Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi Soruları
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi014-2019
- MED
Aşağıdaki beyitlerden hangis mahlas beyti olamaz?
A) Edemem terk Fuzuli ser-i küyun yârin
Ne kadar zulm yeri ise bana hoştur vatanm
B) Nedimâ nâmını mümkin mi nakş ey nevk-tig-lah
Dil-i yâr adlı bir elmâsdan kıymetli taşım var
C) Süleyman yâd olundukça bile mezkür olur muru
Süleyman hatırlandıkça anılır karıncası da
D) Bâkî-sifat virdün elem itdün gözüm yaşını ye
Kildun garîk-i bahr-i gam deryâlara saldun beni
Ey Necati, yürü sabreyle elinden ne gelir
Hûblar, cevr ü cefayı kime öğretmediler
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi----; mutasavvıf şairler tarafından dinî konularda, Allah'ı övmek ve Allah'a yalvarmak amacıyla oluşturulan, kendine özgü bir ezgiyle söylenen şiirdir.
Bu yönüyle divan edebiyatındaki tevhitlere ve münacaatlara benzer. Bu şiirler, hem hece ölçüsüyle hem de aruz ölçüsüyle oluşturulur. Aruzla
yazılanlar gazel şeklinde karşımıza çıkmaktadır.
Heceyle yazılanlar ise dörtlükler hâlinde kurulmuş ve koşma gibi kafiyelenmiştir. Ayrıca bu şiirler farklı tarikatlarda farklı isimlerle anılmıştır:
Mevlevîlerde ----, Bektaşilerde ----, Gülşenilerde -- adı verilmiştir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) deme B) âyin C) tapuğ D) ilahi E) nefes
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi2.
1. Grup
II. Grup
I. Nedim
• Hikemi Gazel
II. Fuzuli
• Aşıkâne Gazel
III. Nefi
• Şûhane Gazel
IV. Baki
• Rindane Gazel
V. Nabi
I. grupta verilen divan şairlerinden hangisi II. grup-
taki gazel türü ile eşleşmez?
A) I.
B) II.
C)II.
D) IV.
E) V.
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimigününü gün etmes
"rindane gazel" ad
gazellere "hâkim
zelin matla beytinda
yansıtan gaze
11. Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin ma
alınmış olabilir?
Yukarıdaki
yanlışı var
nin açıklamasında
A) I.
iirlerdir.
Suyulan üzüntü ve
A) Bir turunç itdi tekellüf bize ol sib-i zekan
Ki meşâmi ter ider buy-i zenehdânı gibi
B) Gözüm şarâb-ı gurur ile ser-girân ola mi
Harâb-i gamze-i mestün iki cihân ola mi
C) Nice bir kaşı gibi sözümü kec kilam edâ
Toğrı söz bu ki ben ol gonca-dehâni severem
D) Can ilini cevrün ile nicesi kıldun harâb
Bend-i gamdan beni âzâd eyle kurban olduğum
E) Ey gözüm nûri inayet nazarın kil bana kim
Karanudur gözüme iki cihân sen gideli
macıyla yazdıklar
2. 1. Her
kon
11. Abi
ta beytin değiş-
ve
III. K
ubaiden ayrılan
imidir. V
IV.
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimilerinden biri değildim
is divan edebiyati nazar tör
O
buch
Ay Methiye
By Sathiyo
Mersiye
9 violy
D) Micviye
M
artin
) Münacaat
Nazim
sekiller
6.
Aşağıdakilerden hangisi "musammat gazel'den alın-
mış olabilir?
A) Aşka saldım ben beni pend almayıp bir dosttan
Hiç düşmen eylemez anı kim ettim ben bana
B) Hem bir dahi var ki ol sühan - sâz
lğrâkta mürg-1 pest - pervâz
C) Değildim ben sana mâil sen ettin aklımı zail
Bana tan eyleyen gâfil seni görgeç utanmaz m
D) Perde çek çehreme hicran günü ey konlu sirişk
Ki gözüm görmeye ol mâhlikâdan gayrı
E) Çeng ü çegâne zevki biraz dursun el- amân
Seyr edelim bu seyre gelen dil - sitânlan
ZaiNAI
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiTEST - 14
4.
1. Gazel ile mesnevi nazım şeklini karşılaştıran aşağı-
daki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Gazeller 5-1,5 beyitle yazılırken mesnevilerde beyit
sayısında sındama yoktur.
B) Gazellerin uyak düzeni aa/bb/cc... iken mes-
nevilerin her beyti kendi arasında kafiyelidir.
