Hikâye ve Yapı Unsurları Soruları

4. DENEME B B 4. Hikâyenin yapı unsurları, olay örgüsü, kişiler, mekân ve zaman"dır. Bu yapı unsurları içeriği aktarmada bir vasıta işlevi görür. Hikâyeyi anlatan kişiye anlatıcı denir. Belirtilen ögelerle ilgili verilen bilgilerden hangisinde yanlışlık yapılmıştır? A) Belli bir konu etrafında gelişen birden çok olayın, sebep-sonuç ilişkisine bağlı bir şekilde oluşturduğu bütüne de olay örgüsü denir. B) Hikâyede canlı ya da cansız insan dışındaki varlik, sembol ve kavramlar kişi kadrosunu oluşturur. C) Mekan eserde kişilerin veya kahramanlarin yaşadığı yer, olayların gerçekleştiği sahnelerdir. + D) Bir olayın başlangıcıyla bitişi arasında geçen zamana olay zamanı denir. E) Tüm edebî metinlerde olayı anlatan bir kişi vardır ve bu kişiye anlatıcı denir. Olaya bağlı metinlerde anlatıcı kurmaca bir kişidir.

PARAGRAF ÇIKMIŞ SORULAR KARA KİTAP 9. Yıllardır dergilerde öykü ve yazılarıyla yer almasına kar- şin yazdıklarının kitaplaşmasını uzun süre bekleyen bir maktan geçtiğini bilen biri. Bu ilk kitabının kapak tasarımı yazar. lyi bir yazar olmanın öncelikle iyi bir "bekleyici" ol- kusursuz. Yetkin bir dille ve özenle insanın dünyasına eğilen, başkalarının görmezlikten geldiği kalp yaralarını şefkatli bir elin dokunuşu gibi işleyen; dostluğu, sevgiyi, insanı bir anda mutlu eden küçük ayrıntıları kendine has üslubuyla anlatan bir yapıt . Bu yönüyle okuyucuyu, kita- bi uzun süre elinden bırakamayacağı bir zaman dilimine sürüklüyor. Sıradan insanların hayatlarındaki sıradan so- runları, yaşamsal kaygılarını öykülerine taşırken sanatlı, süslü söyleyişlerden uzak duruyor. Bu parçada, sözü edilen yazarla ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisine değinilmemiştir? A) İşini yaparken titizlik gösterdiğine B) Okurunu derinlemesine etkilediğine C) Duygusallığa önem verdiğine ) E) Günlük yaşamla ilgili incelikler üzerinde durduğuna (2012-KPSS) D) Anlatımda yoğunluğu yeğlediğine V KARAKUTII YAYIN

Irmak kenarındaki ince tahta köprünün yanında beş yaşında iki minimini kız vardı. Bunlar köpeğin tozu du- mana katarak geldiğini görünce korktular. Tahta köprü- den karşıya geçmek istediler. Fakat birisi telaşla irmağa düştü, çırpınmaya başladı. Gamsız, bu kazayı görünce birdenbire durdu. Yolunu değiştirdi. Tahta köprüye koştu. Çocuğun arkasından suya atıldı. Onu ağzıyla eteğinden yakaladı. Öğretmenler yetişinceye kadar onu suyun yü- zünde tuttu. Sonra artık takati kesilmiş gibi kendini bıraktı. Bir iki kere daldı, etrafındaki suları köpürttü ve öldü. Kaskatı kesilmiş vücudu, suyun hafif akıntısına uyarak yavaş yavaş uzak- laştı. Reşat Nuri'nin "Gamsız'ın Ölümü” adlı hikâyeden ali- nan bu metin için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Olay öyküsünün çözüm bölümüdür. B) Durum öyküsünden alınmıştır. Ø Ruhsal portre çizilmiş, ruh tahlili yapılmıştır. D) Kahraman anlatıcının bakış açısıyla yazılmıştır. E) Olaydan çok betimlemeye başvurulmuştur. TYT INFRİYAT SORU BANKASI

6. 9. Bütün o parlak ışıklar, sağa sola savrulup giden şimşekler ve dalga dalga büyüyerek her şeyi yutan karanlık noktalar yavaşça kayboldu. Korkarak gözlerini açtı. Saatler- dir balyozla dövülüyormuş gibi zonklayan (3.ka başının sol yanındaki ağrının kalmadığını hissetti. Bu parçanın anlatımında hangi bakış açısı kullanılmıştır? A) Müşahit bakış açısı B) Gözlemci bakış açısı C) Kahraman bakış açısı D) İlahi (tanrısal) bakış açısı E) Üçüncü tekil kişili bakış açısı

