İslamiyetin Kabulünden Önce Türk Şiiri Soruları

ÇE TESTİ 31. Bir nörolog olarak bana en çok yöneltilen sorulardan biri de, acaba kötü hatıraları veya korku anlarını bel- lekten silebilir miyiz, sorusudur. Yarınlarda ne olur bilemem ama günümüzün tıp teknolojisi ile mümkün değildir. Yapabileceğimiz şey, mevcut kötü hatıra- yı, artık acı vermeyecek ve korku oluşturmayacak bir hâle getirmektir. Bununla ilgili nöropsikologlar ve terapistler birbirinden farklı çeşitli yöntemler kul- lanmaktadır. Bizim uyguladığımız IMS tedavisi, hem ani bellek noktalarını hem de sosyal hafızayı resetleyerek korkunun zarar verici etkilerini minima- lize eder. Travmaların kalıcı acı ve ızdırap izlerini ortadan kaldırır. Dolayısıyla çok fazla acı veren bir duygusal travma tamamen hafızadan yok edilemez belki ama acı vermez hâle getirilebilir. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi- ne ulaşılamaz? A) Kötü anıların kalıcı etkileri, farklı uygulamalar so- nucu kısmen de olsa hafifletilebilir. B) Bellekten kötü anıların tümüyle silinmesi üzeri- ne çalışmalar henüz tam olarak istenilen sonucu vermemiştir. Dy Billim C) Bilim insanları, acı olayların anılarını daha az acı verir hâle getirmeyi başaran teknikler bulmuştur. D Bilimin bugünkü aşamasında bellekten bütün kötü anıların silinmesini sağlama olanağı yoktur. E) Beyinde kısmi bir resetleme ile geçmişte büyük acılara yol açmış anıların bugün de aynı yıkıcı + etkiyi göstermesinin önüne geçilebilmektedir.

5. Sevdim bir dilberi gönül serveri Dudağı sükkeri em emcesine Gezmişim her yeri böyle bir peri Görmedim ekseri âdemcesine Bu dörtlük için yapılan aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi yanlıştır?- A) Koşma nazım biçiminin özelliklerini taşımaktadır. B) Koyu yazılan kelimelerde iç uyak ve redif vardır. C) Musammat koşma özelliğine sahiptir. D) Destan nazım biçiminin içerik özelliklerini yansıtmaktadır. E) Ölçüsü yönünden ele alınırsa nazım biçimi semai değildir.

Prf ya 8. Şiir Günümüz Türkçesiyle Kaklar kamug kölerdi Taglar başı ilerdi Ajun tini yılırdı Tütü çeçek çekeşür Kuru yerler hep gülerdi Dağ başları göründü Dünyanın soluğu ilindi Türlü çiçekler sıralandı Etil suvi akar turur Kaya tübi kaka turur Balik telim beka turur Kölün takı küşerür İtıl suyu akar durur Kaya dibini oyar durur Bütün balıklar baka durur Gölü bile taşırırlar 11. Yukarıda iki dörtlüğü verilmiş olan şiirin tümüyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Genellikle sürek avlarına eşlik eden eğlence tören- lerinde söylenir. B) Dize sonlarında olduğu gibi, dize içinde de ahenk unsurlarına başvurulur. C) Sözlü gelenek içinde oluşmuş, sahibi bilinmeyen şiirlerdir. D) Hece ölçüsü ve dörtlük nazım birimiyle söylenen şiirlerdir. @ İslamiyet etkisindeki dönemde dil, biçim ve içerik özelliklerini korumuştur.

9. 8. (1) Sözlü dönem edebiyatında şiirler; sığır (av törenleri), şölen (dini ayinler), yuğ (taziye törenleri) adı verilen merasimlerden oluşmuştur. (II) Şiirler halk ozanları tarafından bağlama denilen bir tür saz eşliğinde söylenmiştir. (III) Dilde yabancı dillerin etkisi yok denecek kadar azdır, saf bir Türkçe kullanılmıştır. (IV) Dönemin asıl ürününü doğal destanlar oluşturur ve bu ürünler anonimdir. (V) Milli ölçümüz olan hece ölçüsünün daha çok 7, 8, 11'li kalıpları tercih edilmiştir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde "sözlü dönem edebiyatı" ile ilgili bilgi yanlıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

14. ölen bir kişinin arkasından söylenen ağıt şiirleridir. - denilen ölüm törenlerinde söylenir. Ölen kişinin kahra- manlıklarını, başarılarını, erdemlerini anlatır; ölümlerinden duyulan üzüntüyü dile getirir. Bu şiirlere İslâm sonrası halk edebiyatında ---- Divan edebiyatında ---- denir. Divanü Lûgati't-Türk'teki Alp Er Tunga'yı anlatan şiir bu türün önemli bir örneğidir. Aşağıdaki kavramlardan hangisi yukarıdaki boşluklara getirilemez? A) yuğ B) mersiye C) ağıt D) şölen E) sagu

2. İslamiyet öncesi Türk edebiyatı için aşağıdaki ifadeler- den hangisi yanlıştır? A) Mitolojik unsurlar bu dönemi besleyen en önemli kay- naktır. B) Dinsel törenlerden doğmuş, zamanla dinselliğini yitir- miştir. C) Bu gelenekte sığır denilen av törenleri, şölenler, yuğlar önemli bir yer tutar. D) Şiirlerin son dörtlüğünde şairlerin adı geçer. E) Yazılı ilk metinler Göktürkler tarafından verilmiştir .

