İslamiyetin Kabulünden Önce Türk Şiiri Soruları

12. Vara vara vardım ol kara taşa Hasret ettin beni kavim kardaşa Sebep ne gözden akan kanlı yaşa Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm Bu dörtlükle ilgili olarak, I. Hak şiiri geleneğini yansıtır. II. Nazım şekli koşmadır. III. Zengin uyak kullanılmıştır. IV. Hece ölçüsüyle oluşturulmuştur. yargılarından hangileri söylenemez? A) I ve II B) I ve III D) III ve IV C) Yalnız III E) Yalnız IV

14. Nazım birimi dörtlük olan İslamiyet öncesi Türk şiirinde yalın bir dil, hece ölçüsü ve yarım kafiye kullanılmıştır. "Sığır" adı verilen av törenlerinde, "şölen" denilen ziyafetlerde, "yuğ" ola- rak adlandırılan ölüm törenlerinde "ozan, kam, baksı" adıyla anılan şairler; "kopuz" eşliğinde "koşuk, destan" ve "sagu"- lar söylemiştir. Şiirler, Türklerin o çağdaki dünya görüşlerini, yaşantılarını, duygularını, düşüncelerini doğal bir dille anlat mıştır. Şiirlerde doğa, aşk, kahramanlık, cesaret, binicilik, at sevgisi, askerlik, ölüm konuları işlenmiştir. Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Türklerin kahramanlık anlayışı B) Türk şiirinin tarihsel gelişimi C) Eski Türklerde şiir D) Türklerde tören geleneği E) Av törenlerinin sanatsal değeri DENEME-2

10. İslamiyet öncesi Türk şiiriyle ilgili aşağıdaki özellik- lerden hangisi yanlıştır? A) Şiirlerin saz eşliğinde okunması B) Doğayla ilgili unsurlara yer verilmesi C) Koşuk, semai gibi türlerinin olması D) Genellikle yarım uyak ve redif kullanılması E) Hece ölçüsünün kullanılması

in 16. Türk edebiyatına ait aşağıdaki şiirlerden hangisi farklı bir alfabe ile yazılmıştır? A) Saçma ey göz eşkden gönlümdeki odlara su Kim bu dentü dutuşan odlara kılmaz çâre su. B) Cûylar mı devr eden tarf-i çemenzârın yahud Mâî pervâz ile kat' olmuş yeşil hârâ mıdır? C) Ödlek arig kevredi Yunçıg yavuz tavradı. D) Yanaram mumlayın baştan ayağa Nedür, bu yanmağın pâyânı yok mu? E) Ey benim aşkında bülbül gibi nâlân olduğum Îyddir çık nâz ile seyrâna kurbân olduğum.

6. İslâmlıktan önceki çağlarda, sanatlar birbirinden ayrılarak bağımsız duruma gelmeden evvel Türk toplumunda şairler aynı zamanda büyücü, bilgin, hekim, dansçı ve musikici idiler. Bunlara Tunguzlar şaman, Altay Türkleri --- ----, Kırgızlar ----, Oğuzlar Yakutlar -- derlerdi. wwww Bu parçadaki boşluklar uygun sözcüklerle tamamlandığında aşağıdakilerden hangisi dışarıda Uris jegel bed kalır? (jemliH 1-nivic) alb vid Nit A) oyun duyveest ov B) ozan bov inbs C) baksi ev A) (vegeY JemmiA) 1A) 108 pinisipama lyemliğe penyele D) şölen beblig E) kammun abrestu

saçtır? E) 5 D) 7 A) I E) 9 Sınav Kodu: L1022 TÜRKÇE TESTİ 3. (1) İslamiyet'in kabulünden önceki Türk edebiyatı, sadece sözlü edebiyattan oluşmaktadır. (II) Bu edebiyat, dil, biçim ve içerik özellikleri bakımından yabancı etkilerden uzaktır. (III) Bu sözlü ürünler, "şaman, kam, baksı, ozan" gibi adlar verilen, dinî kim- liği de olan şairlerce kopuz eşliğinde söylenen koşuk, sagu, sav, destan gibi ürünlerdir. (IV) Bu şiirler yalın bir dille ve hece öl- çüsüyle söylenmiştir. (V) Sürlerde kahramanlık, aşk, ölüm, doğa gibi konular işlenmiştir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? B) II ab C) III D) IV E) V