C) Gazellerin beyitleri arasında konu bütünlüğü aran-
mazken genellikle bir hikâyenin anlatıldığı mes-
nevilerde beyitler arasında konu bütünlüğü vardır.
D) Gazel aruzun her kalıbıyla yazılırken mesnevilerde
kısa kalıplar tercih edilir.
E) Gazellerde aşk, güzellik, şarap meclisleri işlenirken
mesneviler yalnızca dinî konular üzerine yazılır.
2. Acep bu derdimin dermanı yok mi
Ya bu sahr itmegür
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi7. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde verilen
terimle uyuşmamaktadır?
A) Düzyazı şeklinde yazılmış yazıları, mektupların bir arada
bulunduğu sanatlı bir dille yazılan eserler. (Münşeat).
B) Ordunun düşmana yaptığı akınları, değişik savaşları,
zaferleri ve bu savaşlardaki kahramanlıkları anlatan
eserler. (Gazavatname)
C) Hz. Muhammed'in doğumundan vefatına kadar yaşamını
anlatmak için yazılan eserlerdir. (Siyer)
D) Fikraların, hicivlerin ve mizahî metinlerin bir araya
getirildiği eserlerdir. (Letaifname)
E) Divan şairlerinin seçme eserlerinin yer aldığı nazım ve
nesir şeklinde yazılan el yazması metinlerdir. (Tehzil)
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimikan
adi
Aşağıdaki beyitlerden hangisi farklı bir gazelden
alınmıştır?
C
a
AV Dil ki ser-menzili ol zülf-i perişan olmuş
N'ola cürmü ki asılmasına fermân olmuş
B) Şâhsın mülk-i melâhette sana kullar çok
Biri oldur ki varıp Mısr'da sultân olmuş
C) Rahm edip âşıkın haşr günü yakmayalar
Ki bu dünyâda esir-i gam-i hicrân olmuş
DI Şöyle gird olmuş Firengistân birikmiş bir yere
Sonra gelmiş guşe-i ebruda sana hâl olmuş
E) Dediler gam giderir bâde çok içtim sensiz
Gam-i hicrâna müfid olmadı ol kân olmuş
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimimesnewi
EV
Baki ile Fuzuli'yi karşılaştıran aşağıdaki yargılardan
hangisi yanlıştır?
LIM
A) Fuzuli, şiirlerini Azeri Türkçesiyle; Bâki ise Osmanlı
Türkçesiyle yazmıştır.
B) ikisi de dönemlerine göre sade bir dil kullanmıştır.
C) Fuzuli, hem şiir hem düzyazı alanında eser vermiş;
Baki ise sadece şiir alanında eser vermiştir.
D) ikisi de gazelde oldukça başanlı olmuştur.
E) Fuzuli, şiirlerinde tasavvufu işlemiş; Bâkî tasavvufla il-
gilenmemiştir.
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiBeyitlerinin içinde de kafiye bulunan, ortadan kafiyeli gazellere "musammat gazel" denir.
Aşağıdaki beyitlerden hangisi bu açıklamada
bahsedilen bir gazelden alınmıştır?
A) Serv ile kametüne kimse dimez hem-serdür
Müntehâ kametün andan dahi bâlâ-terdür
B) Değildim ben sana mail sen ettin aklimi zail
Beni tan eyleyen gafil seni gör geç utanmaz mı?
C) Gûş etme eski na'raları kûy-ı yårdan
Gûyâ ki deşt-i aşkta divâne kalmadı
D) N'ola gül şevkine çalup çağırursa bülbül
Mutribâ ol dahi başka başına mehterdür
E) Söyle şol kan olacağı bize sunsun Bâki
Nev-bahâr irdi gedâlar içecek demlerdür
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiÖzellikle Azerbaycan sahasının, bazı edebiyat
otoritelerince de Türk edebiyatının en büyük şairi,
dünya edebiyatının da en büyük lirik şairlerinden
kabul edilir. Asıl adı Mehmed bin Süleyman'dır. Şairin
888/1483 yilinda Bağdat yakınlarındaki Hille.
bucağında dünyaya geldiği sanılmaktadır. Aşıkane
şiirin edebiyatimizdaki en büyük temsilcisi kabul edilir.
Bütün şiirlerinde aşkı ve aşkın hållerini coşkun bir
lirizmle ifade eder. Doğduğu muhitten hiç ayrılmamış,
Istanbul'a hiç gelmemiştir. Naat türünde kaleme aldığı
"Su Kasidesi" oldukça meşhurdur.
