Halk Şiiri Soruları

2 3 AYT/TDE-SOS-1 5. 4. Beyrek'e mektup gönderdiler. Beyrek, odasında yiğitleri ile yiyip içiyordu. Aruz'dan adam geldi, selam verdi. Beyrek, selam aldı. Dedi: Hanım, Aruz size selam ediyor, kerem etsin Beyrek, gelsin bizi Kazan ile barıştırsın, diyor. Beyrek, pekâlâ, dedi. Atını çektiler, bindi. Kırk yiğitle Aruz'un evine geldi. Dış Oğuz beyleri otururken girip selam verdi. Beyrek'e Aruz der: Biliyor musun seni niye çağırdık? Beyrek der: Niye çağırdınız? Aruz der: Hep şu oturan beyler Kazan'a asi olduk, and içtik. Kur'an getirdiler, sen de and iç dediler. Kazan'a ben asi olmam diye and içti, söyledi: Der: Ben Kazan'ın nimetin çok yemişim Bilmez isem gözüme dursun Kara koçtan cins atına çok binmişim Bilmez isem bana tabut olsun Güzel kaftanlarını çok giymişim Bilmez isem kefenim olsun Alaca büyük otağına çok girmişim Bilmez isem bana zindan olsun Ben Kazan'dan dönmem belli bil dedi. Aruz öfkelendi, kavrayip Beyrek'in sakalını tuttu. Beyler, Beyrek'e kıyamadı. Beyrek, Aruz'un öfkelendiğini burada bildi. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) Diyalog tekniği kullanılmıştır. B) Hareket akışına dayalı bir anlatım söz konusudur. C) Olağanüstü unsurlara yer verilmemiştir. D) İslamiyet öncesi Türk edebiyatı ürünlerindendir. E) Hem manzum hem de mensur parçalar içermektedir.

9. (1) Gölge oyunu, deriden kesilen ve tasvir denen birtakım figürlerin arkadan ışıklandırılmış beyaz bir perde üzerine yansıtılması temeline dayanan bir oyundur. (II) Halkın or- tak malıdır, kimin düzenlediği bilinmez. (u) Faluata (do- ğaçlamaya) dayanan bir oyundur, yazılı bir metni yoktur. TT) Oyunun temel kişileri Karagöz ve Hacivat'tır. (W) Etra- fı çevrilmiş bir meydanda oynanır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) B) II C) IN D) IV E) V 10

D) Aşık Veysel E) Âşık Şeref Taşlıova Âşıklık geleneğinin bir parçası olan türkülü hikâyeleri anlatma konusunda oldukça başarılı olmuş sanatçı şiirlerinde en çok Allah, Kur'an, peygamber, Atatürk, vatan, millet, bayrak, tabiat sevgisi gibi konuları işlemiş. tir. Sanatçı, 1981 yılında TRT tarafından açılan "Atatürk Konulu Güzelleme Yarışması"nda "Biri Anadolu, Biri Atatürk" şiiriyle birincilik ödülünü almıştır. Bu parçada sözü edilen Cumhuriyet Dönemi halk şairi aşağıdakilerin hangisidir? B A) Abdurrahim Karakoç B) Aşık Şeref Taşlıova C) Aşık Reyhani D) Murat Çobanoğlu E) Aşık Feymani

Hah ler 5. II. Yücelerden yüce gördüm Erbapsın sen koca Tanrı Âlem okur kelâm ile Sen okursun hece Tanrı IV. Este V. Yu Bu dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangisidir? A) llahi C) Deme A) B) Nefes D) Şathiye E) Devriye

1. Aşa gisi A) Denizleri yarattın sen kapaksuz Suları yürüttün elsüz ayaksuz Yerleri temelsüz göğü direksiz C) hangisi Durdurursun acep iskanci misun Il Katre idim Ummanlara karıştım Kaç bulandım kaç duruldum kimbilir Devre edip alemleri dolaştım Bir sanata kaç sarıldım kimbilir 1. nazım türleri II. ölçüleri II. kafiye örgüleri 2. Yukarıdaki şiir parçalarında numaralı öncülle en alin- den hangileri ortaktır? B) I ve II C) I ve III A) Yalnız D) Yalnız II E) II ve III 9. 1. Bir kimsenin ölümünden duyulan üzüntüyü an latmak için yazılan koşma biçimdeki şiir tüni-

