Halk Şiiri Özellikleri Soruları

7. İlk dizesi yedi heceden az olan ve cinaslı uyağın kullanıl- mani denir; düz maninin sonuna aynı dığı manilere uyakta iki dize daha eklenmesiyle oluşturulan manilere mani denir. ‒‒‒‒ FABER-CAST Bu cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki- lerin hangisinde verilenler getirilmelidir? A) yedekli artık C) kesik - yedekli E) cinaslı-kesik 1/1.7 Flâ gözlerini sevdiğim dilber O B) düz-yedekli D) artık düz

mlerin- çük bir kişisel ndaki sü ve bend" " adı rden eis Yayınları 11.1 11. Türk halk edebiyatının dinî konuları işleyen koludur. (11) Şiirlerde genellikle aruz vezni kullanılsa da kimi şiir- lerde hece ölçüsüne de rastlanır. (III) Nazım birimi olarak genellikle dörtlük kullanılır. (IV) İlahi, nefes, deme ve şat- hiye gibi nazım türleri vardır. (V) Halkı bilgilendirmek esas olduğu için genellikle sade bir dil ve didaktik bir üslup kul- dolanılmıştır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde ta- savvuf edebiyatıyla ilgili bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III Daly D) IV

en ken eraber kul- dakilerden biyatının en büyük lirik ce ve Fars- şıyan Şah nevisi, (III) lattığı ese- bir mesne- n tasavvufi angisinde E) V eserlerin- _nında sert üfre varan 7. yüzyılda lı bir araş- den han- MUBA YAYINLARI MUBA YAYINLARI 11. Ruşen, atı eyerleyip ata binmiş, babasını da terkisine almıştı ki Beyin atlıları göründüler. "Kır atı Bey istiyor. Ver kır atı." "Yiğitse Beyiniz kendi gelip alsın elimden!" "Bey dedi ki, kır at için ne dilerse dilesin benden. Kaç altın isterse, avuç avuç vereyim." "Bir çift göz isterim kır at için! Bir çift göz... Söyleyin Beyinize bir çift göz verirse kır at kendisinin olur, yok- sa ölene dek kır atı göremez. Şimdi size bir sözüm var. Azıcık durun da dinleyin. Bunu da Beyinize ol- duğu gibi söyleyin." Seyis Yusuf, oğluna seslendi: "Oğul, oğul, iki gözümün ışığı, dünyanın yakışığı oğul, ver şu sazımı bana. Beye söyleyecek bir iki sözüm var." Seyis Yusuf tel ehli idi. Aldı sazı sinesine, geldi sö- zün binasına, bakalım ne diyecek Bolu Beyi atlisina: Ben yükümü dağ başına çözersem Sıra sıra koç yiğidi dizersem Yiğitler destinde bâde düzersem Ararım bunları bir gün olur ki Ararım Beyleri bir gün olur ki Ben Yusuf Bey idim kendi başıma Düşürürüm koç yiğidi peşime Ruşen Alim çıkar dağlar başına Ararım sizleri bir gün olur ki Sorarım bunları bir gün olur ki Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? A Bir halk hikâyesinden alınmıştır. B Mensur ve manzum parçalar içerir. G Ait olduğu dönemin zihniyet özelliklerini yansıtır. Hakim bakış açısı ile yazılmıştır. EXAnlatılanlar somut gerçekliğe uygundur.

9. Aşağıdakilerden hangisi doğal destanların oluşum öz likleri arasında yer almaz? A) Toplumu etkileyen önemli bir olayın ortaya çıkması ve bir kahramanın B) Olayın, halkın hayal gücünün etkisiyle genişleyip derin leşmesi C) Olayın ağızdan ağıza, nesilden nesile sözlü olarak akta rılması D) Efsaneleşen olayın güçlü ozanlarca şiire aktarılıp sata söylenmesi E) Derlenen olayın, derlendiği dönemin zihniyetine uygun olarak yeniden biçimlendirilmesi 1. Doğal des ---- Sa 1. 11. tani, olara III. olay Böy ön mi Yuka hong

13. Yüzünde dosttur ki değme keyfine Gıyabda kemliği yetirir yine İki yüzden sonra yetişti sine Zihnî bu mânâya eren mi kaldı Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) 11'li hece ölçüsüyle yazıldığı B) Düz kafiye düzeninde olduğu C) Taşlama nazım türüne örnek olduğu D) Mahlasa yer verildiği E) Redife yer verildiği

mlır. er la 7. XV. yüzyıldan sonra gelişerek günümüze kadar ulaşan 1 âşık edebiyatı, saz şairleri tarafından ortaya konan 11 ürünlerden oluşur. Bu ürünler, genellikle cönk adı verilen el yazması defterlerde toplanmıştır. Hece ölçüsü kullanılmış ancak bazı şairler aruz ölçüsünü de IV kullanmıştır. Yunus Emre, Pir Sultan Abdal, Gevheri bu V edebiyatın temsilcilerindendir. Bu parçada numaralanmış bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır? A) 1 B) II el DUY EN 10

ni- iir- ile da 17. Bir varsağıya ait üç dörtlük şu şekildedir: 1. Karac'oğlan der merd ile Sözüm yoktur nâ-merd ile Kahpe felek bu derd ile Bizi eğer demedim mi II. Behey elâ gözlü dilber Vaktin geçer demedim mi Harami mi olmuş gözlerin Beller keser demedim mi III. Bak şu kaşa bak şu göze Ciğer kebap oldu köze Yakasız gömlekler bize Felek biçer demedim mi Bu dörtlüklerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A)1-11-11 B) 11-1-111 D) ||1-11-1 E)||-1-1 C) ||- |||-1

