Edebiyat Nedir? Soruları
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?okumanın beyin üzerindeki etkilerini araştırdı. Bir
Bilim insanları, 8-12 yaşlan arasındaki çocuklarda
grup, okuma problemi olan çocuklardan oluşuyor.
du. Kontrol grubunda ise normal düzeyde okuyabi
len çocuklar yer almaktaydı. Araştırmacılar özel bir
manyetik rezonans görüntüleme tekniği kullanarak
bu çocukların beyinlerini inceledi Bu teknikle çocuk.
ların beyinlerindeki "beyaz madde" adını verdiğimiz,
bir bakıma şehirler arası yollar gibi beynin değişik
bölgeleri arasında bilgi akışı sağlayan bölgelere bak.
tılar. Araştırmacılar çalışmanın devamında, okumas
zayıf olan çocuklara bir sonraki ders yılında 100 sa-
atlik özel bir program uyguladı. Bu programda öğ
rencilerin belli sözcük ve cümleleri defalarca tekrar
edip okumalarını ilerletti. Programin bitiminde çocuk-
ların beyin görüntüleri yeniden alındığında, sadece
okuma yeteneklerinin değil, beyin dokularının da
değiştiği ortaya çıktı. Yoğun program, bu çocukların
beyinlerinin beyaz maddesinde iyileşmenin olmasını
sağlamıştı. Meydana gelen değişiklik önemli düzey-
deydi.
13. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine kesin
olarak ulaşılabilir?
A Okuma problemi olan öğrenciler gönüllü olarak
kitap okumuştur.
B Her yaşta kitap okumanın beyni geliştirici etkisi
vardır.
C) Beyin aktivitelerinin görüntülenmesi araştırmayı
daha da ileriye taşımıştır.
D) Beynin bilgi akışını sağlayan bölümleri gelişme-
ye açık bölümlerdir.
EX Araştırmanın amacı çocuklara kitap okumayı
sevdirmektir.
14. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangi-
sine yer verilmemiştir?
Açıklama
B) Öyküleme
C) Örneklendirme
DBenzetme
E) Betimleme
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?9. Aşağıdakilerden hangisinde yer alan bütün söz-
cükler Türkçe özellik taşımaktadır?
A) abanoz, acılaşmak, acele
B) barkod, bilumum, bilye
C) cellat, cemaat, cendere
D dedektif, değerli, dinamo
E) soru, eşitçe, etmen
13. As
C
A
B
E
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?vin-
ayrı
eki
nda
er
ardı.
eri-
9. Hikayelerime asık suratlı göz gezdiren
yatakli vagon yolcularının yüzlerinden savaş
biteli çok olduğunu anladım. Bir yolcuda
şehir isimlerinde önemli yanlışlıklar yap-
maya başladığını söyledi. Yöneticilerimizin
adlarını da birbirine karıştırıyor ya da unutu-
yordum. Öyle ya yıllardır insan adlarını hiç
|||
yüksek sesle söylememiştim.
a
iş
azıl-
kim
ile
Bu parçada numaralanmış sözcüklerden
hangilerinin yazımı doğrudur?
A) Yalnız I B) Yaldız II C) Yalnız III
E) I, II ve III
D) II ve III
It'de doğru?
ik
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?zde bi
etmen
Her üründe kültürümüzden bir iz, bir yansıma olmalı-
dır. Çünkü insan günlük hayatında gözlemlediğini
gündeme alıyor, onu düşünüyor, onu uyguluyor. Za-
ten kültürel ögeleri canlı tutmanın önemli yollarından
biri budur. Yoksa kitaplar arasında sıkışıp kalmış
akademik çalışmalarla çerçevelenmiş unsurlar kü-
çük bir topluluğun zevkine hitap etmekten kendini
kurtaramayacaktır. Ayran kutuları ve benzerlerinin
üzerinde "Hacivat", "Nasreddin Hoca" gibi konuların
işlenmesi ve böylece satışlarının artması dikkate
değer bir gelişmedir.
