İyi Bir Anlatımda Bulunması Gereken Özellikler Soruları

23 ve 24 layın 21 ve 22. soruyu aşağıdaki metne göre cevap- layiniz Uzun süredir oyun yazmayi kıyıda bıraktım Simdi yil larca aranmamış bir dost gibi kapısını çalmaya çekini- yorum. Doğrusu oyun yazarligi süresince bir kez bile oyunumu sahneye koyacak yönetmeni kondim seçme lüksünü yaşayamadim. Bir kez bile bir yönetmenle baştan sona birlikte çalışma olanağı bulamadım. Yeri- ni yadırgadigim bir oyuncuyu bir kez bile oyunumdan sürüp çıkaramadim. Kendimce pek önemli saydığım "ses"lerimi "pes'lerimi bir kez bile sahneden gönlümün sesi ile işitemedim. Tiyatronun bir toplu çalişma oldu: guna her zaman inandım ama o toplu çalışmada oyun yazarının hemen hic yeri olmadığını görünce baktım ki sagken ölmüş gibi davranmaya koşullanıyorum. Bu da beni oyun yazmaktan uzun süre alikoydu. (1) Sinasin Tanzimat lor (I) Bu edecek o (III) Bu ta Paşa tara tiek ve nan yang edebiyat Edebiyat 1 makale edebiyat kan yali Oro daha iy 23. Bu par 1. Şil SIE BENIM HOCAM II 21. Bu parçanın yakındığı asıl sorun aşağıdakilerden hangisidir? A) Yapımcı ve yönetmeni seçme yetkisinin olmayışı B) eseri yazip bitirdikten sonra kendisine yokmuş gibi davranılması C) Oyuna uyumlu ve yetenekli oyuncular bulunama- yişi D) Uzun süre yazmadigi için özgüvenini yitirmiş ol- T 111) D d yarg masi A) Y E) Vurgulamak istediği noktaların sahnede silik kal- masi 24. Bu did A 22. Bu parçanın dil ve anlatımıyla ilgili aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) Birinci tekil kişili anlatım söz konusudur. B) Mecaz anlamlı sözcüklere yer verilmiştir. C) Konuşma havası içinde yazılmiştir. D) Deyime yer verilmiştir. Ey Okuyucuya bilgi vermek amaçlanmıştır. V PARAGRAF PRAGMATIK

UNCE 3. Edebiyat ders kitaplarının hazırlanış şekli, eser-yazar-şair seçimi konusunda sürekli bir tartışma vardir. Bu kitaplann içinde bazı isimleri görünce "Bu da kim?" şeklinde bir tepkinin verildiği birçok isim hâlâ kitaplarda yer almakta. Fakat bu kitaplarla ilgili bazı olumlu gelişmeler de yok değil. Şimdiler- de okutulan ders kitaplannin birinde ilk şiir, Turgut Uyar'dan seçilmiş güzel bir şiir. Bir derse başlamanın en güzel yanı böyle bir başlangıç olsa gerek. Bir başka ders kitabında da İstiklal Şairi Mehmet Akif'e hak ettiği yer ayrılmış, şair çok yönlü olarak tanıtılmış. Bazı büyük şairlerimize hâlâ yer verilmese de bunlar önemli gelişmelerdir . Bu parçadan edebiyat ders kitapları ile ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi çıkanlamaz? A) Öğrencilerin ilgisini çekmeyecek metinlere yer verildiği B) İçeriğinde bazı eksiklerin olduğu C) Pek tanınmaya bazı kişileri içerdiği D) Hazırlanış biçimi yönüyle sürekli gündemde kaldığı E) Yeni kitaplarda olumlu yönlerin bulunduğu

