Halk Şiiri Soruları

8. Dörtlük Günümüz Türkçesi Uisp eren börleyü Uludu erler kurtça Yirtip yaka urlayu Bağınp yırttılar yaka birimi Çağırdılar islikla Siknp üni yurlayu Siğtap közi örtülür Yaştan gözler örtülür Bu dörtlük aşağıdakilerden hangisine ait bir örnekten alınmıştır? A) Sagu B) Ağit C) Mersiye G D) Koşuk E) Destan Edebiyat Soru Bankası

11. A) Hacı Bektas-1 Veli Hacı Bayram Veli C) Eşretoğlu Rumi D) Kaygusuz Abdal E) Pir Sultan Abdal 8. Hayatına ilişkin bilgiler netlik kazanmamıştır fakat yapılan son araştırmalar bağlamında 241-1321 yılları arasında yaşadığı kabul edilmektedir. Tasav- vuf yorumunu benimseyen şairin keskin bir gözlem gücü, derin bir hoşgörü anlayışı vardır. Şiirlerini he- ce ölçüyle yazmıştır. Ama aruz denemelerine de yer vermiştir. Hece ölçüsüyle yazdığı dörtlüklerin yanı sıra yine hece ile beyitler, gazeller yazmıştır. Yunus Emre AYDIN YAYINLARI Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edi- len sanatçının eserlerinden biridir? A Risâletü'n-Nushiyye Müzekki'n-Nüfus b) İlahinâme D) Sergüzeştnâme Gotus Tun Gun Marifetnâmes nach Hall Baybar HU Choi hal 9. Bağdat'ın kapısını Genç Osman açtı

E) In 30. Karacaoğlan, Çukurova'da yaşamış bir halk ozanıdır. Yaz gelince Binboğaları, Bulgar Dağları'nın yüceliklerini aşiretleri tek tek ziyaret eden, Yörük kızlarına türküler gezip dolaşan, kışları ise Çukurova'da çadırlarını kuran söyleyip bağlamasının tellerine dokunan Karacaoğlan'ın yolu, Karaisalı'dan da geçmiştir. Belki Kızıldağ Yaylası'nı aşarak Kamışlı'ya, oradan da Karaman'a, Konya'ya ulaşmıştır. Çünkü onun, Gâvur Dağları'ndan tutun Torosların en batısına kadar ayağının basmadığı oba, diz çöküp oturmadığı Yörük çadırı kalmamıştır. Gezip gördüğü Türkmen obalarında, Yörük çadırlarında aradığı güzelin bir parçasını bulmuş, bunu da söylemiştir. Bu yönüyle ona, “aşkın ozanı” desek yeridir. Fakat ondaki aşk ve sevgi, beşerî güzelliğe dayalı bir aşk ve sevgidir. Bu parçadan hareketle Karacaoğlan'la ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Toroslardaki dağ köylerini gezdiği 2 B) Aşk içerikli türküler söylediği C) Çukurova'yla bütünleştiği D) Müzikle şiiri birleştirdiği E) Halk ozanlarını etkilediği

hon Bir thiye A Divan sitem abwe eser 8. I. Garipnâme II. Makâlât III. Nutuk Bu eserlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Dinî etkiyle yazılmış olmaları B) Bektaşi tarikatına bağlı sanatçılar tarafından yazıl- malari C) Aruz ölçüsüyle yazılmaları D) 13. yüzyıl sanatçıları tarafından yazılmaları E) Mesnevi nazım biçimiyle yazılmaları

13. I. Grup II. Grup . Kutadgu Bilig Dede Korkut Hikâyeleri . Atabetü'l-Hakayık • Destandan halk hikâyesine geçiş İlk mesnevi örneği • Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılma “Hakikatlerin Eşiği” anlamına gelme • Divan-ı Hikmet • Divanu Lugati't-Türk 1. gruptaki eserlerle Il gruptaki bilgiler eşleştirilirse hangi eser dişarıda kalice A) Kutadgu Bilig B) Dede Korkut Hikâyeleri C) Atabetü'l-Hakayık D) Divan-ı Hikmet E) Divanu Lugati't-Türk UcDört Bes

