Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi Soruları
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiSevdiğim cânım yolunda hâke yeksan olduğum
lyddir çık nâz ile seyrâna kurbân olduğum
Ey benim aşkında bülbül gibi nâlân olduğum
ſyddir çik nâz ile seyrâna kurban olduğum
Cümle yârân sana uşşâk olduğun bilmez misin
Cümlenin tâkatları tâk olduğun bilmez misin
Şimdi âlem sana müştâk olduğun bilmez misin
ſyddir çık nâz ile seyrâna kurban olduğum
Gâhi Feyzâbâd'a doğru azmedip eyle safa
Âsafâbâd'a gelip gâhî salın
ey
mehlikâ
Gel hele gör sahn-1 Sa' dâbâd'a hîç olmaz beha
Îyddir çık nâz ile seyrâna kurban olduğum
Kaplatıp gül-penbe şâli ferve-i semmûruna
Ol siyeh zülfü döküp ol sîne-i billûruna
Itr-ı şâhîler sürüp ol gerden-i kâfârına
Îyddir çık nâz ile seyrâna kurban olduğum
Sen açıl gül gibi zâr ile hezâr olsun Nedîm
Bend bend olsun ham-ı zülfün şikâr olsun Nedîm
Sen salın cânâ yolunda hâksâr olsun Nedîm
ſyddir çık nâz ile seyrâna kurbân olduğum
Vezin: Fâ'ilâtün / Fâ'ilâtün / Fâ'ilâtün / Fâ'ilün
Nedim
(Büyük Türk Klasikleri)
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi3.
Aşk kahramanlik, din ve tasavvuf gibi ko-
nular işlenir.
Uzun soluklu olayların anlatidigi eserlerdi.
Her beyit kendi arasında uyaklanır
Türk edebiyatina ait bir nazim seklidir.
Edebiyatımızdaki ilk örneği Divan- Hikmet'tir.
Mesnevi ile ilgili yukandaki renkli kutucukların hangi-
lerinde verilen bilgi yanlıştır?
A) Mavi-san
B) Mor - yeşil
C) Pembe - san
D) Yeşil - perbe
By Mavi - mor
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi5. Aşağıdaki dize -- söz sanatı eşleştirmelerinden hangisi
yanlıştır?
A) Soğuk ay öptü beyaz ensesini - istiare
B) Gül hasretinle yollara tutsun kulağını - teşhis
C) İnci midir, sedef midir dişleri - teşbih
D) Bir ah çeksem dağlar taşlar iniler - mübalağa
E)) Yalancı yeminlerin vardı senin bilirim gücenmem -
hüsnütalil
-
x
6. Mazmun, sanatçının dile getirmek istediği duygu, düşünce ve
hayallerin çeşitli edebî sanatlar aracılığıyla, birtakım ipuçları
verilerek ima yoluyla anlatılmasıdır. Divan şiirinde sıkça
kullanılan mazmunlar kalıplaşmıştır. Şairler bu kalıpları dolaylı
anlatımla hissettirirler.
Aşağıdaki beyitlerin hangisinde altı çizili ifadede mazmun
vardır?
3D YAYINLARI
A) Bende Mecnun'dan füzûn âşıklık isti'dâdi var
Âşık-ı Sâdık menem Mecnûn'un ancak adı var
B) Bir bûse mi bir gül mü verirsin dedi gönlüm
Bir nîm tebessümle o âfet gülü verdi
C) Gittin amma ki kodun hasret ile canı bile
İstemem sensiz olan sohbet-i yaranı bile
D) Gonca-i dil açılıp hatir nice şad olmaya
Bağda güller mi yok gülşende bülbüller mi yok
E) Şem'ine pervaneyim perva ne lazımdır bana
Anlasın bigâne bilsin aşina sevdim seni
7. Ah efendi bize karşı İstanbul
Neden böyle bir sert, yalçın taş gibi
Yukarıdaki dizede altı çizili kelimedeki söz sanatı,
aşağıdakilerin hangisiyle açıklanabilir?
A) Вir kelimenin yakın anlamını söyleyip uzak anlamını kast
etme
B) Bir kelimeyi benzetme amacıyla başka bir kelimenin
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi15. “Bâki” ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Türkçe divanından başka Arapça ve Farsça şiirlerin-
den oluşan divanları vardır.