10 Anonim Halk Edebiyatı Genel Özellikleri 7. Aşağıdakilerin hangisinde boş bırakılan yere ayraç () içindeki sözcük getirilirse bir bilgi yan- lışı ortaya çıkar? " A) Âşık kahvehanelerinde, saz şairlerince düzen- lenen meclislerde --" adı verilen bilmeceler- de sorulanları bilenlere hediye verilirdi. (lügaz) B) Ezgilerine, konularına, biçimlerine, bölgelere göre Divan, Bozlak, Hoyrat, Çukurova, Kayaba- şı gibi adları olan “----", anonim bir özellik gös- terir. (türkü) C) “...” çocuk teması üzerine kuruludur. Çocuğun doğmasından duyulan sevinç, sünnet, uyku du- rumlarında söylenir. (ninni) D) Bir kimsenin ölümünden duyulan üzüntüyü an- latmak için yazılan "-", İslamiyet öncesinde "sagu" olarak bilinirdi. (ağıt) söz ustalığına ve söyleyeceklerini ince, imalı bir dille anlatmaya dayalı bir üründür. (te- kerleme) INLARI

3. midir. ad tir. X B 15. Bir serçenin kanadın, kırk kağnıya yüklettim Çifti dahi çekmedi, şöyle kaldı kazını g yatın- özel- Bir sinek, bir kartalı salladı vurdu yere Yalan değil gerçektir, ben de gördüm tozunu Bir küt ile güreştim, elsiz ayağım aldı Yıkıp bastıramadım göyündürdü özümü 4. Yunus Emre'ye ait bir şiirden alınan bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? si- A) Şathiye türündeki bir şiirden alınmıştır. B) Söz sanatlarından kaçınılmıştır. C) Sade bir Türkçeyle yazılmıştır. D) Mizahi bir anlatım benimsenmiştir . ü E) Abartılara yer verilmiştir. 122 Doğru Yanlış

ÖSYM Destanları meydana getiren ve kuşaktan kuşağa aktaran destan- cilara, geçmişte "ozan" adı veril- miştir. (i) Ellerinde sazlarıyla diyar diyar dolaşan "âşık"ların aksine onlar, orduları galeyana getirmek, önemli olayları toplumun hafizasi- na yerleştirmek için kahramanlık destanları terennüm etmişlerdir. (U) Atli göçebe hayat tarzını be- nimseyen bu sanatçılar sadece şiirle uğraşmışlar, yönetimden ve yöneticilerden olabildiğince uzak durmuşlardır. XIV) Ozanlık geleneğinin bir devamı olarak de- ğerlendirebileceğimiz âşıklık ge- leneği ise tekke kaynağından da beslenerek daha çok köy kasaba insanına seslenmiştir. V Arap ve Fars öykücülük geleneklerinden beslenen, temsilcileri âşıklara nazaran daha eğitimli ve şehirli olan kıssahanlık veya meddahlık geleneği ise daha çok şehirlerde kendisine yer bulmuştur. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Cevap C

12. Gevheri, Dadaloğlu ve Kayıkçı Kul Mustafa'nın ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Âşık tarzı şiirin önemli ozanlarından olmaları B) Aruz veznini başarıyla kullanmaları C) Şiirlerinde tasavvufî unsurlara yer vermeleri D) Gazel şairleri olarak tanınmaları E) Şiirlerinde Arapça ve Farsça kelimelere ağırlık vermeleri

15 Trigonon 05 Tekra Çözme Trigonometri 16. Mantik qonometri Özel Üçgenler Kare-Dikdörtgen 24. Eski çağlarda ezgiye eşlik etme, en uygun biçimde, çoğunlukla nazımla düzenlenmiştir. Epik şiirin en güzel örnekleri olan bu eserlerde olağanüstü olayların doğaüstü kahramanların, tanrıların savaşlarının yanı sıra; Eski Cao Sinsanlarının inanışları, yaratilis ve varoluş konusundaki düşünceleri, ulusların özlemleri ve düşleri de dile getirilir. Insanların olayları dinleme ve anlatma gereksiniminden dolayı kuşaktan kuşağa yayılmıştır DESTAN Aşağıdakilerden hangisi bu parçada hakkında bilgi verilen türün özelliklerini içermez? 37 Doğrunun Analitik incelenmesi 35 36 Çemberde Aç 38 Dönüşümler 39 Çemberin Analitik incelenmesi Kati Cisimler OINT OS KENDİME NOTUSTA SARMAL * LEITNU VE Nne DINGAVÖTTÜLÜK A Masal By Menkıbe -> WEL OG GAVÜTÜCÜK HEM EPIKUK WARNA Yaşam DENEME 2 KURUTCA DEGİLİR GERÇEKTİR. Efsane OLAGAVUSTULEK → OLAGANÜSTÜCK E) Fabl - OUNGMUÜSTÜCK VAR. 20 1 Sayıları

