Metinlerin Sınıflandırılması Soruları

"Sankileyin sen de erkek misin Bayram?" "Bayram'ın en son atılımı: Boş her dakikasını, bu Mercedes'i ala- bilmek için harcadığı günler. Durmadan iş saatlerini çoğaltıyor: Etti iki bin dokuz yüz mark. Haftada yirmi fazla saat daha yap. Etti üç bin dört yüz mark... Aklı hep son çıkan Mercedes'lerde. Ama şu bir yıl öncesi- nin 200'ünü bile en çok indirimle, tek mark kazıklan- madan nasıl edinebilir? Hadi bunu aldı, cebine kaç markı artar ki? Yol parası. Memlekette geçirilecek bir aylık tatil. Göz dolduran, Ballihisarlı'yı artık "İncegül Bayram" diyerek kendisiyle alay ettirmeyecek bir ara- ba için daha ne kadar fazla saat, fazla gün yapmak gerek? Kendisi için ayrılmış tek saati olmayan son üç yıl... 9. Bu parçanın alındığı edebî tür aşağıdakilerden hangisidir? A) Sohbet B) Deneme D) Makale C) Roman E) Eleştiri 11

en- iyi am iği ız zel or. bu r. r- r. e J Fa 8. Bu eserde doğa bütün cömertliğiyle dile gelmiş- tir. Akarsular, bu sulardaki karabataklar, alabalık- lar inceden inceye anlatılır. Kıyıların ak asmaları, akçaağaçları, akdilenleri tam bir gözlem gücüyle, sevgiyle dillendirilir. Hele bu dolayların geceleri... İnsana Dadaloğlu'nun, Karacaoğlan'ın türkülerini düşündürür. Kısacası, insan bu romanı okurken ana dilinin tadına varmakla kalmaz, ana yurdunun bir parçası olan Akdeniz Bölgesi'ni de tüm ayrıntı- larıyla tanır sadece bölgeyi değil aynı zamanda ya- zarıda tanır çünkü yazarın, kendini bu sevgi seline kaptıran bir dili vardır. Bu parçada sözü edilen romanın yazarı aşağı- dakilerin hangisiyle nitelendirilemez? A) Dili etkiliyici biçimde kullanabilen B) Gözlem gücünü iyi kullanabilen C) Yazdıklarına duygularını katmayan D) Canlı, çekici betimlemeler yapabilen E) Akıcı ve duru bir anlatımı olan

26. Ünlem olmadıkları hâlde seslenme (hitap) amacıyla kullanılan sözler cümlede ünlem görevi üstlenir. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu açıklamaya ör- nek bir kullanım vardır? AY Ela gözlümün bastığı Yollar ben olsam, ben olsam B) Ela gözlü nazlı dilber Hâlimden haberin var mı Ela gözlümün yoluna Bu canımı veririm ben DY Ela göze siyah sürme Yakışmaz mı, yakışmaz mı Ela gözlüm gayri bana bakmıyor Acep naz mi eder, yoksa küstü mü

10. Türkler Batı Denizi kıyılarında otururken bir düşman bas- kınına uğradılar. Bütün Türkler kılıçtan geçirildi. Yok oldu. Ölüler arasında yaralı bir genç kalmıştı, düşmanlar onu da bulup kollarını, bacaklarını kestiler. Fakat genç ölmemişti. Öyle bırakıp gitmişlerdi. Bir dişi kurt gelip gencin yaralanı- ni iyileştirdi, onu sütü ile besledi, kurtardı. Bu parça aşağıdaki destanların hangisinden alınmıştır? A) Bozkurt B) Türeyiş D) Manas C) Göç E) Şehname

Eşleştirme Aşağıda numaralandırılmış kutularda yer alan bilgileri harfli kutucuklarda yer alan ifadelerle uygun şekilde eşleştiriniz. Biri düşünce, diğeri ise karakter erdemi olmak üzere iki tür erdem vardır. Bunlardan düşünce erdemi daha çok 1 eğitimle oluşur ve gelişir, bu nedenle de deneyim ve zaman gerektirir; karakter erdemi ise alışkanlıkla edinilir. Milletlerin ortak hafızası olan tarih, milli ve toplumsal kimliğin inşasında önemli rol oynar. Toplum, kendisini oluşturan bireylerin bir kimlik altında toplanmasısayesinde ortaya çıkar. Kimlik insanların düşünme, kendilerini ifade 2 etme ve geliştirme biçimlerinin değişmez karakteri olarak tanımlanabilir. Kimlik olmadan bir toplumun devamlılık sağlayabilmesi söz konusu olmayacaktır. Toplumsal kimlik, ahlaki ve tarihi değerlerin etkisiyle oluşur. 3 Yeşil pencerenden bir gül at bana, Işıklarla dolsun kalbimin içi. Geldim işte mevsim gibi kapına Gözlerimde bulut, saçlarımda çiy Bir varmış, bir yokmuş, evvel zaman içinde, kalbur saman içindeyken köylerin birinde bir Keloğlan ile anası yaşarmış. Anası saçını süpürge yapar, orada burada çalışarak günlük nasiplerini çıkarırmış. Oğlu Keloğlan, tembelin tekiymiş. Bütün gün hiçbir işe bakmaz, miskin miskin oturur veyahut da yatarak zamanını geçirirmiş. Kadın bakar ki olacak gibi değil! 14 Anlatmaya Bağlı Edebi Metin Felsefi Metin Aşağıda karışık olar B Coşku ve Heyecanı Dile Getiren Metin C Tarihi Metin sözlü v beti ar te 1. Isla 2. E sar 3.

