Hikâye ve Yapı Unsurları Soruları

32. Edebiyatın içinden çıktığı ortam, çağ ve koşullar, yerli nitelik unsurdur. Duyuş, yaşayış ve hissediş bicimleri de yerlilik ni- teliği taşır. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine vurgu yapılmak- tadır? A) Ulusallik B) İçtenlik D) Çağdaşlık C) Tutarlılık E) Evrensellik 9 TYT092122

8. Aşağıdakilerin hangisinde aynı türe ait eserler bir arada verilmiştir? At Kabus - Cidal - Halas B) Tamat - Mezardan Sesler - Siyah İnciler et Bir Acı Hikâye - Mai ve Siyah - Kırk Yil Đ) Aşka Dair - İhtiyar Dost - Kadın Pençesi E) Rübab-ı Şikeste - Tamat - Hayat-ı Muhayyel Prf Yayınları -

1. Aşağıdaki cümlelerin yanına doğru (D) yanlış(Y) yazınız. (5 puan) Kir ve doğa güzelliklerini konu edinen şiirlere pastoral şiir denir. ( ) Hece ölçüsü Türklerin milli ölçüsüdür.( ) Fabllar, bir ahlak dersi vermesi yönüyle masallardan ayrılır.() Masallarda olaylar Kafdağı, periler padişahının ülkesi gibi hayali mekânlarda geçer. ( ) İkiden fazla dizeden oluşan nazım birimine beyit denir. ( )

toen met 8)Aşağıdaki parçaların hangisinde hâkim bakış açısı kullanılmıştır? A)Onuncu presin işçisi çocuk Sami, etrafına bakındı, yutkurdu, gözlerini ovaladı. Öyle canı sıkılmıştı ki... "Gitsem mi?” diye aklından geçirdi, sonra caydı. B), Bana bakın, diye bağırdı, Öğleden sonra iş var... Sabaha kadar çalışacağız belki de. Isteyen gidebilir; kalan, çift yevriye alacak. İsteyen gider, dedim, zorla değil! C)Bu sırada bir hıçkırık sesi duyuldu. Öfkeli gözler dönüp baktılar. Hidayet'in oğluydu. Çömelmiş, başını yumrukları arasına almış hıçkırıyordu. D)Bileği, er bileği gibi güçlüydü. Çevik ve atak sopa sallayışından kendimi güç korurdum. Çok geçmeden sopayı karşısındakinin elinden düşürmenin kolaylığını öğrettim ora E)Salep güğümleri kaynıyor, çay ocakları yakılıyordu. En çok simitçiler, poğaçacılar satış yapıyor ve en çok onların bağırtıları duyuluyordu. 9)Aşağıdaki parçaların hangisinde "zaman" unsuruna yer verilmiştir? A)Küçük ağa direksiyondan atladı. Beline dayalı yumruklarıyla, görülen işe bakmaya başladı. B)Konuşup tarlaları dağıtacağım. Kölelikten, kulluktan kurtulacaklar. Herkesin ektiği herkesin olacak. C)ikindiye doğru köylünün pamuk topladığı tarlaya vardılar. Pitirak, toz, pamuk kokuyordu ortalık. D)Allah kul olanı kimsenin sırtına muhtaç etmesin, dedi. Ellerini havaya açtı, yüzüne getirdi, sıvazladı. E)Elif, gözünü kocaman açmış, Ali'nin yüzüne dikmişti. Ali'nin yüzüne dayanılmaz bir acı çöreklenmiş gibiydi.

19 Bir kış sabahında Ballıca'da uyanan halk etrafına şaşkınlık içinde bakınıp durur. Öyle bir kar yağmıştır ki sanki Dünya bu kar yükünü kaldıramayıp uzayda bir boşluğa düşecekti. Yıllar yılı böyle bir kar yağışı hiç görülmemişti. Etrafta yağan kar bazı yerlerde kar dağları oluşturmuş, bazı yerlerde ise vadi görünümü almıştı. Halk çaresizdi. Hiç kimse kimseye ulaşamıyordu... 14-16. soruları bu metinden hareketle cevaplayınız! 14) Siz olsanız bu metne nasıl bir başlık verirsiniz? Yazınız! Kar Zauere 15) Bu metinde hangi anlatım biçimi kullanılmıştır? Yazınız! Play yazisi Hikaye > 16) Bu metinde aşağıdaki seçeneklerde verilen unsurlardan hangisi tam olarak belli değildir? A) Kişiler B) Mekân C) Zaman D) Olay