ER-1 TESTİ 13. Bir koşmaya ait üç dörtlük şu şekildedir: 1. Dedim ne gülersin dedi nazımdır Dedim kaşın mıdır dedi gözümdür Dedim ay mi doğdu dedi yüzümdür Dedim ver öpeyim söyledi yok yok b II. Dedim vatanın mi dedi ilimdir Dedim bülbül müdür dedi dilimdir Dedim Nesimi Şah dedi kulumdur Dedim satar misin söyledi yok yok b III. Uykudan uyanmış şahin bakışlıma Dedim sarhoş musun söyledi yok yok b Ak ellerin elvan elvan kinalım Dedim bayram mıdır söyledi yok yokb Bu dörtlüklerin şiirde yer alma sırası aşağıdaki- lerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) I - III - 11 B) HH D) - CH E) III - 1 - 1

21. Giyilmemiş çamaşırlar nasıl kokar bilirsin, Sandık odalarında; Senin de dükkânın öyle kokar işte. Kapalı Çarşı deyip de geçme; Kapalı Çarşi, Kapalı kutu. İçerik ve biçim özellikleri göz önünde bulundurulduğunda bu şiirin aşağıdaki şairlerden hangisi tarafından yazıldığı söylenebilir? A) Orhan Veli Kanık B) Yahya Kemal Beyatlı C) Ahmet Muhip Dıranas D) Faruk Nafiz Çamlıbel E) Ahmet Kutsi Tecer

3. Yara sızlar a Ok değmiş yera sizlar a Yaralının halinden X Ne bilsin yarasızlar a Bu dörtlükle ilgili olarak, 6 1. Cinasli mani örneğidir. II. 4+3 duraklı 7'li hece ölçüsüyle söylenmiştir. H. Koşuğun anonim edebiyattaki karşılığıdır. V aaxa biçiminde uyaklanmıştır. yargılarından hangileri yanlıştır? B) Yalnız III C C) Nov A) Yalnız D) Il ve III Eltron 151

19. Cihan var olmadan ketm-i âdemden Hak ile birlikte yek taş idim ben. Yarattık bu mülkü çünkü o demde Yaptık tasvirini nakkaş idim ben. Anâsırdan bir libâsa büründüm. Nâr ü bâd ü âb ü hâktan göründüm. Hayrülbeşer ile dünyaya geldim Adem ile bile bir yaş idim ben. Bu dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Nutuk B) Devriye D) Güzelleme C) Şathiye E) Münacat Diğer sayfaya geçiniz.

7 Dadaloğlu'm yarın kavga kurulur Öter tüfek davlumbazlar vurulur Nice koç yiğitler yere serilir Ölen ölür, kalan sağlar bizimdir Bu dizelerin Halk şiiri geleneğine ait olup olmadı- ğını anlamak için aşağıdakilerin hangisinden hiçbir şekilde faydalanamayız? A) Ölçüsünden B) Nazım biçiminden C) Şairinin mahlasından D) Dilinden E) Kafiye şemasından

3 gelişme olduğuna B) Sahip olduğu anlayışın kalıplarının ötesinde bir du- yuşla eser verdiğine C) Şiir ortamındaki seçeneklerden birine yönelip onu iyice geliştirdiğine D) Döneminde var olan şiir anlayışlarına karşı çıkan bir yapısı olduğuna Ey Şiirlerindeki çağrışımların genişliği nedeniyle Garip şiirinin karşısında yer aldığına 4. Dinle sana bir nasihat edeyim Hatırdan gönülden geçici olma Yiğidin başına bir gelince Anı yâd ellere açıcı olma Bu dörtlük, içerik açısından aşağıdaki şiir türlerin- den hangisine örnek verilebilir? B) Didaktik A) Epik C) Satirik D) Lirik E) Pastoral

12. Dediler ki er yatağı kandadır Dediler ki la'l ü gevher serdedir Ayne'l-yakîn derler Hızır cemdedir Cemaat olmadık köyü n'eylersin Bu dörtlük dil ve içerik özelliklerine bakıldığında aşağıdaki sanatçılardan hangisine ait olabilir? A) Âşık Ömer B) Ahmet Yesevi C) Yunus Emre D) Pir Sultan Abdal E) Hacı Bayram Veli