8. "Orhun Abideleri" ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) Abidelerde dağıtılan Göktürk Devleti'nin Bilge Kağan ve Kültigin tarafından bir araya getirilme- si ve Göktürk Devleti'nin yeniden kuruluşu anla- tılmaktadır. B) Orhun Abideleri'ni bilim dünyasına ilk olarak İs- veçli subay olan W. Radloff tanıtmış, 1893 yılın- da da Danimarkalı Türkolog W. Thomsen Gök- türk alfabesini çözerek yazıtları okumuştur. C) Yazıtlarda Türk milletinin benliğini koruması, birlik ve beraberlik içinde yaşaması ve düşman- ların tatlı sözlerine, güzel hediyelerine aldanma- ması öğütlenmiştir. DY Orhun Abideleri'nden ilk olarak İlhanlı tarihçi- si Cüveyni, "Tarih-i Cihan Küşa" adlı eserinde bahsetmiştir. E) Türk isminin ilk kez bu anıtlarda geçtiği, yabancı etkilerden uzak, yalın bir Türkçe ile yazıldığı ve güçlü bir söylev dili kullanıldığı görülmektedir.

2. 3. başka durak denkliği de aranır. (II) "Durak" hece.öl- çüsüne uyum sağlayan bir çeşit ses kesimidir. Güzel bir şiirde, sözcük tam durak yerinde biter ve okuyana uygun bir nefes payı bırakır. Ouraklar hiçbir zaman sözcüğü bölmez, sözcük sonlarına gelir. (V) Hece ölçüsüyle ya- zılan bütün şiirlerde durak aranır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin han- gisinde yanlış bir bilgi söz konusudur? A) I B) II C) III D) IV E) V Ak tolgalı beylerbeyi haykırdı: İlerle Bir yaz günü geçtik Tuna'dan kafilelerle Yukarıdaki dizelerde ahenk sağlamak için aşağıdaki edebi terimlerden hangisinden yararlanılmıştır? A) İmale C) Aliterasyon E) Takdi B) Med D) Zihaf Kaldırımlar, çilekeş yalnızlanın annesi Kaldırımlar, içimde yaşamış bir insandır Kaldırımlar, duyulur ses kesilince sesi final Eşit Ağırlık - Sözel dergisi - Haftanın soruları $ 5

SIRA SENDE Aşağıdaki parçalarda karşılaştırmadan yararlanılmıştır. Karşılaştırılan unsur, kavram durum veya düşün- celeri parçaların altlarında belirtilen yerlere yazınız. 1. Arı, on binlerce yıldır aynı işi en kusursuz biçimde yapar: Düzgün, geometrik ölçülerle peteğini örer ve topladığı binbir çiçek tozundan, bir kimya laboratuvarının imbiklerinden daha üstün biçimde balını süzer. Oysa insanoğlu uğraştığı on binlerce işi binlerce yıldır giderek geliştirmekte ve hâlå en kusursuza ulaşmaya çalışmaktadır, işte insan budur. Karşılaştırılanlar: 2. Andre Maurais'ya göre hikâye, romandan çok tiyatroya yakın bir türdür. Tiyatro gibi onun da sağlam bir çatıya, örgüye, becerikli bir sona, kısacası bir perdeye ihtiyacı vardır. Hikâyeden film çıkarmak, romandan film çıkar- maktan daha kolay değildir. Karşılaştırılanlar: 3. Edebiyatın konusu insandır, doğadır; edebiyat bütün olanaklarıyla insanı tanıtmaya yönelmiştir. Eleştirinin ko- nusu ise eserdir, amacı eseri tanıtmak ve değerlendirmektir. Edebiyatta dolaysız bir yaratma söz konusudur. Eleştirmen ise dolaylı yaratan kişidir. Yargılanan bir eser olmadıkça eleştiri de olmaz. Karşılaştırılanlar:

8. Edebiyat, toplumsal olguları yansıtması açısından her zaman değerli bir sosyolojik araç olmuştur. Edebiyat sayesinde toplu- mu doğrudan gözlemlemek yerine, onu kavramada dâhiyane bir yeteneğe sahip olan edebiyatçının yansıttıkları üzerinden şaşırtıcı varsayımlara ulaşabiliriz. Bu cümlede kaç tane fiilimsi vardır? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

