Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi Soruları

8. (1) İran edebiyatından Türk ve Arap edebiyatına geçmiş olan mesneviler edebiyatımızda önemli yer tutmuştur. (11) Beyit nazım birimiyle yazılan mesnevilerin Dibace adı verilen manzum veya mensur ön sözü bulunur. (III) Beyit sayısının sınırsız olduğu mesnevilerde asıl konunun iş- lendiği bölüme fasıl adı verilir. (IV) Türk edebiyatında bu nazım biçiminin ilk örneğini Yusuf Has Hacip, "Kutadgu Bilig" adlı eseriyle vermiştir ((V) Ancak Baki, Nef'i, Nedim gibi önemli şairler bu nazım biçimini kullanmamışlardır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II III D) IV E) W sous (a w vid behov debly. insbe Yygunluk

taliht tasa naz! Aşağıdaki açıklamalardan hangisi, ayraç Terkit içinde belirtilen divan edebiyatı nazım bi- çiminin tanımı değildir? toplu A) Genel olarak padişah, sadrazam ve şeyhülisiam gibi devlet büyüklerini öv- Bağ mek amacıyla yazılan, belli bir yazılış planı olan şiirlerdir. (Kaside) ikisi terk B) 17. yüzyıldan itibaren divan edebiya- tinda örnekleri görülen, bestelenmeye elverişli olan, aşk, sevgi, eğlence gibi konuların işlendiği nazım biçimidir. Bic (Şarki) be C) Her dizenin ardına kısa bir dizenin ek- be lenmesiyle oluşan, uzun ve kısa dizele- te ri kendi içinde uyaklı şiirlerdir. (Mesnevi) d C D) Divan edebiyatında aşk, ayrılık, özlem, T sevgiliye kavuşma isteği, sevgilinin gü- zelliklerinin övgüsü gibi lirik konuları işleyen şiirlerdir. (Gazel) E) Iran edebiyatından alınan, dört dizelik tek dörtlükten oluşan, mani tipi uyak düzenine sahip olan nazım şeklidir. (Rubai) sc

2. Dest-i kütahımızı etmemiş Allah resa Menba'-1 lutfunu yoksa elimizle kaparız Bize versin mi Hudâ âb-ı hayât-ı tevfik Hizr'ı bulsak reh-i zulmette külahın kaparız Palme Yayınevi 5 Bu dizeler, aşağıdaki nazım biçimlerin- den hangisiyle yazılmış olabilir? A) Kit'a B) Şarkı C) Mesnevi D) Müstezat E) Rubai 3. I. ----, Tanrının varlığını, birliğini ve yü-

LIMIT 7. Aşağıdaki yargıların hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? PA . A) Rubaî, aruzun sadece belli bir kalıbıyla yazılır. B) Şarkı, halk edebiyatındaki türkünün etkisiyle ortaya çıkmıştır. C) Vasıta beyti, terkibibentte her bendin sonunda değişir. D) Kita, müstezat, mesnevi beyitten oluşan nazım biçim- leridir. desayandan E) Mesnevi, divan edebiyatının en uzun nazım biçimidir,

12. I. Tazarrunâme II. Miratü'l Memalik III. Keşf'üz-Zünun IV. Seyahatnâme V. Tuhfetü'l - Harameyn Yukarıda verilenlerden hangileri aynı edebî türe ait yapıtlardır? A) I, II ve III B) I, III ve IV C) II, III ve v II, IV ve V E) III, IV ve V

SİİRİ Test 5 4. Selam verdim, rüşvet değildir diye almadılar. Hüküm gös- terdim, faidesizdir deyü mültefit olmadılar. Eğerçi zahirde holl suret-i itaat gösterdiler, amma zeban-i hâl ile cem-i sua- lime cevap verdiler: Dedim: - Ya eyyül-el eshab! Bu ne fi'l-i hata ve çin-i eb- rudur? Dediler: - Muttasil bizim adedimiz budur. Aşağıdaki yapıtlardan hangisi bu parçanın yazarina ait değildir? no abo A) Hadikatü's Süeda aldea B) Beng ü Bade C) Rind ü Zahid D) Sihhat ü Maraz Tuhfetü'l Kibar

12. Divan edebiyatında modern öykü ve romanın yerini tutan en önemli tür mesnevidir. Fuzuli'nin Şikâyetname'si, II III Şeyh Galip'in Hüsn ü Aşk adlı yapıtları bu türün tanınmış IV V örnekleridir. Yukarıdaki numaralanmış sözlerin hangisinde bilgi yanlısı vardır? AVT B) II CM D) IV EW

Harname ener Mantıku't - Tayr Kors Mi Kutadgu Bilig Aşağıdakilerden hangisi bu üç eser için de söylene bilir? A) Hiciv niteliğindeki şiirler olmak B) Sembolik ve alegorik mesnevi olmak C) Aynı yüzyılın ürünü olmak D) Hamseden alınmak E) Nesir türünde yazılmak

no vu 2. I. Grup II. Grup 1. Mensur Hamse • Ahmet Paşa II. Alfabetik sıra ile • Azmizade Haleti yazılmış tezkire • Latifi tezkire yazma III. Sultan'üş - Şuara IV. Rubai yazmayı meslek hâline getirme Nergisi V. Hikemi Şiir nabi I. gruptaki bilgilerden hangisi II. gruptaki sanatçılar dan biri ile eşleşmez? All B) 11 C) III co D) IV Ey

