Edebiyat Nedir? Soruları

kalkar. mlarla lerin gü- tir, 12. Şiirde yeni olmak, eskinin sırrını bulmaktır. Çünkü o "eski" bir nevi ölmezlik kazanmıştır. Şair de zaten o ölmezlik sırrının peşindedir. Bu parçaya göre bir şairden beklenen aşağıdaki- lerden hangisidir? AV Gelenekçiliğe başkaldırma BY Kendine özgü bir imgeler dünyası yaratma C) Gelenekle yeniyi özümseyerek kalıcılığı yakala- ma Kendine ait bir üslup yakalama Geleneği takip ederek yeniye sırt çevirme

Ine Edebiyat-Coğrafya İlişkisi: Gezi yazısı gibi bazı metinlerde belli bir çevre, coğrafya tanıtılır, Bu edebival, coğrafya bilimine katkıda bulunmuş olur. Bazı metinlerde de coğrafyanın kahramanlar etkisine yer verilir. Böylelikde coğrafya, edebiyat bilimine katkıda bulunmuş olur. Edebiyat Sosyoloji İlişkisi Sosyolojiye toplum bilimi de denir. Sosyoloji, insan ve toplumun etkileşimi üzerine çalışma yapan bir bilim dalıdır. Edebi eserleri orta- ya koyanlar insanlardır ve insanlar bir toplumda yaşarlar. Yaşadıkları toplumun özelliklerini edebi eserlere konu edinirler. Toplumların ge- lenek ve görenekleri, yaşam biçimleri edebi eserlerde karşımıza çıkar. Aynı zamanda yazarlar, toplumun sosyal, siyasal ve her türlü etkileşi- mini ele alarak bunu okuyucuya iletirler. Edebiyat-Psikoloji İlişkisi Edebi eserler, yazarların duygularından, yaşantılarından izler ta- şir. Aynı zamanda edebi metinlerdeki kahramanların da bir psikolojisi vardır. Bu tür eserlerde insanların ruh tahlillerine (çözümleme) yer verildiği için çevremizdeki insanları daha iyi anlayabilmemiz mümkün hale gelir. Edebiyat-Felsefe İlişkisi Edebiyatın felsefeyle olan ilişkisi iki açıdan değerlendirilmelidir. Birincisi, felsefeden edebiyata etki, ikincisi de edebiyat eserlerinin felsefeye olan etkisidir. Her iki bilim dalının ortak noktası düşünc metinlerden farklı olarak edebi metinlerde düşünceler metnin tamamına yayılmaz. Metni Anlama ve Çözümleme Aşağıdaki soruları okuduğunuz metne göre cevaplayınız. 1. Edebiyat neden diğer bilim dallarıyla ilişkilidir? Açıklayınız. 2. Edebiyat hangi bilim dalları ile ilişki içindedir? Açıklayınız. 3. Sanata, yazarların hangi yönleri etki etmektedir? Örneklerle açıklayınız. 4. Edebiyat-bilim ilişkisi nasıl açıklanmıştır? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

6. Bazı ekler, edatların cümleye kattığı anlamları karşılar. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya örnek kullanım yoktur? A Bu konuda çocuksu fikirler ileri sürüyor, bizi oyalamaya çalışıyordu. B Gecenin bu saatinde hepimiz buraya konuya açıklık ge- tirmeye geldik. C) Sıkıldığından benim yüzüme bakmıyor, başka şeylerle ilgileniyordu. D) Sence bu konuda hangimiz haklı, hangimiz yalan söylü- yor? E) Bu kadar olaydan sonra oraya gitmemiz hiç de doğru olmaz.

6 n METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME edebilet alma 1. Metinde geçen "ülkü" kelimesinin anlamını cümlenin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tah- minlerinizi TDK'nin Türkçe Sözlük'ünden kontrol ediniz. 2. Okuduğunuz metindeki "Bir edebî eseri layıkıyla ve tarihi manâsıyla anlamak için, önce o devrin genel hayatını, yaşayış ve düşünüş tarzlarını, o devir insanlarının hayat ve evren hakkında neler bildiklerini öğrenmemiz gerekir." görüşüne katılıyor musunuz? Neden? 3. "Bir 'şaheser', neticede mutlaka toplumsal bir ülkünün ifadesidir." cümlesini metinden hareketle açıklayınız. 4. Okuduğunuz metnin konusunu belirleyiniz. 5. Okuduğunuz metinde yazar ile anlatıcının aynı kişi olmasını neye bağlıyorsunuz? 6. Metindeki anlatım biçimi ve düşünceyi geliştirme yollarını belirleyiniz. Belirlediğiniz cümleleri aşa- ğıdaki şemalara yazınız. Anlatım Biçimi Düşünceyi Geliştirme Yolları 7. Metinden yola çıkarak edebiyat-tarih ilişkisini yorumlayınız. 8. Metindeki ana düşünce ile yardımcı düşünceleri şemalara yazınız. Ana Düşünce lirleyiniz. Belirlediğiniz cümleleri aşağıdaki Yardımcı Düşünceler 15

