Hikâye ve Yapı Unsurları Soruları

27 Sanat dünyasına 1945'te Yedigün dergisinde takma adla yayımladığı Töhmet adlı hikâyeyle girmiştir. Edebiyatımızda oyun ve hikâye yazarı olarak tanınan ab-----, ayrıca gazetelerde fikra, söyleşiler yazmış, başyazarlık yapmıştır. Öncülüğünü Franz Kafka'nın yaptığı "ben merkezli hikâye'nin edebiyatımızdaki önemli bir temsilcisidir. 6160) 7 (8 Bu parçada boş bırakılan yere, aşağıdaki sanatçı adlarından hangisi getirilmelidir? Auomel A) Sait Faik Abasıyanık C) Memduh Şevket Esendal E) Orhan Kemal ⓇH₂ B Haldun Taner OS D) Ömer Seyfettin

2. Iklemeye yer verilmiştir Kuşların geçit yeri pek de uzak olmayan bir yerde, bir dereciğin üzerinde, küçük ama şirin mi şirin bir akçakavak ormanındaydı. Ormana ulaşınca arabadan indi. Arkadaşını karsız yosunlu ve ba- tak bir düzlüğün köşesine götürdü. Kendisi de düzlüğün öteki ke- narına, çifte kayın ağacının yanına döndü ve tüfeğini alttaki kuru budaklardan birinin çatallaştığı yere dayadı. Ceketini çıkardı, ağa- cin dalina asti. Kollarını hızlı hızlı hareket ettirdi. Silahını alıp kuşla- ri beklemeye başladı. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yinelemelerden yararlanılmıştır. B) Gözlemlere yer verilmiştir. C) Olayın geçtiği yerden söz edilmiştir. _D) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır. E Hâkim anlatıcının bakış açısıyla yazılmıştır. Hâkin VT / TÜRKÇE 3. kişı Paylasım Yayınları

gerçekçi modo. Hikâyelerini Türk Yurdu, Yeni Turan ve Genç Kalemler gibi dergilerde yayımlamıştır. slo II. Modern Türk hikâyesinin kurucusu olan sanatçı, eserlerinde n6 #5016 non cimeded mert betimlemelere yer vermiştir. III. Hikâyelerinin konusunu tarihten, çocukluk hatıralarından ve günlük hayattan almıştır. 6012 marshi, uluz sola GYBIT 9. Aşağıdakilerden hangisi yukarıda sözü edilen sanatçının eserlerinden biri değildir? MASO gilnya A) Yalnız Efe ysduz B) Gizli Mabet bet C) Yüksek Ökçeler D) Tanrı Misafiri E) İlk Düşen Ak bli ud elux Hinsis2 syubio stalo us ebrizezil zsindex

2. Aşağıdaki parçaların hangisinde digerlerinden farklı bir bakış açısı kullanılmıştır? A) Ağaçlar içinde kaybolan ahşap mescidin şadırvanı bile yoktu. Sırıklı ve odun bedenli kuyudan çekilen su, bir kütüğün oyulmasıyla yapılmış olan yalağa dökülüyor; sular taşarak etrafta bir hayli yeri ça- murluyordu. B) Burası köyün ortası idi, bir meydandı. İleride çar- daklı kahve, bir bakkal dükkânı, bir de nalbant görünüyor; bütün adamlar peykelerinde, iskemle- lerinde uyumuş, oturuyorlardı. C) Arkasına dönüp bir şeyler söyledi. Cevap alama- yınca arkasına dikkatle baktı. Orada beni göreme- yince etrafına bakındı. Herhâlde karpit lambasının ışığı beni gösteriyordu. D) Kanarya ötüyor, isketeler kafeslerinde duramıyor, tüneklerinden aşağıya, aşağıdan tüneklerine sıçra- yıp duruyorlar. Sabahın üstündeki hava titriyor. Ba- lıkçı Kanari, sarı beyaz bıyıklarındaki karla kapıdan giriyor. Kanarya tekrar ötüyor. E) Köylülerden biri ocağın çengeline bir bakraç as- mıştı. Çıraların alevi vurmuş, içindeki bir sabun köpüğü gibi rengârenk kabarıyordu. İndirdiler, ihti- yara bir taş verdiler. eis Yayınlan 4.

