Halk Şiiri Özellikleri Soruları

-tbnis ofe 11. Bir yol öpemedim kara gözünden Geçilmez ki cilvesinden nazından Hokka dehânından şirin sözünden Kiraz dudaklımın inci dişlimin Bu dörtlüğün biçim ve içerik özelliklerine bakıldığında nazım şekli ve türü için ne söylenebilir? Nazım Sekl A) Mani B) Koşma C) Semai D) Koşma E) Semai Nazım Türü Güzelleme Koçaklama Güzelleme Güzelleme Taşlama nd net

8.Tasvirlerin, beyaz bir perde üzerine ışık yardımıyla yansıtılması şeklinde oynanan bir gölge oyunudur Karagöz. (II) Hacivat ve Karagöz oyunun temel kişi- leridir; Hacivat, okumamış ama zeki, olayların gülünç taraflarını ustalıkla yakalayan; Karagöz ise medrese eğitimi görmüş, bilgili ve kibar bir tiptir. (III) Oyunun amacı seyircileri güldürmek, güldürürken de düşün- dürmektir. (I) Mukaddime, muhavere, fasıl ve bitiş bölümlerinden oluşan Karagöz de öteki geleneksel Türk tiyatroları gibi yazılı bir metne dayanmaz. (V) Karagöz oynatıcısına hayalî ya da hayalbaz; yardım- cısına da yardak veya sandıkka adı verilir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V 72

ang 2. Orta oyunu, geleneksel Türk tiyatrosunun önemli ve- | rimlerindendir. Kısa diyaloglar hâlinde yazılan oyun, ip || gerilmiş kazıklarla etrafı çevrilmiş palanga denilen oval ya da yuvarlak, geniş bir meydanda oynanır. Seyirciler ||| meydanın etrafını çevirir. Mukaddime, muhavere, fasıl ve bitiş bölümlerinden oluşan oyunun dekorları yalnız- ca yeni dünya adı verilen ve ev olarak kullanılan bezsiz bir paravan ile dükkân olarak kullanılan iki katlı bir ka- IV festir. Pişekâr ve Kavuklu orta oyununun tipleridir. Oyun- daki gülmece ögeleri, genellikle bunların birbirlerini yan- lış anlaması ve gülünç hareketleri üzerine kuruludur. Bu parçadaki numaralanmış bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V 4. 69

5. Aşağıdakilerin hangisi modern hikâye ile halk hikâ- yesinin ortak bir özelliğidir? A) Çoğunlukla aşk konusu işlenir. B) Kişiler olağanüstü özellikler taşır. C) Kahramanlar idealize edilmiş bir kişiliğe sahiptir. D) Anlatımda nazım - nesir karışık hâldedir. E) Zaman, mekân, kişi unsurlarına yer verilir.

E) Hasba Halk edebiyatı içinde zirve şairler arasında yer alır. Kültür birikimi, dünya görüşü, dünyayı ve hayatı algı- lama tarzı, diğer şairlerden farklı ve çok daha zengin- dir. Bu sebeple onu yalnızca güzel seven, dünyayı yaşamayı dile getiren sınırlı bir şâir olarak nitelendir- mek eksik bir değerlendirme olur. Türk kültürünün XVII. asırda yetiştirdiği en başarılı saz şairidir. Yetişti- ği çağın ve ortamın olumlu olumsuz her türlü tecrü- be ve bilgisini özümsemiş, bunlan estetik biçimde di- le getirmiştir. Kendisinden sonraki birçok âşık, üslup ve tarzından etkilenmiştir. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A Karacaoğlan C) Âşık Ömer B) Pir Sultan Abdal D) Erzurumlu Emrah E) Kayıkçı Kul Mustafa A

382 noltrov lasiva2 9. Bir şiirin yalnızca beyitle yazılmış olmasından yola çıkarak o şiirin aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait olmadığı kesin- likle söylenebilir? A) Âşık Ömer C). Dertli E) Koroğlu ger B) Gevheri A (@ D) Erzurumlu Emrah 919biebed nabrals nnig upubiog sonrasyin hohig 13. 14.

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 5. İçmişim aşkın kitabın kendi gönlüm eğlerim Söylerim Arabî, Fürsü kem kelâmı n'eylerim Sana bir nasihatim var tutarisan söylerim Bildiğin bilmediğin insana karşı söyleme I. Tam uyak kullanılmıştır. II. Ek biçiminde redif vardır. III. 15'i hece ölçuyle yazılmıştır. IV. Aliterasyon söz konusudur. V. Lirik özellikleri ağır basmaktadır. Bu dizelerle ilgili olarak yukarıdakilerden han- gisi söylenemez? B) II erill D) IV E egle-rim neylerim

9. Aşağıdakilerden hangisi, Dede Korkut Hikâyeleri'yle ilgili değildir? yesunt A) XV. yüzyılda yazılı hâle getirilmiştir. B) Türk milletinin milli hayatını yansıtır. C) Hikâyelerde olağanüstü varlıklara da yer verilir. D) Dili sadedir. E) Konular, Arap masallarından alınmıştır.