- II. Metin Kısrak iki gün yattı. Her geçen saat iyileşme belirtileri artıyordu. Üçüncü gün ön ayaklarını karnı. na doğru çekti. Oturma düzenine geçti. Başını kaldırdı. Birkaç kez kalkmaya çabaladı. Kalkamadı . Ama, önüne konan kepek çorbasını içti... - Eee, dedi. Hıdır Emmi. Bununla geçmiş olsun kadersiz yılkılık, zavallı Doru. Hıdır da sayende Allah indinde makbul bir iş yaptı. Gönlü ferahladı. Daha misafirliğin bitmedi haa... Dipdiri olsan da bu günlerde yine bırakmam seni... Görmüyor musun havayı? Yine poyraza döndü yel, yine ga- vur gibi ciğere işlemeye başladı. Tipi ha geldim, ha geliyorum der, bu havada yazı yaban senin işin değil. Bu iş dağ gibi yılkılığın işi, sırtı pek atın işi... Doru kısrak dördüncü günü önüne konan otu, arpa kırmasını yedi... Soluğu derinleşmiş, sıcaklas- mıştı. Gözlerindeki kızartı geçmiş, göz akı yeniden görünmüştü. Başı dikti. Gövdesindeki güçsüz- lük sona ermişti. Abbas SAYAR, Yılkı Ati

12) Kenar mahalleler. Birbirine ufunetli adaleler gibi geçmiş, yaslanmış tahta evler. Her yağmurda her küçük firtinada sancılanan ve biraz daha eğrilip büğrülen bu evlerin önünden her geçişimde çoğunun ayrı ayrı maceralarını takip ederdim. Kiminin kaplamaları biraz daha kararmıştır, kiminin şahnişini biraz daha yumrulmuştur, kimi biraz daha öne eğilmiş, kimi biraz daha çömelmiştir ve hepsi hastadır. Onları seviyorum çünkü onlarda kendimi buluyorum ve hepsi iki üç senede bir ameliyat olmadıkça yaşayamazlar. Onları çok seviyorum ve hepsi, rüzgârdan sancılandıkça ne kadar inilderler ve içlerinde ne aziz şeyler saklarlar, onları çok... Çok seviyorum. Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kahraman ile mekân arasında ilişki kurulmuştur. B) Olaylar kahraman bakış açısıyla anlatılmıştır. C) Anlatıcısı olağanüstü özelliklere sahiptir. D) Anlatıcının psikolojik durumuna yer verilmiştir. E) Anlatımda betimlemelere başvurulmuştur.

Romanla ilgili kavramlar yasını yansıtmaz atim tutumu, task a anlatıcı, adeta bir a) Konu Konu TDK Türkçe Sözlük'te "Konuşmada, yazıda, eserde ele alınan düşünce, olay veya durum, mevzu, süje" olarak açıklanmaktadır. Bir edebiyat eserinde üzerinde durulan, ele all- nip işlenen şeye “konu" adı verilir. Söze ve yazıya dönüştürülecek, insana özgü her şey konu olabilir. sol vardı. Kon 1 gaz bezleriyle Konuların sanatçıya özgü bir yanı yoktur. Aynı konu çeşitli sanatçılar tarafından çağlar boyunca işlenmiştir. Aşk, ölüm, yalnızlık, dostluk, kimsesizlik gibi konular binlerce sanatçı tarafından işlenmiştir. Tema ile konu orosindoki b) Tema fork? TDK Türkçe Sözlük'te "Öğretici veya edebî bir eserde işlenen konu, düşünce, görüş, tem, ana konu" olarak açıklanmaktadır. Bir edebî eserde işlenen konunun anlamca ortaya koydu- ğu ana yönelime "izlek" adı da verilmektedir. Grekçeden gelen ve bir müzik terimi olan tema; bir sanat metninde asıl anlatılmak istenen duygu, düşünce ve hayaldir ya da temel çatışma- nin en kısa ve yalın ifadesidir. aynanın üst ta -şida, perdeleri Fine halı döşeli ların üzerinde akucu kapıya . yere uzanan

2 . Sözlerimi uç bir örnek vererek pekiştir- mek isterim: Jim Morrison'un sözleri, Ferdi Tayfur'un ilgisini asla çekmez, Led Zeppelin'in dünyası da Nejat Alp'i hiç sar- maz gibime geliyor. Oysa bizim rockçıların çoğunun sözlerini müziğinden soyduğunuz anda, bu sözler Unkapanı Çarşısı'ndan el- lerini kollarını sallayarak rahatlıkla geçtikleri gibi, Tarabya tavernalarında sahne alırlar. Bu parçada vurgulanmak istenen, aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Bizdeki rockçılar, Batı'daki benzerleri- ain çok gerisindedirler. B) Bir arabeskçinin, bir rockçının müzi- ğinden hoşlanmaması olağandır. Her müzik tarzının kendine özgü sözle- ri olmalıdır. D) Müziğimizi, Batılı müziklerin etkisinden kurtarmak gerekir. F) Kimi müziklerin, uygun olmayan or tamlarda çalınması değerlerini azaltır.