12. İslamiyet öncesi sözlü ürünlerle ilgili olarak, 1. Ürünlerin ortaya çıkmasında dinî törenler etkilidir. II. Genellikle doğa, aşk, kahramanlık, yiğitlik ve ölüm tema- ları işlenmiştir. III. Sanatçılar, şiirlerini "baksı" adı verilen saz eşliğinde söyle- mişlerdir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III E) I, II ve III C) I ve II

3. (1) Günümüzdeki atasözlerinin ilk örnekleri olarak değerlendirilen savların bazıları ses değişiklikleriyle günümüze kadar gelmiştir. (II) Koşuk gibi kafiyelenen ve dörtlükler hâlinde yazılan savların ilk örneklerine Divanü Lügati't-Türk'te rastlanır. (III) Ele geçen sav örnekleri hem bir nesir cümlesi hem de bir nazım dizesini andırmaktadır. (IV) Çoğunda ölçü ve kafiye kalıntıları vardır. (V) Güçlü benzetmelerin görüldüğü savlarda deneyime dayanan, toplum düzeni ve insan doğasını ilgilendiren sağlam öğütler vardır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? A) I. II. D. III. IV. E) V.

9. ÖSYM TADINL SORULAR Sözlü Dönem Türk şiiri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A A Dil; yabancı etkilere kapalı, arı bir Türkçedir. BY Şiirler, ozanlar tarafından kopuz eşliğinde söylenmiştir. Ürünlerde Orta Asya'daki atlı göçebe yaşam tarzının izleri görülmektedir. DY Şiirler dil, içerik ve biçim yönünden milli nitelik taşır. E) Şiirler söylendikleri anda cönk adı verilen defterlere yazılmıştır.

akilerden Kutadgu Bilig-Yusuf Has Hacip -Kaşgarlı Mahmut B) Atabet'ül Hakayık-Edip Ahmet D) Divan-ı Hikmet-Ahmet Yesevi E) Muhakemet'ül Lugateyn-Ali Şir Nevai hangisinde yanlışlık yapılmıştır? 41. Orhun (Göktürk) Yazıtlarıyla ilgili aşağıda verilen bilgilerin A) Bilge Kağan önderliğinde Türk birliğinin kurulması anlatılır. B) VI. Yüzyılda Kırgızlar tarafından Göktürk alfabesiyle yazılmıştır. C) Eserde söylev özellikleri görülmektedir. D) Türklere ait yazılı ilk ürün olma özelliğine sahiptir. E) Yazıtlar, Thomsen tarafından bulunmuş ve okunmuştur.

Test 3 1. İslamiyet' in kabulünden sonra Orta Asya'da gelişen Türk edebiyatı ile ilgili; 1. İslam beldelerinde eğitim gören aydınlarla halk arasında bir farklılık gözlenmiştir. II. Arap ve Fars edebiyatlarının ölçü ve biçimleri kullanıl- maya başlanmıştır. III. Ulusal alfabeler yerine, Arap alfabesi kullanılmıştır. IV. Kopuzla şiir söyleme geleneği sönmüş, anonim ürünler unutulmaya terk edilmiştir. V. Eserlerde Arapça ve Farsça'nın hakim olduğu gözlem- lenir. yargılarından hangisine ulaşılamaz? A) I B) II C) III D) IV E) V 3

