Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi Soruları

1. Âşık Paşa'nın Garipname'si Türk edebiyatındaki ilk büyük telif mesnevisidir. II. Anadolu sahasında ilk hamse sahibi Hamdullah Hamdi'dir. III. Baki ve Nedim mesnevi nazım biçimiyle yazma- mışlardır. IV. Nabi'nin Hayrabad'ı, hamsesinin içerisinde bu- lunmaktadır. V. En çok mesnevi yazan şair Lamii Çelebi'dir. Mesneviye ait yukarıdaki bilgilerden hangisi yan- liştır? B) III C) III D) IV EV

LİMİT YAYINLA intiha hiptir hem ehem gayı ko cerem mah için wh u kalem sidenin son bö- IV E) V side 'de lusim in fahriye bö- kmes ✓ II. Bentleri oluşturan beyitlerin uyaklanışının genelde zeldeki gibi olması > III. Daha çok dinî konuların işlenmesi IV. Vasıta beytinin her bendin sonunda aynen tekrarla ması V. Bent sayısının 5-15 arasında olması Numaralanmış cümlelerden hangileri "terkibibent "terciibent"in ortak özelliği arasında yer almaz? B) Il ve IV C) Yalnız A) I, II ve D) IV ve V 14. I. Aruz ölçüsüyle yazılması Evell B) Murabba-müstezat- C) Tuyuğ-kita-murabba- D) Şarkı-tuyuğ-murabba-ruba E) Rubai-kita-müseddes-sark 3. "Gazel" ile ilgili aşağıdaki yargılardan ha A) Beyitlerinin tümü aynı söyleyiş güz gazellere "yek - áâvâz" gazel deni B) Her beytin dizeleri ikişer dize hal lük oluşturulabilen gazellere verilir. C) Divan şiirinde kaside ve şark yaygın nazım biçimidir. D) Kafiye düzeni aa, ba, ca.. E) En az 5, en çok 15 beyit

Gice ile ev süpürme zinhâr Dayim rızk eksikligüdür bil yakin Câmeni arkanda iken dikme hem İmdi bil anı dahi bir kâr-ı kem Damenünle silme dahi yüzüni Ol kabahatden sakın kendüzüni İçerik özelliklerinden hareketle bu beyitlerin aşağıda- ki metin türlerinin hangisinden alındığı söylenebilir A) Muamma 39 B) Pendname C) Sefaretname D) Gazavatname E) Şehrengiz Edebiyat Soru Bankası

D) Türk edebiyatında hamse. Mecalisü'n-Nefais" adlı eserinde Türkçe ile Farsçayı karşılaştırmış, Türkçenin üstünlüğünü savunmuştur. 10. 15, yüzyılda Süleyman Çelebi'nin kaside nazım biçimiyle THE kaleme aldığı Vesiletü'n-Necat, edebiyatımızda mevlit VA VV türünün başarılı bir örneğidir. Bu cümledeki altı çizili bölümlerden hangisi bilgi yan- lışına neden olmuştur? AT B) II C) III D) IV E)V 11. Şeyh Galip'in en önemli eseri ---- adlı bu eseri, Nabî'nin - odlu Şeyh Galin