9. yo Camiama ve Bağlaç Yanlışlığı - Eklerle ilgili Yanlışlıklar bağlacın yanlış den olmuştur? de pok mutlu 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek fazlalığından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? A) Eğitimle ilgili sorunların, hiç vakit kaybetmeden ço- zülmelidir. B) Bu sınıf, bazı öğrencileri saymazsak, iyi durumda sayti rok hastayım mal etmem C) Ben, dünyanın en büyük akvaryumuna gezdim. hem yapi- D) Bilmezler ki gidenler bir daha geri dönmeyecekler. en kitap 6

A 20. Küçürek öyküler, az sayıdaki kelimeyle yoğun anlamlar ak- tarma gücüne sahip olan sanatsal iletişim araçlarıdır. Be- timlemeye ve çözümlemeye dayanmayan, yalnızca bir anın saptaması olan anlatılardır. Çok kısa olmalarına rağmen bu öyküler, yazarının dile hâkimiyetini, kurgu yeteneğini, duy- gu ve düşünce dünyasının derinliğini gösteren yoğun an- latimlardir. Küçürek öykünün üç önemli , belirleyici özelliği vardır: Kısalık, yoğunluk ve birlik. Bu açıklamadan hareketle, 1. Deniz, adayı firdolayı sarar, köpükleri onu gıdıklardı. Savrulan yapraklarla şakrak ada, saçını savurup katıla katıla gülerdi. II. Kaç kardeştik bilmiyorum. En küçükleri bendim ve he- Húz saymayı bilmiyordum. Öğrendiğimde ise hepimiz dağılmıştık. III. Kamyonun ilk seferi cuma günüydü. Sabahın alaca ka- ranlığında yola çıkılacak Denizli'ye varılacaktr. Böyle bir günde yola çıkılması hayra alametti. metinlerinden hangileri küpürek öykü örneğidir? A) Yalnızł B) Yalnız II C) Yalnız til D) I ve II E) II ve III

adeta kendimi bildigim Ben, hep aci içinde yaşayan bir adamım! Bu silenti anda basladi. Belki daha dört yasinda yoktum. gun bugundos, sadece disundo - ğüm kotoluklerin bile vicdanında tutustur duĝu sonsuz cehennem ranıyorum. Beni uz en seylerin hiçbirini unutmadim. Anilarim sanki yalnız huzon sikentilari icinde kiv- için yapılmis. yaşında var daha dokuz aylık bir duygusu bir Evet, acaba dort miydim? Ondan önce hiçbir şey bilmiyorum. Biling, basimiza yakmayan bir yıldırım gibi nasıl dişer? Tolstoy ill Gocukken bayoya sokulduğunu hatırliyor. hosloma! Benimki mothis bir sıkıntıyla başladı. Ben ilk kez kendimi şirket vapurunda hatırlıyorum. Hala gozumun önünde onunde: Sanki dünyaya o anda dogmusum annemin kucağı... Annem, yanındaki sari sach, gena bir haimla guluserek konusuyor, cigara içiyor- lar. Annen cigorasını ince gumus bir masaya takmis. Ben bunu istiyorum. - Al ama againa surme! diyor.