PARAGRAFTA KONU VE AN 7. GELİŞME TESTI 16 d k V 5. Brecht, tüm provalarni halka açık yapmıştır. Seyirciye ve onlann bakış açılarna değer vererek tiyatronun esas sahiplerine bir saygı ve sevginin göstergesiydi bu. Sadece seyirciye değil kendine karşı takındığı tavir da oyunculanna karşı tutumu da onun rejisörlükteki genel tutumunu etkilemekteydi. Kendi yazdıklarını bir çırpıda budayabilen bir yönetmendi. Herkesin bakış açısına değer verir, herkesin yorumunu baştan sona dinlerdi. Kafasına yatmamış dahi olsa bunu bir üstünlük vesilesi saymaz ve daha kolektif olana yönelirdi. Özellikle de i çocuklardan çok yararlanır, onların görüşlerine önem verirdi. Çünkü onlar Brecht için saf olanı temsil ettiklerinden herhangi bir ön yargı olmadan ve direkt olarak söyleyeceklerini söylerdi. Bu parçadan hareketle Brecht ile ilgili olarak, yazdığı ya da yönettiği bir oyunu bir seyirci gibi izleyip onun dışına çıkarak değerlendirdiği, II. oyunlarının kusursuz olduğu ve hâlâ etkisinin devam ettiği Ill. onun için değişmez ve tek olan şeyin söz konusu olmadığı IV. alçak gönüllü olduğu ve ortaklaşa hareket etmeye önem verdiği yargılarından hangisine ya da hangilerine ulaşılabilir? F A) Yalnız III B) Yalnız IV LİMİT YAYING C) Ive IV D) Il ve III E) MI ve IV 6. Cumhuriyet Dönemi'nin sosyal gerçekçi hikâye ve romancılarından Sabahattin Ali, yalnızlığı ve yabancılaşmayı sadece eserlerinde değil, bizatihi gerçek yaşamında da çocukken ni sevgi ve arkadan

2. Bizim hanın kapıcısı uzun boylu, kalın kemikli, iriyarı bir adam, Ben bu kadar korkunç bir insan görmedim. Yalnız çok terbiyeli. Bizim odabaşının gelip gelmediğini ondan öğ- renirim. Her sabah 7.30'da dükkânı açar. Bu parçada; r. ses uyumları, 0 ikilemelerin yazımı, III. saatlerin yazım konularından hangileriyle ilgili yanlişik yapılmamıştır? At Yalnız D) Il ve B) Yaz 11 Chlvetit El verir

- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öge ayırmada yanlışlık yapılmıştır? A) Yapılan bütün hazırlıklar için / görevlilere / tek tek / teşekkür etti. B) Altüst olan piyasayı yeniden canlandırmak için / birtakım yaptırımlar / gerekliydi. C) Eve geldiği zaman onunla özel olarak konuşmayı / düşünüyorum. D) Unutulmaya yüz tutmuş fotoğrafları / gün yüzüne çıkarmayi / o / başardı. E) Hiç olmadığı kadar / mutlu olmuştu / gittiği tatil beldesinde.

mizdan daha şiddetli vurdu.co C) Yazarın ortaya attığı bu yeni fikirler sayesinde edebiya- timizda müthiş bir hareketlilik başlar. D) Böyle eli kolu bağlı duracak değiliz, mutlaka yapılabile- cek bir şeyler olmali. E) Yönetimimiz dikkatli ve tetikte, oyuncularımızın başar- si için ne gerekiyorsa yapılacak. 8. Yazarken bazen, sözcüklerin istediğim gibi davranmadığını fark ederim. Çoğu yazar dizginleri elinde tutmak ister roman # boyunca. Ben ise bazen her sevin kendiliğinden ilerlemesinden tedirgin olmam, aksine bunun akış açısından bir gereklilik olduğuna inanırım. Sözcüklerin nefes alma çabasıdır bu; IV belli tıkanıkların açılmasına, olayların yeni bir yola sapmala- rina yardım eder. Aslına bakarsanız yazma sürecindeki ba- zı başkaldınlar benim işimi kolaylaştırır. V Bu parçadaki numaralanmış sözlerin hangisinde mecaz- li söyleyiş yoktur? A) I A B) II C) III AV D) IV A B C D E A B C D E 11 121 Test No 5901 3 131 140 15 16 117 18 8 19 900 201 101 OT

12. (1) Bir mimarın binasını ölçülü biçili kurması gibi Sayın Tirali de dili yerli yerinde kullanarak öykülerini oluşturmuş. (II) Konuşma dilinin doğal canlılığını taşıyor öyküler. (III) Sağlam, duru, açık bir Türkçeyle örülmüş tümü. (IV) Kendine özgü sanat incelikleri gözeten anlatımı dik- kati çekiyor. (V) Sonuç olarak insanın kalıcı yanlarını öne çıkaran bu öyküler gündemde kalacak, okurunu bulacak- tır. Yukarıdaki numaralandırılmış cümlelerden hangisi "üslup"la ilgili değildir? A)I. B) II. C) III. DIV. E) V.