15. Hacı Niyazi adında bir kişinin evini üç yıllığına peşin kiraya vermesi, daha sonra geceleri kiracılarını korkutup kaçmalarını sağlayarak aldığı peşinatın üstüne yatması anlatılmaktadır. Fakat eve son giren Sermet Bey bu durumu fark etmiş ve ev sahibini gece, kendilerini kor- kutmaya çalışırken yakalamıştır. Ev sahibinden evinde altı yıl bedava kalmak için senet almıştır. Böylece yapı- lan kötülüğün kâr kalmayacağı, çevrilen dümenlerin eninde sonunda ortaya çıkacağı ve bunu yapan kişinin cezasını bulacağı anlatılmaktadır. Bu parçada sözü edilen Ömer Seyfettin hikâyesi aşağıdakilerin hangisidir? A) Ant C) Kaşağı B) Perili Köşk D) Yalnız Efe E) Primo Türk Çocuğu

B ✰✰✰ B 6 SA A 8. B Aşağıdakilerin hangisinde aynı dil ve kültür ögelerine, aynı değer yargılarına sahip kişilerin çoğu tarafından bilinen kişi ya da olayların anımsatılması söz konusu- dur? B) Niçin ölümden bahsediyorsun Bu sevda nerden esti Şairler yazmadan önce Kimse ölümü sevmezdi. DENEME - 1 A) Ben bir korsan gemisinde doğup büyüyen Denizciye benzerim, Kalbim kavgalara ve fırtınalara alışık; Tayfalar gibi canım sıkılır karada Bir hasta gibi eririm. D) Leyla gelin oldu, Mecnun mezarda, Bir susuz yolcu yok şimdi dağlarda. Ateşten kızaran bir gül arar da Gezer bağdan bağa çoban çeşmesi. E) Uçun kuşlar, uçun burda vefa yok Öyle akarsular, öyle hava yok Feryadıma karşı aks-i seda yok Bu yangın yerinde soğuk kül vardır. C) Biz dalgalar, fırtınalar kahramanı yiğitleriz. Ufuklardan ufuklara haber sorar, gezeriz. Güneşlerde uyuklayan yamaçları, Kalbi durgun tarlaları bıraktık. Gölge veren ağaçları Sevmiyoruz biz artık.

1. Aşağıdakilerden hangisi olay öyküsü ile ilgili yanlış bir bilgidir? A) Serim, düğüm ve çözüm bölümlerinin olması roman ile ortak özellik taşıdığını gösterir. orgası! B) Maupassant tarafından yaygınlaştırılan ve bu isimle anılan öykünün asıl ögesi olaydır. Hikâye kahramanlarının seçiminde özen gösteril- mez, çoğu zaman sıradan kişiler olayların merke- zindedir DY Çevre ve mekân betimlemeleri yazarın önemsediği bir unsurdur. abeğim! E) Tahlil etme, yorumlama, açıklama ve kimi zaman bilgi verme bu öykünün özelliklerindendir.

oluştur c-1348 yılında Floransa'da büyük bir veba salgını olduğu sırada yedisi kadın, üçü erkek olmak üzere on kişilik bir topluluk salgından kaçmak için o yöredeki tepelerden birinin eteğindeki bir köşke çekilirler. Orada kaldıkları on gün içinde vakit geçirmek için herkes her gün birer hikaye anlatır. Bunlardan bazısı acıklı bazısı eğlencelidir. Bu parçada sözü edilen hikayeni adı