Masanın beyaz örtüsü üstüne bir kokteyl damlası da müştü. Kokteyl. Bu kelimeyi ilk defa dün gece işitti. Kok FATIH - HARBIYE 23 teyl. Çok yabancı kelimelerin zihne takılan lafza leriyle, Neriman bunu da kendi kendine tekrar ediyordu. Kokteyl, kokteyl. Kıpkırmızı elbiseli kadın ve erkek. Spar kaç? Herkes sallanıyor. "İsterseniz bir kokteyl daha için diyor Macit. Kokteyl ve hep o zenci sesiyle karışık caz Macit'le akşam altıda, Löbon'da buluşmuşlardı. On dan sonra gece yarısına kadar geçen şeyleri süratle ve garayel bant. 10 muntazaman hatırlıyor. Macit'in girdiği birçok masrafla ra rağmen o kadar yalnız ve başbaşa kaldıkları halde, hiçbir çapkınca hareket yapmamasını düşünüyor ve Ma cit'in ince uzun elleri, hafif manikürlü parmakları siksik gözünün önüne geliyor "ince bir adam!" diye düşünüyor ve Macit'te tenkit edilecek hiçbir şey bulamıyor. Odaya giren Gülter, Neriman’ı biraz daha uyandırıp, karyolaya doğru ilerlerken yüksek sesle söylüyordu: Küçük hanım, saat ikiye geliyor, kalkın bey babanız yemeğini yedi, neredeyse sokağa çıkacak. Gülter'in kuru ve berrak yüzünde birbirine hiç karış- mayan tebessüm ve endişe. Karyolaya yaklaşınca, Neri- man'ın üstüne eğilerek diyor: Küçük hanım, bey babanıza birşey söyleyelim de a- damcağızın gönlü rahat etsin; yüzü pek asık. Dün gece de pek uyuyamamış galiba! Neriman'ın zihniyle beraber yüzü de gerildi ve gözleri açıldı. Bir derece daha uyanmıştı. "Peki..." diyerek dü- şünmeye başladı. Fakat söylenecek bir şey bulamıyor, dü- şündükçe mesele karışıyordu. Gözlerini kapayıp açtı. İyi- ce dağılmayan uykusu tekrar bastırmakla tehdit ediyor- du. Hep o zenci sesiyle karışık cazbant, kuytu köşelerde renkli abajurlar, parlak ve sarı bir etek, kıpkırmızı esvaplı kadın ve erkek, bir alkış, iki balon arasında takılı bir ser- pantin. Neriman yatağın içine oturdu ve gözlerini uğuşturdu. Başını silkeliyordu. - Git de ki... Ve düşünüyordu. Sarışın bir kadın başı. İsli şişe. Ba- samaklar. Bir daha silkindi: - Git, de ki: "Neriman Hanım dün gece Fahriyelerde imiş. Fahriye bırakmamış, gece yarısına kadar..." Saz yapmışlar. - Tamam, sonra da... - Otomobille küçük hanımı getirmişler. - iyi. Gülter odadan çıkınca, Neriman, ağır ağır başını tek- rar yastığa koydu. Parlak sarı bir etek. iki balkon arasına takılı serpantin. Fakat, birdenbire, babasıyla Gülter arasında geçecek muhaverenin sonunu düşününce o kadar büyük bir me- raka düştü ki, bu his, geceden kalan hatıralarının hepsini kaçırdı. Babası ne derdi? Tahminlere başladı. Geceleyin Maksim'de, sonra otomobille dönerken, he- le karanlık sokaklara girince ve yokuşu inerken duyduğu korku, içinde yeniden canlanıyordu. Yine kalbinde çar- pinti. Başını yorganın altına çekerek barınacak yer arıyor- du. Artık, aklına hep Şinasi geliyordu. Ara sıra başını yorgandan çıkarıyor, etrafı dinliyor, Gülter'in ayak sesini bekliyor ve kapıya bakıyordu. Bütün bu korku, onda, zevkin ve sevincin uyuşturduğu azapları galeyana getiriyor ve evvelce kendi kendine karşı mazur

9. Boşuna çekilmedi bunca acılar Büyük ve sakin Süleymaniye'nle bekle Parklarınla köprülerinle meydanlarınla Bekle bizi İstanbul Yukarıdaki dizeler için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Kurallı ve devrik cümlelere yer verilmiştir. B) Biçimce ve anlamca olumsuz cümleye yer veril- miştir. C) Fiil ve isim cümlesine yer verilmiştir. D) Basit yapılı fiil cümlesine yer verilmiştir. E) Emir cümlelerine yer verilmiştir.

Irmak kenarındaki ince tahta köprünün yanında beş yaşında iki minimini kız vardı. Bunlar köpeğin tozu dumana katarak geldiğini görünce korktular. Tah. ta köprüden karşıya geçmek istediler. Fakat birisi telaşla irmağa düştü, çırpınmaya başladı. Gamsız, bu kazayı görünce birdenbire durdu. Yolunu değiştir- di. Tahta köprüye koştu. Çocuğun arkasından suya atıldı. Onu ağzıyla eteğinden yakaladı. Öğretmenler yetişinceye kadar onu suyun yüzünde tuttu. Sonra artık takati kesilmiş gibi kendini bıraktı. Bir iki kere daldı, etrafındaki suları köpürttü ve öldü. Kas- katı kesilmiş vücudu, suyun hafif akıntısına uyarak yavaş yavaş uzaklaştı. Reşat Nuri'nin "Gamsız'ın Ölümü adlı hikâyeden alınan bu metin için aşağıdakilerden hangisi doğ- rudur? A) Olay oykusunun çozum bolumudu B) Durum öyküsünden alınmıştır. Ruhsal portre çizilmiş, ruh tahlili yapılmıştır D) Kahraman anlatıcının bakış açısıyla yazılmıştır. E) Olaydan çok betimlemeye başvurulmuştur.