e s 15. Gülzâra salın, mevsimidir geşt-ü güzârın Ver hükmünü, ey serv-i revan köhne bahârın Dök zülfünü semmur giyinsin ko izârın Ver hükmünü ey serv-i revân köhne bahârın C 0 (Gezip dolaşma mevsimidir. Salına salına gül bahçesi- ne git. Ey yürüyen servi sonbaharın zevkini çıkar. Sa- çını dök de bırak yanağın samur giyinsin. Ey yürüyen servi son baharın zevkini çıkar) h Sal hatt-i siyeh-kârın o ruhsâre-i âle Semmûrunu kaplat bu sene kırmızı şâle Al deste eger lâle bulunmazsa piyâle Ver hükmünü ey serv-i revân köhne bahârın (O al yanağa siyah ayva tüylerini sal, bu sene samurunu (ayva tüyleri) kırmızı şalla (yanağı) kaplat. Sonbaharda eğer lale bulunmazsa sen de ele kadehi al. Ey yürüyen servi sonbaharı ilkbahara dönderip zevkini çıkar.) Bir misrâ' işitdim yine ey şûh-ı dilârâ Bir hôşça da bilmem ne dimek istedi ammâ Ma'kûl didi zann iderem anı Nedîmâ Ver hükmünü ey serv-i revân köhne bahârın (Ey gönül süsleyen şuh! Yine bir mısra işittim. Ne de- mek istediğini iyice anlamadım ama zannederim onu Nedim makul söyledi: Ey yürüyen servi son baharın tadını çıkar.) Nedim Bu dörtlüklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Aaaaa/bbba/ccca/ddda... şeklinde uyaklanmıştır. Bazım şekli şarkıdır. C) Divan edebiyatına Türklerin kazandırdığı nazım şeklidir. D) İkinci dörtlükte tenasüp sanatı yapılan bu eser, coşku ve heyecana bağlı bir metindir. E) Şiirde sevgiliye kavuşamamanın acısı dile geti- rilmiştir. endemik 16.

Namık Kemal Şemsettin Şami✔✔ dun E) Mizancı Mehmet Murat 9. 12. F Tanzimat sanatçılarıyla ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Namık Kemal; şiir, tiyatro, roman, makale, tarih gibi birçok alanda eser verme önemli bir sanatçıdır. B) Ahmet Mithat, romanci mliğiyle tanınmakla birlikte topluma yön veren bir aydındır. Şemsettin Sami; Türk kültürüne, diline ve edebiyatına ömrünü harcamış bir araştırmacıdır. D) Ahmet Vefik Paşa, gazeteyi alkı eğitmede bir araç olarak görür, divan nesrinin susu anlatımına karşı çıkar. E) Recaizade Mahmut Ekrem, kafiyeyle ilgili görüşlerini, Zemzeme adlı eserinin ön sözünde eleştirel bir yaklaşımla ortaya koyar. 300 to ✓ 13

10. Divan şiirinde işlenen konu ve temalarla ilgili aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? E A) Her beyit kendi içinde anlam bütünlüğüne sahiptir. 7 işlenen konular genel bir bakışla dinî ve din dışı şeklinde sınıflandırılabilir. V İlahi ve beşerî manada aşk, en çok işlenen temadır. V Konuların işlenişinde belirli ifade kalıpları sıklıkla kullanılmıştır. V Şiirler işledikleri konulara göre bahariye, cülusiye, miraci- ye gibi isimler alabilir.

6. Sanma benim işimi ki gönlüm rızâsıdır O Bilgil anı ki bu feleğin iktizâsıdır. a Yanlış hayâl ile vatanını terk eden kişi Ne dürlü kim cefâ görür ise cezâsıdır a Ahmedî'ye ait yukarıdaki beyitlerden hareketle divan edebiyatının hangi özelliği doğrulanamaz? A) Nazım birimi genellikle beyittir. B) Genellikle tam ve zengin uyak kullanılmıştır. C) Aruz ölçüsü kullanılmıştır. D) Dili son derece ağır ve süslüdür. E) Gazel, en yaygın kullanılan nazım şeklidir. 2. ÜNİTE Şiir 155

8. Klasik edebiyatımızda nazım birimi beyittir. Ancak üç, dört, beş, altı... misralı bentlerden oluşan nazım şekilleri de kullanılmıştır. Bunların genel adi musammattır. II Musammatlarda bentler arasında konu bütünlüğüne de dikkat edilir. Şairler ilk bentte mahlaslarını söylerler. Çok çeşitli konularda yazılır. Edebiyatımızda en çok murabba, muhammes, terkibibent ve terciibent şekilleri kullanıl- mıştır. En yaygın olanı dört misralı bentlerden oluşan YAYIN DENZI murabbadır. Murabbanin geliştirilmesiyle şarkı ortaya IV V çıkmıştır. Bu parçada numaralanmış sözlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? B) II C) III DW E) V