1.
Paragrafta anlatılmak istenen düşünce aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) Kültürümüzün tanıtımında akademik çalış-
maların yeterli olmadığı
Niletin
Kültürel ögelere yer veren ekonomik ürünlerin
kültürümüzü köreltmesi
B)
ni C) Halk kitleleriyle yazar ve düşünürler arasında
köprü kurulması
D) Kendi kültürümüze uygun, kültürümüzden izler
taşıyan ürünlerin verilmesi ve bundan dolayı bu
ürünlerin satışlarının artması
Üretilen maddelerde kültürel unsurlara yer veril-
memesi
3.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?Bir rüyaya dalarız solgun mum ışığında
Saçlarının bu ışık öptü ak ellerini
Yavrular bu ışıkta uyudu uykusunu
Bazen de parıldayan bir tek misrada
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle-
nemez?
2.
ÇÖZ KAZAN
A) lyelik eki almış ad nitelenmiştir.
B) Belirtme sıfatının her türü örneklenmiştir.
C) işaret sıfatı türemiş adı belirtmiştir. 151-4
D) Belirtisiz ad tamlaması nitelenmiştin
E) Niteleme sıfatları vardır.
5.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?ÖRNEK SORU
İsimler, cümlede kullanımlarına göre özel anlamlı" ya da "genel anlamlı"
olarak adlandırılır. Bazen o türün tamamını karşılayacak şekilde kullanılır.
Bunlara "genel anlamlı ad" denir. Bazen o türün bir tanesini ya da bir
bölümünü karşılayacak şekilde kullanılır. Bunlara da "özel anlamlı ad" denir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük türün tamamını karşıla-
yacak biçimde kullanılmıştır?
A) Dede Korkut Hikâyelerinde, Oğuz boylarının samimi atasözleri yer alır.
B) Rüyada gördüklerini duyunca ben de şaşırdım.
Andersen'in derlediği masalların da Doğu masalları gibi motif sayısı çok.
Dil; her zaman en büyük silahtır, her derdi ve sıkıntıyı anında anlatabiliriz.
E Sokakta kavga eden gençleri toplayıp nutuk atıyordu iki saattir.
semlep obl bilen ornal < xe lubos ba
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşıt kavramlar
bir arada kullanılmıştır?
A) İlginç ve uzun bir hikayesi vardır el yapımı bu süsle-
rin.
B) Rönesans portreleri sergisindeki tablolar günümüz
yıldızlarıyla şaşırtıcı benzerlikler taşıyor.
C) Doğal halleriyle resmedilenler parlak renklerle, ölü
taklidi yapanlar ise cansız renklerle gösterilmiş.
D) Hırs ve azim, bir işi yürütebilmek için ne kadar yeterli
olabilir ki?
E) Sanki o sakin, akıllı uslu çocuk gitmiş; yerine yara-
maz, hareketli biri gelmiş.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?2.
Cevaplarinizi, cevap
"O kadar usta bir yazardı ki onun romanlarındaki
sözcükler âdeta dans ediyordu." cümlesindeki altı
çizili sözcüğün cümleye kattığı anlam aşağıdaki
cümlelerin hangisinde bulunmaktadır?
A) Yazar, son romanıyla okuyucuyu etkilemeyi ba-
şardı.
B) Bu romanının konusu aşk olduğu için diğer ro-
manlarına göre daha çok ilgi gördü..
C) Yazar önceki romanında kelimelere farklı an-
lamlar yüklemeyi başarırken son romanında bu
başarıyı yakalayamadı.
D) Anlamı güçlü sözcükler kullanarak okuyucuda
derin izler bıraktı.
E) Dili ve sözcükleri ustaca kullanması bakımın-
dan kendisine yeni bir okur kitlesi oluşturdu.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?11. --- her zaman uysal olsalardı ağızlarına --- kimsenin aklına gel-
mezdi.
Bu cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerin
hangisinde verilenler getirilmelidir?