STÜ ağır ilerliyordu. 1403 yılının sonlarıydı ve dondurucu bir rüzgâr ortalığı kasıp kavuruyordu. Genç ve gürbüz bir atli, kağnının önünden, ardından, yanından giderek, öküzleri idare ediyor, arada sırada kırbacını sırtlarında şaklatıyordu. Kuşkulu bir hali vardı, ikide bir arkasına bakarak göz- lerini zifiri karanlığa dikmesi bir şeyden çekindiğini gös- teriyordu. Yol bir karış çamurdu ve durmadan sulu kar yağıyor- du. Kalın kepeneğine sarılmış olan atlı, bu ağır gidişten huylanıyordu. At üstünde her zaman hızlı gitmeğe alış- mış, diz boyu karda bile, çabuk yürümenin yolunu bul- muş bir insan olarak böyle yavaş gidişten bunaldığı bel- liydi. Fakat onu asıl bunaltan, gidişin yavaşlığı, gecenin karanlığı ve soğuğu, ömründe ilk defa bir kağnıyı götü- rüşteki acemiliği değildi. Geriden gelecek birilerinden çekindiği anlaşılıyordu. Kepeneğine sarınmasında kendi- sini korumaktan çok, aralıksız yağan sulusepken altında

Küçürek hikâye, hikâye türünün bir alt türüdür. Küçürek hikâyeye minimal hikâye de denir. Okunması ve anlaşılması kolay bir türdür. Kelime sayısı açısından en az kelime ile kurgulanır. Anlatım yoğun- dur. Küçürek hikâyede hiçbir şey uzun uzadiya anlatılmaz. Klasik hikâyedeki serim, çözüm bölümleri yoktur. Bu bölümler okurun düş gücüne bırakılır. Küçürek hikâyede yazar, çoğu zaman imgeler kurar ve onların gücünden faydalanarak hikâyesini anlatır. Bir kelimenin bile hikâyeden çıkarılması hikâyenin yapısını bozar. Bazı küçürek hikâyeler o kadar basittir ki okurda "Bu hikâyeyi ben de yazabilirim.” duygusu oluşturur. Günümüzün modern yaşamında az zamanda çok iş yapma çabası, insanların sabırsızlıkları, zamanın azlığı, okur kitle- sinin uzun metinlerden kaçma isteği, genel ağdaki bloglar, sosyal medyadaki yazma ve iletişim alışkanlıkları gibi birçok faktör, küçürek hikâyeye ilgiyi giderek artırmaktadır. Şiir, fikra, fabl, masal, manzum hikâye, atasözü gibi türlerin birçok özelliğini taşıyan küçürek hikâye, günümüzde bağımsız bir tür hâline gelmiştir. Bu parçada “küçürek hikâye” ile ilgili aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılamaz? A) Olay hikâyesinin (klasik hikâye) yapı unsurlarına sahiptir. B) Okuyanda sıradan bir verim hissi uyandırır. C) Farklı gerekçelerle gittikçe popüler olmaktadır. D) Farklı türlere ait niteliklere sahip bir türdür. E) Sonuca bağlanmadan okurun hayal gücüyle tamamlanması istenir.

18. "Evimiz iç çitin büyük kestane ağaçları arkasında kaybolmuş gibiydi. Annem, İstanbul'a gittiği için benden bir yaş küçük olan kardeşim Hasan'la artik Dadaruh'un yanından hiç ayrılmiyorduk. Bu, babamın seyisi, yaşlı bir adamdı. Sabahleyin erkenden ahıra koşuyorduk. En sevdigimiz şey atlardı. Dadaruh'la birlikte onları suya götürmek, çıplak sırtlarına binmek, ne doyulmaz bir zevkti. Hasan korkar, yalnız binemezdi. Dadaruh onu kendi önüne alırdı." Bu paragraf aşağıdaki yazı türlerinden hangisinden alınmış olabilir? a) Biyografi b) Makale C) Oykü d) Nutuk 360 e) Gezi yazısı Boş bırak