B. Dengeli beslenme C. Sağlıklı ürünler Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A. Günde üç öğün yemek yemeliyiz. B. Hayvansal besinleri daha çok tüketmeliyiz. C. Her çeşit besinden yeteri kadar tüketmeliyiz. Yemekte görgü kuralları ile ilgili aşağıdaki ifadelerd yanlıştır? launa "Fillerine sağlık." demek "

Olay mıştır. DV Anlatımda kahraman bakış açısı kul E) Aynı olayın çarpıtılarak farklı şekillerde ortaya kondu. ğu dile getirilmiştir. 9. Küçürek hikâye türü ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yazar, okuyucu üzerinde sanatsal bir etki yaratmak ve bu etkiyi artırmak amacıyla hikâyenin içeriğinin boyut- larını kasıtlı olarak küçültür. B) Sözcük eksiltme, zaman-mekân ayrıntılarını silme ve bir durumu minyatürleştirme küçürek hikâyelerin en çok yararlandığı anlatı unsurlarıdır. C) Ferit Edgü, Haydar Ergülen, Hulki Aktunç, Necati To- suner, Vüs'at O. Bener/Murat Yalçın gibi sanatçılar küçürek hikâye tarzında eser veren sanatçılardandır. D) Kısalık, yoğunluk ve birlik bu hikâye türünün üç belir- leyici özelliğidir. E) Edebiyatımızda ilk örneklerini Tanzimat Dönemi sa- natçısı Sami Paşazâde Sezai Küçük Şeyler adlı ese- riyle vermiştir. Doğru O Yanlış

3. (1) Radyo yapımcısı olarak kültür, edebiyat ve habercilik adi- na birçok programa imza attı. (II) Toplumumuzda tanınmış, başarısı herkesçe onaylanmış bireylerle konuşmalar yapip onları yayımladı. (III) Ancak çok emek verilen bu programlar, kısa sürede unutuluveriyordu. (IV) Bu programların unutul- masına gönlü razı olmadığı için hemen neleri önlem alması gerektiğini düşündü. (V) İşte bu yüzden o değerli insanlarla yaptığı konuşmaları kaydederek bir emanet gibi özel arşivinde saklayıp korudu bugüne değin. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede belgisiz sifat kullanılmıştır. B) II. cümlede belgisiz zamir kullanılmıştır. C) III. cümlede sifat ve zarf kullanılmıştır. D) IV. cümlede soru anlamı soru sıfatıyla sağlanmıştır. E) V. cümlede bir sözcük hem niteleme hem belirtme sıfatı almıştır.

9. Taşbaşoğlu'nun evi bir gözcüktü. Ocağı büyüktü. Kamıştan örtmüştü ocaklığın üstünü. Çamurla sıvamıştı. Duvarlar da ak toprakla sıvalıydı. Öteki evlerin örülmüş, gelişigüzel üst üste konmuş duvarlarına hiç benzemiyordu, Yerden beş karış yukarısına kadar da türlü türlü nakışlamıştı. Taşbaşoğlu, bir dünya koymuştu duvarına, Bu parçada romanın yapı unsurla- rindan hangisine yer verilmemiştir? A) Zaman B) Olay C) Kişi D) Mekan BOB D 10. Halit Ayarcı'nın akrabasından oldu-

3. Halk hikâyelerini aşk, yiğitlik ve eşkıya hikâyeleri olmak üzere üç grupta toplayabiliriz. En yaygın olanları aşk hikâyeleridir. Bunların kaynakları çeşitlidir. Hurşit ile Mâhmihri gibi yabancı dilden gelenler: Emrah ile Selvihan, Gül ile Alişir, Ferhat ile 11 III IV Şirin gibi bazı tanınmış şairlerin yaşamından izler taşıyanlar: Leyla ile Mecnun, Kerem ile Asli gibi klasik divan edebiyatın- V dan geçmiş olanlar. Bu parçadaki bilgi yanlışı, numaralanmış halk hikâyelerin- den hangilerinin yerleri birbirleriyle yer değiştirilerek dü- zeltilebilir? Aile 11 B) I ile III C) I ile IV D) III ile V IV ile V

6. Sola döndüm, odanın eski şayak perdesini, Aralarken kulağım duydu fakirin sesini: Nerde kaldın? Beni hiç yoklamadın evladım! Haklısın, bende kabahat ki haber yollamadım. Bilirim çoktur işin, sonra bizim yol pek uzun... Hele dinlen azıcık, anlaşılan yorgunsun Bereket versin ateş koydu demin komşu kadın... Üşüyorsan eşiver mangalı, eş eş de isın. Bu metin aşağıdaki anlatmaya bağlı metin türleri- nin hangisinden alınmıştır? A) Hikâye By Halk hikâyesi Destan Manzum hikâye ey E) Mesnevi SY

lar gi de ik 2. Aşağıdakilerden hangisi kahraman anlatıcının özellik- lerinden biri değildir? fe tu Ü A) Anlatıcı, eserin kişilerinden biri olarak olayların içinde yaşamaktadır. B) Anlatılanlar kahramanın gördükleri, duydukları, bildikle- ri ile sınırlıdır. C) Olaylar kahramanın duygu ve düşünceleri eşliğinde an- latılır. D) Kahraman, diğer kişilerin duygu ve düşüncelerini kendi sözleri ile ifade eder. E) Anlatıcı, kendisinin gözlemci durumunda olduğu olay- ları, eylemleri "O" öznesiyle anlatır.