A) İnsanlar-bal sürmek
B) Hayvanlar-kara çalmak
C) Atlar-gem vurmak
D) develer-bant bağlamak
KE) Cocuklar-biber sürmek
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?TYT
27. Nietzsche'nin görüşlerini tek taraflı bulanlar bile öfkeyle
yüzleşilmediği müddetçe gerçek sevgiye, ahlaka, özgür-
lüğe ulaşılamayacağını kabul edeceklerdir. Nefret ve
öfke asıl özgürlüğümüzü yeniden ilan etmemize yaraya-
cak temeller olmalıdırlar.Yıkıcı duyguları yapıcı hale
sokmanın başka çaresi yok yazık ki. Ilk adım neden
veya kimden nefret ettiğimizi arayıp bulmaktır. Diktatör-
lük altında yaşayanları ele alalım: bu insanlar özgürlük-
lerini geri kazanmak istiyorlarsa yapacakları ilk iş içlerin-
deki nefreti ait olduğu yere yani totaliter güçlere kaydır-
mak olmalıdır. Öfke ve nefret kısa bir süre iç bağımsız-
lığımızı muhafaza etmekte yardımcı olurlar ama bu
duygular özgürlüğü ve kişilik onurunu yeniden oluştur-
mak için kullanılmazsa en sonunda bireyi mahveder.
Unutmayalım, şairin dediği gibi amacımız "yeniyi kazan-
mak için nefret etmektir.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine
ulaşılabilir?
A) Ötekileştiren ve ötekini düşman gibi gören birey,
kendini eleştirme ve yargılama ihtiyacını hissetme-
yerek hedefine ulaşacaktır.
B) Bireyin dışarıya ve başkalarına yansıttığı öfke ve
nefret, zamanla kendi zaaflarından arınmasına yar-
dımcı olmalıdır.
C) Bireyin yaşadığı toplumdaki öteki bireylerin hatala-
rına karşı geliştirdiği tavır, toplumla yaptığı savaşı
kaybetmesine sebep olur.
D) Bireyin çevresindeki insanları tehdit olarak algıla-
masının temelinde toplumdan yalıtılmış bir hayat
sürmesi yatar.
E) Kendilerine ve başkalarına yönelttikleri eleştirel
sese kulak vermeyi başarabilenler hatasız ve den-
geli bir yaşam sürerler.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem gerçek
hem mecaz anlamını düşündüren bir söz kul-
lanılmamıştır?
A) Kırkından sonra çalışmayı, bakalım becerebi-
lecek misin?
B) Bu olay karşısında yüzü kızarmıştı genç kadı-
nin.
C) Herkes bir gün ektiğini biçer.
Dem D) Terlemeyi göze alamayan ekip yarışmalard
başarılı olamaz.
da ömür boyu taşıyacak.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?12. Ad tamlamalarında
Aşağıdakilerden
örnek vardır?
zamirler de tamlayan olabilir.
hangisinde, bu kurala uygun bir
A) O, bu sorunu kendince çözmüş anlaşılan.
B)Bizim okul berabere kalmış son maçta.
C) Bazı şiirlerinde sosyal konuları işlemiş.
D) Mahallemizin tanınmış kişilerindendir o.
E) Bu sorunu Ali'den başkası çözemez.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?Bosluk Doldurma
Ah biçare biz kadın-
lar!.. Babalarımız, istedik-
leri adamlara bizi hediye
edercesine verirler.
Biz
bu adamlarla geçinecek
miyiz? Orasını hiç düşün-
mezler. Bize bir defa "Filan
adamı koca ister misin?"
veya "Kimi koca istersin."
diye sormak yok, görme-
den verirler.
1. Parçada edebiyatın
ile ilişkisi örneklenmiştir.
2. Yazıldığı dönemin önemli
bir sorunu olan
ele alınmıştır.
Kuyruğundan olma
elindekilerin kıyma
Batıl isteyü H
Boynuz umd
konusu
.