3. sinir: Bir şeyin nicelik bakımından inebileceği veya çıkabileceği en alt ve en üst yer. görmek: Anlamak, kavramak, sezmek. . aşırı: Gereğinden fazla, çok. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "sınır, görmek, aşırı" sözcükleri belirtilen anlamlarını karşılayacak şekilde kullanılmıştır? V A) Sonunda sen de yeteneklerimin sınırını ve aşırı bulduğun çalışmalarımın sonucunu göreceksin. B) Benim görebildiğim kadarıyla bu ülkenin, sınırlarını korumada gösterdiği aşırı hassasiyet, bulunduğu coğrafyanın özelliğinden kaynaklanıyor. C) Yüzü öyle aşırı kirlenmişti ki yüzünün sınırları nerede başlıyor, nerede bitiyor, göremiyorduk. D) Gördüğü ilgiden memnun olacak ki sınırları biraz daha zorlayarak aşırı gür sesiyle şarkı bile söyledi. E) Bu tür yerlerde sinir ticareti aşırı gelişme gösterdiği için insanların cebi para görürdü.

(1) Çocuk yetiştirme yöntemleri, ülkeden ülkeye değişen kül- türel kodlar taşıyor. (11) Bazı ülkelerde çocuklar, daha küçük yaşlardayken gazete dağıtmaya, kendi yatağını toplamaya başlayarak sorumluluk duygusu kazanıyor. (III) Ama sofradan tabağını kaldırmayan, çıkardığı giysilerini sağa sola fırlatan ço- cuklar da var. (IV) Kimi aileler, böyle çocuklara ses çıkarmiyor. (V) Çocuklara sorumlulukları hatırlatılmadıkça bu sorunu çöz- mek zor görünüyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağı- da verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede saptama yapılmıştır. B) II. cümlede karşılaştırma vardır. C) III. cümlede olumsuz eleştiri söz konusudur. D) IV. cümlede kanıksama anlamı vardır. E) V. cümlede bir koşul ileri sürülmüştür. u

1 B i b 19. Sahilin ve teknenin çok ötesinde bir marti, Jonathan G Livingston, tek başına uçuş çalışmaları yapıyordu. Yüz fite yükseldiğinde perdeli ayaklarını indiriyor, gagasını kaldırıyor ve ona acı veren bir kavisi oluşturabilmek için kanatlarını iyice geriyordu. Eğer bu kavisi oluşturabilirse daha yavaş uçabilecekti. Şimdi rüzgâr hafifçe yüzünü yalıyordu. Hemen altındaki uçsuz bucaksız deniz neredeyse hareketini yitirmişti ve o sanki havada asılı kalmış gibi yavaşlamıştı. Bütün dikkatini toplayarak gözlerini kıstı, nefesini tuttu ve zorladi; bir... tek... biraz daha... hadi... yüksel... şimdi kavis... yoo hayır... Derken bütün tüyleri birbirine karıştı, hızı kesildi ve düştü. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A Öyküleyici anlatım tekniğiyle yazılmıştır. B) Mecaz anlamlı ifadelere yer verilmiştir. @ Betimleyici unsurlar kullanılmıştır. DI Eylemler oluş sırasına göre verilmiştir. E) Açıklayıcı anlatım özellikleri ağır basmaktadır.

Sokaktaki kargaşayı ben de gördüm. Çay da nefis olmuş, elinize sağlık! Adam olacak da beni bu hayattan kurtaracak. Bekledim de gelmedin gözyaşımı silmedin. Bu cümlelerde aşağıdaki anlamlardan hangisi yoktur? Aj Yakınma B) Küçümseme C) Beğenme D) Eşitlik E) Azimsama

Eğer ağırdan alıyor diyorsanız kişinin bir işi yapmakta acele 1 etmediğini, yavaş davrandığını hatta isteksiz göründüğünü uzun uzadıya anlatmanıza gerek yoktur. Aynı biçimde ağzında bakla islanmiyor sözü sir saklamayı becerememek, sirri hemen açığa vurmak anlamlarına gelir. Başına çorap örmek, kastettiğiniz kişinin birini kötü duruma düşürmek için gizli plan hazırladığını ifade eder. Biri için baltayı taşa vurdu IV demek eline aldığı işte yanlış araç kullanarak zor duruma düştü demektir. Artık dayanılamayacak duruma gelinmesini ise bardağı taşıran son damla sözüyle ifade ederiz. V rimano Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi yanlış kul- lanılmıştır? C) III KD) IV) v o BV