18. Kuru yerler hep gülerdi Dağ başları göründü blom Dünyanın soluğu ilındı Türlü çiçekler sıralandı Bu dörtlüğün nazım türü aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Koşuk B) Sagu C) Sav D) Destan E) Mersiye 11

C) Kurtuluş Savaşı Destanı - Nazım Hikmet D) Sakarya Meydan Savaşı - Ceyhun Atuf Kansu E) Çanakkale Destani - Fazıl Hüsnü Dağlarca 9. Asena'nın kurtları girdiler güzel yurda Hepsi duacıydılar o yol gösteren kurda Kağan soyunda gelen Kiyan önderleriydi O demirden kurt başlı bayrak gönderleriydi Ergenekon onlara yurt oldu tam dört yüz yıl Hatırla o günleri, sarhoşluğundan ayıl Dört yüz yıl çoğaldılar yaşlıları ölürken Boy boy oldu Tukuzlar, Kayat ve de Türülken Tukuzlar ve Türülken, atalaridir Tukuz Sonra da bu iki kol, oldular Dokuz Oğuz Dört yüzüncü şölende kağandı Börte Cine Türk'ün öç duygulan bir başka coştu yine Osavaşta olanlar, Gök Türk'üme ar gelir Sığmaz oldu tümenler, Ergenekon dar gelir Ergenekon Destani ndan alınan bu manzume ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Metinde anlatılanların tamamı kurgudur. B) Kurt ve demir bu destanda bir motif olarak kullanılmıştır. C) Gök Türklerin Ergenekon'u yurt tutuşu anlatılmaktadır. Dörklerin tarihi süreçteki boylarından bahsetmektedir. F) GOL Irodderie elyasi yapısına dair ifadeler içermektedir.

5. 1. Ukuşluğ köni hem silig til sözi, Bütünlük bile boldı kilkı tözi (Akıllı doğrudur, dili ve sözü yumuşaktır, hareketinin esası doğruluk üzerine kurulmuştur.) II. Könilik özele keser-men işig, Adırmaz-men begsig ya kulsığ kişig (Ben işleri doğruluk ile hallederim; insanlan, bey veya kul olarak ayırmam.) Kutadgu Bilig den alınmış bu beyitlerdeki sözler sırasıyla aşağıda belirtilen kişilerden hangilerine aittir? Adim A) Ogdülmiş - Kün Togdi B) Kün Togdi - Ay Toldi C) Odgurmuş - Kün Togdi D) Kun Togdi - Ay Toldi E) Ögdülmiş - Odgurmuş 2

30. Franz Kafka, yıllardır güncelliğini yitirmemiş büyük bir isim- dir. Bu büyük sanatçı, sembol ve mitlerle günümüz dünya- sinin bir benzerini yaratmıştır. Onun dünyasına girdiğimiz- de yaşam karşısında benliği ve istekleri göz ardı edilen insanlarla karşılaşırız. Her türlü olumsuzluğa karşın hâlâ bir çıkış yolu arayan, umuda bir inanç gibi sarılan insan- lar... Kafka, bu evrensel gerçekliğin şiirini sunar bize. Onu ölümsüz kilan da budur. Bu parçaya göre, “Kafka'yı ölümsüz kılan" aşağıdakiler- den hangisidir? A) İnsanlara her şeyin üstünde değer vermesi B) Yaşamdaki değişimleri yapıtlarında ustaca kullanması C) Yapıtlarındaki kahramanları, gerçekçi bir bakış açısıyla yansıtması D) Gördüklerini değil, gördüklerinden edindiği izlenimleri aktarması Güçlükler karşısında vazgeçmeyen insanın mücadele- sini anlatması

9. 1. Ulaşıp eren börleyü (Erler kurtlar gibi uluşup) Yırtıp yaka urlayu (Bağırıp yakalarını yırtıyor) Sikrip üni yurlayu (Kisik seslerle haykırıyor) Sigtap közi örtülür (Gözleri yaşlarla örtülür) II. Zebun ölüm yapışaydı etüme Bu kandadur gele karşu yoluma Düşer miydi ya bu işler Selim'e Görün beyler bana n'itdi Selim Şah Fena hiç kimseye baki kala mi Ya oğul ataya kiliç sala mi Ya bu işler ana düşer ola mi Görün beyler bana n'itdi Selim Şah Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Derin üzüntü her ikisinin de temel duygusudur. B) Islamiyet Öncesi Türk Edebiyatı ürünlerindendir. C) Dizelerde mahlasa yer verilmemiştir. D) Sagu ve mersiye örnekleridir . E) Sessel yinelemelerle ahenk sağlanmıştır. endemik