5. Hikaye T Sevim Gündüz hikayeyi şöyle tanımlar: "En basit tanımıyla hikâye birinin (ya da birkaç kişinin) başından geçen bir (ya da birkaç) olayı, bu olayları yaşayan kişilere çok yakın olarak, âdeta olayı onların içinde yaşayarak anlatan ve kurgusal olan yazı türüdür. Feridun Andaş ise hikâyeyi, "Bir gözlemden, izlenim ya da tasarımdan yola çıkarak bir olayın, durumun, bir kesitin, bir an'ın anlatımıdır." şeklinde tanımlar. Hikâyeleri içeriği bakımından olay ve durum hikâyesi olarak ikiye ayırmak mümkündür, böylece tanımlamak kolaylaşır. Olay hikâyesinde olay örgüsü; serim, düğüm, çözüm bölümlerine ayrılır. Durum hikâyesi ise bu örgüye bağlı değildir. Bazen serim-düğüm, bazen düğüm-çözüm, bazen de sade- ce düğüm vardır. Durum hikâyesi sorunu çözmez, gösterir. Tabii ki hikâyede anlatılanların geçtiği, nasıl betimleneceğine anlatıcının karar verdiği bir mekân unsuru ve kullanımı, sıralanışı biraz da bakış açısı ve anlatıcıyla ilgili zaman unsuru hakkında da teoriler geliştirilmiştir. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisinde hikâ- ye türüyle ilgili bilgi yanlışı vardır? A) Insan hayatının bir kısmı, yer ve zaman unsurlarına bağlanarak anlatılır. B) Olay veya durum vardır, bunlar şahıslara bağlana- rak anlatılır. C) Düşündürmekten çok, duygulandırmak ve heye- canlandırmak ön plandadır. D) Gerçek veya hayal ürünü olaylar ya da durumlar ayrıntılarıyla incelenir. E) Genellikle serim, düğüm ve çözüm bölümleri bulun- maktadır. 6. (1) Olmuş ya da olması mümkün bir olayı yer, zaman ve 'kişi bildirerek anlatan türdür. (II) Edebiyatımıza Tanzimat Dönemi'nde girmiştir. (III) Türk ve dünya edebiyatında ortaya çıkan ilk hikâye örnekleri, masal YAYIN DENİZİ 7. Bu tü bölüm içinde yerini; rişiml şigüze değişi düğün 8. Bu p den h (A) D B) O C) M D) K E) D ****, geçt Hika mü - bölü maz

(1) Konusu yaşamın kendisidir; daha doğrusu yaşanmış ya da yaşanması olağan durumları, olaylar gerçeğe uygun bir biçimde anlatma sanatıdır. (II) Eserlerde olay ve durum, ki- şiler, yer ve zaman, bir örgü içinde bütünleşir ve eserin ya- pısını oluşturur (III) Olaylar, kişiler ve zaman geniş bir plan içinde gerçekleşir; insan, geçmişi geleceği ve çevresiyle ele alınır. (IV) Kişiler, günlük konuşma dilinin tüm canlılığı ile konuşturulur; anlatım, günlük söyleyişte görülen deyim ve sözcüklerle zenginleştirilmiştir. (V) Edebiyatın en uzun so- luklu ve en eski türüdür. Numaralı cümlelerde verilen bilgilerden hangileri hikâye türü ile bagdaşmaz? A) I. ve II. D) II. ve IV. B) II. ve E) T. ve C) I ve IV.

PARAF YAYINLARI 6. Öğle yemeğini neşe içinde yedim. Bugün insanlar dertli idi, dert- size öğleden sonra rastladım. Bu genç bir şairdi. Bir şiiri metelik etmezdi. Kendine Allah'a inanan bir mümin gibi inanmıştı. Gün- de 700 misra yazıyordu. Meteliksizdi. Hayalî sevgilileri vardı. Ha- yali saraylarda otururdu. Hayali sofralarda yemek yerdi. Nasılsın büyük şair, dedim. Koluma girdi. Ezberden yetmiş misra okudu. Bir tek beytinde bir tek şiir kıvılcımı yoktu. - Mesutsun şair, dedim. Bana bakarken gözleri pırıl pırıl yanıyordu. Birden ona acır gibi oldum. Sonra o ilave etti: - - Bir de dedi, şu siyatiğim olmasa.. O zaman anladım ki he- pimiz üniversiteli, şoför, garson, milyoner, çikletçi, müteahhit, yazıcı, iyi şair, kötü şair hepimiz içimizde bir kötü mesut şair ta- şıyorduk Hayali sofralarda, hayalî topraklarda hayalî çiftlikler, hep hayal şıkır şıkır altınlarla hepimiz, hepimiz mesuttuk. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söytene- mez? A) Kahraman anlatıcının bakışı açısıyla oluşturulmuştur. B) Diyalog tekniğinden yararlanılmıştır. C) Durum hikâyesine özgü nitelikler taşımaktadır. D) Günlük yaşam yansıtılmıştır. E) Ağır ve süslü bir dil kullanılmıştır.