B) Söz sanatlarını başarıyla kullanmıştır.
C) Şiirlerinde neşe, aşk, coşkunluk, tabiat, devrinin zen-
ginliği vardır.
D) Dili kullanmada başarılıdır, devrine göre dili sadedir.
E) Gazel şairi olarak tanınır.
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi8. 1.
Divan şiirinde nazire yazma geleneğinin önde gelen
şairlerindendir.
II. Divan içerisinde yer alan hiciv ağırlıklı on yedi bentlik
ünlü "Terkib-i Bend"iyle kendisine şöhret kazandır-
mıştır.
11. "Sebk-i Hindi" akımının divan şiirindeki başarılı tem-
silcisi olarak tanınır.
IV. Şiirlerinde İstanbul'u her yönüyle yansıtmakta olduk-
ça başarılıdır; bu yüzden ona "İstanbul Şairi" de denir.
V. Şirleri, şekil ve nazım tekniği yönüyle kusursuz olup
İranlı ünlü şairlerin şiirlerine teknik yönünden ulaşmıştır.
Yukarıda verilen özelliklerle;
A. Näili
YAYINDA TEK BASARIDA TEK
2. ÜNİTE • Şiir
B. Ahmet Paşa
C. Nedim
D. Bağdathi Rühî
E. Baki
adlı şairler eşleştirildiğinde, doğru sıralama aşağıda-
kilerden hangisi olur?
A) I-B, 11-D, 111-A, IV-C, V-E
B) I-C, II-D, III-A, IV-B, V-E
C) I-B, 11-D, III - E, IV-A, V-C
D) I-E, II-D, UI-A, IV-C, V-B
I-D, 11-A, III-B, IV-E, V-C
138
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi5.
Ali Şir Nevaî'nin yazdığı Mecalisü’n - Nefais adlı yapıt ede-
II
biyatımızda şairlerin yaşamını ele alan ilk tezkire örneği-
III
dir. Seydi Ali Reis'in Heșt Behişt adlı yapıtı ise Anadolu
IV
V
sahasında bu türün ilk örneğidir.
Bu parçadaki altı çizili bölümlerin hangisi bilgi yanlı-
şına neden olmuştur?
A)
B) ||
C) III
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi11. Türk edebiyatında hem ilk hikâye yazarı hem de Farsça
eserlerden ilk hikâye tercüme eden şairdir Gülşehri. Türk
edebiyatında mesnevi hikâyelerinin ilk tercüme ve şerhini
yapan da yine odur. Ancak o tercüme ettiği hikâyeleri aynen
tercüme etmeyip kendisi de ekleme ve çıkarmalar yapmak
suretiyle tasarruflarda bulunur. Eserlerinde yer alan hayvan
hikâyelerinden dolayı Türk fabl edebiyatının Anadolu'daki ilk
şair ve yazarıdır.
Aşağıdaki yapıtlardan hangisi bu parçada hakkında bilgi
verilen sanatçıya ait değildin?
A) Mantıku't - Tayr
B) Felekname
C) Aruz Risalesi
D) Kuduri Tercümesi
E) Menakipname
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi11. 1. Rubai
hüsnümatla
kaside
II. Vasıta beyti
III. Gazel
terciibent
mesnevi
IV. Taç beyit
V. Agaz-i dasitan
19
Yukarıdaki numaralanmış kavramlardan hangisi, kar
şısında verilenlerden herhangi biriyle eşleştirilemez?
A)
B) II
C) IN
D) IV
EV
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi8.
(1) Çağatay, edebiyatının ünlü şairi Ali Şir Nevai, Çağa-
tay Türkçesini büyük bir edebiyat dili haline getirmeyi
başarmıştur. (II) Bilinçli bir dilci olan sanatçı Türkçenin
Arapçadan üstün olduğunu ispat için Mhakametü'l-
Lügateyn adlı eseri yazmıştır
. (III) Türk edebiyatında
Mecalisü'n-Nefais adlı yapıtıyla ilk tezkireyi kaleme al-
mıştır. (IV) Edebiyatımızda ilk hamse sahibi şair yine
Ali Şir Nevai'dir. (V) Sanatçının Mizanü'l-Evzan adlı
eseri aruz vezinleriyle ilgilidir.
Yukarıda numaralandırılmış cümlelerin hangisin-
de bir yanlışlık yapılmıştır?
