Edebiyatın Bilimlerle ve Güzel Sanatlarla İlişkisi Soruları

56. Selam olsun bizden güzel dünyaya Bahçelerde hâlâ güller açar mı? Selâm olsun sonsuz güneşe, aya Işıklar, gölgeler suda oynar mı? Hepsi güzeldi kar, tipi, fırtına Günlerin geçişi ardı ardına. Hasretiz bir kanat şakırtısına Mavi gökte kuşlar yine uçar mı? Uzak, çok uzağız şimdi ışıktan, Çocuk sesinden, gül ve sarmaşıktan, Dönmeyen gemiler olduk açıktan, Adımızı soran, arayan var mı? Aşağıdakilerin hangisinde bu parçada şairin seslendiği varlıklar bir arada verilmiştir? A) Dünya - Güneş - Ay B) Gül - Çocuk - Gökyüzü C) Kar - Tipi - Fırtına D) Işık Su - Kuş E) Gemi - Gölge - Sarmaşık -

à 6. DILI VE EDEBİYATI Her insan gibi şair de kendine hayrandır, bu yüzden yazıp bitirince şiiri bir süre dinlendirir zira yeni yazdığı şiirde noksan bulamaz. Bu cümledeki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıda- kilerden hangisidir? A) Şiirin popüler olması için uğraşmak B) Şiirle ilgili birkaç değişiklik düşünmek CŞairin dikkatini çekip çekmeyeceğini irdelemek Şiirdeki kusurları görmek için bekletmek E Şiire gösterilecek ilgiyi düşünmek 9.

24. Çocuğun birine sormuşlar? - Ne olacaksın? - Adam olacağım, demiş. orl" Çocuğun bu yanıtı, aşağıdakilerden hangisine örnek olabilir? A) Benzetme B) Kinaye D) Mecaz-ı mürsel C) Tenasüp E) Hüsn-i talil

Yâranla tarab yâr ile vuslat dileriz Hatta ne de ukbâda saâdet dileriz III. Aşkın gül açan bülbül öten vaktinde IV. Dünyâda ne ikbâl ne servet dileriz 11. I. II. 1902 Rubai nazım şeklinin biçim ve içerik özellikleri dikkate alınarak bir rubai oluşturulmak istense bu dizelerin sıralaması aşağıdakilerin hangisi olur? A) II-IV CIV-II-11-1 B) VH-TT D) I-IV-11-11 E) I-II-I-IV

54. "Sanat, sanat içindir." anlayışını benimsemiştir. Ağır, sanatlı bir dil kullanmıştır. Bütün şiirlerini aruzla yazmıştır. Parnasizm ve sembolizmi Türk edebiyatına tanıtmış- Serbest müstezat ve sone nazım biçimlerini başarıyla kullanmıştır. Yukarıda özellikleri verilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Tevfik Fikret B) Cenap Şehabettin C) Süleyman Nazif D) Celal Sahir Erozan E) Ali Ekrem Bolayır Hiwin Sua

12. "Türkü"nazım biçimi ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? bilbis 1903 A) Belirli bir biçimi yoktur. meztulo, nüzü nebez go B) Bentlerden ve kavuştaklardan oluşur. milsbig sit nispevey O IN 8 M C) Bentlerin ve nakaratların uyak düzeni aynıdır. D) Söyleyeni belli değildir. E) Aşk, gurbet, doğa, cinayet vb. konularını işler.

9. Sen raksına dalarken için titrer derinden Çiçekli bir sahnede bir beyaz kelebeğin, Bizim de kalbimizi kımıldatır yerinden Toğrağa diz vuruşu dağ gibi bir zeybeğin. Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Mecazlı söyleyişler kullanılmıştır. B) Coşku ve heyecana bağlı bir anlatımı vardır. C) Dizelerde ahengi sağlamak için uyak ve rediften yararlanılmıştır. D) Dil, dil ötesi işleviyle kullanılmıştır. E) Sözcüklerin imgesel gücünden yararlanılmıştır.