32. Edebiyatın içinden çıktığı ortam, çağ ve koşullar, yerli nitelik taşır. Edebiyat eseri öncelikle bir dil ile yazılır ve dil yerli bir unsurdur. Duyuş, yaşayış ve hissediş biçimleri de yerlilik ni- teliği taşır. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine vurgu yapılmak- tadır? A) Ulusallik B) İçtenlik C) Tutarlılık D) Çağdaşlık E) Evrensellik TYT092122

3 B VAFI AYT - 2 Türk Dili ve Edebiyatı Sosyal Bilimler-1 Testi Aşağıdaki parçalardan hangisi küçürek öykü özel- liği aşımamaktadır? A) Subay duraklıyor: -Doktor, ister misiniz, şuraya girip bir şeyler alalım? Eczacının karısını da görürüz. -Tam zamanını buldun sen de! Olur mu yahu öyle şey? -Neden olmasın? Geceleyin de ilaç vermek zo- runda bunlar. Hadi, girelim! -Peki, dediğin gibi olsun bakalım!" Eczacı kadın perdenin arkasına sinmiş, gene de çingirağın sesini duyuyor. Duvara yaslanarak tatlı tatli horlayan kocasına bir göz attıktan sonra sırtına hırkasını alıyor, çıplak ayaklarına terliklerini geçir- dikten sonra eczaneye koşuyor. B) Seni kendimi sana sevdirmek için kaçırdım. En azın- dan bu kadar sevdikten sonra bunu denemeye hak- kim olduğunu düşündüm. Bu kararı vermek kolay olmadı. Kendi içimde ağır hesaplaşmalar yaşadım. Dünya zamanıyla çok uzun yıllar önce ilk kez dün- yaya, doğuda, Türkiye'de, Harran bölgesinde, Urfa'da bir köyde inmiştim. Kız kaçırmanın ne demek oldu- ğunu, orada, o köylerde gördüm ben. C) Kahveye yaklaşınca makinist gaza bastı, motoru büyük bir gürültüyle çalıştırdı, egzozunu tüfenk gibi patlattı. Kalabalık ürkerek açıldı, birçok korku- larını gizlemek için kahkaha attılar. Makinist, kah- venin önünde traktörü durdurdu fakat motoru istop ettirmedi. Direksiyona yaslanarak etrafını saran kalabalığa gururla baktı. Halil Ağa tesbihini şakır- datarak yaklaştı: "Hoş geldin bizim oğlan!" dedi ma- kiniste,” Bizim dört beygirli bu he?" Önlerinde dar bir sokak ve iki ev vardı. Yoldaki karı rüzgâr yığmıştı ve aşılması zorunluydu. Bu engeli de geçince rahat biçimde sokağa daldılar. Evlerin- den birinin duvarında, beyazlı kırmızılı iki gömlek, donlar, ayak dolakları rüzgârla dans edip duru- yordu. Beyaz gömlek, yırtılacak kadar sallaniyordu. E) Gelmeden önce düşünmüştü çoğu kez yeni bir ha- yata başlayacağını. Yeni kapılar açılacak, muh- teşem dostluklar başlayacaktı bekli de. "Yepyeni arkadaşlıklar sıkı dostluklar" demişti kendi ken- dine. Evet, alışacak ve hayatın tadını çıkaracaktı. Nerede o hayalindeki rüya kent İstanbul, nerede o yalnızlıktan bunaldığı sıkıcı şehir. Onun için hayat artık kaçınılmaz bir uçurumdu. Ve elinden tutabile- cek tek kişi dostlarıydı. Fakat ne canım arkadaşları ne de yalnızlıktan sıkıldığında kaçabilecek sessiz bir yeri vardı.

1. Genç ustasına minnet dolu gözlerle baktı. 10. Çocuklar bir daha söylüyorum, sözüme dikkat edin, beni dinleyin. Bayram geliyor. Elbise isteriz, diye sızlanın söyleni Miril minil mırıldanın. Babanız kızsın. Siz aldırmayın. Büyükanneniz meraklansın, küçük kardeşleriniz size bakar ağlamaya başlasın. Arada komşunun oğlunu da yoldan çıkarın. Analarınız boyunlarını bükük desinler ki “Bey çocu üzüyoruz." Elbise isterim diye var kuvvetinizle bağırın. Çocukluk hakikaten hoştur, sevimlidir. Nasıl çocuklar size be kadar yol gösteren var mı? Yukarıdaki metinden hareketle metin türünü belirleyiniz. (5p)Belirlediğiniz türün iki özelliğini yazınız.(6p)