7. Anlatım, sözlü ve yazılı olmak üzere iki türlüdür. Buna göre aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden farklı bir anlatım türüyle oluşur? ATRöportaj Panel BMünazara Forum Söylev 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Modüler Soru Bankası 3

5. Türk dili ile Arap dilinin atbaşı beraber yürüdükleri bilinsin diye Halil'in Kitabü'l-Ayn'ında yaptığı gibi, kullanılmakta olan kelimelerle bırakılmış bulunan kelimeleri bu kitapta birlikte yazmak, ara sıra gönlüme doğar dururdu. Bu sözler, aşağıdaki yazarlardan hangisine ait olabilir? A) Yüknekli Edip Ahmet B) Ahmed Yesevî C) Yusuf Has Hacip D) Kaşgarlı Mahmut E) Ali Şir Nevaî 7. Sac olu me an A d S

Garibim Ne bir güzel var Avutacak gönlümü teles shinglysing 162 Bu şehirde Ne de tanıdık bir çehre Bir tren sesi duymaya göreyim İki gözüm, iki çeşme Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? Sildabib sphin algond A) Ek fiilin geniş zaman eki düşmüştür. B)) "garibim" sözcüğü, iyelik eki almıştır. ve C) İyelik ve durum eki almış bir sözcük vardır. D) Yalın halde isimler vardır. E) "gözüm" sözcüğü birinci tekil kişi iyelik eki almıştır.

7. Sevgi, yüreğimde esrarlı deniz Kirpiklerim dalgalarla islanır Gemiler yol alır içimde sessiz Gemiciler beni gözümden tanır Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Her dizede redif kullanılmıştır. B) 11'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. C) Tam kafiyeden yararlanılmıştır. D) Çapraz kafiye düzeniyle oluşturulmuştur. E) Nazim birimi dörtlüktür.

N Kuyucak'ta sabah sisi kiremit çatıların, bahçelerdeki ba- dem ağaçlarının üzerinden yavaş yavaş kalkıyor. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) İyelik eki C) Bulunma hål eki B) Sifat yapan "-ki" D) Tamlayan eki E) Belirtme hål eki Armada

3. 1. Büyük kubbeli serin divan, bugün daha sakin, daha gölge- liydi. Pencerelerinden süzülen mavi, mor, sincap rengi ba- har aydınlığı, çinilerinin yeşil derinliklerinde birikiyor, koyu- laşıyordu. Yüksek ipek şiltelere diz çökmüş yorgun vezirler, önlerindeki halının renkli nakışlarına bakıyorlar, uzun beyaz sakalını zayıf eliyle tutan yaşlı sadrazamın sönük gözleri, çok uzak, çok karanlık şeyler düşünüyor, var olmayan noktalara dalıyordu. II. Sabah saat daha yedi olmadığı hâlde Makar Kuzmic Bliost- kov'un berber dükkânı açılmış. Şık giyimli ama üstü başı kir içinde, henüz yüzünü bile yıkamamış bulunan yirmi yaşla- rındaki dükkân sahibi Makar, sabah temizliği yapmakta. III. Kardeşimle ahırın avlusunda oynarken aşağıda, gümüş sö- ğütler altında görünmeyen derenin hüzünlü şırıltısını işitirdik. Evimiz iç çitin büyük kestane ağaçları arkasında kaybolmuş gibiydi. Annem İstanbul'a gittiği için kardeşim Hasan'la artık Dadaruh'un yanından hiç ayrılmıyorduk. Yukarıda verilen hikâye metinleri, sırasıyla hangi anlatıcı ile yazılmıştır? A Kahraman anlatıcı - hâkim anlatıcı - gözlemci anlatıcı BHâkim anlatıcı - gözlemci anlatıcı - kahraman anlatıcı Kahraman anlatıcı - gözlemci anlatıcı - hâkim anlatıcı D Gözlemci anlatıcı - hâkim anlatıcı - kahraman anlatıcı Hâkim anlatıcı - kahraman anlatıcı - gözlemci anlatıcı

12 Bir yazarın sesini yüzyılların ötesine duyuran iksir nedir? Eserinde bıraktığı parmak izi mi? Gerçeği allayıp pullamadan en/saf haliyle okuruna takdim etmesi mi? Okurlarının dilinde bıraktığı tat, zihnin- de açtığı yeni bir bakış açısı mı? Yoksa tüm bun- ların hepsi mi? En azından sadece birinin yeterli olduğunu hiç görmedim. Bu parçada yazarlığın aşağıdaki hangi özelliği ne değinilmemiştir? A) Etkileyicilik PYÖzgünlük Sadelik cme) Kalıcılık (I. Cuvie) Daruluk tekrary tekronbox 4 onletinde gereksiz Sözost bulunmores, ten