Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi Soruları

GENEL ÖZELLİKLERİ 10. Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatının oluş- masında etkili olan zihniyetin kaynaklarından biri değildir? ite A) Kur'an-ı Kerim B) İran ve Arap edebiyatı C) Doğu mitolojisi D) Tasavvuf E) Orta Asya Türk tarihi

2. RE • Türkiibasit . Mahallileşme Akımı - Nedim • Sebk-i Hindi Aşağıdaki divan edebiyatı sanatçılarından hangisi yukarıdakilerden biriyle ilişkilendirilemez? A) Enderunlu Vasif C) Şeyhi D) Şeyh Galip E) Edirneli Nazmi B) Nâili Y ay in

13. Hâsılım yoh ser-i kûyunda beladan gayrı Garazım yoh reh-i aşkında fenadan gayrı Ne yanar kimse mana ateş-i dilden özge Ne açar kimse kapım bâd-ı Sâdâdan gayrı Bezm-i aşk içre Fuzuli nice âh eylemeyem Ne temettü bulunur neyde sadâdan gayrı Bu dizelerin biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığın da aşağıdakilerden hangisi şöylenemez? A) Bir gazelden alınmıştır. BY Matla ve makta beyitlerine yer verilmiştir. Bir kasidenin fahriye bölümünden alınmıştır. Di Arapça, Farsça, sözcük ve tamlamalara yer verilmiştir Redif ve uyağa yer verilmiştir.

8. beşiktaş'a yakın hanesi yerle yeksan oldu nedim'in baki o enis-i dilden II bir yahya kemal kaldı hal-i hazırda III ayiptir efendim iç bade güzel sev demek var ise akl-u şuurun ayıptır bu zamanda yar deyip yar işitmek kim okur kim dinler siham-ı kaza'yı IV yalnız alıp verilir bir selam kalmıştır nabi efendi'den V Yukarıdaki dizelerdeki altı çizili bölümlerle ilgili olarak aşağıda verilen açıklamalardan hangisi yanlıştır? A) I. Mahallileşme akımının önemli bir temsilcisidir. BY II. Kanuni Mersiyesi ile tanınan divan şairimizdir. C) III. Divan şiirini çağdaş bir yorumla veren "neoklasik” bir şairdir. D) IV. Nefi'nin hiciv biçiminde yazdığı mesnevidir. E) V. Hikemi gazelin divan şiirindeki en önemli ismidir.

---- 6. Her beyti başlı başına bağımsız bir şiir olmakla 6 birlikte bütün beyitleri arasında bir duygu ve dü- sünce birliği bulunan siirlere Divan edebiyatında denir. Örneğin Euzüli'nin gerek Divan'ında gerekse ---- mesnevisinde bu türden şiirlerin sa- yısı oldukça fazladır. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki- terden hangisi orasryla getirilmelidir? A) yek-ahenk gazel - Leyla vü Mecnun B) rindane gazel - Şikâyetname C) aşıkane gazel - Rind u Zahid D) yek-avaz gazel - Hadikatü's-Süeda E) beytü'l gazel - Beng ü Bade -

Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir: 1. Yüzün sıfâtin Ahmedî imlâ ideliden Gör kim ne hûb vech ile dîvâne yazmışam a 2 II. Gönlüm evini işkun içün dutmışam makâm Genc-i nihânı gör ki ne vîrâne yazmışam III. Tâ işkuni şehâ varak-i câne yazmışama Levh-i gönülde aduni cânâne yazmışam a Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) I - III - || B) II - I - III C) II - III - 1 D) III - 11 - 1 E) III - 1 - 11

TESTI fazladır. Her beyti başlı başına bağımsız bir şiir olmakla bir- likte bütün beyitleri arasında bir duygu ve düşünce birliği bulunan şiirlere Divan edebiyatında nir. Örneğin Fuzûlî'nin gerek Divan'ında gerekse -mesnevisinde bu türden şiirlerin sayısı oldukça Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakiler- den hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) yek-ahenk gazel - Leyla vü Mecnun B) rindane gazel - Şikâyetname c) aşikane gazel - Rind ü Zâhid D) yek-avaz gazel - Hadîkatü's-Süeda E) beytül gazel - Beng ü Bade