23.Bu parçada tanıtılan divan şairi aşağıdakilerden
hangisidir? A) Baki B) Nedim C) Nabi D) Fuzuli E) Nefi
.
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimibaşanlı ürünler ort
Paşa, bu nazım şekliyle başarlı ürü
koymuştur.
Bu parçada boş bırakılan yers
hangisi getirilmelidir?
A) Terkibibent
C) Terebent
E) Muhammes
Y
11. Alemi yüzün gülistan eylemiş
Bülbül ü sermest ü hayran eylemiş
Amberin zülfün perişan eylemiş
Mahini ebrinde pinhan eylemiş
NAT
Bu dizelerde aşağıdaki nazım şekillerinden han-
gisi örneklenebilir?
A) Gazel
C) Şarkı
B) Tuyuğ
D) Rubai
e) Kita
12. Sözcük anlamı ziyadeleşmis armis.com
demektir. iç içe geçmiş bir gazetbi zon
kisa misralardan oluşmuştur. Man by you
Parçada sözü edilen nazım bleminine
A) Müstezat
C) Mummothes
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiŞekil özellikleri dikkate alındığında bu şiir aşağıdaki
nazım şekillerinin hangisiyle yazılmış olabilir?
B) Murabba
C) Gazet
D) Şarkı
E) Müstezat
(CA) Rubai
11.
I. Grup
II. Grup
1. Mesnevi
Münşeat
II. Kavuştak
Hamse
III. Süslü nesir
Taç beyit
IV. Kaside
Türkü
V. Gazel
Yukarıdaki I. grupta verilen terimlerden hangisi, II.
grupta verilenlerden herhangi biriyle ilişkilendirile-
mez?
AI B) 1 C) 11 DIV EV
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiAşagidaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız. (25 PUAN)
1.
Türk edebiyatında hikâye türünde değerlendirilebilecek metinler, Divan edebiyatında
çoğunlukla ......., Halk edebiyatında ise ........, şeklinde oluşmuştur.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir?
A)
Mesnevi- Halk hikâyesi
Kaside- Varsağı
Roman-Mesnevi
Destan- Efsane
Masal- Mesnevi
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiDiyatinın ma
dirilebilir. Dir
10.
7. Divan şiirinde en çok kullanılan nazım sekli
7.
gazeldir. Bu nazim şekli daha çok "aşk" kav-
ramıyla özdeşleşmiş olsa da "hikmet, tasavvuf,
rintlik, neşe" gibi pek çok temayı dile getirmede
de kullanılmıştır.
Buna göre, aşağıdaki beyitlerin hangisinde
âşıkane duygu ve düşüncelerin dile getiril-
diği söylenemez?
A) Ol gün kanı ki gün sûzân idim sana
Olsan revân sâye-i bîcân idim sana
sanat ve ding
veleri, biçim
olsa olsa bie
e aşağıdakle
IV
V.
B) Ey Necâtî yürü sabreyle elinden ne gelir
Hûblar cevr ü cefâyı kime öğretmediler
Di
C) Gözü meyhâne-i nâz ü kaşı mihrâb-ı niyâz
Yaraşır her ne kadar etse niyâz ehline nâz
D) Gül istedim diken oldu yârim ne çâre kılam
Meger libâs-ı hayâtımı pâre pâre kılam
ha
A)
ima
E) El verse safâ fırsatı fevt eyleme bir dem
Düyâ ona değmez ki cefâsın çeke âdem
2017/LIS
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi3.
I. Mantıku't - Tayr: Güsennâme olara da biliner
Tayr: Güşennâme olara da bilinen eser İranlı
şair Ferdûttin Attar'ın aynı adlı eserinin çevirisidir. "Kuş
Dili” demektir.
Mecâlis-i Seb'a: Mevlâna'nın yedi vaazını bir araya getir-
mesiyle meydana getirmiştir.
Çarhnâme: 100 beyitlik bir kasidedir. Eser tasavvuf konu-
sunda öğretici bilgiler içerir. Dünyanın faniliğinden bahse-
den, günahtan kaçınmayı öğütleyen Çarhnâme, halk için
„yazılmış dini-ahlâki bir eserdir.
Garipnâme: 10613 beyitlik mesnevidir. Âşık Paşa'ya aittir.
Sergüzeştname: Bayburtlu Zihni'nin başından geçen se-
rüvenleri, şiir yergi ve destanlar biçiminden anlattığı bir
yapıttır.
Numaralanmış yapıtlardan hangisi divan edebiyatına ait
değildir?
B) 11
C) III
D) IV
E) V
186