DENEME-4 AYT / TÜ 12. 1. 11. Akça Kale Sürmeli'ye gelip Kazan kırk otağ diktirdi. Yedi gün yedi gece yeme içme oldu. Kırk evli kul ile kırk cariye. yi oğlunun başına çevirdi, azat eyledi. Kahraman yiğitlere kale ülke verdi, cübbe çuha verdi. Dedem Korkut gelerek neşeli havalar çaldı, bu Oğuznâme'yi düzdü, böyle dedi: II. III. IV. ve bu sonra nlatılır; doğum ukluğu, nlatılır. miyet'e yetleri, hicret, e Hz. diseler güler- Şimdi hani dediğim bey erenler Aşa kav Dünya benim diyenler A) Ecel aldı yer gizledi BY Fani dünya kime kaldı akiler- Gelimli gidimli dünya Ahir son ucu ölümlü dünya Dua edeyim hanım: Yerli kara dağın yıkılmasın. Gölgeli kaba ağacın kesilmesin. Taşkın akan güzel suyun kuru- masın. Kanatlarının ucu kırılmasın. Kadir seni nâmerde muhtaç etmesin. Koşarken ak boz atın sendelemesin. Vuruşunca kara çelik öz kılıcın çentilmesin. Allah'ın verdiği ümidin kesilmesin. Ahir sonu arı imandan ayırmasın. Ak alnında beş kelime dua kıldık, kabul olsun. Derlesin topla- sin, günahınızı adı güzel Muhammed'e bağışlasın hanım hey!.. Bu parçadan hareketle Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Ay Manzum ve mensur kısımlardan oluşmaktadır. Olağanüstü olaylara sık yer verilmektedir! Dönemin sosyal yaşantısına ait ipuçları barındırmakta- dır. Dede Korkut İslamiyet öncesindeki şaman geleneğini yansıtmaktadır El Savaş ve gaza konuları önemli bir yer tutmaktadır. 13 5 A A M

TÜR AYT DENEME 2 21. Aşağıdaki dizelerden hangisi, ayraç içinde belirtilen şi- ir türünden alınmış olamaz? AS Ak ellere al kinalar yakınır Ala göze siyah sürme çekinir (Güzelleme) B) Zenginin faytonu dağlardan aşar Züğürt düz ovada yolundan şaşar (Taşlama) “) kerpiç koydum kazana poyraz ile kaynatdum Ne bu diyüp sorana bandum virdüm özüni (Şathiye) Gönül gurbet ele çıkma Ya gelinir ya gelinmez (Koçaklama) Sufilere sohbet gerek ahîlere ahret gerek Mecnunlara Leylî gerek bana seni gerek seni (İlahi) 22. Bir ----, çoğunlukla adadaki balıkçıların yaşamını ele aldı, on ları yazdı diye kinanamaz çünkü en iyi onları biliyor

AYT EDEBIYAT 11. 9. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) Manilerde asıl anlatılmak istenen duygu ve dü- şünce son iki dizede dile getirilir, ilk iki dize uyağı tamamlamak üzere kurulan doldurma (boş) söz- lerden oluşur. B) Anonim halk şiirinin en önemli nazım biçimleri mani ve türküdür, bunun yanında ninni ve ağıt da bu şiir geleneğinin içinde yer alan ürünlerdir. Semai; âşık edebiyatı nazım biçimlerindendir, dörtlük sayısı ve uyak düzeni yönünden koşmaya benzer, kendine özgü bir ezgiyle ve 8'li hece öl- çüsüyle söylenmesi, koşmadan ayrılan yanlarıdır. Allah sevgisi, doğruluk, ibadet, dünyanın gelip geçiciliğini, Allah'a ulaşma yolları, insana değer verme ve tasavvufla ilgili konuları işleyen tekke şiirine devriye adı verilir. E) Âşık edebiyatında bir nazım biçimi olan destan- lar, toplumu derinden etkileyen olayları anlattığı gibi toplumsal aksaklıkları, yaşamın içindeki her- hangi bir olayı ya da durumu da anlatabilir.

2. Aşık tarzı halk edebiyatıyla ile ilgili aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) Şiirlerin çoğu bağlama adı verilen saz eşliğinde söylenmiştir. B) Şairler söyledikleri şiirlerini cönk adı verilen defterlere yazmışlardır. C) Aruz ölçüsünü de kullanan ozanlara kalem şai- ri denmiştir. D) Ozan adı verilen halkın içinden çıkan şairler ta- rafından oluşturulmuştur. E) Şairler mahlaslarını şiirlerinin son dörtlüğünde söylemişlerdir. alk AYDIN YAYINLARI