terim anlamı; edebiyatın doğuşu, dille olan ilişkisi, farklı tanımları üzerinde durulmuştur. Yapılan ede Okuyucuyu bilgilendirmek amacıyla yazılan Edebiyat adlı metinde "edebiyat" kelimesinin kökeni, biyat tanımlarının bir sanat olarak edebiyat kavramını nitelemeye yetmediği, farklı sanat anlayışlan- nın bir tanımda birleşebilmesinin güç olmasıyla gerekçelendirilerek anlatılmıştır. Belli başlı edebiyat kuramlarından ve anlayışlarından kısaca söz edilmiştir. Lucoy Metni Anlama ve Çözümleme 1. Edebiyat adlı metne göre "edebiyat" kavramının farklı şekillerde tanımlanmasının nedenleri nelerdir? 2. Metinde geçen "Edebiyat, dünyaya tutulmuş bir aynadır" sözünden ne anlıyorsunuz? Açıklayınız. 3. Edebiyat adlı metinden, edebiyatın işlevi ile ilgili hangi çıkarımlarda bulunulabilir? Belirtiniz 4. Edebiyat ile dil arasındaki ilişkiyi metinden hareketle açıklayınız. 5. Metnin ana düşüncesini ve yardımcı düşüncelerini belirleyiniz. 6. Metinde ortaya konulan bilgi, tespit, yorum ve görüşleri; tutarlılık, geçerlilik, doğruluk açısından değerlendiriniz. 7. Metindeki açık ve örtük iletileri; metinle ilgili tespit, eleştiri ve güncellemelerinizi gerekçelendire- rek ifade ediniz. Açık ileti Örtük ileti

1. Dilin işlevlerinden hangisi iletişimin sürdürülebilmesi için zorunludur? A) Alıcıyı harekete geçirme işlevi B) Sanatsal işlev Dil ötesi işlev D) Kanali kontrol işlevi E) Göndergesel işlev Wano gimomlag

4. Aşağıdakilerden hangisi dilin özellikleri arasında yer almaz? A) İnsanlar arasında iletişimi sağlayan en gelişmiş araç olması B) Sürekli değişim hâlinde olan sosyal bir kurum olması Her sesinin farklı bir anlam değerinin olması D) Kültürel değerlerin gelecek kuşaklara taşınmasında etkin bir rol üstlenmesi E) Birusun bireyleri arasında ortak duygu ve düşünceler oluşturması

1. Her yazar, işe günlük tutmakla başlar. II. Telefon, önemli bir ihtiyaç hâline geldi. III. Şarkı, beni on beş yıl öncesine götürdü. IV. Su, canlıların hayat kaynağıdır. V. Ceviz, birçok hastalığa iyi geliyor. Numaralanmış cümlelerin hangisin- deki altı çizili sözcük diğerlerine göre daha özel anlamlıdır? A) I B) II C) III D) IVE) V

1. Mesnevi nazım biçimiyle ilgili olarak aşağıda veri- lenlerin hangisi yanlıştır? A) Konu bütünlüğü yoktur. B) Aruzun kısa kalıplarıyla yazılır. VC) Beyit sayısında sınırlama yoktur. VD) Her beyit kendi arasında kafiyelidir. E) Günümüzdeki hikâye ve romanın görevini üstlen- miştir. elle

es olayı ALTIN ANAHTAR 6. E) IV ve V Aşağıdakilerden hangisinde ses benzeşmesi ( süz sertleşmesi) vardır? A) Neden sevinir insan zafer kazandığında? Kazanmak neye yarar ki kaybeden olduğunda? B) Neye yarar olsa şanın şöhretin ya da paran, Götürmez kimse giderken ne bir han ne bir ha mam. C) Puslu soğuk hava, dökülen yapraklar... En sevdiğim mevsimdi sarı sonbahar. D Her gün biraz daha eskir, ellerim yüzüm gibi, Güllerim gonca değil, yıllar sizin gibi. Söz vermiştin bana yanı başımda yaşlanmaya Söz vermiştik dünyaya.

10. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi diğerlerinden farklı bir kavramı vurgulamaktadır? A) Demir tavında dövülür. B) Üzümü kışın dondurursan yazın ondurur. C) Tazısız ava çıkan, tavşansız eve gelir. D) Tan yeri ağarınca hırsızın gözü kararır. E) Sekseninde saz öğrenen kıyamette çalar.

9. 1. İtalyan şairi Turguato Tasso'nun Haçlı Seferleri'ni ve Kudüs'ün kurtarılışını anlattığı destandır. (Kurtarılmış Kudüs) İtalyan şairi Ludavico Ariosto'nun Hıristiyan- Tik-Müslümanlık çatışmasını ele aldığı destan- dır. (Çılgın Orlando) V III. İtalyan şair Aligar Dante tarafından yazılmış eserde Dante'nin yaptığı 7 günlük bir gezi an- Tatılır. IV. ingiliz şairi Minton'un Adem ile Havva'nın Cennet'in yeryüzüne inişlerini anlattığı des- tandır. (Kaybolmuş Cennet) V Fransız şairi Voltaire'nin Kral IV. Henri'yi anlattığı destandır. ( Chanson de Roland) Yukarıda yabancı yapay destanlarla ilgili veri- len bilgilerden kaç tanesi doğrudur? A) 1 B) 2 3 D) 4 E) 5

60 16. x, y ve z ardışık tek doğal sayılar, z>y> x olmak üzere 2 (₁ - 3 / ) - (₁ - ² / ) - (₁ - ²/2 ) = -3/1 -). 1- X y Z 5 olduğuna göre, z kaçtır? A) 17 B) 11 C) 15 D) 13 E) 19 13.D 14.B 15.D 16.C UcDort

3. Öğrenciler eğitim hayatları boyunca derslerinde başarılı ol- mayı ve birçok konuda en iyisi olmak için çaba gösterirler. Her ne kadar eğitim hayatı başlarken başarılı olmayı herkes istese de bunu net olarak başaracak çok az kişi bulunmak- tadır. İşte öğrenciyi başarıya götüren 5 altın kural: • Başarıya ulaşmanın birinci kısmı hedef belirlemektir. Öğrenci her zaman planlı bir şekilde hareket etmelidir. • Öğrenci sadece sınav zamanları derslerini tekrar etme- melidir. Tekrar yapma işlemlerini okuldan geldikten son- ra not alarak veya kendi kendine ders anlatarak yapabi- lirler. ● ● ● Öğrenci ders saatlerine her zaman hazırlıklı olmalıdır. Daha öncede işleyeceği konu hakkında araştırma yap- malıdır. Öğrenci sınav zamanları kaygılanmamalı ve özgüvenini yüksek tutmalıdır. Bu parçaya göre, başarılı olmak için yapılması gerekenler arasında aşağıdakilerin hangisi yoktur? A) Ön bilgi toplamak ve araştırma yapmak B) Endişe taşımamak ve kendine güvenmek ✓ C) Ulaşılacak noktayı belirlemek V D) Yapılacakları not almak E) Aynı şeyleri sürekli yinelemek

3. Süzülüp akasya dallarında gün Erir damla damla ayaklarında C Bu dizelerde aşağıdaki açıklamalardan hangisine uy- gun bir söz sanatı vardır? A) Bir sözcüğü iki anlamını sezdirecek şekilde kullanma B) Birkaç şeyi söyledikten sonra onlarla ilgili başka şey- leri bir sıra gözeterek anlatma C) Benzetme unsurlarından "kendisine benzetilen"i kul- lanmadan kapalı bir benzetmeye başvurma D) Birden çok anlamı olan bir sözcüğü uzak anlamını tercih ederek kullanma E) Bir anlam inceliği oluşturmak için bildiği şeyi bilmez görünme

Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Çuvaşça, Türkçenin iki lehçesinden biridir. B) Yerel dilde "tekme" için kullanılan "dekmük" sözcü- ğü o yerin ağız özelliğini yansıtır. C) Çağdaş Türkçenin Kazak Türkçesi, Türkmen Türkçe- si, Tatar Türkçesi gibi şiveleri vardır. D) Uydurma bir dil olan argoda, sözcüklerin anlamı ör- C tüktür. Jargonlar, aynı dili konuşan tüm insanların kendi ara- sında daha kolay anlaşabilmesi için kullanılır.