6. Günümüzde edebiyatın lokomotifi roman olsa da nitelik bakımından öykünün çok daha ileride olduğunu düşünü- yorum. Yayımlanan romanların sayısındaki artış, her geçen yıl kendini aşarak hatta katlanarak sürse de bunun, bir türlü niteliğe yansıtılamadığını görüyorum. Öykü kitapları- nin sayısında da dişe dokunur artışlar olmuyor değil, ancak hiçbir zaman romanın ulaştığı artış rakamlarına ulaşamıyor Ama yine de niteliğin, belli bir düzeyinin altına düstüğünü de söyleyemem. Bu da gerçek okurların romanda değil, öykü çatısı altında toplanmasını sağlıyor. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz? A) Romanın satış rakamları yönünden öykünün önünde olduğu B BY Seçici okuyucuları öyküyü yeğledikleri er Oykünün nitelik açısından belli bir düzeyi koruduğu Döykü kitaplarının sayıda arttığı ET Oykünün romandan daha düzeyli bir tür olduğu

• Sokaktaki kargaşayı ben de gördüm. • Çay da nefis olmuş, elinize sağlık! . Adam olacak da beni bu hayattan kurtaracak. • Bekledim de gelmedin gözyaşımı silmedin. Bu cümlelerde aşağıdaki anlamlardan hangisi yoktur? A) Yakınma B) Küçümseme C) Beğenihe msama E) Azimsa D) Eşitlik

Anlatımla ilgili Özellikler • Öznellik : Cümlenin anlatıcının kişiselliğini taşıması, kanıtlanabilir olmaması 3. Güz. altın • Nesnellik : Anlaticinin cümleye kişiselliğini katmaması, yargının kanıtlanabilir olması • Özgünlük 4. Ha ku Anlatılanın biçim ve içerik yönünden başka yapıtlara benzememesi, anlatıcının damgası- ni taşıması, taklit olmaması • Doğallık : Anlatılanın her türlü yapaylık ve yapmacıklık- tan uzak tutulması, olduğu gibi verilmesi 5. • Özlülük • Az sözle çok şey anlatılması, içeriğin gerektiği kadar sözcükten oluşturulması • Yoğunluk : Sanat yapıtının anlam derinliği içermesi, Gol balolde yüzeyde görünen anlamın ardında başka baş- ka anlamların da bulunması 6. • Yalınlık : Süslü anlatımdan, söz oyunlarından, özenti- den kaçınılması • Duruluk : Cümlelerde gereksiz sözcüklerden kaçınılma- Si, anlatılanın gereksiz ayrıntılarla saptırılma- ması FEN BİLİMLERİ YAYINLARI • Açıklık : Anlatımın kapalılıktan, belirsizliklerden arındı- rılması, farklı yönlere çekilebilecek cümleler- den kaçınılması • Akıcılık : Cümlelerin oluşturulmasında ve art arda dizil- mesinde düşünce ve anlatım bağının kopuk olmaması; söyleyişi zorlaştıran ses ve sözcük tekrarlarının bulunmaması Sürükleyicilik : Yazının okurun merakını kamçılayan, konu- dan kopmasını önleyen özellikler taşıması Aşağıdaki cümlelerin hangi anlatım özellikleriyle ilgili oldu- ğunu boş bırakılan yerlere yazınız. 1. Cumhuriyet'in ilk yıllarında yayımlanan bu roman, bugüne kadar 50'nin üstünde baskı yapmıştır. 2. Bir yapıtın herkes tarafından okunuyor olması onun değeri hakkında bir fikir vermez. FEN BILINU +90 (212) 677 25 05 Müdürlük: +90 (216) 418 00 65 EĞİTİM CİDDİ K

6. Usta sanatçı, yazın hayatına uzun bir ara verdikten sonra yeniden karşımızda. Bizlerle buluştuğu bu son eserinde de önceki eserlerinde olduğu gibi söz oyunları yapmaktan kendini alamıyor. Ayrıca kitabın bazı bölümlerini yanı başınızda bir sözlük bulundur- mazsanız anlamiyorsunuz. Bu parçada sözü edilen yazarın anlatımında gö- rülen eksiklikler aşağıdakilerden hangisidir? A) Tutarlılık - açıklık B) Açıklık - yoğunluk C) Sürükleyicilik - tutarlılık D) Yalinlik - akıcılık E) Duruluk - doğallık 9