8. WERE I. Şiirlerini topladığı bir Divan'ı ve Sergüzeştname adlı bir mesnevisi vardır. (Seyrani) II. Divan-L İlahiyat adlı eserinde şiirlerini toplamıştır. (Aziz Mahmut Hüdayi) III. En önemli şiiri 105 şairin adının geçtiği Şairname adlı eserdir. (Aşık Ömer) IV. Olaylara genellikle eleştirel gözle bakmış ve hal- kin sesi olmaya özen göstermiştir. (Bayburtlu Zihni) V. Marifetname isimli eserinde birçok ilimle ilgili bil- gi vermiştir. (Erzurumlu İbrahim Hakkı) n Yukarıda ayraç içinde verilen sanatçılardan han- gileri birbiriyle yer değiştirirse bilgi yanlışı gide- rilmiş olur? A) I ve II B) I ve I C) II ve III D) Il ve v E) III ve V aunt

C) Siyah İnciler D) Erenlerin Bac E) Mezardan Se 3. Yaşadığı dönemde ve vefatından sonra etki- si çok geniş olmuştur. Yalın bir söyleyiş, şiirleri- nin temel özelliğidir. Ömrü boyunca Allah'a ve Hz. Muhammed'e büyük bir sevgiyle bağlı kalmıştır. Şi- irleriyle İslâm dininin ilkelerini öğretmeyi amaçla- mıştır. Dörtlüklerle ve hece ölçüsüyle yazdığı yapı- tıyla tanınmıştır. 7. "Biz, şiir salt bi çimdir, diyoruz. metotla diğer beklenebilir de Bu parçada tanıtılan şair ve eseri aşağıdakiler- den hangisinde verilmiştir? Cemal Sürey duğu ve bu edebiyat top doğru olara A) Edip Ahmet Yükneki - Atabetü'l-Hakayık B) Ahmet Yesevi - Divan-ı Hikmet C) Yusuf Has Hacip - Kutadgu Bilig D) Mevlâna Celaleddin Rumi - Divan-ı Kebir E) Yunus Emre - Risalet'ün-Nushiyye A) I. Yeni D

6. Bektaşi geleneğinin en önemli şairlerinden olan ----, 14 ile 15. yüzyıllar arasında yaşamıştır. Hem hece hem de aruz ölçüsünü kullanan şair, düzyazı alanında da eserler vermiştir. Şiirlerinde Yunus Emre'nin etkisinde kalan şair, tasavvufi konulara ağırlık vermiş; özellikle şathiyeleriyle adını duyurmuştur. Kimi şiirlerinde didaktik bir üslup benimserken kimilerinde iğneleyici ve alaycı bir dili tercih etmiştir. Sarâynâme, Minbernâme, Dilgüşa, Gevhernâme, Budalanâme eserlerinden bazılarıdır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Eşrefoğlu Rumi B) Kaygusuz Abdal C) Hacı Bektaşı Veli D) Pir Sultan Abdal E) Bayburtlu Zihni

Karac'oğlan söyler karşı karadan Hicab perdesini kaldır aradan Seni beni bir Mevlâ'dır yaradan Büyüklenme hey kız güzelim deyi Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Uyaklanışı aaab'dir. By Alındığı şiirin son dörtlüğüdür. Bir varsağıdan alınmıştır. „D) Tunç uyak kullanılmıştır. . E) Nazım türü güzellemedir.

6. Aşağıdakilerden hangisi edebiyatın din ile ilişkisini or- taya koymaz? A) Süleyman Çelebi'nin bir kişinin "bütün peygamberle- rin eşit olduğu" iddasına karşı Hz. Muhammed'in üs- tünlüğünü ortaya koymak için "mevlit” türünde Vesi- letün-Necat adlı mesneviyi yazması B) Fuzûlî'nin Hz. Muhammed'e olan sevgisi üzerine yaz- mış olduğu Su Kasidesi adlı naat türündeki eseri yaz- masi C) Taşlıcalı Yahya'nın, Kuran-ı Kerim'de geçen Hz. Yusuf kıssasından hareketle Yusuf u Züleyha adlı mesnevi- yi yazması D) Divan edebiyatında, İslamiyet'i yaymak adına yapılan savaşların "gazavatnâme" adlı eserlerde ele alınması E) Yusuf Has Hacip'in ilk siyasetnâme örneği olan Ku- tadgu Bilig adlı eserinde devlet yönetimiyle ilgili öğüt- lere yer vermesi

1 AYT 10. Telli sazdır bunun adı Ne ayet dinler ne kadi Bunu çalar anlar kendi Şeytan bunun neresinde Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Tenasüp sanatına örnek verilebilir. B) Hece ölçüsünün 8'li kalıbı kullanılmıştır. C) Tunç kafiye vardır. D) Bir koşmadan alıntıdır. E) Türü taşlamadır. 11. Dis