DELO 4. 1. Nedir bu gizli gizli âhlar çâk-i girîbanlar Aceb bir şûha sen de âşık-ı nâlân mısın kâfir (Bu gizli gizli ağlamalar, iç çekmeler nedir kafir, acaba sen de -benim gibi, gönül alıcı bir güzele âşık olup inlemekte misin?) Bu dizeler, divan şiirine ilişkin aşağıda verilen özel- liklerden hangisine örnek oluşturmaz? A) Çoğunlukla aşk ve kadın temasını işlemé B) Sesi ve ritmi önemseme C) Kendine özgü bir biçemi olma D) Mazmunlardan yararlanma E) Fars ve Arap tarihinden yararlanma

Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi Bu dizeler, divan şiiriyle ilgili olarak aşağıda veri- len yaygın yargılardan hangisiyle bağdaşmaz? A) Söz ve anlam sanatlarına sıkça başvurulur. B) Aruz ölçüsü kullanılmıştır. C) Şiirler genellikle beyitler hâlinde oluşturuluk, D) Şiirde ahenk unsurlarına önem verilir. E) Süslü, sanatlı ve ağır bir dil kullanılmıştır.

6. Divan edebiyatının oluşmaya başladığı 13 ve 14. yüz- yıllarda anlatmaya son derece elverişli bir nazım biçimi olan ve iran edebiyatından alınan nazım şekli de kullanılmıştır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilmelidir? A) kaside B) rubai C) gazel D) mesnevi E) tuyuğ 2. ÜNİTE• Şiir 131

- gazellerinde gerçek aşkı, zevki ve eğlenceyi gerçekçi bir üslupla dile getirmiştir. O, ---- gibi tzüntü ve acılarını tasavvufi kavramlardan hareketle sembolik bir dille yansıtan yanık bir aşık değil neşeli bir kişiliktir. 71.Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelláir? (2016) A)Hoca Dehhani - Nesimi B)Nedim - Fuzali C)Bâki - Hayali D)Zati - Şeyhülislam Yahya E)Bağdatli Rohi - Şeyh Galip

DENEME - 4 97. Merkeb üzre yükledirler tenbelit Eyler asayişle av av tenbel it İstirahat çünki tenbellikdedir Sen beni yâ Rab hemîşe tenbel it Bu dizeler aşağıdaki nazım şekillerinin hangl- sinden alınmış olabilir? A) Müstezat B) Gazel C) Şarkı D) Kaside E) Tuyuğ

Çağdaşlarına göre zarif bir dile, zengin bir hayale, canlı bir tasvir yeteneğine sahip olan her yönüyle büyük bir şairdir. Islami ilimlere ve Acem edebiyatına tam olarak vakıf olduğu bazen çok sanatlı olan kasidelerinden anlaşılır. Edebiyatımızdaki yergi türünün şaheserlerinden birini ortaya koyan şair; it. Murat'a sunduğu, “öküzlerdeki boynuza sahip olmayı uman bir eşeğin kulağından ve kuyruğundan olması" ana fikrini işlediği, mesnevi nazım biçimini kullandığı sembolik tarzdaki eseriyle ünlüdür. 62.Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? (2016) A)Neşati B)Nail C)Ahmet Paşa D)Şeyhi E)Fuzált

13. Divan edebiyatının en büyük ve lirik şairlerinden olan Fuzuli, 16. yüzyılda yaşamış, hem beşer) hem tasavvufi aşkı işlemiş, gazel tarzında yazdığı şiirle- rinde âşıkane tarzda ün kazanmıştır. Bu parçadaki açıklamaya göre aşağıda verilen- lerden hangisinin Fuzuli'ye ait olduğu söylene- mez? A) Gamze tîgin çekdi ol mâh olma gafil ey gönül Kim mukarrerdür bu gün ölmek sana şiven bana B) Hüsnün oldukça füzûn işk ehli artuk zâr olur Hüsn ne mikdâr olursa işk ol mikdâr olur C) Çok da mağrûr olma kim mey-hâne-i ikbalde Biz hezâran mest-i mağrûrun humarin görmüşüz D) Sahin gönlüm yıharsin pendden dem vurma ey nâsih Kunal Hevâ-yı nefs ile bir mülki virân eylemek olmaz E) Ey melek-simâ ki senden özge hayrandır sana Halk bilür insan dimez her kim insandur sana