----, Çinceden çevrilen bir yapıttır. Bu yapıtta dinî-ahlaki inanışlar ve pratik bilgiler yer almaktadır. Yapıtta kısa cüm- leler, içten anlatım ve zengin söz varlığı dikkati çeker. Uy- gur dönemine ait yazılı bir yapıttır. Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilme- lidir? A) Türeyiş Destani B) Irk Bitig D) Yenisey Yazıtları C) Göç Destani E) Sekiz Yükmek

Bu parçadaki altı çizili bölümlerden hangisi bilgi yan- lışına neden olmuştur? LIMITA A) B) II C) III D) IV E) V alıp hal çenin mak is Arapc la bir çok önce kos 9. Bu bil Maniheist uygur dönemine ait Turfan Metinleri arasında A II bulunan yedi manzumeden ikisi Aprinçur Tigin'e aittir. Bu 1 şiirlerin başında ve sonunda şairin adinin kayıtlı olması III onun Divânü Lügati't-Türk'te sadece adı geçen Çuçu'dan IV V daha eski bir şair olduğu kanaatini uyandırmaktadır. Bu parçada geçen altı çizili ifadeler ile ilgili olarak aşa- ğıda verilen açıklamalardan hangisi yanlıştır? 12. A) I'de şiir parçaları ifade edilmiştir. B) Il'de sözü edilen kişi ilk Türk şairi olarak kabul edil- mektedir. C) III'te belirtilen durum divan şiirinde "mahlas" kavra- mıyla ifade edilmektedir. D) IV'te adı geçen eser İslamiyet öncesi Türk edebiyatı- nin ilk eserlerinden biridir. E) V'te sözü edilen şairin adı ilk Türkçe sözlükte geçmek- tedir. 112 Edebiyat Soru Bankası TC

AYT / TURK 7. Aşa rama A) ! 5. Ağılda oğlak toğsa arıkta oti öner Ağılda oğlak doğsa irmak kıyısında otu yeşerir Tay atatsa at tinur, oğul eredse ata tinur Tay büyüyünce at dinlenir, oğul büyüyünce baba dinlenir. B) Öküz adağı bolgınca buzağı başı bolsa yiğ Öküz ayağı olmaktan, buzağı başı olmak üstündür. C) C D) Bu sözler, ilk olarak aşağıdaki hangi eserde yer almış. tır? A) Yusuf u Züleyha B) Divan-ı Hikmet C) Atabetü'l - Hakayık D) Divanü Lügati't - Türk E) Kutadgu Bilig E

3. Kâmil Bey, palavra sıkmamak için uygun kelime anyordu. 1 Tez canliliği, dobralığı kadar hiç öfkelenmemesiyle de 11 semtte ün salmış ufak tefek bir adamdı. Tuttuğunu kopar- ması, her işini kolay halledişi para gücündendi. Bu güce ilir körü körüne güven duyması fazla iyi değildi. Kâmil Bey'e IV herkesin hissettiği bir şımarıklık, hantallık, hatta tembellik veriyordu. Yaşadığı sıkıntılı günlere rağmen yalan söyleme- meli, palavra atmamalı, etiyle kemiğiyle dik durmalı, gerçeği V olduğu gibi anlatmalıydı. Bu parçadaki numaralanmış sözlerle ilgili olarak aşağı- da verilen açıklamalardan hangisi yanlıştır? a I. söz: Uzun ve boş konuşmak II. söz: Anlaşılır olmak III. söz. İstediği her şeyi elde etmek IV. söz Düşünüp taşınmadan V. söz: Bütün varlığıyla AYIN DENİZİ PRO

1. Halk şirinde şathiye türünün önemli temsilcileri arasın- da Kaygusuz Abdal vardır. II. 16. yüzyıl şairlerinden Âşık Feymanî tasavvuf kültü- ründen de beslenerek aruz vezniyle şiirler yazmıştır. LIII. Risaletün Nushiye, Yunus Emre'nin aruz ölçüsüyle ve mesnevi nazım biçimiyle yazdığı eseridir. LIV Epik bir şiir olan Genç Osman Destanı 17. yüzyıl şair- lerinden Kayıkçı Kul Mustafa'ya aittir. V. Âşık şiirinin dönem dönem divan şiirinden etkilen- diğinin göstergesi, Erzurumlu Emrah, Bayburtlu Zihni gibi şairlerin aruzla şiir yazması olabilir. Kimi halk şairlerine yönelik numaralanmış bilgilerden hangisi yanlıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.