11. Dünya bir deniz idi, ne gök vardı, ne bir yer, Uçsuz bucaksız, sonsuz sular içindeydi her yer! Tanrı Ülgen uçuyordu, yoktu bir yer konacak, Uçuyordu, arıyordu, katı bir yer, bir bucak Kutsal bir ilham ile nasılsa gönlü doldu, Kayıptan gelen bu gün, ona bir çare buldu. Göklerden gelen bir ses, Ulgen'e buyruk verdi: -Tut önündeki şeyi hemen yakala! dedi. Ülgen bu emre uydu, uzattı ellerini, İçinden tekrarladı, semanın sözlerini. 1 9300 Bu destan parçası, aşağıdaki destanlardan hangisine ait olabilir? REDEN aitzimmelel obisluzod eb jalovec pob gv s A) Şu Destanı B) Ergenekon Destanı C) Yaradılış Destanı VG hoy is E) Göç Destanı #O D) Bozkurt Destanı O H O C

Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk edebi- yatının özelliklerinden biri değildir? A) Dilde yabancı dillerin etkisi vardır, sözcük hazinesi ge- niştir. B) Doğa, aşk, kahramanlık, yiğitlik ve ölüm konuları iş- lenmiştir. elvbe C) Şiirler; sığır, şölen, yuğ acı verilen törenlerde oluşmuş- tur. D) Şiirler, kopuz adı verilen az eşliğinde törenlerde söy- lenmiştir. E) Dönemin asıl ürünlerini cloğal destanlar oluşturur. MIT YAYINLARI

8. (1) Türklerin yazıyı kullanmadıkları dönemdeki edebi- yatlarına sözlü edebiyat denir. (II) Bu dönem edebiyatı, sözlü olarak ve genellikle müzik eşliğinde üretilmiş; kulaktan kulağa yayılarak varlığını sürdürmüştür. (III) Bu dönemde Türklerin yaşantısında Şamanizm, Maniheizm ve Budizm gibi dinler etkilidir ancak ürün- lerde dinî etkiler görülmez. (IV) Çin tarihinden gelen bil- giler, Yenisey Irmağı vadisinde dikili taşlar ile balbal adı verilen mezar taşları üzerindeki yazıların, Türklere ait en eski yazılı ürünler olduğunu göstermektedir. (V) Bunlardan başka Orhun Vadisi'ndeki üç büyük kitabe Orhun Yazıtları adıyla bilinir ve Türklerin en eski yazılı ürünleri kabul edilir. karekök Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 11. Des ları Ka De lik M ha a

ŞİİR iyet Öncesi Türk Şiiri - Il 5. 4. Sözlü dönem Türk edebiyatında hece ölçüsüyle ve dörtlük nazım birimiyle söylenen; aşk, yiğitlik, doğa gibi konuları iş- leyen şiirlere ........; ölen kişilerin yiğitliklerini anlatan ve yuğ törenlerinde söylenen şiirlere ....II....; dinî içerikli şiirlere .... III....; söylenen özlü sözlere ....IV....; ulusları derinden etkile- yen en uzun manzumelere ise ....V....denir. LK13EDBSB20-038 Bu parçada verilen yerlere gelebilecek terimler aşağı- dakilerin hangisinde yanlış verilmiştir? A) I. ye "koşuk" C) III. ye "ilahi" E) V. ye "destan" B) II. ye "sagu" D) IV. ye "sav" 1. Şiirlerde çoğunlukla yarım uyak kullanma II. Şiirlerde büyük ölçüde aruz ölçüsü kullanma III. Sığır, şölen, yuğ adı verilen törenlerde şiirler söyleme IV. Şiirlerde kullanılan benzetmelerde doğadan yararlanma TEST-38

WEKAMAY CON PEASTIANE Aşağıdaki cümlelerde doğru olanlara (D), yan- lış olanlara (Y) gotiriniz. 1. Kosuklarda yiğitlik, aşk, doğa konulan işlenir. () 2. Destanlar tüm milletlerin ortak malıdır. 3. İslamiyat Öncesi Dönem'do ozanların tek işi şairliktir. (¹) 4. İslamiyet Öncesi Dönem'do atasözlerino sav donir. {) 5. İslamiyet Öncesi Dönem'e ait şiir ömoklerino Kutadgu Bilig'de rastlanmaktadır. ()