Gezi Yazısının Tarihi Gelişimi Soruları

ORULAR 1. Gö 10. 1. Özünde genellikle "övgü'ye yer verilen divan edebiyatı Dü nazim şekli Bu II. 5-15 beyit arasında değişen, ilk beytinin dizeleri birbiriy- le, sonraki beyitlerin ikinci dizeleri birinci beyitle uyaklı, ya A hangileri E genellikle lirik bir eda ile söylenen nazım biçimi II. Aruz vezninin kısa kalıplarıyla değişik konularda yazılan, her beyti kendi içinde kafiyeli uzun manzum eser IV. Aruzun iki eşit parçaya bölünebilen kalıplarıyla yazılan ve misra ortalarında iç kafiyesi bulunan gazeller Aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı yukarıda veril- memiştir? cht vett B) Kaside A) Musammat D) Mesnevi Muhammes E) Gazel 2.

4. Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir mesneviden alınmıştır? A) Hâsılım yok ser-i kûyunda belâdan gayrı Garâzım yok reh-i aşkında fenâdan gayrı B) Kentleri ve kasabaları ve köyleri çevirdik senin adina Kapıları tutmaktan artık herkesin nasır oldu elleri C) Tậze cân buldi cihân irdi nebatata hayặt Ellerinde harekât eyleseler serv ü çenâr D) Düşüp çün mûy-i zengî pîş ji tâba Bozulmuş genc-i târ-ı iztiraba E/ Severem seni can bigi hatâ didüm maâzallah Ne mikdârı ola cânun ki benzedem sana cânı

Şiirde Yapı 1. . Bir şiirden bağımsız olan ve tek başına bir anlam taşıyan dizeler Misraları birbiri ile kafiyeli olan beyit Şiirin dilden dile dolaşan, hafızalarda yer eden en güzel dizesi Misraları kafiyeli olmayan beyit Aşağıdaki terimlerden hangisinin bu cümlelerde tanımı verilmemiştir? A) Musarra C) Musammat B) Misra-i berceste D) Müfred E) Azade misra

Usanmaz kendini insan bilenler halka hizmetten Mürüvvet-mend olan mazluma el çekmez ianetten Hakir olduysa millet, şanina noksan gelir sanma Yere düşmekle cevher, sakit olmaz kadr-ü kıymetten Mürüvvet-mend : İyiliksever lanet : yardım Hakir : değersiz, hor Sakit : değerini kaybetmiş Yukarıda yer alan metinden yola çıkılarak aşağıdaki yo- rumlardan hangisine varılamaz? A) Kendini insan olarak gören herkesin halka hizmet etmek- ten kaçınmayacağını düşündürmektedir. B) Milletine yardım etmeyenlerin bir gün vatanından uzak yaşayacağını dile getirmektedir. C) Hayırsever olarak adlandırdığı kişilerin zavallılara yardım edeceğine inanmaktadır. D) Bir milletin hor görülmesinin onun şanını yok edemeye- ceğini belirtmektedir. E) Şanlı milletleri bir mücevhere benzetmektedir.

82 7. 1. 10 Soyut bir edebiyat olması nedeniyle düşünce ve duygular gerçekte olduğundan farklı biçimde ele alınmıştır. II. Arapça, Farsça ve Türkçenin birleşiminden olu- şan ve Osmanlıca adı verilen bir dil kullanılmış. tir. III. Nazım, her zaman nesrin önünde olmuş; nesir alanında sınırlı sayıda eser verilmiştir. 1. Medrese kültürüyle yetişmiş sanatçıların aydın zümreye seslenen nitelikleri ağır basmaktadır. V. Anlatılandan çok anlatış biçimine önem verilmiş; aynı konu, birden çok sanatçı tarafından işlen- miştir. Aşağıdakilerden hangisi, numaralanmış cümle- lerde özellikleri verilen anlayışın sanatçılardan birine ait değildir? A) Tazarruname B) Beng ü Bade C) Fihi Mafih D) Sergüzeştname E) Siham-ı Kaza vefs Eser Sanatçı Mevlana

Mesnevi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Her beyti kendi içinde uyaklı uzun bir nazım biçimidir. B) Divan edebiyatında manzum hikâyelerin yazıldığı türdür. C) Edebiyatımızda ilk mesnevi Atabetü'l-Hakayık adh eserdir. D) Aynı şair tarafından yazılmış beş mesneviye "hamse" adı verilir. E) Aşk, din ve tasavvuf, ahlak, savaş, kahramanlik vb. ko- nularında yazılmıştır.