17. Aşağıdakilerden hangisi, Dede Korkut Hikâyeleri'nin bir özelliği değildir? A) Bir ön söz ve on iki hikâyeden oluşmuştur. B) Hikayeler, Kuzeydoğu Anadolu ve Azerbaycan yörelerinde geçmiştir. C) 14. ve 15. yüzyıl içinde yazıya geçirilmiştir. D) Anlatımda yabancı sözcüklere ve tamlamalara yer veril miştir. E) Olaylar nesirle, kişilerin duyguları nazımla anlatılmıştır. 8. Hil ahn 6. C Bu list A) B) C) D) E)

2. Efsane ve mit ilişkisiyle ilgili olarak aşağıdaki cümlele- rin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Efsaneler mitlerin modernleşmiş şekli olarak kabul edilir. B) Her iki tür de anlatıcılar ve dinleyicilerce gerçek olarak kabul edilir. C) Mitlerde geçen olaylar, efsaneye göre daha yakın bir geçmişe aittir. D) Mitlerde tanrılar ve yarı tanrılar, efsanelerde tarihî ve yarı tarihî kişiler görülür. E) Mitlerde olaylar mitolojik bir dünyada, efsanelerde ise gerçek dünyada geçer. Palme Yayınevi

Ver LD ex.ll (8) 14. Emrah der ki düştüm dile Bülbül figan eder güle Güzel sevmek bir sarp kale Ya alınır ya alınmaz Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden Allar ev sisinsizad diniy binemer hangisi söylenemez? A) Bir semaiden alınmıştır. B) 8'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. netralnistunees C) Teması aşktır. D) Cinaslı kafiye kullanılmıştır. Ez E) Şiirin son dörtlüğüdür. himsiththime nisbatader indl üsöz abao160 18

10. Okuma-yazma bildiği, medrese eğitimi aldığı ve divan kâtipliği yaptığı kaleme aldığı şiirlerinden anlaşılmaktadır. Müzikle de ilgilenen sanatçı, şiirlerinde musiki ile ilgili te- rimleri kullanmıştır. Ayrıca ismi, kendi bulduğu bir makama da ad olmuştur. Hem aruz hem heceyi başarılı biçimde kul- lanan sanatçının şiirleri "Divan" adlı eserde toplanmıştır. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden han- gisidir? A) Gevherî C) Ercişli Emrah B) Karacaoğlan D) Köroğlu E) Pir Sultan Abdal

11. Ayrılığın bir ağrıdır vurur şakaklarımdan Ve büyür gözlerimde bir okyanus kadar Derinden ses verir içimde bir tel Sonra, birdenbire kırılır, kopar. Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? Halk şiiri geleneğine göre yazıldığı B) Lirik şiire özgü nitelikler taşıdığı C) Yalın bir dilinin olduğu D) Ayrılık temasını ele alındığı E) Imgelere dayalı bir anlatım içerdiği

6. Aşağıdakilerden hangisi âşık edebiyatının özellikle- rinden biri değildir? A) Aşk, tabiat, kahramanlık, yergi konularının işlendiği şiirler yazılmıştır. B) Şiirlerde başlık yoktur, şiirler nazım biçimleriyle ad- landırılır. C) Ürünler sözlü olarak ya da cönk adlı bir şiir defteri yoluyla zamanımıza ulaşmıştır. D) Sanatlı bir söyleyişe önem verilerek kişisel bir ede- biyat oluşturulmuştur. E) Yaygın olarak hecenin 8'li ve 11'li kalıpları kullanıl- mıştır. 1 1 I 1 1 T 1 E 1

21. Ali küçük bir çocukken babası, hizmet ettiği beye seçtiği iki tayı beğendiremediği için cezalandırılır. Zaman geçer, Ali yaman bir delikanlı olur. Ba- basının cezalandırılmasına sebep olan taylara, yine babasının buyrukları doğrultusunda bakar, onları eğitir. Bunlardan biri, ileride onun atı olacak Kırat'tır. Zamanla Kırat eşi bulunmaz bir küheylan olunca baba, öcünü alması için oğlunu atla birlikte yabana salar. Çamlıbel onun ve yoldaşlarının kutlu mekânı olur. Kahramanımız cesareti ve adaletiyle, dünyaya nam salar. Yiğitliğini, adaletini duyan her- kes, onun kanatlarına sığınır. Çamlıbel'de oluşan bu güç birliği, beylerin padişahların korkusu hâline gelir. Zalimlerin zulmü karşısında onun koruyuculu- ğu, deştansı anlatılarla dile getirilir. Bu parçada sözü edilen halk hikâyesi aşağıdaki- lerden hangisidir? C A) Danişmendname Battalname Köroğlu D) Kerem ile Aslı E) Arzu ile Kamber Diğer sayfaya geçiniz.

a 3. Yenisey Yazıtları ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Çoğunluğu mezar taşlarına kazınmıştır. B) Kullanılan dil gelişmiş değildir. CNe zaman dikildikleri kesin olarak bilinmemektedir. D) Tarihi ve edebî değer yönünden zayıftır. E) 8. yüzyılda Yollug Tigin tarafından yazılmıştır. AYT Edebiyat Soru Bankası