üaüplő eper inhehila leb psins slviebits 9. "Koşma, semai, varsağı" aşağıdakilerden hangisi bakımından ortak özellik göstermez? A) Nazım birimlerinin dörtlük olması B) Kullanılan kafiye düzeni C) Hece ölçüsünün kullanılması D Anonim olmaları E) Benzer konuları işlemesi

7. 1. XIX. yüzyıl halk şiirinin usta ozanlarından olan ----, taşlamalarıyla tanınmıştır. Heceyle birlikte aruzu da kullanan şair, hece ölçüsüyle yazdığı şiirlerinde başarılıdır. Din ve tasavvuf ile ilgili konuları işlemekle birlikte zulme, haksızlığa ve rüşvete başkaldıran şiirler yazmıştır. Yalın bir anlatımı vardır, yerel ögeleri ustaca kullanmıştır. as Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki sanatçılardan hangisi getirilmelidir? A) Seyranî To! D) Gevher B) Dadaloğlu C) Köroğlu E) Erzurumlu Emrah

5. (1) Halk edebiyatında en çok kullanılan nazım biçimi olan ve genellikle 11'li hece ölçüsüyle yazılan koşmalar genellikle 3 ile 5 dörtlük arasında söylenir. (II) İlk dörtlükte kullanılan kafiye şeması "aaab" olabileceği gibi "abab" şeklinde de olabi- lir. Son dörtlükte âşıklar tapşırmaları- ni söylerler. (). Koşmalarda aşk, tabiat, kahramanlık ve ları işlenirkumsal aksaklık konu Konularına göre türlere ayrılan koşmalarda aşk, özlem, gurbet gibi duyguların işlendiklerine güzelleme, mertlik ve kahramanlık yönü ağır basan- lara taşlama, toplumsal aksaklıkların anlatıldıklarına kocaklama adı verilir. Bu parçada numaralandırılmış cüm- lelerden hangilerinde bir bilgi yanlis vardır? A) ve V C) Yalnız T Eve V 10. B) II ve IV D) Yalnız V M HOCAM BENİM BAŞARIM BENİM

3. (1) Türkü, biçimsel olarak iki temel bölümden oluşur. (II) Asıl sözlerin bulunduğu bölüme bent adı verilir. (III) Bentler be- yit, üçlük veya dörtlük şeklinde olabilir. (IV) Her bentten sonra ziyade ya da girizgah denilen bölüm gelir ki bunlar nakarat bölümüdür. (V) Bentler ve tekrarlanan dizeler ken- di aralarında uyaklıdır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bil- gi yanlışı yapılmıştır? A) I B) II C) III -D) IV E) V 7. 89.

ve Yeşil kurbağalar öter göllerde Kinldı kanadım kaldım çöllerde Anasız babasız gurbet ellerde Ya ben ağlamayın kimler ağlasın Şu mahzun gönlümü kimler eğlesin S A) Mesnevi C) Türkü 9. Bu dizelerin nazım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? E) Şarkı 1 B) Koşma D) Varşağı gor düş ark Bal Bir Bu Go Şi ça a

21. Eğer benim ile gitmek dilersen Eğlen güzel yaz olsun da gidelim Bizim iller kıraçlıdır açılmaz Yollar çamur kurusun da gidelim Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? Q A) Yarım uyak vardır. B) Bir koşmanın ilk dörtlüğüdür. C) Redife yer verilmiştir. D) Hece ölçüsü kullanılmıştır. E) Halk şiiri geleneğine aittir.

10. Yaban yerlere bakma chy Canın odlara yakma Her gördüğüne akma Tevhide gel tevhide Uyanı gör gafletten Geç bu fani lezzetten İç kevseri vahdetten Tevhide gel tevhide Bu dizelerin nazım türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Nutuk BX Devriye C) Şathiye D) Mersiye E) Münacat

metin bilgi- güsü, ciliği, =len- Hir? ÖĞRETEN SORU 10. Aşağıdakilerden hangisi Geçiş Dönemi eserlerinde görülen özelliklerden biri değildir? A) Bu dönemde şiirlere ilk kez başlık konulmaya başlan mıştır. B) Türkçe eserlerde Arap alfabesi kullanılmaya başlan- mıştır. C) İslam öncesi kültürle İslam kültürü birlikte işlenmiştir. D) Hece ölçüsünün yanında aruz da kullanılmaya başlan- ölçüsünün mıştır. E) Arap ve Fars kaynaklı nazım biçimleri kullanılmaya başlanmıştır. ✓

8. Aşağıdakilerin hangisinde Ahmet Yesevi ile ilgili bir bilgi yanlış vardır? A) Hoca Ahmet Yesevi Anadolu tasavvuf geleneğinin te- mellerini atan ilk mutasavvıfımızdır. B) Daha genç yaşlarında Hacı Bektaş'tan etkilenerek Ye- sevilik tarikatını kurmuştur. C) Farsça ve Arapçayı iyi derecede bilmesine rağmen eserlerini Türkçe yazmıştır. D) Ahmet Yesevi'nin hikmetli sözleri Divan-ı Hikmet adlı eserinde toplanmış ve günümüze kadar asırlardır okunmaktadır. E Divan-ı Hikmet, 12. yüzyılda dörtlüklerle ve hece ölçü- süyle yazılmış dinî, tasavvufi ve öğretici bir eserdir.