5. Öyle ser-mestem ki idrak etmezem dünyâ nedir Ben kimem sâki glan kimdir mey û sahbâ nedir ey zugle sarhoşum sooled parap Dickili toplantılarda içki sunan blinse selgengonul II. Gerçi cânândan dil-i şeydâ için kấm isterem Sorsa cânân bilmezem kâm-ı dil-i şeydâ nedir Yukarıdaki metinle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Biçim ve içerik bakımından milli özellikler taşıdığı B) Sade bir dille kaleme alındığı C) Destan döneminin özelliklerini yansıttığı D) Islami dönemin bir ürünü olduğu + E) Dize/sonlarında ses benzerliklerine yer verilmediği Yule 16. Kör kili lir? A) ledden sesgili C)

36 34. Ey oğul geldik imdi onlara ki civanmertlik nasip oldu, civanmertliğin aslı nedir bilsinler. Çünkü civanmertliğin aslı üç nesnedir: Biri odur ki yapabileceğin bir işe siva kolunu, yani bir söz ki söyleyesin, yerine getirmelisin. İkincisi "gerçek'ten başka söz söylemeyesin, üçüncüsü her işte sabri âdet edinesin çünkü civanmertlikle ilgili her sifat bu üçtendir. Bu parça aşağıdaki edebî türlerin hangisinden alınmış olabilir? A) Fütüvvetname B) Seyahatname D) Ruzname C) Sefaretname E) Surname

IU. Sınıf/Türk Dili ve Edebiyatı DENE 5. I. Hayriyye II. Risaletü'n Nushiyye 7. Türk edebiy III. Mantıku't Tayr IV. Hüsn ü Aşk yaşar. Bir y ken öbür şina uyg kelimel besid dört lan VO V. Şikâyetname Yukarıdaki eserlerden hangisi divan şiirinde bu- günkü hikâye ve romanın yerini tutan türe örnek olarak gösterilemez? A) I B) || C) III E) V D) IV

17. Hüsn akdine çok bahâ gerekdir Evvel sana kimyâ gerekdir. Mesnew Cân baş ko reh-güzar-1 Kalbomes next Durma seîer et diyâr-ı Kalb'e ı Meşhur o yolun başında câdû Her mûyı yılan yalan değil bu Bu parçaya göre mesnevilerin uzun konuları işleme imkânı; to Iran edebiyatından alınmış olması, H beyitlerin kendi aralarında kafiyeli olması, TII. aruz ölçüsü ile yazılması, 1. beyit nazım biriminin kullanılması, divan edebiyatı nazım şekli olması özelliklerinden hangish ile ilgilidir? B) II C) D) IV E) V A)

ildinin adi 3. Akrep, yılan gibi oldu cihanın halki a Kötüler yüzünden fitne yayıldı 5 Hani nerde gönlü saf bir doğru dostc Hani insaf, insanlık kimde kaldı b Bu parçanın nazım biçimi, aşağıdakiler- den hangisidir? A) Musammat B) Müstezat C) Kitla D) Terkibibent EX Mesnevi

5. I. Grup II. Grup Musarra Mazmun Müfred Bağımsız şiir hâlinde yazılmış beyit Kasidelerde şairin adının geçtiği beyit Divan şiirindeki kalıplaşmış benzetmeler Kasidenin en güzel beyti Dizeleri birbiriyle uyaklı beyit Misra-i berceste Taç beyit I. grupta yer alan kavramlardan hangisine ait bir açıklama II. grupta yoktur? A) Musarra B) Mazmun (C) Müfred D) Misra-i berceste E) Taç beyit

n 9. "Müstezat" ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğ- ru değildir? A) Beyitleri bir uzun bir kısa dizeden oluşan bir nazım bi- çimidir. B) Kisa dizelere "ziyade" adı verilir. C) Belirli bölümlerden oluşur, işlenen konuya göre isim- ler alır. D) İşlenen konu ve kafiye düzeni bakımından gazele ben- zer. E) Aruzun tek kalıbıyla yazılır.

em ile doo E) 2. Bir eşek var idi zaif û nizar G Yük elinden katı şikeste vű zár S A 2 Gah odunda vü gâh suda idi Dün ü gün kahr ile kisuda idi A Şeyhi - Harnâme Yukarıdaki parçanın alındığı eserle ilgili aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? A) Hakaniye Türkçesiyle yazılmıştır. B) Kafiye ve redif gibi biçimsel özelliklere yer veril- miştir. Alegorik bir eserdir. b) Eser, Anadolu'daki ilk fabl örneğidir. E) Mesnevi nazım biçimiyle yazılmıştır. 5. Dede ko V

10. Gazelin her dizesine kısa dizeler eklenerek yazılan şiirlere --- denir. Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilmelidir? A) kita B) kaside C) müstezat D) mesnevi E) tegazzül

A) methiye B) mersiye B C) taşlama C D hicviye E) iydiyye 5. 1. Aşktan ve aşk yüzünden çekilen acılardan, içkiden söz eden küçük şiir anlamına gelir. Toyuğ ug X. Din ve devlet büyüklerini övmek için belirli kurallar için- de yazılan uzun şiirdir. Kaside III. Öğüt verici bir olayı anlatan; savaş, aşk, tarihî olaylar, din, tasavvuf konularını işleyen öyküleyici nazım biçi- midir. IV. Bir uzun, bir kısa dizelerle yazılan gazelin özel biçimi- dir. V. Dörder dizelik bölümlerden oluşan en az 3, en çok 7 dörtlük olabilen nazım biçimidir. Aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisinin açıklaması numaralanmış cümlelerde verilmemiştir? Ai Kaside B) Mesnevi C) Kit'a D) Murabba E) Gazel