar geçer B) Yine yandım bu dertle Ahim çıktı zalim gökyüzüne C) Gümüş bir dumanla kaplandi her yer Yer ve gök bu akşam yayla dumanı D) Yüzüme gülüp arkamdan azmedersin Şu garibin canın almaya naz u işveyle E) Bir tencere kaynar ocakta Et mi kaynar dert mi kaynar bilinmez

borzeyer 4. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "kapalı istiare" vardır? Tethis A) Yillardan yıllardan sonra bu şehir Bu bahçeler bu kalp, bu zalim gece B) Buruk bir akşamı siliyorum alnımdan Çiy düşmuş toprak gibi C) Ben gecenin gündüzün dışında Kalbimin her atışında bekliyorum seni Zambak gibi en güzel çağında Serpildi deniz nefesleriyle E) Karanlık gecelerde yitirdiğin ben miyim Adı nedir sevgilim bu dinmez fırtınanın

3. Sarp kayalıklardan yukarı Döne döne yükselen kara bir gölge Yükseldikçe küçülüyor ada, ağaçlar, taşlar Büyüyor sakin deniz İçinde suskun bir tekne İki durgun balıkçı Denizin mahsulünü topluyor sessizce Bir rüzgâr kanat vurup geliyor batidan İçinde çan sesleri, kokusunda hanımeli Bu metinde aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur? AT Doğadan doğaya aktarım B) Karşıt iki durum C) Aşamalı durum D) Kişileştirme E) Duyu aktarımı ne

12. "Anlam genişlemesi yoluyla somut anlamlı bir isim, soyut anlam kazanabilir; somut anlamıyla 'kalp' anlamına gelen yürek' ismi, 'cesaret' anlamına gelerek soyut bir anlam da kazanabilir." HIZ VE RENK YAYINLARI Böyle bir anlam değişmesini örneklendiren isim, aşa- ğıdakilerin hangisinde kullanılmıştır? A) Kara günde belli olur dostun hasi. B) Yüksek dağların insanı rahatlatan bir yanı olmalı. C) Ressamın hiçbir tablosu ölümünden önce değerini bulamamış. D) Bunca zorluğun üstesinden gelmenin bir yolu olmalı. E) Anadolu coğrafyasını baştan başa gezmek gibi bir dü- şüncesi var.