10. I. Aslı'nın peşinden giden Kerem, Zile'ye gider- ken sırtını bir kayaya dayayıp sevdiğini bula- mamanın verdiği üzüntüyle meşe ağacı ile ko- nuşmaya başlar. II. Kerem ile Sofu, Çobandede Köprüsü'nde bir coylana rastlarlar. Kerem, Aslı'yı ceylana so- rar. Kerem ile ceylanın konuşmasının sonun- da, ceylan Aslı'nın gittiği yeri Kerem'e söyler. III. Kerem Aslı'yı ararken Uzunahmet'e gelir. Va- kit akşam olmuştur fakat onları kimse misafir etmez. Gece soğukta dışarıda kalınca el ve ayakları tutmaz olur. Bunun üzerino Korom sa- zını eline alır ve bir şiir söyleyip köye beddua- da bulunur. Kerem'in bedduasından köy yanar. Kerem ile Aslı Hikâyesi'nden alınan bu parça- lardan yola çıkılarak halk hikâyeleriyle ilgili aşağıdaki saptamalardan hangisi yapılabilir? A) Bütünüyle nesir biçimindedir, şiire yer verilmez. B) Kahramanlar sıradan kimselerdir. C) Kişiler ait oldukları yörenin dil özellikleriyle ko- nuşur. D) Olağanüstü olaylara yer verilebilir. E) Mizahi ögelere ağırlık verilir. 13

11 11. Bir gün evde yalnız kalmıştım. Hasan'la, Dadaruh dere kenarına inmişlerdi. İçimde ati timar etme hırsı uyandı ve ahira koştum. Kaşağıyı aradım bulamadım. Nihayet seyisimiz Dadaruh'un oda- sındaki sandıkta annemin İstanbul'dan getirdiği hediyelerin içinden çıkan fakfon kaşağı pırıl pırl parlıyordu. Hemen kaptım. Tosun'un yanına koş- tum. Karnına sürtmek istedim. Rahat durmuyordu. Galiba acıtıyor, dedim. Kaşağının dişlerine bak- tim. Çok keskin, sivri ve parlak görünüyordu. Bi- raz köreltmek için duvara sürtmeye başladım ama dişleri kırılınca sinirlenip yalağın içine attım. Ben yine o gün ahırda yalnızdım. Hasan, evde hizmet- çi Pervin'le yalnız kalmıştı. Babam yalağın için- deki kırılmış kaşağıyı gördü. Dadaruh'a haykırdı: -Gel buraya!.. 1. Olay birinci kişi anlatıcı tarafından anlatılmaktadır. II. Farklı mekânlara yer verilmiştir. III. Zaman belirsizdir. Bu metnin yapı unsurlarıyla ilgili belirlemeler- den hangisi doğrudur? A) Yalnız I CI ve III BYalnız II (D) All ve III okul is veri ar-

1. I. Masallarda olduğu gibi kalıplaşmış ifadeler vardır. II. Halk hikâyesinin içinde masal, efsane, fikra, dua, beddua, deyim, atasözü, bilmece vb. örneklerine rastlanabilir. III. Özel anlatıcıları vardır. Meddahlar veya âşıklar tarafından anlatılır. Anlatıcıları okur-yazar, az çok kültürlü kişilerdir. IV. Genellikle hüsranla sonuçlanır. V. Kahramanların yaptığı dua ve beddua mutlaka kabul edilir. Kahramanın en büyük yardımcısı Hz. Hızır, ondan sonra da attır. Yukarıdaki açıklamalardan hangisi halk hikâyeleri için söylenemez? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

8. Aşağıdakilerin hangisi, hikâyenin özelliklerinden biri değildir? A) Batılı anlamda ilk güçlü örnekleri Tanzimat Dönemi'nde verilmiştir. B) Hayatın kısa bir kesitidir. C) İlk örnekleri Boccaccio'nun Decameron adlı eserinde geçmektedir. D) Öyküde genellikle tek bir olay üzerinde durulur. E) Kişi sayısı çok, zaman oldukça geniş ve olayın geçtiği yer sınırsızdır.

12. Aşağıdakroümlelerden hangisi ayraç içindeki kavramla ilgi. değildir? A) Bel bir konu çevresinde var olan birden fazla olayın, se- bep-sonuç ilişkisine bağlı bir biçimde oluşturduğu organik bütündür. (olay örgüsü) B) Öyküleyici metinlerde dramatik anlaşmazlık veya aykırılıktır. (çatışma) C) Anlatmaya bağlı edebî metinlerde olayın merkezinde bulu- nan, ait olduğu toplumsal sınıfın özelliklerini üzerinde taşı- yan kişidir. (karakter) D) Yaşanmış veya yaşanması mümkün olan olayların okuyucu- ya haz verecek şekilde anlatıldığı kısa edebî yazılardır. (hikâ- ye) E) Anlatmaya bağlı edebî metinlerde iki veya daha çok kişinin konuşmasıdır. (diyalog tekniği)