8. Ali Şir Nevayi, Türkçe'yi dönemin hâkim kültür ve edebiyat dili Farsça ile karşılaştırıp edebî sanatlar, kelime hazinesive ahenk bakımından Farsçadan üstün olduğunu örneklerle or taya koyan eserine, insanın konuşma ve dil yeteneği saye. söyleyerek başlamıştır. Müellifin eserde anlattıklarına göre sinde diğer varlıklardan üstün bir konumda bulunduğunu Arapça; Allah Kur'an'ı bu dille indirdiği, Hz. Peygamber ha dislerini, büyük veliler de pek çok hakikatleri bu dille söyle- dikleri için en şerefli dildir. Arapça'nın dışındaki üç önemli dilin (Türkçe, Farsça, Hintçe) kökeni, Peygamber Nuh'un üç oğluna, Yafes'e (Türkçe), Sam'a (Farsça) ve Hâm'a (Hintçe dayanır. Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisi- dir? AV Tarihü'l-Enbiya B) Mizanü'l-Evzan Atabetü'l-Hakayık → D) Mecalisü'n-Nefais → Terley E) Muhakemetü'l-Lügateyn 2 Diğer sayfaya geçir

X Klasik şiirde aşk, âşık ile maşuk arasında, daha çok âşığı ilgilendiren bir durumdur. Diğer bir ifa- deyle aşk; sevende çok fazla, sevilende ise yok denecek kadar azdır. Seven için aşk sonsuzdur. Âşığın gönlünde tecelli eden bu duygu, onu sevdiği uğruna canını vermeye kadar götürür. Aşkın açtı- ğı yaralar asla kapanmaz. Aşk ile üzüntü birlikte vardır yani âşık üzüldüğü ölçüde aşkı ister, aşkının yüceliği ölçüsünde de üzülür. Âşık, sevdiğinin ver- diği ızdıraplardan, çektirdiği eziyetlerden memnun- dur hatta bunların sona ermesinden endişe etmek- tedir. - O YAYIN DENİZİ Aşağıdaki beyitlerin hangisinde, parçada sözü edilen aşk anlayışının dile getirildiği söylene- mez? A) Merhem koyup onarma sinemde kanlu dağı Söndürme öz elünle yandurduğun çerağı B) Ya Rab belâ-yı aşk ile kıl âşinâ beni Bir dem belâ-yi aşkdan etme cüdâ beni Bir elinde gül bir elde câm geldin sâkiyâ Kangısın alsam gülü yâhud ki câmı yâ seni D) Aşk derdiyle hoşem el çek ilacumdan tabib Kilma dermân kim helâkum zehri dermânundadur Ja- E) Cán cânân dilemiş vermemek olmaz ey dil Ne niza eyleyelim, ol ne senündür ne benüm 9

7. Amasyalıdır. Hoş yaratılışlı bir kadındır. Sultan Selim hazretlerine ve Sultan Ahmet'e nice kasideler ve gazeller vermiştir. Şiirleri halk arasında meşhurdur. Gazelleri gö- nül ehilleri arasında zikredilir. Bu parça, ---- tarafından yazılan ---- adlı eserden sade- leştirilerek alınmıştır. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilenler getirilebilir? Al Ali Şîr Nevâi - Muhakemetü'l-Lügateyn B) Seydi Ali Reis - Mir'atü'l-Memâlik C) Sehi Bey - Hest Behişt D) Nâbî - Tuhfetü'l-Harameyn E) Evliya Çelebi - Seyahatnâme

9. - Divan edebiyatında bazı kavramları ifade etmek için kullanılan, her şairin aynı anlamda kullandığı kalıplaşmış sözlere denir. Aynı güç ve güzellikte beyitlerden oluşan gazellere -- denir. 51 Divan edebiyatında şiir biçiminde oluşturulan bil- mecelere - denir. 7 Bir kitabın sayfa kenarına veya altına yazılan açık- lamalara divan edebiyatında - denir. Aruz ölçüsünde kalıp gereği kısa bir hecenin uzun okunmasına denir. t Divan edebiyatıyla ilgili yukarıda verilen açıklamaların karşılığı aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) Haşiye B) Zihaf C) Yekavaz gazel D) Lugaz E) Mazmun sebe nevid beint monob isvidbe i