19. yüzyıld
etkileyen k
Araba Sev
lumsal so
ÖRNEK
●
Tar
lila:
ve
de
ni
Felatun Be
Rakım El
AHMET MITHAT
Gözü kör olsun yokluğun. Tüm bir belaların
dabanı yokluk. Ta Osmanlıdan bu yana devl
Düdü az çıksa da sağmal
tozi
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?Q
8. ) Edep dergisi, 1970'li yıllarda yayımladığı şiir ve
denemelerle adını duyurdu. () Arif Ay yönetiminde
yayın hayatına başlarken ilk başta ses getireceğe ben-
zemiyordu. (III) Ağır başlı bir tavır ve görünüme sahip
olan Edep, dört sayfadan oluşuyordu. (IV) Ankara'da
yayımlanmaya başlayan Edep'in bu ilk sayısında Arif
Ay, öncelikle yerli ve ideolojik bir prensibin önemi üze-
rinde duruyordu. (V) Çünkü yerlileşmek, damarlardaki
kan gibiydi hep; sıcak ve hayat dolu.
H
1
Z
E) V
V
E
R
Bu parçadaki numaralandırılmış cümlelerin hangi- E
sinde filimsi bir söz öbeği oluşturmamıştır?
N
K
BYT
cyti
D) IV
"Olmadan" z
E) "Kullanılabile
11. Fakat Sakarya ba
Kurşundan bir yük
Çatlıyor yırtınıyor
Hey Sakarya kim
Bu dizelerdeki
hangileri fiilimsid
A) II ve IV
D) II ve II
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?3. Şairlerin genelde tercih ettikleri nesir türü,
denemedir çünkü denemenin yer yer şiire
yaslanan bir dili vardır. Şiirlerinin arka pla-
nı, denemeleri olan birçok şair vardır fakat
öykü farklı bir dünyadan pencere açar ki-
şinin dünyasına. Cahit Sıtkı'nın öyküleri
de kişileriyle kan bağını sürdüren öykü-
lerdir. Öykü kitabının ismi Gün Eksilmesin
Penceremden'dir. Her ne kadar kitapta bu
isimde bir öykü yer almasa da bu isim Ca-
hit Sıtkı'nın en gözde şiirlerinden birine aittir.
Cahit Sıtkı, öykü kitabına bu ismi vererek ya-
kasına yapışan ölüm korkusunu öykülerine
de taşıdığını göstermek istemiştir. Bunun ilk
ipucunu da kitabın ilk öyküsü olan Pencere-
lerden Korkan Adam'da görmekteyiz.
Bu parçada yer alan altı çizili sözlerle il-
gili aşağıdakilerden hangisinde yanlışlık
yapılmıştır?
A) "şiire yaslanan" sözü, deneme ve şiir
arasında benzerliğin olduğunu anlat-
maktadır.
"pencere açar" sözü "bakış açısı ka-
zandırmak" anlamına gelecek biçimde
kullanılmıştır.
12
C) "kan bağı" sözü mecaz anlam kazan-
mış, "ilişkili olma, benzerlik" anlamını
karşılamıştır.
D) "yakasına yapışan" sözü deyim olup
şairin kurtulamadığı bir durumu anlat-
maktadır. Q
E) "ipucunu" sözü gerçek anlamıyla "ka-
nit" anlamına gelecek biçimde kullanıl-
mıştır.
Lise Türkçe
Edebiyat Nedir?4. "-e(-a)" eki eklendiği sözcüğü zaman ilgisiyle
zarf tümleci görevine sokar.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-e(-a)" eki
eklendiği sözcüğü dolaylı tümleç yapmamıştır?
A) Sana kıyamam biliyorsun, değil mi?
B) Sorusuna eleştiri gelince kızdı.
C) Büro amiri dosyaları Salih'e bırakmış.
D) Gelecek salıya söz verdiği hediye gelecek.
E) Ben özellikle Gaziantep yemeklerine düşkünüm.