AYT / TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12 10. Divan edebiyatında düzyazı, şiire göre geri planda kalmış. tır. Söyleyiş güzelliğinin son derece önemli olduğu divan edebiyatında olay metinleri için de nazım biçimi kullanıl- mıştır. İran edebiyatından edebiyatımıza giren bu nazım biçimi sayesinde divan sanatçıları olaya dayalı kurgularını şiir şeklinde ifade etmiştir. Aşağıdaki eserlerden hangisi bu parçada sözü edilen nazım biçimine örnek gösterilemez? İskendername B) Şikâyetname mi Harname be D) Hayrabat so Garipname only

C) Oğuz kağan D) Bozkurt E) Göç 14. Sözlük anlamı "ikişer ikişer, ikili” olan, her beytin dizeleri kendi aralarında uyaklı, aruz kalıplarının kısa olanları ile yazılan uzun bir nazım biçimidir. İran edebiyatında ortaya çıkmış, Arap ve Türk edebiyatlarına İranlılardan geçmiştir. Bir hikâyenin anlatılması ve uzun yazılması dolayısıyla Doğu edebiyatının romanları olarak tanımlanırlar. Aşağıdaki eserlerden hangisi parçada sözü edilen nazım biçimine örnek verilemez? A) Hüsn ü Aşk B) Yusuf u Züleyha C) Süheyl ü Nevbahar D) Cemşid u Hurşit E) Rind u Zahid holl

9. Dilberün işi itâb u nâz olur Çeşmi câdu gamzesi gammaz olur Ey gönül sabr it tahammül kıl ona Yâra irişmek işi az az olur Bu parçanın nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir? C Tuyuğ A) Rubai D) Mani B) Murabba E) Kita

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 7. Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir: 1. İran zemine tuhfemiz olsun bu nev gazel İrgürsün İsfahân'a Sıtanbul diyârını II. Düşmen ne denlü saht ise de şad ol ey Nedim Seng üzre gösterir zer-i kâmil iyârını III. Bir nîm neş'e say bu cihânın bahârını Bir sâgar-ı keşîdeye tut lâle-zârını Bu beyitlerin şiirde yer alma sirası aşağıdakiler- den hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) - III - || A B) IN I-III C) N-AN- -1 D) IN JI - E) IN-1 -11

SEDEBİYATI TESTİ a 34. Meded meded bu cihânın yıkıldı bir yanı Ecel Celâlileri aldı Mustafâ Hân'i Tolundi mihr-i cemâli bozıldı erkânı Vebâle koydular âl ile Âl-i Osmâni Kanuni Sultan Süleyman'ın oğlu Şehzade Mus- tafa'nın öldürülmesini anlatan ve yukarıda ilk ik beyti verilen mersiye, divan şiiriyle ilgili olarak aşağıda verilen özelliklerden hangisiyle örtüş memektedir? A) Sosyal konulardan uzak durması B) Belli mazmunlara yer vermesi Aruz veznini kullanması D) Sanatlı bir dille yazılması E) Belirli nazım şekillerini kullanması rinde i gibi hinda 35. Divan şiirinde en çok kullanılan nazım şekli gaze Bu nazım şekli daha çok "aşk" kavramıyla özdeş

Sanatlı bir dille yazılması E) Belirli nazım şekillerini kullanması inde A gibi anda mcini erini A dur. 1 Eiler- 135. Divan şiirinde en çok kullanılan nazım şekli gazeldir. Bu nazım şekli daha çok "aşk” kavramıyla özdeşleş- miş olsa da "hikmet, tasavvuf, rintlik, neşe" gibi pek çok temayı dile getirmede de kullanılmıştır. Buna göre, aşağıdaki beyitlerin hangisinde âşi- kane duygu ve düşüncelerin dile getirildiği söy- lenemez? A) Ol gün kani ki gün gibi sûzân idim sana Olsan revân sâye-i bicân idim sana Ey Necâtî yürü sabreyle elinden ne gelir Hûblar cevr ü cefayı kime öğretmediler C) Gözü meyhâne-i nâz ü kaşı mihrab-i niyâz Yaraşır her ne kadar etse niyâz ehline nâz D) Gül istedim diken oldu yârim ne çâre kilam Meger libâs-ı hayâtımı pâre pâre kilam E) El verse safâ fırsatı fevt eyleme bir dem Dünyâ ona değmez ki cefâsın çeke âdem

10 7. Sevdiğim cânım yolunda hâke yek-sân olduğum g îyddir çık nâz ile seyrâna kurbân olduğum a Ey benim aşkında bülbül gibi nâlân olduğum a Îyddir çık nâz ile seyrâna kurban olduğum A Sen açıl gül gibi zâr ile hezâr olsun Nedim a Bend bend olsun hâm-ı zülfün şikâr olsun Nedim a Sen salın cânâ yolunda hâksâr olsun Nedim a Îyddir çık naz ile seyrana kurban olduğum A Yukarıdaki şiirin nazım biçimi aşağıdakilerden han- gisidir? 2 C) Muhammes Murabba B) Şarkı D) Terkibibent EY Terciibent