4. “Gazel"nazim biçimi ile ilgili aşağıdaki yargılardan han- gisi yanlıştır? 8. LA Konu olarak aşk, sevgi ve şarap işlenir; din ve tasav- vuf konularına yer verilmez. B) Beyit sayısı sınırlıdır. C Divan şiirinde en çok kullanılan nazım biçimidir. D) Arap edebiyatı kaynaklıdır. E) Beyitleri arasında konu birliği bulunma koşulu yoktur. 141

14. Kalem olsun eli ol kâtib-i bed tahririn Ki fesâd-ı rakamı sûrumuzu şûr eylerb Gâh bir harf sükûtuyle eder nadiri nârb Gâh bir nokta kusuruyla gözü kör eyler b Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu şiirin na- zim şeklinin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir? A) Müstezat B) Kit'a Txai xa D) Terkibibent C) Şarkı E) Rubai

12. I. Kad kıyâmet gamze âfet zülf fitne hat belâ Ah kim ben hüsnünün bunca belâsın bilmedim II. Bir nice doyunca kanalım câm-ı murâda Bir lahza komaz sâki-i devrân elimizde Bu şiir örneklerinden aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? A) Divan Şiiri geleneğine ait olduklarına B) Aynı zihniyete sahip şairlerce yazıldıklarına C) Ahenk unsurlarından uzak durulduğuna D) Ölçü türlerinin aynı olduğuna E) Yalın bir anlatımın tercih edilmediğine

AYT/ TURK DİLİ VE EDEBİYATI 10. Agaguda Mektup se A) Geng 1. Yilda bir kerre menar şahdan didar gul Gosterùr nite ki nur Ahmed- Muhtar gül 2. Oldi mânend- Medine hoş münevver gülsitan Devha-i güldür menâre pertev-i envâr gül 3. Cem' idub evrâk-1 âl üstine itmiş zer-fişan Yazmış ol mecmu'aya vasf-i ruhun ey yâr gül 4. Då'imâ mecmu'ası düşmez elinden rûz u şeb Benzer ider ruhlaruñ vasfını istihzâr gül 5. Umaram senden vefâ ey serv-i bûstân-ı cemâl Gerçi gülzâr-ı cihânda virdügi yok bâr gül 9) B) Vadid 9) Hand D) Birk Kiral 6. Var iken yüzün güle meyl eylemez dil bülbüli 'Arife bir gül yeter lâzım degül tekrâr gül (...) 11. 17. Pâdişâh-ı dâd-ger deryâ-dil ü vâlâ-güher Kim nem-i hulkından eyler sebzeler izhâr gül 18. Asumân-ı saltanat Hân Bâyezid ol kim anun Kadri bâğında nice hurşîd gibi var gül Sita Huc Bir 19. Áb-ı lütfı irmese ser-sebz olmaya çinar Bâd-ı hulki esmese bitürmeye gül-zâr gül MU (...) UU 44. Tâc-verler üzre şâhâ şehriyâr ol şehriyar Nice kim her nev-bahâr olur şeh-i ezhâr gül Necati'ye ait bir kasideden alınan bu dizelerle ilgili ola- gak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) aa-ba-ca-da-ea... şeklinde uyaklanmıştır. B) İlk 6 beyit nesip bölümünden alınmıştır. 17, 18 ve 19. beyitler methiye bölümüne aittir. D) Kaside "Gül Kasidesi" olarak adlandırılabilir. E) Bestelenmek için yazılmıştır. (9) 17, 18

? 27. Gâfil geçirme fursatı kim bâğ-ı âlemin Gül devri gibi devleti nâ-pây-dârdır Yukarıdaki beyit bir gazelden alınmıştır. Zamanın hızlı akt - ğını , gül devri gibi çabuk geçtiğini söyleyerek zamanın boşa geçmemesi gerektiğini söylemektedir. Buna göre, yukarıdaki gazel aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait olabilir? A) Nabi B) Fuzuli C) Baki D) Nefi E) Şeyh Galip