Zam (1) Genellikle "gölge oyunu" olarak nitelendirilen Karagöz; çıra, mum, lamba gibi bir aydınlatma kaynağı ile yarı saydam bir perdeden yarar- lanılarak oynanır. (II) Karagöz ile Hacivat'ın başından geçen olayların anlatıldığı oyunda Çelebi, Bebe Ruhi, Tuzsuz Deli Bekir gibi yardımcı tipler de vardır. (III) Karagöz oyunu; giriş, muhâvere, fasıl ve bitiş ola- rak adlandırılan dört bölümden meydana gelin (IV) Karagöz şakacı, nüktedan, meraklı ve patavatsız bir tipi canlandırırken Hacivat med- rese kültürüyle yetişmiş eğitimli bir tiptir. (V) Toplumun aksayan yön- lerinin eleştirildiği oyunda Karagöz mendil, baston, sandalye gibi ak- sesuarları kullanırken Hacivat bu aksesuarları kullanmaz. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yan- lışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V ÖSYM Sorusu

C) Modern hikaye D) Kısa hikâye E) Dramatik hikâye - hikâyenin giriş bölümüdür. Bu bölümde olay geçtiği çevre, kişiler tanıtılarak ana olaya giriş yapılır Hikâyenin bütün yönleriyle anlatıldığı en geniş böl mü ise ---- bölümüdür. Hikâyenin sonuç bölümü yanı --- bölümü, merakın bir sonuca bağlanarak giderildiğ bölümdür. Ancak bütün hikâyelerde bu plan uygulan maz, bazı öykülerde başlangıç ve sonuç bölümü yoktur. Bu bölümler okuyucu tarafından tamamlanır. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki- lerden hangileri getirilmelidir? A) Serim - düğüm - çözüm B) Düğüm -serim - çözüm C) Serim- -çözüm-düğüm D) Çözüm-serim - düğüm E) Düğüm - çözüm - serim D. Hikâye türü ile ilgili olarak asahida hangisi van

25. Öyle bir noktaya geldik ki, sepet havası çalınmış gazeteci muteber sayılmaktadır. Çünkü gazeteci yazdıklarıyla birilerine yaranmaz tersine halkı bilgi- lendirirken birilerinin tekerine çomak sokar. O zaman da kimi kirli ilişkiler sonucunda ona yol verilir. Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılaya- bilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Insan yapacağını yaptıktan sonra gençlere yer vermek için ayrılmayı bilmeli. B) Yıllarca emek verdiğim kurumdan kovulmak çok ağrıma gitmişti o zamanlar. C) Üniversiteden sonra alanımda kendimi yetiştir- mek için yurt dışına gittim. D) Çocuklarımın eğitimi için bu koca kente gelmemi neden yadırgıyorsunuz? E) Üniversitede öğretmenlikle antrenörlük arasında tercih yapmak zorunda kaldım.

26. Hint kökenli yazar Robin Sharma "Büyük insanlar kendilerine atılan eleştiri taşlarından heykeller diken insanlardır. "der. Bu cümle beni hep çok etkilemiştir. Eleştirilmek hiçbirimizin hoşuna gitmez hele de mesleğinde bir noktaya ulaşmış başarılı kişilerin eleştiriyi kabullenmeleri pek kolay olmaz. Bu yüzden yeteneğini tüm dünyaya kanıtlamış bir kişinin kendi- sine dışarıdan tarafsız gözle bakabilmesi büyük bir hüner bana göre. Öte yandan hepimiz yaşamda olumlu değişimler oluşturabilmek için öncelikle hata- larımızı, zayıf yanlarımızı, eksiklerimizi görüp onları kabul etmeli, yararlı eleştirilere de açık olmalıyız. Aynı hatalarla yola devam edersek hiçbir ilerleme kaydedemediğimiz gibi düşüncelerimizi gerçek anlamda başarılı bir eyleme dönüştürebilmemiz de zor ve yıpratıcı olacaktır. Ancak gelen eleştirinin de yıkmayı değil yapmayı amaçlıyor olması gerekir. Sadece gerçekçi, işe yarar ve duygulardan sıyrılmış eleştiriler bizi ileriye taşıyabilir çünkü. Tıpkı Ameri- kalı politikacı Frank A. Clark'ın dediği gibi "Eleştiri yağmur gibi, bir insanı köklerine zarar vermeden besleyecek kadar nazik olmalıdır." İşte böyle bir eleştiriyi kabul edip damarlarımıza kadar nüfuz etmesine izin verirsek güneşe doğru uzanabiliriz. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılmak istenen düşünceyle örtüşmektedir? A) Kendisine yöneltilen eleştirileri dikkate aldığın- da tutukluk yapan kalemi kâğıt üzerinde kayıp gitmez. B) Başkalarının hata diye tanımladıkları şeyler bel- ki benim hayat öğretmenlerimdir. Son yapılan eleştirilerden sonra müziğe uzunca bir süre ara vermiş, adeta küsmüştü. Tek bir şiir bile yazamamış, yeni yetme edebiyat araştırmacılarının eleştirilerini hiçbir zaman dik- kate almam. E) Bu son kitabında, eleştirilerin kalemini nasıl ge- liştirdiğini açıkça görebilirsiniz.