A)
B) ||
C III
D) IV
EV
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiEMRE KURTUL
5. Aruz ölçüsüyle yazılan şiirlerde sözcükleri aruz
libina uydurmak için kısa hecelerin uzun okun
sina ----, uzun hecelerin kısa okunmasına
verilir. Ayrıca uzun hecenin bir kısa hece değe
de daha uzun okunmasına da ---- denir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla a
ğıdakilerden hangisinde verilenler getirilm
dir?
A) zihat med, imale
B) imale, zihat, med
Chmed, takut, imale
Ot takte, zihaf, kasr
E) (imale, zihaf, kasr
16. Kurbanlık koyunu sürüden seçme
Aç otur haricin sütünü içme
Bozuk bir köprüye uğrayıp geçme
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiTuyuğ
Koşma
Rubai
Bu nazım şekillerinin ortak özelliği aşağıdakilerin
hangisidir?
A) Divan şiirine ait olmaları
C
B) Ulusal özellik taşımaları
C) Dörtlük nazım birimiyle yazılmaları
D) Anonim olmaları
E) Beyit nazım birimiyle yazılmaları
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi5.
Kildan köprü yaratmışsin
Gelsun kullar geçsün deyu
Hele biz şöyle duralım
Yiğit isen sen geç Tanrı
Bu dizelerde Allah'la konuşurmuş, şakalaşırmış
gibi bir tavır sergilenmiştir. Dinî-tasavvufi halk
edebiyatında bu tür şiirlere ---- denir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
A) ilahi
B) nutuk C) nefes
D) şathiye
E) devriye
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi GelişimiDestek Sorusu 1
gibi mesneviler, Divan edebiyatının manzum romanları gibi de-
ğerlendirilebilir. Divan siirinin estetiği içinde, o siirin sanat ve
dünya görüşü ile yazılan bu aşk hikâyeleri, biçim bakımından bir
siir-hikâye değil, olsa olsa birer manzum roman niteliği gösterir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi geti-
rilemez?
B) Ferhad u sirin
A) Leyla vü mecnun
C) sabrū Sebat
D) Hüsnü Aşk
E) Sem ü Pervane
LYS 2017
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi10. Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin ilk (matla) beyti
olabilir?
A) Gitdün amma ki kodun hasret ile canı bile
Istemem sensiz olan sohbet-i yaranı bile
B) Gel varma otağına rakibin ki bilesin
It olduğu yere melek girmez güzel ey dost
C) Şeb-i hicran yanar canım döker kan çeşm-i giryanim
Uyarır halkı efganım kara bahtım uyanmaz mı
D) Başı açık yalın ayak abdalın olmuştur güneş
Bir yerde aram eylemez şevkinle dünyayı gezer
E) Nice gözyaşı Hayali aşk içinde oldu mahv
Girdiler ırmaklar güya ki derya koynuna
12
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi14. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ile yay ayraç içindeki
nazım biçimi örtüşmemektedir?
A) Dörder dizelik bentlerden oluşan, aruz ölçüsünün uzun
kalıplarıyla yazılan bir nazım biçimidir. (Terciibent)
B) Halk edebiyatındaki mâninin etkisiyle ortaya çıkmıştır.
Divan edebiyatına Türklerin kazandırdığı bir nazım biçi-
midir. (Tuyuğ)
C) Genellikle felsefi konular, aşk gibi temalarda aaxa uyak
düzeni ile yazılan bir nazım biçimidir. En tanınmış temsil-
cisi Ömer Hayyam'dır. (Rubai)
D) Sevgi, ayrılık, özlem gibi temalarda yazılan, dörtlüklerden
oluşan nazım biçimidir, örnekleri Nedim tarafından veril-
miştir. (Şarkı)
E) Genellikle 5-10 beyitlik bentlerden oluşan, her bentin uyak
düzeni gazel gibi olan nazım biçimidir. (Terkibibent)
Lise Türkçe
Gezi Yazısının Tarihi Gelişimif. Ge
a. Bir sen ü bir ben ü bir mutrib-i pakize-eda
Iznin olursa eger bir de Nedim-i şeyda
Gayrı yaranı bugünlük edip ey şuh feda
Gidelim serv-i revanım yürü sa'd-abada
G
G
GE
Nazım Türü:
Edebi Dönem:
Na
Ed
h Final can do