2. (1) Etnomatematik, genel olarak matematik ve kültür ilişkisini inceleyen ve farklı kültürlerde matematiksel düşüncenin nasıl geliştiğinin ortaya çıkaran bir araştırma alanıdır. (II) Bu terim ilk defa Brezilyalı matematikçi ve eğitimci Ubiratan D'Ambrosio tarafından kullanılmıştır. (III) Bu alanda yürütülen ilk çalışmalarda "ilkel" olarak adlandırılan, okuma yazma bilmeyen topluluklarla gerçekleştirilen matematiksel faaliyetler incelenmiştir. (IV) Daha sonra sayı sistemleri, örüntüler, mantık, olasılık ve cebir gibi alanlar etnomatematik çerçevesinde ele alınmıştır. (V) İlkel kavimlerde matematiksel işlemler, günlük yaşamı kolaylaştırmak ve yiyeceklerin kaydını tutmak için kullanılmıştır. (VI) Çin'de bulunan çentik atılmış ahşap tabletler, İnkalara ait ipli bir sayma sistemi olan kipular ve Mezopotamya'ya özgü ipli teraziler bu durumun en güzel örnekleri. (VII) Günlük yaşamda kullanılan bu nesneler zamanla birer öğreti hâline gelmiş ve soyut simgelerle desteklenerek matematiği doğurmuştur. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci paragrafın hangi cümleyle başlaması uygun olur? A) II B) III C) IV D) V C E) VI

57. Nevizade Atai'nin 1626 yılında Molla Cami'nin bir ese- rinden etkilenerek "failatün failatün failün" kalıbıyla yaz- dığı 3450 beyitlik bir mesnevidir. Eserin başında, bir kır gezintisinde dostlarının Cami'nin eserini överek bunun Türkçeye çevrilmesi gerektiğini söylemeleri üzerine bu mesneviyi yazdığını açıklar. Mesnevi kırk bölüm hâlinde düzenlenmiş olup aşk, ibadet, tevazu, fazilet, çalışma, iyi- lik, bağlıkk ve yalan gibi konular işlenmiştir. Yirmi sekizin- ci bölümünde de Nasreddin Hoca hikâyeleri anlatılmıştır. Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Mantiku't-Tayr C) Rind ü Zähid B) Sohbetü'l-Ebkâr D) Vesiletü'n-Necât E) Hayriyye

9. C. şiirde anlam kapalılığı savunulmuş, şiirden herkesin ken- dine göre bir yorum çıkarması hedeflenmiştir. Geleneksel sanat anlayışına karşı çıkılmış, sanatın her da- lina makine, hız ve dinamizmin sokulması amaçlanmıştır. Eserlerde insan, yaşadığı çevre içinde ele alınmış; çevre betimlemelerini kahramanların psikolojilerini yansıtmak amacıyla kullanılmıştır. D Eserlerdeki olayların anlatımında rastlantılara ve olağa- nüstülüklere çokça yer verilmiştir. Aşağıdaki edebiyat akımlarından hangisi, yukarıdaki açıkla- malardan biriyle ilişkilendirilemez? A Realizm Sembolizm Fütürizm B) Dadaizm DRomantizm 11.

Edebî bir eserin insanı ve insanın davranışlarını ele alması, iç dünyasını anlamaya çalışması - - - aralarındaki ilişkinin temelini oluşturur. Edebiyat da insanı içinde yaşadığı çevreyle birlikte ele alarak onun veren bilinçaltı süreçlerini ortaya çıkarmaya kavranışlarına, düşüncelerine ve duygularına Bu parçada bogmenexye bırakılan yere, hangisi getirilmelidir? Den erilen 47 A) felsefeyle nex C) coğrafyayla 1 ta 3h071 kg B) psikolojiyle Bu soruyu boş bırakmak istiyorum men D) tarihle kgltajcia ne

ni az mi 51 Türk Dili ve Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1 10. Pınarın başına yağmaz mı dolu Yârinden ayrılan olmaz mı deli Günde on beş kere gördüğüm yâri Şimdi her şeylerden vazgeçti gönül Aman ben yandım, şaşırdım kaldım Ellerin köyünde eğlendim kaldım Pınarın başında esmesin yeller Bugün efkârlıyım açmasın güller Yârimin methini etmesin eller Şimdi her şeyden vazgeçti gönül Aman ben yandım, şaşırdım kaldım Ellerin köyünde eğlendim kaldım Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Düz kafiye düzeninde kafiyelendiği B) Nakaratlara yer verildiği CAyrılık temasının işlendiği Kafiye ve rediften yararlanıldığı Hüsnütalil sanatına yer verildiği